Repozytorium Uniwersytetu Rzeszowskiego
Witamy w Repozytorium UR - cyfrowym archiwum rejestrującym dorobek naukowy i dydaktyczny środowiska akademickiego UR.
W repozytorium przechowywane są oraz udostępniane różnego rodzaju materiały naukowe i dydaktyczne (artykuły, monografie, czasopisma, materiały konferencyjne, raporty, rozprawy doktorskie). Dostęp do wszystkich materiałów zgromadzonych w repozytorium jest otwarty, a archiwizowanie publikacji odbywa się samodzielnie przez pracowników i doktorantów Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Jeśli jesteś pracownikiem lub doktorantem UR i chcesz dodać własne publikacje ZAREJESTRUJ się w serwisie i postępuj zgodnie z instrukcją. Jeżeli zamierzasz jedynie przeglądać materiały skorzystaj z wyszukiwarki lub indeksu u góry strony, albo przejrzyj zbiory wyszczególnione poniżej.
Zbiory w Repozytorium UR
Wybierz Zbiór, aby przeglądać jego Kolekcje.
Ostatnio nadesłane materiały
Wpływ dodatku błonnika i różnych szczepów probiotycznych na przeżywalność bakterii, biodostępność makroelementów oraz jakość lodów z mleka owczego
(Uniwersytet Rzeszowski, 2025-05-30) Kowalczyk, Magdalena
Celem pracy było określenie możliwości zastosowania 5 różnych szczepów probiotycznych (Bifidobacterium animalis ssp. Lactis BB-12, Lacticaseibacillus rhamnosus, Lacticaseibacillus paracasei L-26, Lacticaseibacillus casei 431, Lactobacillus acidophilus LA-5) w produkcji lodów z mleka owczego z dodatkiem inuliny i błonnika jabłkowego. Określono również właściwości fizykochemiczne mieszanek lodowych bezpośrednio po kondycjonowaniu oraz lodów po 7 i 21 dniach przechowywania zamrażalniczego. Postanowiono także określić biodostępność makroelementów (Ca,
Mg, K, P) oraz przeżywalność szczepów probiotycznych w warunkach symulowanego trawienia in vitro.
Szczep probiotyczny użyty do fermentacji kształtował w lodach: pH, zawartość kwasu mlekowego, barwę, puszystość i cechy organoleptyczne. Najkorzystniejszą przeżywalnością w czasie przechowywania charakteryzował się szczep L. paracasei, co predysponuje je do wykorzystania w produkcji probiotycznych lodów. Lody z błonnikiem były ciemniejsze, bardziej czerwone i cechowały się mniejszą gładkością i większą piaszczystością niż lody zawierające wyłącznie inulinę.
Uwzględniając proces technologiczny najbardziej preferowanym byłby szczep L. rhamnosus. Przeprowadzone badania symulowanego trawienia wskazują szczep L. acidophilus, ze względu na bardzo dobrą przeżywalność w układzie pokarmowym zapewniającą efekt terapeutyczny. W lodach wykazano bardzo korzystną proporcje zawartości wapnia do fosforu od 1,28:1 do 1,32:1. Biodostępność wapnia i magnezu najbardziej ograniczał biodostępność dodatek 4% błonnika jabłkowego, o 6–12%.
Pozycja rynkowa dzienników regionalnych wydawanych przez inwestorów zagranicznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2025) Kuca, Paweł
Artykuł dotyczy pozycji rynkowej dzienników regionalnych w Polsce, które były wydawane przez zagranicznych inwestorów od początku lat 90. XX w. do końca drugiej dekady XXI w. W ramach analizy skoncentrowano się na danych dotyczących wyników sprzedaży egzemplarzowej, prenumeraty wydań drukowanych, a także poziomu sprzedaży e-wydań dzienników regionalnych, które stanowiły jedną z reakcji wydawców dzienników regionalnych na kryzys prasy drukowanej. Artykuł został przygotowany na podstawie danych gromadzonych przez Związek Kontroli Dystrybucji Prasy, a także krytycznej analizy literatury przedmiotu.
Kapitał zagraniczny na rynku prasy regionalnej w Polsce w latach 1990–2021 (próba bilansu)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2025) Kuca, Paweł; Olechowska, Paulina
Publikacja zawiera zbiór tekstów dotyczących różnych aspektów funkcjonowania inwestorów zagranicznych na rynku codziennej prasy regionalnej w Polsce po roku 1989. To całościowe i najbardziej aktualne podsumowanie obecności inwestorów zagranicznych w prasie regionalnej, od ich pojawienia się w Polsce w latach 90. XX w. do przeprowadzenia repolonizacji prasy regionalnej 30 lat później. W poszczególnych rozdziałach przedstawiono aktywność inwestorów zagranicznych na rynku prasy regionalnej w Polsce, ich działalność na rynku prasy lokalnej i bezpłatnej, inwestycje w obszarze mediów internetowych, projekty dotyczące rynku reklamowego. Analizie poddano także pozycję rynkową dzienników, które były wydawane przez inwestorów zagranicznych, a także kwestię repolonizację prasy regionalnej.
