Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 16 (2010)
URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/8047
Przeglądaj
Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 16 (2010) według Tytuł
Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 39
- Wyniki na stronie
- Opcje sortowania
Pozycja Aktywność samorządów gmin górskich w realizacji rozwoju zrównoważonego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Baran, EwaTworzenie trwałych podstaw rozwoju gospodarczego obszarów górskich warunkują działania służące wzrostowi ich konkurencyjności w układzie regionalnym. W regionach słabszych ekonomicznie, podstawą jest stan infrastruktury technicznej, służącej właściwemu wykorzystaniu ich potencjału gospodarczego, gdzie cenne zasoby środowiska naturalnego wyznaczają kierunki dalszego rozwoju. W opracowaniu zwrócono uwagę na działania samorządów gmin, które wykorzystują lokalne zasoby dla realizacji rozwoju zrównoważonego.Pozycja Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w kontekście innowacyjności i modernizacji regionu(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Puchalska, KatarzynaNiestety, w najbliższym okresie pomimo już widocznych w poszczególnych regionach działań modernizacyjnych nie powinno dojść do radykalnej zmiany kierunków napływu kapitału zagranicznego do Polski. Nadal będzie on płynął do regionów zmodernizowanych, innowacyjnych, bogatych, mających odpowiednie sieci komunikacyjne, czyli do takich, w których są lub w najbliższej przyszłości będą budowane autostrady, co zwiększy atrakcyjność poszczególnych regionów. W myśl rozważań teoretycznych nadal BIZ będą lokowane głównie w centrach rozwojowych. W związku z tym lokalizacja przyszłych inwestycji zagranicznych będzie mogła mieć miejsce (zwłaszcza w regionach peryferyjnych), gdy władze lokalne same podejmą działania modernizacyjne. Zgodnie z przedstawionymi w artykule tezami zagraniczne inwestycje bezpośrednie z jednej strony przyciągają zasoby siły roboczej (często wykwalifikowanej), rozwój technologiczny, ale z drugiej strony nie mogą być dokonane bez ciągłych zmian innowacyjnych, modernizacyjnych, które potencjalny inwestor zagraniczny dostrzegłby jako szansę na osiągnięcie korzyści, zysku.Pozycja Dokąd zmierza rodzina, czyli „Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania transformacji rodziny” w ujęciu Waldemara Tyca(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Woźniak, Michał GabrielArtykuł przedstawia krytyczną ocenę nowej – opracowanej przez W. Tyca, konceptualizacji teoretycznego modelu ewolucji rodziny zrywającą z redukowaniem jednostki ludzkiej do indywiduum maksymalizującego policzalne w kategoriach rynkowych korzyści własne. Uwzględnienie, obok ekonomicznych, również kulturowych uwarunkowań modeli rodziny pozwoliło jej autorowi na wyznaczenie ścieżki transformacji rodziny od modelu tradycyjnego do modelu rodziny ponowoczesnej. Zwracają uwagę zagrożenia dla rozwoju społeczno-gospodarczego wynikające z aktualnego stanu rodziny. Dla ich przezwyciężenia postuluje się potrzebę interdyscyplinarnych badań nad tymi zagrożeniami w celu wypracowania skutecznej polityki prorodzinnej i spójnego systemu instytucjonalnego, sprzyjającego akumulacji i modernizacji kapitału ludzkiego dla zintegrowanego rozwoju na poziomie rodziny i reprodukcji kapitału społecznego.Pozycja Dywergencja rozwoju regionalnego Polski jako uwarunkowanie technologicznej modernizacji gospodarki(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Bolonek, RyszardaRozwój regionalny w Polsce charakteryzuje się rozbieżnością dochodów, wartości produkcji sprzedanej, nakładów na środki