Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 42(2)/2015

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/6303

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 34

Impact of monetary policy of the Central Bank on the inflation rate in the Democratic Republic of Congo: Instruments, implementation and results
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Kamba-Kibatshi, Marcel
The Democratic Republic of Congo, as mentioned here, covers an area of 345 2,410 square miles, has a population of 72 million men and women, sharing borders with nine other countries, and has huge natural resources which place it among the countries most potentially rich of the planet. At the time of the change of regime policy of 1997, the Congolese monetary system was tested by many failures, among them the multiplicity of monetary areas and exchange rates, the loss of confidence in the national currency due to the persistent values internal and external instability, excessive economy dollarization and the shortage of money in the banking system symbols. To deal with these shortcomings, the new Government of the Democratic Republic of Congo had decided from May 1997 onwards, to entrust the Central Bank mission to conduct a monetary reform including the change of the currency unit. This work examines the difficulties of monetary policy of the Democratic Republic of the Congo in the context of dollarization of the banking system and institutional weakness. An empirical analysis confirms that the Central Bank of the Congo is hardly able to curb inflation, despite a rapid responsiveness to inflationary shocks. In this context, monetary policy role is to provide the real sector the amount of currency required for the expansion of economic activities without causing inflationary or deflationary skid. However, in the context Congolese, the search for well-being through monetary policy poses problem having regard on the one hand, to the objectives assigned formally to the monetary policy to ensure the financing of the country's economic development and promote the stability of domestic prices as well as the maintenance of the balance of external payments, and on the other hand to the deterioration of the socio-economic situation of the Democratic Republic of Congo in recent years. Indeed, the results of monetary policy in terms of rate of inflation attest the inefficiency of the mechanisms of transmission of monetary policy on the real variables of the Congolese economy, notably the stability of prices.
Model kapitału ludzkiego a wysokość wynagrodzenia absolwentów szkół ponadgimnazjalnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Stańdo-Górowska, Halina
W opracowaniu poruszono problem wynagradzania absolwentów szkół ponadgimnazjalnych. Weryfikowano hipotezę, że wysokość wynagrodzenia absolwentów szkół ponadgimnazjalnych powinna być zróżnicowana w zależności od rodzaju ukończonej szkoły. W celu weryfikacji hipotezy podjęto próbę oszacowania wysokości wynagrodzeń absolwentów trzech typów szkół: liceum ogólnokształcącego, technikum oraz zasadniczej szkoły zawodowej. Do estymacji normatywnej wysokości wynagrodzeń absolwentów zastosowano model kapitału ludzkiego M. Dobii. Szczególną uwagę poświęcono w artykule znaczeniu doświadczenia zawodowego. Pierwszym etapem obliczeń było ustalenie wartości czynnika doświadczenia, kapitału doświadczenia oraz kapitału ludzkiego osób, które ukończyły różne rodzaje szkół. W obliczeniach uwzględniono doświadczenie zawodowe zdobywane przez uczniów podczas obowiązkowych praktyk zawodowych oraz długość okresu nauki. Zwrócono również uwagę na różne koszty edukacji w poszczególnych rodzajach szkół. Tak obliczona wartość kapitału ludzkiego była podstawą ustalenia godziwego wynagrodzenia. Otrzymane wyniki potwierdziły, że uzasadnione jest różnicowanie wynagrodzeń absolwentów różnych typów szkół ponadgimnazjalnych. Bezpośrednio po zakończeniu szkoły uzasadnione jest uzyskiwanie najwyższego wynagrodzenia przez absolwentów zasadniczych szkół zawodowych. Wraz z pozyskiwaniem doświadczenia zawodowego proporcje te przechylają się na rzecz absolwentów techników. Z kolei wynagrodzenie absolwentów liceów w każdym z badanych lat jest najniższe. W pracy poddano także analizie rozpiętość płac dla badanych grup absolwentów. Prowadzone badania mogą znaleźć zastosowanie w procesie kształtowania polityki edukacyjnej państwa, ustalaniu płacy minimalnej i konstruowaniu systemów wynagrodzeń w przedsiębiorstwach.
Komunikacja interpersonalna jako element zarządzania w jednostce oświatowej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Michalska, Anna
Komunikacja interpersonalna jest jednym z głównych instrumentów pracy każdego menedżera, gdyż zdecydowana większość jego pracy polega właśnie na komunikowaniu się z innymi. Umiejętne posługiwanie się zarówno komunikacją werbalną, jak i niewerbalną może skutkować dobrymi relacjami przełożonych z podwładnymi i ułatwić zarządzanie przedsiębiorstwem. Dyrektor jednostki oświatowej również ma przed sobą wyzwania w tym zakresie, często w postaci lawirowania między utrzymaniem dobrych relacji koleżeńskich nie rezygnując z relacji służbowych i prawidłowego wywiązywania się ze swoich funkcji. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie części wyników badania przeprowadzonego w jednej ze szkół podstawowych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego. Głównym celem badania było sprawdzenie czy w badanej jednostce oświatowej komunikacja interpersonalna ułatwia proces zarządzania. Realizacja tego celu przebiegała przy pomocy celów cząstkowych w postaci: sprawdzenia sposobu komunikacji stosowanego wobec pracowników zatrudnionych w placówce na różnych stanowiskach, zbadania czy komunikaty werbalne dyrektora są zrozumiałe dla podwładnych i sprawdzenia skuteczności komunikatów i poleceń wydawanych przez dyrektora szkoły w opinii podwładnych. Hipoteza główna weryfikowana podczas badania zakładała, że w badanej jednostce oświatowej komunikacja interpersonalna ułatwia proces zarządzania. Postawiono również hipotezy cząstkowe zakładające, iż komunikaty werbalne dyrektora szkoły są skuteczne wobec większości respondentów, większość podwładnych rozumie komunikaty werbalne przełożonego, komunikaty i polecenia wydawane przez dyrektora placówki są w większości respektowane przez respondentów. Podczas badania wykorzystano kwestionariusz ankiety zawierający 18 pytań zamkniętych dotyczących komunikacji zarówno między współpracownikami, jak i między przełożonym i podwładnymi. Częściowe wyniki przedstawiono w tabelach. Cele badania zostały zrealizowane, a analiza zebranych danych umożliwiła pozytywne zweryfikowanie postawionych hipotez badawczych.