Związek między stylem życia i zdrowiem psychicznym a otyłością u osób dorosłych
(Uniwersytet Rzeszowski, 2025-05-28) Zielińska, Magdalena
Wstęp: Wzrost częstości występowania otyłości, ograniczona skuteczność tradycyjnych metod redukcji masy ciała oraz zwiększone spożycie żywności wysokoprzetworzonej skłaniają środowisko naukowe do prowadzenia badań nad zachowaniami żywieniowymi wykazującymi cechy uzależnienia. Ponadto zarówno procesy uzależniające, jak i objawy depresyjne obejmują szlaki dopaminergiczne, które mogą leżeć u podstaw współwystępowania uzależnienia od jedzenia (FA) i depresji.
Cel: Przeprowadzono trzy badania przekrojowe (podczas oraz po okresie pandemii COVID-19 a także wśród osób dorosłych z nadmierną masą ciała podejmujących próbę jej redukcji). Celem badań była weryfikacja złożonych zależności między masą ciała a FA, samooceną depresji oraz wybranymi elementami stylu życia, co w kontekście depresji rozwinięto i opisano w czwartej pracy - przeglądowej.
Metody: W badaniach wzięło udział kolejno 1066 osób, 750 oraz 204 osoby dorosłe. W analizach wykorzystano narzędzia psychometryczne, takie jak Skala Uzależnienia od Jedzenia Yale 2.0 (YFAS 2.0), Skala Samooceny Depresji Zunga (SDS)
oraz Kwestionariusz Three-Factor Eating Questionnaire-R18 (TFEQ-R18). Ponadto wykorzystano Kwestionariusz częstotliwości spożycia żywności (FFQ-6) oraz Globalny Kwestionariusz Aktywności Fizycznej (GPAQ). W ośrodku organizującym wczasy odchudzające dla dorosłych wykonano pomiary antropometryczne oraz ciśnienia tętniczego, profilu lipidowego i glikemii na czczo.
Wyniki: Wykazano, że zmiany w stylu życia osób dorosłych podczas pandemii COVID-19 dotyczące aktywności fizycznej i sytuacji zawodowej wiązały się z nasileniem FA. Ponadto występował wyższy wskaźnik masy ciała (BMI) i przyrost masy ciała oraz obecność depresji wśród osób wykazujących objawy FA podczas pandemii. Wykazano wyższą częstość występowania FA wśród osób dorosłych w wieku średnim, z wyższym BMI i poziomem tkanki tłuszczowej. FA wśród dorosłych było ściśle związane z samooceną depresji, zarówno podczas, jak i po pandemii.
Wnioski: Wyniki przeprowadzonych badań podkreślają potrzebę ukierunkowanych interwencji oraz dalszych badań naukowych dotyczących zarówno kontroli masy ciała, jak i uzależniających zachowań żywieniowych.
Status i uzasadnienie sądów normatywnych w świetle teorii błędu naturalistycznego. Dobro jako przedmiot filozofii praktycznej
(Uniwersytet Rzeszowski, 2025-05-22) Jaskółka, Piotr
Rozprawa stanowi próbę rozwiązania problemu błędu naturalistycznego, istotnego dla rozumienia dobra i uzasadniania sądów normatywnych. W pierwszym rozdziale krytycznie omawia poglądy George’a E. Moore’a i Davida Hume’a, proponując hipotezę, że błąd wynika z teoretycznego, zamiast praktycznego, podejścia do definiowania dobra (tzw. błąd teoretyzmu). Drugi rozdział analizuje stanowiska Arystotelesa, św. Tomasza z Akwinu oraz Immanuela Kanta, wskazując na ich ograniczenia w określaniu dobra. Trzeci rozdział omawia współczesne koncepcje Jana Woleńskiego, Johna Searle’a i Thomasa Nagela, z naciskiem na trudności w przejściu od faktów do wartości. Wskazane zostało, że propozycje Woleńskiego i Searle’a nie rozwiązują problemu, podczas gdy nagelowska perspektywa dwóch punktów widzenia stanowi inspirację do rozwoju koncepcji dwóch perspektyw: teoretycznej i praktycznej. W czwartym rozdziale przedstawiono pozytywną koncepcję dobra, opartą na idei pradecyzji, wskazując szczęście jako kryterium wartości. Sformułowano też tezę o tożsamości istnienia i wartości, a także wskazano, że przyjęcie perspektywy praktycznej umożliwia uniknięcie problemu błędu naturalistycznego.