trwałe. Dochody województw są silnie uwarunkowane wartością sprzedanej produkcji i rozwojem przemysłu. Z tego powodu technologiczna modernizacja produkcji jest konieczna ze względu na jej niski poziom zaawansowania technologicznego. Zatem konwergencja jest możliwa, wszakże pod warunkiem połączenia specjalizacji produkcji w województwie ze specjalizacją badawczo-rozwojową. Z tego powodu reforma instytucjonalna winna łączyć instytucje nowo organizowanego Narodowego Systemu Innowacyjnego w sposób sprzyjający współpracy przedsiębiorstw i jednostek naukowych.Pozycja Innowacyjność w roli fundamentalnego czynnika modernizacji przedsiębiorstwa(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Bal-Woźniak, TeresaW artykule dowodzi się, że związki między modernizacją a innowacyjnością są tak bliskie, że program nakierowany na rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa, mógłby być traktowany jak program ich modernizacji. Na tle priorytetów Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka autorka wskazuje na szanse upowszechnienia zachowań innowacyjnych w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw.Pozycja Integralność triady „kapitał – praca – pieniądz” warunkiem spójności społeczno-ekonomicznej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Dobija, MieczysławTeoria kapitału określa kapitał jako zdolność do wykonywania pracy. Zatem praca jest uwarunkowana wartością kapitału ludzkiego, który zgromadził pracownik. Praca z kolei jest transferem kapitału pracownika do produktów pracy. W tym procesie ważna jest produktywność pracy, czyli moc, z jaką działa pracownik. Z tych przesłanek wynikają prawidłowe metody pomiaru kosztów pracy. Spostrzeżenie, że w wyniku pracy powstają dwie kategorie: produkty i należności z tytułu pracy pozwalają określić naturę pieniędzy jako element triady „kapitał – praca – pieniądze”. Stwarza to perspektywy korzystnej reorganizacji gospodarki towarowo-pieniężnej.Pozycja Inżynieria genetyczna w produkcji i kształtowaniu jakości żywności(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Kudełka, WandaWzrastająca liczba ludzi na świecie powoduje konieczność poszukiwania sposobów zwiększenia ilości produkowanej żywności. Jednym ze sposobów jest zastosowanie technik inżynierii genetycznej. Pozwala to bowiem na zwiększenie plonów, ułatwia uprawy i odgrywa ważną rolę w produkcji żywności z zastosowaniem metod przemysłowych. Celem artykułu był przegląd najnowszych osiągnięć w dziedzinie inżynierii genetycznej, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na kształtowanie jakości żywności. Dzięki stosowaniu modyfikacji genetycznej roślin można uzyskać odmiany o lepszych cechach produkcyjnych i żywieniowych, a także rośliny odporne na wirusy, grzyby, owady, szkodniki, chwasty i środki chwastobójcze. Areał upraw takich roślin dynamicznie wzrasta na całym świecie. Genetycznie modyfikuje się także zwierzęta, lecz jest to proces długotrwały, trudny i często niedający oczekiwanych efektów. Najczęściej celem takich modyfikacji jest przyspieszenie wzrostu, zwiększenie mleczności, uodpornienie na choroby. Zwierzęta wykorzystuje się też jako bioreaktory, czyli producentów ważnych farmaceutyków, które później są izolowane z ich mleka – ich produkcja poza żywym organizmem jest niemożliwa lub bardzo kosztowna i trudna. Zastosowanie technik inżynierii genetycznej pozwala zwiększyć liczbę składników naturalnie występujących w żywności, których niedobór stanowi przyczynę poważnych schorzeń. Dlatego produkty spożywcze uzyskiwane z zastosowaniem GMO są postrzegane jako ważne źródło różnorodnych substancji odżywczych i składników funkcjonalnych, a także