Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 16 (2010)
URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/8047
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Pozycja Формирование системы управления гостиничным предприятием как основа модернизации сектора услуг в Украине(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Бортников, ЕвгенийЦель исследования состоит в определении наиболее эффективных методов управления деятельностью гостиниц и способах их применения, позволяющих создать конкурентные преимущества и сделать продажу гостиничных услуг стабильной, а деятельность гостиничных предприятий высокодоходной. Основной задачей является разработка системы управления деятельностью гостиничного предприятия таким образом, чтобы его акционеры и работники были заинтересованы в поиске новых, более эффективных способов удовлетворения нужд потребителей, поскольку удовлетворённые клиенты – основа эффективного бизнеса.Pozycja Туризм как сигнификативная модальность социокультурных изменений(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Будько, МаринаТуризм в современном мире является международно-значимым социокультурным процессом, пределы влияния которого с каждым днём расширяются. Наряду с мобильными технологиями современности, он свидетельствует о преобразовании практики коммуникации «в движении», маркируя процесс созидания глобальной культуры: изменение уровня мобильности, подвижности практик постмодерна, не вписывающихся в устоявшиеся рамки социальных групп. Туризм, включив в механизм своего функционирования такие характери- стики социокультурной реальности, как мобильность, виртуальность, визуальность, акцентирование потребительских приоритетов, эстетизированность и под., выступает сегодня как сигнификативная модальность социокультурных изменений.Pozycja Polityka regionalna a współpraca transgraniczna w kontekście integracji Ukrainy w europejski obszar socjalny(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Shcherba, HałynaArtykuł poświęcono studium roli euroregionów, specyfiki współpracy transgranicznej i euroregionalnej w kontekście funkcjonowania obszaru socjalnego w Europie. Zwrócono uwagę na kwestie rozwoju euroregionów jako podstawowego komponentu w procesie państwowego wsparcia rozwoju współpracy transgranicznej.Pozycja Konsekwencje przyjęcia pakietu energetyczno-klimatycznego dla przyszłej roli węgla kamiennego w polityce energetycznej Polski(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Frączek, PawełCelem opracowania jest omówienie istoty pakietu energetyczno-klimatycznego oraz wskazanie konsekwencji jego przyjęcia dla krajowego sektora energii. Szczególny nacisk położono na przedstawienie wpływu przyjęcia pakietu dla przyszłej roli węgla kamiennego w Polsce. Dodatkowo w artykule przedstawiono główne czynniki, które w dominującym stopniu mogą wpłynąć na zmianę przyszłej polityki rządu dotyczącej odejścia od promowania węgla kamiennego jako podstawowego paliwa dla krajowej energetyki. W końcowym fragmencie dokonano krytycznej oceny części projektu przyszłej polityki energetycznej kraju dotyczącej przyszłej roli węgla kamiennego w krajowym sektorze energii.Pozycja Aktywność samorządów gmin górskich w realizacji rozwoju zrównoważonego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Baran, EwaTworzenie trwałych podstaw rozwoju gospodarczego obszarów górskich warunkują działania służące wzrostowi ich konkurencyjności w układzie regionalnym. W regionach słabszych ekonomicznie, podstawą jest stan infrastruktury technicznej, służącej właściwemu wykorzystaniu ich potencjału gospodarczego, gdzie cenne zasoby środowiska naturalnego wyznaczają kierunki dalszego rozwoju. W opracowaniu zwrócono uwagę na działania samorządów gmin, które wykorzystują lokalne zasoby dla realizacji rozwoju zrównoważonego.Pozycja Spowolnienie wykorzystania zasobów naturalnych wyzwaniem współczesnej gospodarki(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Łuszczyk, MarcinAktualny stan środowiska pozwala stwierdzić, że stopień wykorzystania zasobów naturalnych niebezpiecznie przekracza zdolności Ziemi do wytworzenia zasobów i asymilacji odpadów. Dlatego nadmierna eksploatacja