Karta pracy w modelu teleworkingu
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Trziszka, Michał
Celem pracy jest analiza zasadności wprowadzenia kart pracy wśród pracowników realizujących swoje zlecenie poza biurem. W pracy postawiono tezę, że korzystanie z tej formy kontroli wypełniania obowiązków pracowniczych poza siedzibą przedsiębiorstwa, wpływa pozytywnie na ocenę jakości pracy wykonywanej zdalnie. Analizie poddano bieżący stan polskiego rynku pracy, zdefiniowano pojęcie karty pracy i sformułowano korzyści płynące z jej zastosowania. Autor pracy pt. „Karta pracy w modelu teleworkingu” zwrócił uwagę na znaczenie motywowania pracowników wykonujących swoje obowiązki zdalnie. Udowodnił, że nadeszła era pracy zdalnej, będącej efektem zmian, do których doszło w otoczeniu biznesowym, technologicznym i kulturowym. Nowy trend wiąże się z koncepcją work management, która polega na wykorzystaniu mobilności w koordynacji projektów realizowanych na odległość. Badania polegające głównie na obserwacji dowiodły, że połączenie telepracy ze skutecznym systemem oceny i kontroli pozwala na wytypowanie osób posiadających predyspozycje do realizacji kolejnych zadań w trybie zdalnym oraz zarządzanie pracownikami w zgodzie z ich osobistymi uwarunkowaniami i preferencjami. Autor pracy doszedł do wniosku, że kontakt pracodawcy z pracownikiem za pośrednictwem Internetu i telefonu to za mało, aby uzyskać wszystkie informacje dotyczące przebiegu realizowanych zadań. Karty pracy zapobiegają zmniejszaniu rzeczywistego czasu pracy i spadku wydajności w porównaniu z pracownikami biurowymi. W związku z tym prowadzenie kart pracy to rozwiązanie będące motywatorem do wypełniania obowiązków w należyty sposób. Korzyścią dla pracodawcy jest przede wszystkim możliwość rozliczenia zatrudnionej osoby na podstawie zapisów zawartych w kartach pracy.
Wybrane przyczyny trudności w zarządzaniu zaangażowaniem pracowników w kontekście zintegrowanego rozwoju
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Huculak, Magdalena
Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie tematyki wybranego procesu kadrowego w odniesieniu do jednej ze strategii zintegrowanego rozwoju, którą jest Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego (SRKL). Z uwagi na duży rozwój konkurencyjności przedsiębiorstw firmy, aby odnieść sukces na rynku korzystają z innowacyjności w dziedzinie zarządzania. Jedną z innowacyjności, która została omówiona w poniższym opracowaniu, jest proces kadrowy ukierunkowany na zarządzanie zaangażowaniem pracowników. Zaangażowanie pracowników jest kluczowym elementem gwarantującym odniesienie sukcesu firmy. Zmotywowani, a więc zaangażowani pracownicy wydajniej pracują na wynik przedsiębiorstwa, co pozwala umocnić pozycję firmy w danej branży. Opracowanie pozwala również na wysunięcie tezy, iż zarządzanie zaangażowaniem przyczynia się do realizacji SRKL poprzez poprawianie komfortu pracy, stabilizację zatrudnienia, jak i mniejszą rotację personelu. Artykuł porusza również problem budowania, jak i utrzymania wysokiego poziomu zaangażowania wśród pracowników, ze szczególnym wskazaniem na złożoność tego procesu. Budowanie i utrzymanie zaangażowania wśród pracowników wymaga zarówno finansowych, jak i pozafinansowych wzmocnień. Niestosowanie dostępnych narzędzi motywacyjnych lub też nieprawidłowe ich zastosowanie, utrudnia prawidłowe realizowanie polityki personalnej. Problemy w procesie zarządzania zaangażowaniem posiadają wiele źródeł, dlatego też w opracowaniu przytoczone zostały jedynie wybrane trudności napotykane przez kadrę zarządzającą. Wnioski przedstawione w podsumowaniu mogą posłużyć jako argument przemawiający za koniecznością sięgania zarówno po materialne, jak i niematerialne narzędzia motywowania pracowników w celu osiągnięcia długotrwałego zaangażowania. Konieczne staje się również regularne monitorowanie efektywności zarządzania oraz sukcesywne doszkalanie się kadry zarządzającej.