możliwości rozwiązania problemu głodu na świecie.Pozycja Kapitał ludzki w procesie modernizacji gospodarki(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Dokurno, ZbigniewW artykule podjęto próbę charakterystyki procesów modernizacyjnych z perspektywy założeń kultury postmodernistycznej. Wykazano wiodące znaczenie paradygmatu gospodarowania opartego na wiedzy. Przedstawiono kluczowe znaczenie wiedzy oraz kapitału ludzkiego jako strategicznych czynników produkcji. W rezultacie starano się uzasadnić hipotezę, że akumulacja kapitału ludzkiego stanowi podstawowe źródło wzrostu gospodarczego we współczesnych gospodarkach opartych na wiedzy. Dodatkowo sformułowano relacje pomiędzy składowymi kapitału ludzkiego a zmiennymi opisującymi gospodarkę opartą na wiedzy.Pozycja Kobiety na rynku pracy a elastyczne formy zatrudnienia(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Rękas, MagdalenaStarzenie się społeczeństwa oraz niski lub ujemny przyrost naturalny otwiera drogę dla wielu niekorzystnych zjawisk społecznych, ekonomicznych, politycznych i obyczajowych. Wobec takich zmian konieczne są zmiany na rynku pracy dla kobiet, tak aby w obliczu wyboru „kariera czy rodzina” możliwe było połączenie obu celów. Celem artykułu jest próba wskazania czynników pobudzających wykorzystanie elastycznych form zatrudnienia jako formy zwiększania wskaźnika zatrudnienia kobiet w Polce. Dla zrealizowania założonego celu przeprowadzono syntetyczną ocenę sytuacji kobiet na rynku pracy w Polsce, następnie zaprezentowano wyniki badań pracodawców i pracowników, a w końcowej części artykułu podjęto próbę wskazania uwarunkowań rozwoju elastycznych form zatrudnienia wśród kobiet.Pozycja Konsekwencje przyjęcia pakietu energetyczno-klimatycznego dla przyszłej roli węgla kamiennego w polityce energetycznej Polski(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Frączek, PawełCelem opracowania jest omówienie istoty pakietu energetyczno-klimatycznego oraz wskazanie konsekwencji jego przyjęcia dla krajowego sektora energii. Szczególny nacisk położono na przedstawienie wpływu przyjęcia pakietu dla przyszłej roli węgla kamiennego w Polsce. Dodatkowo w artykule przedstawiono główne czynniki, które w dominującym stopniu mogą wpłynąć na zmianę przyszłej polityki rządu dotyczącej odejścia od promowania węgla kamiennego jako podstawowego paliwa dla krajowej energetyki. W końcowym fragmencie dokonano krytycznej oceny części projektu przyszłej polityki energetycznej kraju dotyczącej przyszłej roli węgla kamiennego w krajowym sektorze energii.Pozycja Kształtowanie wynagrodzeń podstawowych nauczycieli akademickich na podstawie pomiaru kapitału ludzkiego i intelektualnego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Kozioł, WojciechCelem artykułu jest podanie metody kształtowania poziomu wynagrodzeń zasadniczych pracowników naukowo-dydaktycznych. Metoda ta opiera się na koncepcji kapitału ludzkiego, którego autorem jest M. Dobija i jest próbą jej adaptacji do specyfiki pracy naukowej. Przyjęto założenie, że pracownik naukowy nieustannie poszerza typowe kompetencje zdobyte drogą profesjonalnej edukacji (np. studia) dzięki własnej pracy naukowej. Oparcie systemu płac zasadniczych na wartości kapitału ludzkiego wymaga rzetelnej wyceny kwalifikacji zdobytych w trakcie przygotowania do pracy, a następnie wyceny samodzielnej pracy naukowej. Pierwszy składnik niejednokrotnie był przedmiotem publikacji naukowych i obecnie stanowi dobrze opracowaną kwestię. Doprecyzowania wymaga wycena samodzielnej pracy naukowo-badawczej, która w skapitalizowany sposób wpływa na nieustanne podnoszenie wartości kapitału ludzkiego. Całość