zasobów naturalnych spowoduje w konsekwencji poważne w skutkach zahamowanie rozwoju społeczno-gospodarczego świata. Jedynie modernizacja gospodarki w kierunku ograniczenia globalnego zużycia surowców naturalnych pozwoli na dalszy niezakłócony rozwój w długim okresie. Nie istnieje jednak jedna i możliwa do zastosowania w każdym przypadku metoda pozwalająca na zachowanie zasobów naturalnych. Dlatego, w zależności od sytuacji, należy rozważyć: - całkowitą rezygnację z wykorzystania zasobów nieodnawialnych, - doprowadzenie do powstania takich dóbr, których użytkowanie zrekompensuje brak zasobów nieodnawialnych, - wzrost efektywności wykorzystania zasobów nieodnawialnych w procesie produkcji, - wydłużenie cyklu życia oraz okresu użytkowania produktów, - zmianę polityki cenowej w odniesieniu do materiałów eksploatacyjnych, części zamiennych oraz usług serwisowych, - skuteczną gospodarkę odpadami. Ograniczenie zużycia surowców naturalnych przyniesie szereg korzyści: społecznych, ekonomicznych, gospodarczych, środowiskowych i politycznych. Można oczekiwać dalszych dodatnich efektów zewnętrznych, w tym poprawy sytuacji zdrowotnej i warunków życia społeczeństw oraz skuteczniejszego spełniania przez środowisko funkcji pozagospodarczych. Należy zatem spodziewać się, że niewątpliwe korzyści wynikające z osiągnięcia zrównoważonej gospodarki zasobami stosunkowo szybko przewyższą konieczne do poniesienia koszty jej modernizacji. Pozytywne efekty działań zależą jednak w dużej mierze od stopnia edukacji ekologicznej społeczeństw, podejmowanych działań proekologicznych oraz postawy instytucji publicznych.Pozycja Rola państwa w subsydiowaniu ochrony środowiska(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Kożuch, MałgorzataPaństwo, realizując swoje zadania, coraz częściej bezpośrednio lub pośrednio ingeruje w rynek dóbr i usług środowiskowych. Powstaje jednak wątpliwość, czy pomoc państwa skierowana na przedsięwzięcia związane z ochroną środowiska, nie pozostaje w sprzeczności z zasadą „zanieczyszczający płaci”, a także z założeniami gospodarki rynkowej. Subsydia, występując w różnej postaci, wywierają wpływ zarówno na gospodarkę kraju, jak i sytuację finansową beneficjentów pomocy, a także na środowisko przyrodnicze. Wpływ ten nie zawsze bywa pozytywny.Pozycja Przyczynek do rozważań o przedsiębiorczości polskich regionów(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Kola-Bezka, MariaW opracowaniu podjęto rozważania na temat ważnego, jednak mało rozpoznanego czynnika rozwoju gospodarczego w Polsce, tzn. przedsiębiorczości na poziomie regionalnym. W pierwszej części opracowania zdefiniowano pojęcie przedsiębiorczości regionalnej. W kolejnej zaproponowano metodykę badania poziomu rozwoju przedsiębiorczości regionalnej, wykorzystującą analizę taksonomiczną. Wyniki przeprowadzonego badania wskazują, że poziom rozwoju przedsiębiorczości polskich województw jest znacznie zróżnicowany, co może być jednym z powodów utrzymywania się, a nawet nawarstwiania dysproporcji międzyregionalnych pod względem rozwoju społeczno-gospodarczego.Pozycja Strukturalne uwarunkowania konkurencyjności regionów Polski Wschodniej w przestrzeni krajowej i europejskiej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Wosiek, MałgorzataGłównym celem artykułu jest weryfikacja hipotezy, że procesy zmierzające w kierunku unowocześnienia regionalnych struktur gospodarczych pozytywnie oddziałują na zmianę (wzrost) konkurencyjności tych obszarów. Analizę strukturalnych uwarunkowań konkurencyjności przeprowadzono w oparciu o dane GUS, dla lat 1998–2007, przy czym w rozważaniach skupiono się przede wszystkim na pięciu regionach, tworzących tzw. Polskę Wschodnią. Ukształtowana w Polsce Wschodniej sektorowa struktura gospodarcza odbiega od wzorców państw wysoko rozwiniętych, ale dodatkowo jest także przyczyną niskiego poziomu wydajności pracy ogółem. Na to nakłada się dodatkowo niższa wydajność pracy w poszczególnych sektorach gospodarki. Wszystkie te elementy łącznie są przyczyną niskich wartości wskaźnika PKB per capita, a co za tym idzie – niskiego poziomu konkurencyjności. Wyniki statystycznej analizy korelacyjnej pozwalają