Istota czynnika ludzkiego w organizacjach spółdzielczych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Kawa, Marta
W opracowaniu przedstawiono rolę i miejsce czynnika ludzkiego w organizacjach spółdzielczych. Spółdzielnie są przede wszystkim zrzeszeniami osób, które poprzez prowadzenie działalności gospodarczej realizują wspólne cele i zaspokajają określone potrzeby, którymi może być zapewnienie miejsc pracy, obsługa finansowa, pomoc w prowadzeniu gospodarstwa rolnego, obsługa mieszkań, zapewnienie artykułów konsumpcyjnych dobrej jakości. We współczesnej gospodarce celem działalności wielu firm, korporacji jest maksymalizacja zysku często kosztem pracowników. Efektem tych działań jest brak szacunku dla człowieka, alienacja oraz rosnąca rzesza wykluczonych w wielu aspektach życia społecznego i ekonomicznego. W spółdzielniach natomiast człowiek i jego potrzeby są w centrum zainteresowania. Człowiek zajmuje w organizacjach spółdzielczych nadrzędną pozycję jako członek spółdzielni, pracownik, dostawca, producent oraz klient. Spółdzielnie poprzez realizację określonych zadań oraz przestrzeganie zasad i wartości, którymi kierują się w swej działalności odpowiadają Strategii Europa 2020, której celem jest między innymi zrównoważona gospodarka, podjęcie trwałej walki z wykluczeniem społecznym, rozwój niskoemisyjnej gospodarki, w której to człowiek znajduje się na pierwszym miejscu. Spółdzielnie w miarę swoich możliwości zaspokajają potrzeby społeczne w zakresie oferowania i utrzymania miejsc pracy grupom, które mają trudności na rynku pracy. Są to osoby niepełnosprawne, osoby w starszym wieku, kobiety czy osoby o niższym poziomie wykształcenia. Spółdzielnie odgrywają znaczącą rolę w społecznościach lokalnych w zakresie działań na rzecz spójności i integracji społecznej. Spółdzielnie powstają i kształtują się zarówno z potrzeb ludzi, jak i całych lokalnych społeczności. Ich forma zmienia się, podlega wpływom otoczenia i sama determinuje jego funkcjonowanie.
Wybrane psychologiczne determinanty przedsiębiorczości absolwentów w świetle koincydencji teorii rozwoju
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Pawlak, Justyna
Artykuł podejmuje problem psychologicznych determinant przedsiębiorczości, w kontekście, jaki prezentuje koincydencji teoria rozwoju Grzegorza Kołodki. Na współczesnym rynku pracy, tak trudnym dla absolwentów, postawa przedsiębiorcza jest jednym z kluczowych czynników wpływających na sukces zawodowy młodych ludzi. Ponadto wpływa ona także na ich sposób funkcjonowania w świecie i aktywne angażowanie się w różnego rodzaju działania pozazawodowe. Zależy ona z jednej strony od predyspozycji osobowych danej jednostki i jej wewnętrznych zasobów, a z drugiej od czynników zewnętrznych, w tym także od wsparcia otoczenia i edukacji. Koincydencji teoria rozwoju proponuje zmianę paradygmatu związaną z przejściem od koncentracji na czynnikach do koncentracji na współwystępowaniu czynników, a także, poprzez inteligentną manipulację tą koincydencją, postuluje aktywne budowanie indywidualnych strategii i polityki rozwoju. Nowy pragmatyzm, będący postulatywnym elementem tej teorii nakazuje dbać o szerokie spektrum źródeł wiedzy, doświadczeń, inspiracji i pomysłów oraz o poszukiwanie przede wszystkim skutecznych rozwiązań, nawet jeśli byłyby one nieortodoksyjne czy niestandardowe. Postawa przedsiębiorcza w świetle tej teorii musi zatem cechować się dużą otwartością na nowe rozwiązania, elastycznością i twórczością. Ważną jest także świadomość danej osoby, że istnieje cały wachlarz czynników, które wpływają na jej gotowość do podjęcia działań przedsiębiorczych, oraz, co ważniejsze, że na część z nich może ona wpływać, by manipulować ich koincydencją.
Tranzycyjny kapitał kariery absolwentów szkół wyższych w Polsce – wybrane aspekty teoretyczne i empiryczne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Barwińska-Małajowicz, Anna
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie wybranych aspektów przejścia absolwentów szkół wyższych na rynek pracy w ujęciu teoretycznym oraz zaprezentowanie danych statystycznych i wyników badań diagnostycznych nad tzw. tranzycyjnym kapitałem kariery. W trakcie analizy podjętego tematu weryfikacji poddano hipotezę twierdzącą, że pomimo pogarszającej się sytuacji absolwentów szkół wyższych w Polsce na rynku pracy inwestycje w budowanie tranzycyjnego kapitału edukacyjnego skutkują bardziej wymiernymi korzyściami w procesie przechodzenia na rynek pracy. W opracowaniu, po syntetycznym przedstawieniu istoty i rodzajów tranzycyjnego kapitału kariery, zaprezentowane zostały wybrane teorie opisujące wchodzenie młodych osób na rynek pracy. W dalszej części analizie poddano tranzycyjny kapitał edukacyjny w aspekcie ilościowym oraz jakościowym. Całość kończy syntetyczne podsumowanie przeprowadzonych rozważań.