rozważań teoretycznych poparta jest przykładami praktycznego zastosowania prezentowanego modelu.Pozycja Kultura organizacyjna uczelni jako wyzwanie dla polityki spójności w procesie modernizacji społeczeństwa(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Kowalewski, TadeuszAutor artykułu stara się ukazać znaczenie kultury organizacyjnej uczelni w procesie modernizacji społeczeństwa. Istotnym elementem modernizacji społeczeństwa jest polityka spójności. Wybrane założenia tej polityki są analizowane w całym artykule. W celu właściwego zrozumienia procesu modernizacji autor analizuje przyczyny tego procesu. Wychodzi z założenia, że kryzys społeczeństwa industrialnego przyczynił się do modernizacji społeczeństwa. Z kryzysem społeczeństwa industrialnego wiąże się kryzys społeczeństwa pracy, który określa kierunki przebiegu procesu modernizacji. Autor ukazuje szeroki kontekst uwarunkowań tych zjawisk. W artykule zostały zarysowane różne podejścia do nowoczesnego społeczeństwa, aby na ich tle ukazać potrzebę spójności społecznej. Autor podejmuje się zbudowania paradygmatu kultury organizacyjnej uczelni. Ten paradygmat służyć może głębszej analizie w tej mierze i może stać się przyczynkiem do badań empirycznych w przyszłości.Pozycja Modelowanie rozwoju układów infrastrukturalnych służące poprawie spójności w Polsce(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Fiedorowicz, Kazimierz; Duda, JacekW artykule przedstawiono próbę określenia rozwiązań infrastrukturalnych dla Polski w perspektywie 30-letniej. Rozwiązania te dotyczą czterech różnych rodzajów infrastruktury, które mają podstawowe znaczenie dla poprawy spójności społeczno-ekonomicznej w kraju: autostrad, kolei dużych prędkości, sieci lotnisk oraz infrastruktury morskiej. Mimo odmienności szczegółowych, wszystkie rodzaje infrastruktury mają wspólne cechy, które pozwalają na zastosowanie jednego podejścia przy ich projektowaniu. W celu określenia najbardziej racjonalnego układu infrastrukturalnego we wszystkich czterech obszarach zastosowano strategiczne podejście fazowe. To podejście wykorzystywane jest do modelowania układów przy określaniu przyszłego rozwoju infrastruktury. W dalszej kolejności omówiono możliwe rozwiązania dla wszystkich czterech układów infrastruktury. Wybór rodzajów infrastruktury wynika z dwóch powodów. Po pierwsze, z konieczności intensywnego ich rozwijania w przyszłości. Z tymi rodzajami związane są duże oczekiwania społeczne. Po drugie, mają one zasadnicze znaczenie dla osiągania celów rozwojowych.Pozycja Modernizacja gospodarki a polityka fiskalna(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Żyżyński, JerzyJednym z celów polityki regionalnej Unii Europejskiej jest zwiększanie konkurencyjności regionów, krajów i w konsekwencji całej Unii w globalizującym się świecie. Cel ten ma być realizowany przez stwarzanie warunków dla rozwoju innowacyjności poszczególnych gospodarek. Autor przytacza rozważania P. Krugmana nad czynnikami kształtującymi siłę gospodarki i nad różnicą w rozumieniu pojęcia konkurencyjności w stosunku do biznesu i całej gospodarki. Przedstawiając wyniki badań nad filarami konkurencyjności analizuje politykę fiskalną w Polsce na tle rozwiązań przyjmowanych w innych krajach ze względu na wspieranie innowacyjności gospodarek. Poszukuje odpowiedzi na pytanie, na ile polityka specjalnych stref ekonomicznych, w tym tak zwanych parków technologicznych prowadzić może do realizacji tego celu.Pozycja Modernizacja i solidarność w ujęciu Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Glapiński, AdamPozycja Modernizacja technologiczna w zintegrowanym rozwoju Polski w warunkach