Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 16 (2010)
URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/8047
Przeglądaj
Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 16 (2010) według Data dodania
Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 39
- Wyniki na stronie
- Opcje sortowania
Pozycja Modernizacja i solidarność w ujęciu Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Glapiński, AdamPozycja Procesy przeobrażeń modernizacyjnych w teoriach ekonomicznych – implikacje dla rozwoju społecznego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Leszczyńska, MałgorzataTeorie zacofania i modernizacji opierają się na krańcowo różnych podejściach metodycznych: te pierwsze koncentrują się na barierach, a drugie na czynnikach rozwoju. Współczesny sposób widzenia świata i sposób jego analizy kształtuje już jednak paradygmat modernizacji. Paradygmat ten charakteryzuje się perspektywą ewolucyjną, gdyż rozwój definiuje jako proces spokojnych oraz stopniowych zmian i przeobrażeń oraz stałego postępu w sensie społecznym, ekonomicznym, instytucjonalnym, politycznym, kulturowym. Wartościami nadrzędnymi tego paradygmatu są: pieniądz, pozycja społeczna, wiedza, wolność i demokracja. Analiza przybiera tu charakter etnocentryczny i ahistoryczny. Paradygmat modernizacyjny występuje w czterech odmianach: modernizacji ekonomicznej, społecznej, psychologicznej i politycznej. Społeczne wydanie teorii modernizacji stanowi koncepcja społeczeństwa tradycyjnego i nowoczesnego. Niezbędnym warunkiem postępu społeczno-ekonomicznego jest przekształcenie społeczeństwa tradycyjnego w nowoczesne, które jest twórcze, charakteryzuje się dużą potrzebą osiągnięć i pnie się po drabinie społecznej hierarchii. Współcześnie należy poszerzyć zasięg badań zainicjowany szkołą modernizacji, intensyfikując zwłaszcza studia interdyscyplinarne i analizę wzajemnych sprzężeń między czynnikami rozwoju.Pozycja Integralność triady „kapitał – praca – pieniądz” warunkiem spójności społeczno-ekonomicznej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Dobija, MieczysławTeoria kapitału określa kapitał jako zdolność do wykonywania pracy. Zatem praca jest uwarunkowana wartością kapitału ludzkiego, który zgromadził pracownik. Praca z kolei jest transferem kapitału pracownika do produktów pracy. W tym procesie ważna jest produktywność pracy, czyli moc, z jaką działa pracownik. Z tych przesłanek wynikają prawidłowe metody pomiaru kosztów pracy. Spostrzeżenie, że w wyniku pracy powstają dwie kategorie: produkty i należności z tytułu pracy pozwalają określić naturę pieniędzy jako element triady „kapitał – praca – pieniądze”. Stwarza to perspektywy korzystnej reorganizacji gospodarki towarowo-pieniężnej.Pozycja Polityczna pogoń za rentą jako zagrożenie dla spójności społecznej i modernizacji (część I: Perspektywa teoretyczna)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Zybertowicz, AndrzejArtykuł podejmuje problem politycznych uwarunkowań procesów modernizacyjnych i spójnego rozwoju społecznego. Autor stawia tezę, że bariery natury politycznej, ujęte przez pryzmat ekonomicznej kategorii pogoni za rentą (w tym kontekście określane terminem polityczna pogoń za rentą – PPR) stanowią istotne ograniczenie zarówno dla efektywnej modernizacji, jak i budowania spójności społecznej. Rozbudowana PPR, stając się nieformalną instytucją, istotnie podnosi koszty transakcyjne wprowadzania pożądanych reform, obniżając tym samym skłonność polityków do podejmowania decyzji odpowiadającym aktualnym wyzwaniom rozwojowym. Realizowana w tych warunkach polityka społeczno-gospodarcza rozwiązuje problemy modernizacyjne jedynie w sposób selektywny. Polityka taka, obciążając kosztami reform jedynie wybrane grupy społeczne i regiony, nie sprzyja spójności społecznej. Artykuł ma charakter teoretyczny i jego celem jest wyjaśnienie istoty używanych pojęć, w szczególności pogoni za rentą, kosztów transakcyjnych, modernizacji i spójności społeczno-ekonomicznej oraz zdiagnozowanie zachodzących