Dywersyfikacja form zatrudnienia a nierówności społeczne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Król, Małgorzata
Różnorodność form zatrudnienia – forma typowa oraz liczne formy elastyczne – stosowanych przez współczesne organizacje prowadzi do segmentacji zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego rynku pracy. Na rynku wewnętrznym wyróżnia się w związku z tym trzy grupy pracobiorców, tj.: pracowników stałych (w tym trzon zatrudnienia), pracowników peryferyjnych oraz współpracowników zewnętrznych. Grupy te różnią się między sobą statusem prawnym zatrudnienia oraz charakterem i siłą powiązań pracowników z organizacją, co w konsekwencji generuje różnice pomiędzy wskazanymi grupami pracowników przede wszystkim w zakresie dostępności do stabilnego zatrudnienia, wyższych wynagrodzeń, premii, nagród, szkoleń pracowniczych, awansu zawodowego, stanowisk kierowniczych, płatnych urlopów wypoczynkowych, macierzyńskich, wychowawczych, płatnych zwolnień lekarskich. Natomiast na zewnętrznym rynku pracy, zgodnie z koncepcją dualnego rynku pracy, wyodrębnia się segment pierwotny oraz wtórny. Z tym pierwszym identyfikowane są „dobre” miejsca pracy, a z tym drugim – „złe” miejsca pracy. Cechą „dobrych” miejsc pracy jest stabilność zatrudnienia, ochrona prawna pracownika, wyższe wynagrodzenia, możliwość rozwoju i awansu. W przeciwieństwie do nich, „złe” miejsca pracy tych atrybutów nie posiadają. W rezultacie segmentacja zewnętrznego rynku pracy generuje nierówności w zakresie dostępu m.in. do: pierwotnego rynku pracy, awansu społecznego i ekonomicznego, bezpieczeństwa socjalnego, infrastruktury społecznej, kredytów bankowych, czy dóbr kultury. Nawiązując do definicji nierówności społecznych, zgodnie z którą przynależność do określonej grupy – w analizowanym przypadku grupy pracowników identyfikowanej na wewnętrznym i zewnętrznym rynku pracy – determinuje nierówny dostęp do cenionych społecznie dóbr i wartości, można stwierdzić, że wyodrębnione ze względu na formę zatrudnienia grupy pracownicze mają ograniczony dostęp do określonych dóbr, co świadczy o występowaniu nierówności w obszarze zatrudnienia.
Rola instytucji rynku pracy w Polsce w latach 2000–2011
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Kuźmar, Sławomir
Celem niniejszego artykułu była ocena wpływu instytucji rynku pracy na funkcjonowanie polskiego rynku pracy w latach 2000–2011. Analiza rozważań teoretycznych oraz wyniki badań empirycznych przeprowadzanych zarówno w poszczególnych krajach jak i grupach krajów wykazały, że instytucje rynku pracy mają istotne znaczenie dla funkcjonowania rynku pracy i efektów jego działania. Wyniki analizy empirycznej przeprowadzonej dla Polski zdają się potwierdzać płynącą z literatury konkluzję. W badanym okresie stwierdzono statystycznie istotny wpływ na polski rynek pracy instytucji takich jak: wydatki państwa na programy aktywnej polityki na rynku pracy, obciążenia podatkowe oraz płace minimalne. Przy czym wydatki państwa przyczyniały się do redukcji stopy bezrobocia wśród osób młodych oraz bezrobocia długoterminowego, a dwie pozostałe instytucje negatywnie oddziaływały na wszystkie efekty jego działania.
Innowacyjność w województwach Polski Wschodniej jako kluczowy czynnik konkurencyjności
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Surówka, Agata
Zagadnienie innowacyjności regionów ma duże znaczenie dla ich konkurencyjności. W artykule przedstawiono wyniki uzyskane z badań własnych nad innowacyjnością województw Polski. Zaproponowany został w nim odmienny sposób pomiaru analizowanego zjawiska. Prowadząc badania autorka postawiła hipotezę, że powszechnie stosowane metody w badaniach nad innowacyjnością regionów nie dają możliwości monitorowania zmian tego zjawiska w czasie, ukazując jedynie statyczny jej wymiar. Biorąc pod uwagę fakt, że jest ona zjawiskiem podlegającym dynamicznym zmianom w czasie, ich przeprowadzenie w odmienny sposób wydaje się być bardzo ważne. Celem artykułu było zbadanie stopnia zróżnicowania potencjału innowacyjnego województw Polski Wschodniej w strukturze regionalnej kraju. Kategoria innowacyjności określona została za pomocą pięćdziesięciu trzech wskaźników dobranych za pomocą kryterium zgody powszechnej. Wytypowane do badania zmienne podzielone zostały na siedem kategorii, którym nadano następujące nazwy: działalność B+R, ochrona własności przemysłowej, działalność innowacyjna, zatrudnienie w działalności badawczo-rozwojowej, potencjał ludnościowy, rachunki narodowe oraz nowoczesność gospodarki produkcyjnej. W ramach poszczególnych komponentów zgrupowane zostały wskaźniki, które w istotny sposób opisywały dany komponent. W badaniu wykorzystano metodę analizy czynnikowej i składowych głównych. Zasadność ich zastosowania zweryfikowana została za pomocą testu sferyczności Bartletta. Zadanie to przeprowadzone zostało w ujęciu dynamicznym, dla okresu badawczego 2007–2011. Tam gdzie otrzymano pozytywny efekt, w kolejnym kroku dokonano wyróżnienia ładunków czynnikowych wraz ze zmiennymi wchodzącymi w ich skład. Następnie dla każdej kombinacji dwóch czynników wchodzących w skład każdego komponentu sporządzono dwuwymiarowe diagramy cech w przestrzeni czynników, w oparciu o które dokonano klasyfikacji województw w grupy. Dzięki temu możliwe było także wyodrębnienie grup województw podobnych do siebie pod względem wybranych komponentów.