przypuszczać, że wszelkie zmiany zmierzające do zmiany ukształtowanego profilu gospodarczego tego obszaru (w kierunku unowocześnienia struktur gospodarczych) przyczyniają się do wzrostu produktywności pracy ogółem, co oznaczałoby, że te same nakłady kapitału rzeczowego i pracy pozwalają na uzyskanie wyższego strumienia produktu, a tym samym na wzrost konkurencyjności.Pozycja Polityka regionalna jako instrument rozwoju społeczno-gospodarczego polskich regionów(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Huczek, AgnieszkaCelem niniejszego artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy proces społecznej i gospodarczej transformacji w Polsce jest już na takim etapie, aby zapewnić regionom możliwość faktycznego uczestnictwa w kształtowaniu i realizacji tych działań Unii Europejskiej, które adresowane są do regionów, jako podmiotów polityki, zarówno na szczeblu krajowym, jak i europejskim. Przedmiotem rozważań pierwszej części artykułu jest pojęcie regionu jako podmiotu polityki, proces regionalizacji oraz regionalizm. Punktem wyjścia jest tu założenie, iż wraz ze wzrostem znaczenia regionu jako specyficznego podmiotu ekonomicznego, wzrasta także jego znaczenie jako podmiotu polityki krajowej oraz polityk unijnych. Wymiar regionalny eksponowany jest przede wszystkim w polityce strukturalnej, regionalnej i w polityce spójności UE, których geneza, definicje oraz cele także zostają przedstawione w niniejszym artykule. W dalszej części artykułu zaprezentowany zostaje problem polaryzacji regionalnej oraz próba określenia mocnych i słabych stron regionów polskich. Podjęta zostaje także próba oceny stopnia oddziaływania funduszy strukturalnych na polską gospodarkę. Ważną rolę w niwelowaniu różnic społeczno-gospodarczych pełni także zasada partnerstwa, stanowiąca jedną z naczelnych zasad wydatkowania funduszy strukturalnych. Kolejną poruszoną kwestią jest problem konwergencji. Konwergencja jest bowiem celem polityki spójności, przede wszystkim w obszarach: społecznym i gospodarczym. Artykuł kończy się przedstawieniem podstawowych barier w realizacji polityki regionalnej oraz wyzwań stojących przed procesem jej implementacji.Pozycja Dywergencja rozwoju regionalnego Polski jako uwarunkowanie technologicznej modernizacji gospodarki(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Bolonek, RyszardaRozwój regionalny w Polsce charakteryzuje się rozbieżnością dochodów, wartości produkcji sprzedanej, nakładów na środki trwałe. Dochody województw są silnie uwarunkowane wartością sprzedanej produkcji i rozwojem przemysłu. Z tego powodu technologiczna modernizacja produkcji jest konieczna ze względu na jej niski poziom zaawansowania technologicznego. Zatem konwergencja jest możliwa, wszakże pod warunkiem połączenia specjalizacji produkcji w województwie ze specjalizacją badawczo-rozwojową. Z tego powodu reforma instytucjonalna winna łączyć instytucje nowo organizowanego Narodowego Systemu Innowacyjnego w sposób sprzyjający współpracy przedsiębiorstw i jednostek naukowych.Pozycja Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w kontekście innowacyjności i modernizacji regionu(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Puchalska, KatarzynaNiestety, w najbliższym okresie pomimo już widocznych w poszczególnych regionach działań modernizacyjnych nie powinno dojść do radykalnej zmiany kierunków napływu kapitału zagranicznego do Polski. Nadal będzie on płynął do regionów zmodernizowanych, innowacyjnych, bogatych, mających odpowiednie sieci komunikacyjne, czyli do takich, w których są lub w najbliższej przyszłości będą budowane autostrady, co zwiększy atrakcyjność poszczególnych regionów. W myśl rozważań teoretycznych nadal BIZ będą lokowane głównie w centrach rozwojowych. W związku z tym lokalizacja przyszłych inwestycji zagranicznych będzie mogła mieć miejsce (zwłaszcza w regionach peryferyjnych), gdy władze lokalne same podejmą działania modernizacyjne. Zgodnie z przedstawionymi w artykule tezami zagraniczne inwestycje bezpośrednie z jednej strony przyciągają zasoby siły roboczej (często wykwalifikowanej), rozwój technologiczny, ale z drugiej strony nie mogą być dokonane bez ciągłych zmian