między nimi związków. Kontynuacją przedstawionych rozważań jest artykuł o wymiarze empirycznym, który zostanie zaprezentowany w kolejnym numerze niniejszej publikacji.Pozycja Modernizacja gospodarki a polityka fiskalna(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Żyżyński, JerzyJednym z celów polityki regionalnej Unii Europejskiej jest zwiększanie konkurencyjności regionów, krajów i w konsekwencji całej Unii w globalizującym się świecie. Cel ten ma być realizowany przez stwarzanie warunków dla rozwoju innowacyjności poszczególnych gospodarek. Autor przytacza rozważania P. Krugmana nad czynnikami kształtującymi siłę gospodarki i nad różnicą w rozumieniu pojęcia konkurencyjności w stosunku do biznesu i całej gospodarki. Przedstawiając wyniki badań nad filarami konkurencyjności analizuje politykę fiskalną w Polsce na tle rozwiązań przyjmowanych w innych krajach ze względu na wspieranie innowacyjności gospodarek. Poszukuje odpowiedzi na pytanie, na ile polityka specjalnych stref ekonomicznych, w tym tak zwanych parków technologicznych prowadzić może do realizacji tego celu.Pozycja Polityka pieniężna a modernizacja gospodarki w warunkach transformacji systemu gospodarczo-politycznego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Młodkowski, PawełPrzechodzenie z gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej oznacza istotne zmiany nie tylko dla sektora prywatnego, ale i dla instytucji odpowiedzialnych za formułowanie i prowadzenie polityki gospodarczej. O ile proces decentralizacji związany z reformą wprowadzającą powiaty i nowy podział na województwa zmienił rozkład obowiązków i zadań finansowanych daninami publicznymi, o tyle polityka pieniężna pozostała zcentralizowana. Każdy bank centralny dąży do osiągnięcia swych celów poprzez wpływanie na decyzje podmiotów świadczących usługi pośrednictwa finansowego oraz na decyzje o inwestycjach i oszczędnościach wszystkich podmiotów w gospodarce. Ze względu na to, że sektor finansowy podlegał dynamicznemu wzrostowi i rozwojowi, a zamożność społeczeństwa wzrastała, gruntownie zmieniały się warunki, w jakich bank centralny w Polsce prowadził swoją politykę. Artykuł stanowi przyczynek do dyskusji na temat zmian wynikających z modernizacji polskiej gospodarki i ich wpływu na skuteczność polityki pieniężnej.Pozycja Modernizacja technologiczna w zintegrowanym rozwoju Polski w warunkach globalnego kryzysu finansowego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Woźniak, Michał GabrielAutor artykułu dowodzi, że rozwój zintegrowany wymaga konsekwentnie holistycznego podejścia i odejścia od indywidualistycznej kreatywności, która nie respektuje sprzężeń między sferami bytu ludzkiego. W warunkach kryzysu szczególnego znaczenia nabiera modernizacja sektorów biznesu i publicznego oraz upowszechnianie innowacji redukujących koszty, opartych na technologiach informatyczno-komunikacyjnych. Wobec tych procesów postuluje uwzględnienie strukturalnych i wynikających z właściwości reguł kapitalizmu globalnego zagrożeń rozwojowych. Dla przezwyciężenia zagrożeń kryzysowych w odniesieniu do Polski w ramach pakietu antykryzysowego postuluje: ograniczanie asymetryczności konkurencji i informacji, modernizację refleksyjną kapitału ludzkiego, wspomaganie finansowania ekspansji modernizacji technologicznej funduszami strukturalnymi UE i za pomocą reform fiskalnych.Pozycja Институциональные изменения и модернизация экономики Украины(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Ткач, АнатолийРассматриваются институциональные изменения как составная часть процесса социально-экономического развития, выражающаяся в развитии и изменении экономи- ческих институтов. Показано влияние изменения институтов на смену модели экономи- ческого развития, экономической стратегии и экономической политики, осуществляемой в рамках одной и той же экономической системы. Обосновывается, что вектор институ- циональных изменений лежит в плоскости основных социальных институтов: прав собствен- ности, роли