Niespójności w rozwoju kapitału ludzkiego w Polsce – spojrzenie przez pryzmat koncepcji kapitału intelektualnego. Część II: Kapitał ludzki a kapitał strukturalny rozwoju
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Wosiek, Małgorzata
Celem artykułu jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, w jakim zakresie akumulacja kapitału ludzkiego w Polsce po 1990 roku znajdowała wsparcie w innych komponentach kapitału intelektualnego, spośród których jako przedmiot analizy wybrano dwa istotne ogniwa tego kapitału: kapitał społeczny oraz kapitał strukturalny rozwoju. Sformułowano hipotezę badawczą zakładającą, że polską gospodarkę cechuje niedostateczna synergia rozwoju kapitału ludzkiego z innymi wymiarami kapitału intelektualnego. Niespójności te tworzą dodatkowe bariery dla rozwoju kapitału ludzkiego i czerpania korzyści z ponoszonych na ten cel nakładów. Ze względu na dostępność danych statystycznych analizy dotyczą zróżnicowanych okresów badawczych, jednak zasadniczo koncentrują się wokół przedziału czasowego 1995–2012. Wyniki analiz potwierdzają wstępnie przyjęte założenia. W Polsce po 1990 r. niespójności w rozwoju cechowały zarówno relacje kapitał ludzki – kapitał społeczny, jak i związki między kapitałem ludzkim a kapitałem strukturalnym rozwoju. W latach 1995–2012 można zauważyć rosnący dysonans między kluczowymi czynnikami innowacyjności gospodarki, tj. kapitałem ludzkim oraz kapitałem rozwoju. W rezultacie rozwojowi kapitału ludzkiego nie towarzyszyły dostateczne zmiany warunków działania tego kapitału, co znacząco ograniczyło możliwości dyskontowania osiągnięć notowanych w zakresie edukacji (co uwidaczniają statystyki migracji, absorpcji siły roboczej przez zaawansowane technologicznie działy gospodarki). Ocenę tę wyostrza porównanie osiągnięć Polski w zakresie modernizacji technologicznej i unowocześniania oferty produktowej z dokonaniami Czech oraz Węgier.
Dysproporcje w zakresie rozwoju innowacyjności w państwach Unii Europejskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Gasz, Małgorzata
Artykuł porusza tematykę potencjału innowacyjnego Polski na tle innych państw Unii Europejskiej. Podstawę do oceny tego potencjału stanowią parametry wskazane w Unijnej Tablicy Innowacyjności. Gospodarki UE cechuje duże zróżnicowanie w dziedzinie poziomu oraz tempa rozwoju innowacyjności, w efekcie czego mamy do czynienia ze znacznym poziomem dywergencji. W tej sytuacji mało prawdopodobne wydaje się osiągnięcie do 2020 r. 3% poziomu wydatków na B+R w skali całej Unii. By nadrobić dystans, jaki dzieli UE od światowych liderów w dziedzinie innowacyjności, którymi dziś są Korea Południowa, USA i Japonia, europejska polityka rozwoju innowacji w najbliższej przyszłości powinna być ukierunkowana na podejmowanie działań wspierających zwiększanie wydatków przedsiębiorstw na badania naukowe i rozwój, wzrost liczby patentów oraz wspólnych publikacji będących efektem współpracy sektorów publicznego i prywatnego w sferze badawczo-rozwojowej. Konieczne jest także przyspieszenie tempa komercjalizacji wyników prac badawczo-rozwojowych oraz systematyczne podnoszenie jakości szkolnictwa wyższego. Pomimo wprowadzenia szeregu nowych rozwiązań instytucjonalnych oraz wzrostu świadomości proinnowacyjnej wśród polskich przedsiębiorców, wyników, jakie Polska osiągała w dziedzinie innowacji w ostatnich latach nie można uznać ze spektakularne. W efekcie czego przepaść innowacyjna, jaka dzieli nasz kraj od innych państw UE nadal jest znacząca. Podniesienie potencjału innowacyjnego polskiej gospodarki wymaga podjęcia różnorodnych działań w wielu obszarach, umożliwiających w szczególności przejście od modelu rozwoju opartego na imitacji do modelu rozwoju opartego na innowacjach. Budowaniu przewag konkurencyjnych służyć mają m.in. własne rozwiązania innowacyjne.