innowacyjnych, modernizacyjnych, które potencjalny inwestor zagraniczny dostrzegłby jako szansę na osiągnięcie korzyści, zysku.Pozycja Trójsektorowa struktura zatrudnienia w polskiej gospodarce jako miernik rozwoju (wybrane aspekty)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Zajdel, MirosławW opracowaniu skoncentrowano się na wybranych aspektach struktury zatrudnienia (pracujących) w polskiej gospodarce w kontekście rozwoju ekonomicznego. Trójsektorowa struktura zatrudnienia jest jednym z podstawowych wskaźników poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego, a także dojrzałości systemu rynkowego. Porównanie trójsektorowej struktury pracujących w Polsce i piętnastu krajach „dawnej” UE wskazuje na określone różnice w tym obszarze. Dlatego też wydaje się niezbędne poznanie przeobrażeń tej struktury zatrudnienia (zwłaszcza w latach 90. XX w. i na początku obecnej dekady).Pozycja Kobiety na rynku pracy a elastyczne formy zatrudnienia(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Rękas, MagdalenaStarzenie się społeczeństwa oraz niski lub ujemny przyrost naturalny otwiera drogę dla wielu niekorzystnych zjawisk społecznych, ekonomicznych, politycznych i obyczajowych. Wobec takich zmian konieczne są zmiany na rynku pracy dla kobiet, tak aby w obliczu wyboru „kariera czy rodzina” możliwe było połączenie obu celów. Celem artykułu jest próba wskazania czynników pobudzających wykorzystanie elastycznych form zatrudnienia jako formy zwiększania wskaźnika zatrudnienia kobiet w Polce. Dla zrealizowania założonego celu przeprowadzono syntetyczną ocenę sytuacji kobiet na rynku pracy w Polsce, następnie zaprezentowano wyniki badań pracodawców i pracowników, a w końcowej części artykułu podjęto próbę wskazania uwarunkowań rozwoju elastycznych form zatrudnienia wśród kobiet.Pozycja Problem niepełnosprawności w krajach UE. Analiza porównawcza(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Ulman, PawełNiepełnosprawność jest problemem społecznym. Świadczy o tym chociażby to, że w Polsce ok. 10% osób uznaje się za niepełnosprawne prawnie (mające orzeczenie o niepełnosprawności), natomiast ok. 25% polskich gospodarstw domowych styka się bezpośrednio z problemem niepełnej sprawności przynajmniej jednego ze swoich członków. Celem pracy jest porównanie państw Unii Europejskiej ze względu na problem niepełnosprawności. Analiza statystyczna wskazała na zróżnicowanie badanych państw w omawianym zakresie. Należy jednak mieć na uwadze trudności związane z niepełną porównywalnością danych statystycznych między państwami. Wynikają one przede wszystkim z braku jednolitej definicji niepełnosprawności w Unii Europejskiej oraz z różnorodności kulturowej państw członkowskich, co powoduje różne rozumienie tego samego pytania identyfikującego niepełnosprawną osobę. W kontekście tej analizy zasadne wydaje się podjęcie prac przez UE nad definicją niepełnosprawności oraz nad spójnym systemem statystyki w tym zakresie.Pozycja Socjoekonomiczne determinanty stanu zdrowia – perspektywa regionalna(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Łyszczarz, Błażej; Wyszkowska, ZofiaW opracowaniu przeprowadzono analizę ekonometryczną mającą na celu zidentyfikowanie zależności między czynnikami społecznymi, ekonomicznymi i środowiskowymi a stanem zdrowia ludności Polski. Identyfikacja takiego wpływu ma istotne implikacje dla projektowania i wdrażania polityk mających na celu przeciwdziałanie istnieniu nierównościom w zdrowiu. Analiza empiryczna oparta jest o dane wojewódzkie dotyczące trwania życia kobiet i mężczyzn w wieku 0, 15, 30, 45 i 60 lat (dla lat 2003–2007). Wśród czynników objaśniających stan zdrowia znalazły się zmienne symptomatyczne opisujące warunki mieszkaniowe, styl życia, wysokość dochodu, zasoby opieki zdrowotnej, wykształcenie oraz stan środowiska naturalnego. Oszacowano dziesięć równań regresji przy wykorzystaniu ważonej metody najmniejszych kwadratów dla danych panelowych. Równania opisujące zmienność stanu zdrowia kobiet okazały się lepiej dopasowane do danych empirycznych. W mniejszym zakresie udało się zidentyfikować czynniki mające wpływ na stan zdrowia mężczyzn. Czynnikiem najsilniej