государства, его законодательных установлений и норм, а модернизация экономики, в первую очередь, связана с институциональными изменениями, транзакционными издержками перестройки институциональной структуры и её экономическим эффектом.Pozycja Inżynieria genetyczna w produkcji i kształtowaniu jakości żywności(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Kudełka, WandaWzrastająca liczba ludzi na świecie powoduje konieczność poszukiwania sposobów zwiększenia ilości produkowanej żywności. Jednym ze sposobów jest zastosowanie technik inżynierii genetycznej. Pozwala to bowiem na zwiększenie plonów, ułatwia uprawy i odgrywa ważną rolę w produkcji żywności z zastosowaniem metod przemysłowych. Celem artykułu był przegląd najnowszych osiągnięć w dziedzinie inżynierii genetycznej, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na kształtowanie jakości żywności. Dzięki stosowaniu modyfikacji genetycznej roślin można uzyskać odmiany o lepszych cechach produkcyjnych i żywieniowych, a także rośliny odporne na wirusy, grzyby, owady, szkodniki, chwasty i środki chwastobójcze. Areał upraw takich roślin dynamicznie wzrasta na całym świecie. Genetycznie modyfikuje się także zwierzęta, lecz jest to proces długotrwały, trudny i często niedający oczekiwanych efektów. Najczęściej celem takich modyfikacji jest przyspieszenie wzrostu, zwiększenie mleczności, uodpornienie na choroby. Zwierzęta wykorzystuje się też jako bioreaktory, czyli producentów ważnych farmaceutyków, które później są izolowane z ich mleka – ich produkcja poza żywym organizmem jest niemożliwa lub bardzo kosztowna i trudna. Zastosowanie technik inżynierii genetycznej pozwala zwiększyć liczbę składników naturalnie występujących w żywności, których niedobór stanowi przyczynę poważnych schorzeń. Dlatego produkty spożywcze uzyskiwane z zastosowaniem GMO są postrzegane jako ważne źródło różnorodnych substancji odżywczych i składników funkcjonalnych, a także możliwości rozwiązania problemu głodu na świecie.Pozycja Rozwój infrastruktury a proces konwergencji gospodarczej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Mucha-Leszko, Bogumiła; Kąkol, MagdalenaCelem artykułu jest ocena wpływu rozwoju infrastruktury na gospodarkę i dochody ludności. Zagadnienie to rozpatrywane jest w aspekcie teoretycznym i empirycznym. Główne wnioski są następujące: 1) rozwój infrastruktury jest istotnym czynnikiem wzrostu PKB, całkowitej produktywności czynników produkcji, a zwłaszcza wzrostu dochodów ludności w regionach biedniejszych i w długim okresie przyczynia się do konwergencji gospodarczej, 2) rozwój infrastruktury transportowej nie daje gwarancji przyspieszenia procesu konwergencji, przede wszystkim w pierwszych latach jej funkcjonowania, kiedy pojawiają się korzyści aglomeracji, wynikające ze spadku kosztów transportu. Badania empiryczne pokazują, że rozwój transportu i spadek jego kosztów powodują zasadnicze zmiany w lokalizacji i realokacji działalności biznesowej. W artykule przedstawiono efekty gospodarcze rozwoju połączeń kolejowych TGV we Francji i rozwoju sieci autostrad w Portugalii.Pozycja Modelowanie rozwoju układów infrastrukturalnych służące poprawie spójności w Polsce(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Fiedorowicz, Kazimierz; Duda, JacekW artykule przedstawiono próbę określenia rozwiązań infrastrukturalnych dla Polski w perspektywie 30-letniej. Rozwiązania te dotyczą czterech różnych rodzajów infrastruktury, które mają podstawowe znaczenie dla poprawy spójności społeczno-ekonomicznej w kraju: autostrad, kolei dużych prędkości, sieci lotnisk oraz infrastruktury morskiej. Mimo odmienności szczegółowych, wszystkie rodzaje infrastruktury mają wspólne cechy, które pozwalają na zastosowanie jednego podejścia przy ich projektowaniu. W celu określenia najbardziej racjonalnego układu infrastrukturalnego we wszystkich czterech obszarach zastosowano strategiczne podejście fazowe. To podejście wykorzystywane jest do modelowania układów przy określaniu przyszłego rozwoju infrastruktury. W