Działania organów państwowych i administracji samorządowej w ocenie właścicieli gospodarstw rolnych województwa podkarpackiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Grzybek, Maria; Szopiński, Wiesław
Rozwój terenów wiejskich w odniesieniu do sfery rolnictwa wymaga utworzenia skutecznie funkcjonującego otoczenia instytucjonalnego. Spełnia ono wiele istotnych funkcji, które mają kluczowe znaczenie dla agrobiznesu. Zarówno wspierają przekształcenia w rolnictwie, jak i pomagają wprowadzać unowocześnione rozwiązania dostosowując je do wymogów Unii Europejskiej. Istotna przy tym jest relacja łącząca indywidualne gospodarstwa rolne i poszczególne instytucje, która powinna być właściwie ukierunkowana. Ważne jest, aby instytucje były elastyczne i dostosowywały się do zmian jakie zachodzą w sektorze rolno-żywnościowym. Ze względu na specyficzne cechy polskiego rolnictwa konieczne jest podejmowanie przez rząd oraz samorządy lokalne działań stymulujących rozwój gospodarstw rolnych oraz wspieranie obszarów wiejskich. Polegają one na stosowaniu stabilnej polityki rolnej, a więc dogodnych systemów podatkowych czy dopłat kredytowych. Część zadań związanych z realizacją polityki rolnej podejmuje administracja samorządowa na szczeblu lokalnym. Pozwala to na lepsze dotarcie do gospodarstw rolnych ze względu na fakt, że instytucje te realizują zadania zaspokajające potrzeby lokalnych społeczności. Celem badań ankietowych było zaprezentowanie opinii indywidualnych rolników na temat roli rządu, sejmu oraz jednostek samorządowych w funkcjonowaniu sfery agrobiznesu. Zagadnienie przedstawione zostało według płci, wieku, wykształcenia i wielkości gospodarstw. Wśród badanej zbiorowości przewagę stanowiły opinie negatywne dotyczące oceny działań władz rządu i sejmu na rzecz sektora rolno-spożywczego zwłaszcza wśród młodych rolników w wieku od 18 do 25 lat niezależnie od wykształcenia posiadających gospodarstwa powyżej 5 ha. Funkcjonowanie samorządów lokalnych w większym stopniu docenili rolnicy w wieku 26 do 40 lat, reprezentujący wykształcenie wyższe, będący właścicielami grup obszarowych gospodarstw powyżej 15 ha.
Postawy lokalnej społeczności wobec rozwoju turystyki wiejskiej i ich konsekwencje dla obszaru recepcji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Kuźniar, Wiesława
W artykule dokonano identyfikacji postaw lokalnej społeczności w kontekście kształtowania atrakcyjności produktu turystycznego oraz wskazano preferowane zmiany, mające na celu zwiększenie akceptacji i zaangażowania mieszkańców w realizację przedsięwzięć turystycznych. Założony cel zrealizowano w oparciu o analizę literatury przedmiotu, na tle której zaprezentowano własne wyniki badań i obserwacji, związane z prowadzonym w latach 2010–2012 grantem badawczym. W artykule starano się udowodnić tezę, zakładającą, iż sukces przedsięwzięć turystycznych realizowanych na danym obszarze recepcji zależy nie tyle od walorów turystycznych, co postaw i zachowań podmiotów współtworzących produkt turystyczny gminy/regionu, w tym zwłaszcza od ich kreatywności, pasji, umiejętności współdziałania czy też umiejętności tworzenia długotrwałych relacji. Znaczącą rolę w tym zakresie mają do odegrania mieszkańcy obszaru recepcji. Ich wzrastający udział we współtworzeniu atrakcyjności produktu turystycznego skłania do wskazania działań, mających na celu kształtowanie pozytywnych, a zarazem kreatywnych postaw. Szczególną rolę społeczność lokalna ma do odegrania w zakresie tworzenia „dobrego klimatu” dla turystów oraz kreowania wizerunku. Wśród badanych mieszkańców przeważają neutralne postawy, charakteryzujące się brakiem zainteresowania turystycznym rozwojem obszaru recepcji. Aby włączyć lokalną społeczność w proces tworzenia „dobrego klimatu” dla turystyki, zaleca się przede wszystkim zwiększyć stopnień partycypacji społecznej oraz zintensyfikować przepływ informacji, eksponującej korzyści wynikające z turystyki dla danego terytorium. Wskazane jest również wyodrębnienie lokalnego lidera, koordynującego współdziałanie pomiędzy wszystkimi podmiotami zaangażowanymi w rozwój turystyki wiejskiej, do których należy także wliczyć mieszkańców obszaru recepcji.
