Słowo. Studia językoznawcze nr 13/2022

Przeglądaj

Ostatnio nadesłane materiały

Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 34
  • Pozycja
    W polu widzenia: morfem i grafem 見 jiàn ‘widzieć’ we współczesnym języku chińskim
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Zajdler, Ewa
    Artykuł poświęcony jest omówieniu chińskiego monosylabicznego wyrazu i klucza semantycznego 見 jiàn ‘widzieć’ z perspektywy morfologicznej i grafemicznej. Wprowadzenie do tematu zawiera zarys relacji morfemu, sylaby i grafemu w języku chińskim. Dalej przywołany jest umotywowany historycznie kanon grafemów stanowiących indeks do organizacji haseł w słowniku chińskim i podstawowe reguły zapisu znaków pisma chińskiego. W artykule omówiony został grafem 見 jiàn jako jeden z 214 kluczy Kangxi, które mogą być samodzielnym znakiem pisma lub / i komponentem znaków. Aby zaproponować model zależności znaczeń morfemów przyporządkowanych do tego klucza, analizie poddano związek ich prototypowego (najbardziej wyrazistego) znaczenia z komponentem semantycznym 見 jiàn. Analiza konotacji grafemu 見 jiàn w roli klucza semantycznego w tradycyjnym zapisie morfemów w polu semantycznym ‘widzenie’ wykazała różny stopień przejrzystości semantycznej komponentu graficznego w zapisanych morfemach.
  • Pozycja
    Dlaczego słowo Murzyn jest dziś obraźliwe? Rozważania historyka języka
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Paluszak-Bronka, Anna
    W artykule omówiono rozwój słowa Murzyn od czasów najdawniejszych po współczesne po to, by uargumentować tezę, że wyraz ten, obarczony złymi konotacjami już w średniowieczu, poniża i obraża. Świadczą o tym już jego dziewiętnastowieczne użycia w znaczeniu ‘niewolnik, sługa’. Obecnie dla wielu, głównie młodych ludzi, straciło ono swoje pierwotne znaczenie i jako synonim wyrazów: bambo, bambus, asfalt, syfiarz, brudas, złodziej, gangster, niewolnik, prostak kojarzy się z zacofaniem, prymitywizmem, zezwierzęceniem, bandytyzmem. Używane jako obraźliwe nazwanie, służące deprecjacji, jest narzędziem agresji werbalnej.
  • Pozycja
    Przestrzeń słowem malowana w relacjach meczów siatkarskich
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Kochmańska, Wioletta
    W artykule przedstawiono sposoby wskazywania przestrzeni w relacjach sportowych meczów siatkarskiej Plus Ligi i Tauron Ligi transmitowanych na antenach sportowych telewizji Polsat w latach 2019–2021. Dzięki analizie kognitywnej, łączącej koncepcje JOS i MOS i schematy pojęciowe z włączeniem metafory, oraz uwzględnieniu rezultatów analizy lingwistycznej wypowiedzi w meczach, wykazano, że przestrzeń konceptualizowana jest na różne sposoby w poszczególnych modusach tekstu – w obrazie nadawanym dla widza, jak i w słowach do niego kierowanych. Wywołana kategoria pojęciowa to istotny, wyrażany jako trójwymiarowy, wielopoziomowy obszar – komponent strategii gry. W wypowiedziach jest on sygnalizowany zarówno w ujęciach podmiotowych, jak i przedmiotowych w postaci komunikatów o zrytualizowanej postaci, jak i sprawozdań formułowanych niekonwencjonalnie z wykorzystaniem metafory, nawiązań intertekstualnych i zaskakujących konceptualnych obrazowań.
  • Pozycja
    Zastosowanie klucza kodowego jako narzędzia analizy etyki komunikacyjnej (na podstawie dyskusji o wyborze naczelnika ZHP)
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Jachymek, Katarzyna
    Artykuł prezentuje problem współczesnej etyki słowa, skupiając się na komunikacji w Związku Harcerstwa Polskiego. Materiał badawczy został zaczerpnięty z fanpage’a Z24 na portalu Facebook, dlatego w badaniu uwzględniono także specyfikę języka Internetu. Na podstawie literatury przedmiotu stworzono klucz kodowy składający się z 34 wyznaczników służący analizie etycznych zachowań komunikacyjnych. Jako przykład zastosowania klucza kodowego do badań lingwistycznych, treści z fanpage’a przeanalizowano pod kątem 14 z wyodrębnionych wyznaczników. Dzięki temu ustalono, że w komunikacji Z24 obecne są zarówno etyczne (stosowanie zwrotów grzecznościowych, wyrażanie życzliwości, korzystanie z rzeczowej argumentacji oraz respektowanie partnerów komunikacji jako równorzędnych), jak i nieetyczne (przejawy hejtu, prześmiewczość i obrażanie, korzystanie z argumentów ad personam, wulgaryzacja wypowiedzi) aspekty komunikacji. Rozpoznano także dwojaką opozycję „my–oni”: obejmującą 1) członków i osoby spoza organizacji, 2) osoby z wnętrza organizacji reprezentujące odmienne poglądy.