dalszej kolejności omówiono możliwe rozwiązania dla wszystkich czterech układów infrastruktury. Wybór rodzajów infrastruktury wynika z dwóch powodów. Po pierwsze, z konieczności intensywnego ich rozwijania w przyszłości. Z tymi rodzajami związane są duże oczekiwania społeczne. Po drugie, mają one zasadnicze znaczenie dla osiągania celów rozwojowych.Pozycja Zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego w krajach OECD na przełomie XX i XXI wieku(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Jabłoński, ŁukaszCelem artykułu jest statystyczna analiza zróżnicowania poziomu rozwoju ekonomicznego między krajami OECD na przełomie XX i XXI wieku, a także zidentyfikowanie, w jakim stopniu kapitał ludzki odpowiada za zmianę względnego poziomu rozwoju ekonomicznego między nimi. W badaniu użyto metody taksonometryczne. Z badań wynika, że rola kapitału ludzkiego w (względnym) rozwoju badanych krajów zmniejszała się na rzecz zmian instytucjonalnych.Pozycja Dokąd zmierza rodzina, czyli „Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania transformacji rodziny” w ujęciu Waldemara Tyca(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Woźniak, Michał GabrielArtykuł przedstawia krytyczną ocenę nowej – opracowanej przez W. Tyca, konceptualizacji teoretycznego modelu ewolucji rodziny zrywającą z redukowaniem jednostki ludzkiej do indywiduum maksymalizującego policzalne w kategoriach rynkowych korzyści własne. Uwzględnienie, obok ekonomicznych, również kulturowych uwarunkowań modeli rodziny pozwoliło jej autorowi na wyznaczenie ścieżki transformacji rodziny od modelu tradycyjnego do modelu rodziny ponowoczesnej. Zwracają uwagę zagrożenia dla rozwoju społeczno-gospodarczego wynikające z aktualnego stanu rodziny. Dla ich przezwyciężenia postuluje się potrzebę interdyscyplinarnych badań nad tymi zagrożeniami w celu wypracowania skutecznej polityki prorodzinnej i spójnego systemu instytucjonalnego, sprzyjającego akumulacji i modernizacji kapitału ludzkiego dla zintegrowanego rozwoju na poziomie rodziny i reprodukcji kapitału społecznego.Pozycja Współczesne problemy demograficzne w aspekcie społeczno-gospodarczym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Kubiak, MichałWiększość państw wysoko rozwiniętych stoi obecnie wobec realnego kryzysu demograficznego związanego ze spadkiem liczby ludności. Niskie wskaźniki dzietności oraz wydłużanie się trwania życia przesądzają o szybkim tempie starzenia się społeczeństw, a proces ten z kolei niesie za sobą szereg wyzwań i problemów mnożąc jednocześnie dylematy w polityce społecznej i gospodarczej. Struktura wiekowa społeczeństwa może wywierać wpływ na rozwój gospodarczy państwa. W wyniku procesu starzenia zmieniają się relacje pomiędzy ludnością w wieku nieprodukcyjnym i produkcyjnym, wzrastają tzw. współczynniki obciążenia, co sprzyja zwiększaniu skali obciążenia finansów publicznych i generuje problemy w funkcjonowaniu systemów zabezpieczenia społecznego oraz opieki zdrowotnej. Poszczególne rządy coraz bardziej koncentrują się na pozyskiwaniu dodatkowych środków umożliwiających prowadzenie polityki społecznej, starając się jednocześnie mieć na uwadze konieczność i wymogi funkcjonowania w warunkach wzrostu globalnej konkurencyjności. Coraz częściej zatem rozwiązania koncentrują się wokół dostępu społeczeństwa do kształcenia ustawicznego oraz podnoszenia wieku emerytalnego i wzrostu zatrudnienia także osób starszych.Pozycja Innowacyjność w roli fundamentalnego czynnika modernizacji przedsiębiorstwa(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Bal-Woźniak, TeresaW artykule dowodzi się, że związki między modernizacją a innowacyjnością są tak bliskie, że program nakierowany na rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa, mógłby być traktowany jak program ich modernizacji. Na tle priorytetów Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka autorka wskazuje na szanse upowszechnienia zachowań innowacyjnych w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw.Pozycja