Rola kapitału społecznego w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Miś, Teresa
Związek między kapitałem społecznym a problemami zrównoważonego rozwoju polskiej wsi po akcesji nabiera szczególnego naukowego znaczenia. W artykule chodzi o uzyskanie odpowiedzi czy zachodzi związek między poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich, z uwzględnieniem kwestii środowiskowych a zaangażowaniem kapitału społecznego w postaci lokalnych grup działania w ujęciu regionalnym. Ponadto poznanie faktycznych efektów czyli wartości dodanej tworzonej przez LGD w ramach programu Leader na obszarach wiejskich, przy czym pośrednią miarą będzie absorpcja środków finansowych – do tej pory nie ma innej skutecznej miary. Dane empiryczne pochodziły z badań ankietowych przeprowadzonych wśród instytucji, których jednym z najważniejszych zadań wynikających z regulacji prawnych jest aktywizacja społeczności lokalnych na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także z wywiadów przeprowadzonych wśród mieszkańców wsi – ocena aktywności społecznej rolników i przedsiębiorców wiejskich. Podmioty do badań zostały dobrane według założeń przyjętych w metodyce projektu badawczego, finansowanego ze środków na naukę przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Na możliwości i tempo przemian na obszarach wiejskich istotnie wpływa aktywność kapitału społecznego. Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich nie jest możliwy bezpośredniego i szerokiego udziału mieszkańców wsi. Lokalne grupy działania przez aktywizację mieszkańców obszarów wiejskich przyczyniają się do kreowania rozwoju regionu. Najwięcej LGD w skali kraju powstało i aktywnie działa w regionie Małopolski, czego potwierdzeniem są dwa obliczone wskaźniki absorpcji. Generalnie województwa Polski południowo-wschodniej, gdzie występują największe problemy rozwojowe na obszarach wiejskich można uznać za teren, gdzie społeczność lokalna potrafi zmobilizować się i połączyć siły dla budowania kapitału społecznego.
Przestępczość gospodarcza – czy można ją ograniczyć?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Kubiczek, Agata
Skąd bierze się przestępczość gospodarcza? Odpowiedź na to pytanie jest prosta – z gospodarowania. Artykuł ten jest żywą ilustracją tej obserwacji. Przestępcy gospodarczy, podobnie jak przedsiębiorcy, też gospodarują. Czynią to „na swoim” lub „na cudzym”, świadczą pracę lub dostarczają usług, sprawują urzędy. Działalność przestępcza jest z reguły marginesem ich zwykłej, zawodowej aktywności. Kieruje nimi – może bardziej niż innymi uczestnikami rynku – dążenie do maksymalizacji zysku. Oni też chcą wygrać z konkurencją, więcej sprzedać, zmniejszyć koszty, pomnożyć swój stan posiadania. Gospodarka nieformalna ma wiele twarzy. Występuje ona we wszystkich krajach. Granice państwowe nie są przeszkodą dla nieformalnej gospodarki, która często przekształca się w działalność kryminalną. Istnienie przestępczości gospodarczej jest niebezpieczne dla gospodarki, ponieważ zmniejsza oficjalne zasoby środków produkcji, osłabia efektywność gospodarki, zmniejsza zaufanie społeczeństwa do państwa, a także zwiększa wydatki ponoszone z budżetu państwa m.in. na policję, na programy socjalne. Aby nieformalne rynki mogły egzystować, musi istnieć odpowiedni klimat, na który składa się ogólna sytuacja społeczno-ekonomiczna danego państwa, normy prawne itd. W tej pracy postawiono tezę, że państwo jest największym kreatorem nieformalnych rynków. W walce z przejawami przestępczości gospodarczej należy zmierzać do pozyskania tzw. szerokich rzesz społeczeństwa. Ważne wydaje się tworzenie i współpraca społecznych stowarzyszeń jednej i drugiej strony (np. konsumenckich i podmiotów gospodarujących w poszczególnych branżach). Mogą one przyczyniać się do tworzenia etycznych wzorców prawa, a tym samym przyczynić się do uzyskania jego skuteczności w działaniu.
Instytucje a akumulacja kapitału rzeczowego we współczesnej gospodarce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Gruszewska, Ewa
Możliwość kreowania wysokiego tempa wzrostu gospodarczego zależy od zdolności krajów do osiągania odpowiednio wysokiego tempa powiększania kapitału. W gospodarce współczesnej obserwowane są olbrzymie dysproporcje w rozmiarach akumulacji kapitału rzeczowego dokonywanych przez poszczególne kraje. Na początku XXI wieku akumulacja brutto kapitału na jednego aktywnego zawodowo była prawie 60 razy większa w Ameryce Północnej niż w Afryce Subsaharyskiej. Również wysoki współczynnik Giniego jest potwierdzeniem tego zróżnicowania. Dla nakładów kapitału do zasobów pracy w gospodarce światowej kształtuje się on na poziomie około 60%. W artykule zadano zatem pytanie o źródła różnic w rozmiarach tworzonego kapitału rzeczowego. Celem podjętych badań jest przeprowadzenie analizy oddziaływania instytucji na akumulację kapitału rzeczowego, a w tym wyjaśnienie różnic w rozmiarach tworzonego kapitału w skali globalnej. W artykule wykorzystano kilka mierników stosowanych w ocenie jakości instytucji: Economic Freedom of the World (Fraser Institute), Worldwide Governance Indicators – Government Effectiveness, Rule of Law (World Bank) oraz Freedom in the World – Political Rights, Civil Liberties (Freedom House). Zmienność nakładów kapitałowych może być w dużym stopniu wyjaśniona różnicami w systemach instytucjonalnych (nawet do prawie 80%). Wzrost sprawności funkcjonowania instytucji (i tym samym poprawa wskaźników ich jakości) wydatnie zwiększa rozmiary akumulacji kapitału. Ład instytucjonalny osiągany dzięki stworzeniu odpowiednich instytucji, a także ich współdziałaniu w danej przestrzeni staje się podstawowym warunkiem wysokiej efektywności funkcjonowania podmiotów i całej gospodarki, kreowania dużych przyrostów potencjału wytwórczego oraz zmian strukturalnych sprzyjających dalszemu rozwojowi.