wpływającym na stan zdrowia okazało się wynagrodzenie. W przypadku kobiet także wykształcenie oraz warunki mieszkaniowe pozytywnie wpływały na długość życia. Negatywny wpływ na zdrowie mężczyzn i kobiet miała za to konsumpcja alkoholu i tytoniu oraz, co zaskakujące, aktywność zawodowa.Pozycja Kultura organizacyjna uczelni jako wyzwanie dla polityki spójności w procesie modernizacji społeczeństwa(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Kowalewski, TadeuszAutor artykułu stara się ukazać znaczenie kultury organizacyjnej uczelni w procesie modernizacji społeczeństwa. Istotnym elementem modernizacji społeczeństwa jest polityka spójności. Wybrane założenia tej polityki są analizowane w całym artykule. W celu właściwego zrozumienia procesu modernizacji autor analizuje przyczyny tego procesu. Wychodzi z założenia, że kryzys społeczeństwa industrialnego przyczynił się do modernizacji społeczeństwa. Z kryzysem społeczeństwa industrialnego wiąże się kryzys społeczeństwa pracy, który określa kierunki przebiegu procesu modernizacji. Autor ukazuje szeroki kontekst uwarunkowań tych zjawisk. W artykule zostały zarysowane różne podejścia do nowoczesnego społeczeństwa, aby na ich tle ukazać potrzebę spójności społecznej. Autor podejmuje się zbudowania paradygmatu kultury organizacyjnej uczelni. Ten paradygmat służyć może głębszej analizie w tej mierze i może stać się przyczynkiem do badań empirycznych w przyszłości.Pozycja Kształtowanie wynagrodzeń podstawowych nauczycieli akademickich na podstawie pomiaru kapitału ludzkiego i intelektualnego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Kozioł, WojciechCelem artykułu jest podanie metody kształtowania poziomu wynagrodzeń zasadniczych pracowników naukowo-dydaktycznych. Metoda ta opiera się na koncepcji kapitału ludzkiego, którego autorem jest M. Dobija i jest próbą jej adaptacji do specyfiki pracy naukowej. Przyjęto założenie, że pracownik naukowy nieustannie poszerza typowe kompetencje zdobyte drogą profesjonalnej edukacji (np. studia) dzięki własnej pracy naukowej. Oparcie systemu płac zasadniczych na wartości kapitału ludzkiego wymaga rzetelnej wyceny kwalifikacji zdobytych w trakcie przygotowania do pracy, a następnie wyceny samodzielnej pracy naukowej. Pierwszy składnik niejednokrotnie był przedmiotem publikacji naukowych i obecnie stanowi dobrze opracowaną kwestię. Doprecyzowania wymaga wycena samodzielnej pracy naukowo-badawczej, która w skapitalizowany sposób wpływa na nieustanne podnoszenie wartości kapitału ludzkiego. Całość rozważań teoretycznych poparta jest przykładami praktycznego zastosowania prezentowanego modelu.Pozycja Ryzyko nieosiągnięcia średniej stopy zwrotu z kapitału w aspekcie zróżnicowanych poziomów ryzyka(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Kurek, BartoszInwestowanie kapitału w jednostki gospodarcze notowane na giełdach papierów wartościowych wymaga podejmowania decyzji między innymi w oparciu o dane pochodzące z systemu dwuwymiarowej rachunkowości podwójnej i sprawozdawczości finansowej. W referacie podjęto próbę analizy relacji mniejszości-większości pomiędzy parami wariancjami stóp przyrostu kapitału w okresach dziesięcioletnich dla spółek tworzących indeksy S&P’s 600, S&P’s 400, S&P’s 500. Poszczególne hipotezy statystyczne weryfikowano przy użyciu testu Fishera-Snedecora na poziomie istotności alfa 0,01. Sprawozdania finansowe spółek z lat 1988–2007 zaczerpnięto z bazy danych COMPUSTAT.Pozycja Kapitał ludzki w procesie modernizacji gospodarki(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Dokurno, ZbigniewW artykule podjęto próbę charakterystyki procesów modernizacyjnych z perspektywy założeń kultury postmodernistycznej. Wykazano wiodące znaczenie paradygmatu gospodarowania opartego na wiedzy. Przedstawiono kluczowe znaczenie wiedzy oraz kapitału ludzkiego jako strategicznych czynników produkcji. W rezultacie starano się uzasadnić hipotezę, że akumulacja kapitału ludzkiego stanowi podstawowe źródło wzrostu gospodarczego we współczesnych gospodarkach opartych na wiedzy. Dodatkowo sformułowano relacje pomiędzy składowymi kapitału ludzkiego a zmiennymi opisującymi gospodarkę opartą na wiedzy.