Znaczenie innowacyjności sektora usług dla modernizacji polskich regionów(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Cyrek, MagdalenaW opracowaniu przedstawiono syntetyczną ocenę innowacyjności przedsiębiorstw usługowych funkcjonujących w polskich regionach. Zaprezentowano ranking województw sporządzony według poziomu innowacyjności usług. Określono także związki pomiędzy innowacyjnością usług a poziomem PKB per capita w przestrzeni regionalnej. Zaobserwowane zależności pozwoliły wskazać na istotną rolę polityki wspierającej innowacyjność podmiotów sektora usług.Pozycja Niwelacja luki technologicznej względem krajów rozwiniętych jako jeden z wymiarów modernizacji polskiej gospodarki(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Firszt, DariuszArtykuł podejmuje problem luki technologicznej dzielącej Polskę od krajów rozwiniętych, której niwelację można uznać za jeden z przejawów modernizacji. Autor przybliża koncepcje luki technologicznej oraz sposoby jej pomiaru, a następnie diagnozuje dynamikę tej kategorii w dla polskiej gospodarki. Na tej podstawie formułuje pogląd, że z powodu niskiego tempa dyfuzji innowacji proces pościgu technologicznego jest w Polsce nieskuteczny, co rodzi negatywne konsekwencje w sferze społecznej.Pozycja Problemy modernizacji gospodarki Polski w dobie globalizacji, rozwoju BIZ i handlu zagranicznego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Siuta-Tokarska, BarbaraW publikacji przedstawiono zarys problematyki modernizacji gospodarki Polski w warunkach globalizacji, rozwoju BIZ i handlu zagranicznego. Wskazano na istniejące problemy, a także zagrożenia z nich wynikające.Pozycja Społeczne uwarunkowania funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstw w gospodarce opartej na wiedzy(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Kuźniar, KatarzynaJednym z ważniejszych czynników rozwoju gospodarki opartej na wiedzy jest edukacja oraz jakość kapitału ludzkiego. Mimo trudnej obecnie sytuacji ekonomicznej na świecie, wiele analiz wskazuje na niedobór wykwalifikowanych pracowników, stanowiący potencjalne zagrożenie dla światowego wzrostu gospodarczego i rozwoju. Przewidywane zmiany na rynku pracy będą wpływały na rodzaj umiejętności i kompetencji niezbędnych w przyszłości. Następna dekada będzie się charakteryzowała wzrostem popytu na wysoko wykwalifikowaną i elastyczną kadrę pracowników oraz stanowiskami pracy wymagającymi wyższych umiejętności. W celu dostosowywania kwalifikacji pracowników do wymagań pracodawców należy położyć nacisk na kształcenie ustawiczne i szkolenia. Wśród ogólnych kompetencji pracowników podkreśla się przede wszystkim: elastyczność i mobilność, umiejętność pracy w zespole, kreatywność i przedsiębiorczość, komunikację interpersonalną, umiejętność funkcjonowania w międzynarodowym otoczeniu oraz znajomość obcych języków branżowych. Głównym celem opracowania jest zwrócenie uwagi na wpływ wybranych czynników społecznych na proces modernizacji gospodarki na płaszczyźnie mikroekonomicznej. W gospodarce XXI wieku czynnikiem decydującym o sukcesie jest wykreowanie sprawnych mechanizmów współpracy i przepływu wiedzy pomiędzy głównymi podmiotami życia społeczno-gospodarczego. Dlatego szczególną uwagę poświęcono charakterystyce kompetencji miękkich.Pozycja Kapitał ludzki w procesie modernizacji gospodarki(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Dokurno, ZbigniewW artykule podjęto próbę charakterystyki procesów modernizacyjnych z perspektywy założeń kultury postmodernistycznej. Wykazano wiodące znaczenie paradygmatu gospodarowania opartego na wiedzy. Przedstawiono kluczowe znaczenie wiedzy oraz kapitału ludzkiego jako strategicznych czynników produkcji. W rezultacie starano się uzasadnić hipotezę, że akumulacja kapitału ludzkiego stanowi podstawowe źródło wzrostu gospodarczego we współczesnych gospodarkach opartych na wiedzy. Dodatkowo sformułowano relacje pomiędzy składowymi kapitału ludzkiego a zmiennymi opisującymi gospodarkę opartą na wiedzy.