Kapitał społeczny – od modelu teoretycznego do rozwiązań pragmatycznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Inglot-Brzęk, Elżbieta
Kapitał społeczny postrzegany jest – w ujęciu mikro- jako fundament współdziałania między ludźmi, w ujęciu makro – jako czynnik rozwoju lokalnego i regionalnego. Literatura opisuje jego wpływ na różne sfery życia społecznego, tj. ekonomiczną, społeczną, kulturową. Różnice występujące w definicjach pojęcia (Putnam, Bourdieu, Coleman) pociągają za sobą komplikacje zarówno natury teoretycznej (czy istnieje jedna, czy wiele form kapitału społecznego?; jakie są jego źródła?; jakie funkcje pełni?; czy jest wielkością, którą można kształtować?), jak i metodologicznej (problemy z operacjonalizacją pojęcia). Niezależnie jednak od różnych ujęć teoretycznych, czy wymiarów kapitału społecznego, wśród charakterystycznych dla niego elementów składowych, wyróżnia się: więzi społeczne (sieci powiązań), normy społeczne oraz zaufanie. Elementem uzupełniającym w opisach empirycznych jest zaangażowanie i partycypacja obywatelska. Wyniki badań wskazują, że społeczeństwo polskie charakteryzuje się niskim poziomem kapitału społecznego, przy czym jego poziom jest silnie uwarunkowany lokalnie. Celem niniejszego artykułu jest prezentacja propozycji działań, jakie mogą podjąć władze samorządowe, aby budować kapitał społeczny wśród członków społeczności lokalnych. W stosunku do władz centralnych postuluje się prowadzenie stosownej polityki społecznej. Szczególną rolę w kształtowaniu kapitału społecznego na poziomie lokalnym przypisuje się działaniom władz samorządowych, które mogą wspierać instytucje społeczne, które są nośnikami kapitału społecznego (w szczególności organizacje trzeciego sektora), przez odpowiednie profilowanie wydatków budżetowych, czy wytworzenie sfery publicznej komunikacji i kształtowanie partycypacji obywatelskiej. Mogą również, jak wskazują ekonomiści, w umiejętny sposób sprawować władzę. Działania te powinny być nakierowane na wzmocnienie kapitału typu bridging i jednoczesne eliminowanie słabych stron kapitału typu bonding.
Nierówności emerytalne w kraju równika: przypadek Ekwadoru
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Poteraj, Jarosław
Semantyczne znaczenie słowa „Ekwador”, oznaczającego „równik”, wyzwoliło w autorze refleksję na temat równości i kontrastowo – nierówności, występujących w systemie emerytalnym tego kraju. Celem badawczym autora jest prezentacja historycznych i aktualnych rozwiązań w celu odnalezienia w ekwadorskim systemie emerytalnym pomysłów, które w międzynarodowych porównaniach warto wykorzystywać. Autor stawia hipotezę o występowaniu w ekwadorskim systemie emerytalnym nierówności na kilku płaszczyznach porównawczych. Artykuł prezentowany jest w układzie: 1. Ogólna informacja o kraju, 2. Rozwój historyczny systemu emerytalnego, 3. Stan obecny systemu emerytalnego oraz 4. Wyzwania i przewidywane zmiany w systemie emerytalnym. W podsumowaniu autor stwierdza, że system emerytalny w Ekwadorze różni się od innych systemów w Ameryce Łacińskiej przede wszystkim brakiem drugiego, kapitałowego, filara emerytalnego. Ponadto w kraju tym nie tworzy się także systemowych rozwiązań dobrowolnych oszczędności emerytalnych, charakterystycznych dla trzeciego filara emerytalnego. Precedensowe w skali świata jest wykorzystywanie w Ekwadorze zasobów ewidencjonowanych na kontach rezerw emerytalnych na wypłaty dla osób jeszcze pracujących, a także przejmowanie przez IESS długów hipotecznych zaciąganych przez aktywnych uczestników schematu podstawowego w bankach komercyjnych, co można uznać za specyficzną formę pośredniego inwestowania zasobów funduszu emerytalnego w inwestycje mieszkaniowe. Postawiona na wstępie hipoteza, że w ekwadorskim systemie emerytalnym nierówności występują na kilku płaszczyznach porównawczych, uzyskała potwierdzenie. Oprócz płaszczyzny rodzaju schematu emerytalnego w Ekwadorze i płaszczyzny porównań międzynarodowych, w zakresie wysokości świadczeń emerytalnych rodowitych Ekwadorczyków i osiedleńców emerytalnych z krajów anglosaskich, dodatkowo można także zauważyć płaszczyznę nierówności w rozwoju gospodarczym w porównaniach Ekwadoru z Chile, jako konsekwencję zaniechania (w Ekwadorze) i wdrażania (w Chile) rozwiązań kapitałowych w systemie emerytalnym.

Przeglądaj

Ostatnio nadesłane materiały