globalnego kryzysu finansowego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Woźniak, Michał GabrielAutor artykułu dowodzi, że rozwój zintegrowany wymaga konsekwentnie holistycznego podejścia i odejścia od indywidualistycznej kreatywności, która nie respektuje sprzężeń między sferami bytu ludzkiego. W warunkach kryzysu szczególnego znaczenia nabiera modernizacja sektorów biznesu i publicznego oraz upowszechnianie innowacji redukujących koszty, opartych na technologiach informatyczno-komunikacyjnych. Wobec tych procesów postuluje uwzględnienie strukturalnych i wynikających z właściwości reguł kapitalizmu globalnego zagrożeń rozwojowych. Dla przezwyciężenia zagrożeń kryzysowych w odniesieniu do Polski w ramach pakietu antykryzysowego postuluje: ograniczanie asymetryczności konkurencji i informacji, modernizację refleksyjną kapitału ludzkiego, wspomaganie finansowania ekspansji modernizacji technologicznej funduszami strukturalnymi UE i za pomocą reform fiskalnych.Pozycja Niwelacja luki technologicznej względem krajów rozwiniętych jako jeden z wymiarów modernizacji polskiej gospodarki(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Firszt, DariuszArtykuł podejmuje problem luki technologicznej dzielącej Polskę od krajów rozwiniętych, której niwelację można uznać za jeden z przejawów modernizacji. Autor przybliża koncepcje luki technologicznej oraz sposoby jej pomiaru, a następnie diagnozuje dynamikę tej kategorii w dla polskiej gospodarki. Na tej podstawie formułuje pogląd, że z powodu niskiego tempa dyfuzji innowacji proces pościgu technologicznego jest w Polsce nieskuteczny, co rodzi negatywne konsekwencje w sferze społecznej.Pozycja Polityczna pogoń za rentą jako zagrożenie dla spójności społecznej i modernizacji (część I: Perspektywa teoretyczna)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Zybertowicz, AndrzejArtykuł podejmuje problem politycznych uwarunkowań procesów modernizacyjnych i spójnego rozwoju społecznego. Autor stawia tezę, że bariery natury politycznej, ujęte przez pryzmat ekonomicznej kategorii pogoni za rentą (w tym kontekście określane terminem polityczna pogoń za rentą – PPR) stanowią istotne ograniczenie zarówno dla efektywnej modernizacji, jak i budowania spójności społecznej. Rozbudowana PPR, stając się nieformalną instytucją, istotnie podnosi koszty transakcyjne wprowadzania pożądanych reform, obniżając tym samym skłonność polityków do podejmowania decyzji odpowiadającym aktualnym wyzwaniom rozwojowym. Realizowana w tych warunkach polityka społeczno-gospodarcza rozwiązuje problemy modernizacyjne jedynie w sposób selektywny. Polityka taka, obciążając kosztami reform jedynie wybrane grupy społeczne i regiony, nie sprzyja spójności społecznej. Artykuł ma charakter teoretyczny i jego celem jest wyjaśnienie istoty używanych pojęć, w szczególności pogoni za rentą, kosztów transakcyjnych, modernizacji i spójności społeczno-ekonomicznej oraz zdiagnozowanie zachodzących między nimi związków. Kontynuacją przedstawionych rozważań jest artykuł o wymiarze empirycznym, który zostanie zaprezentowany w kolejnym numerze niniejszej publikacji.Pozycja Polityka pieniężna a modernizacja gospodarki w warunkach transformacji systemu gospodarczo-politycznego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Młodkowski, PawełPrzechodzenie z gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej oznacza istotne zmiany nie tylko dla sektora prywatnego, ale i dla instytucji odpowiedzialnych za formułowanie i prowadzenie polityki gospodarczej. O ile proces decentralizacji związany z reformą wprowadzającą powiaty i nowy podział na województwa zmienił rozkład obowiązków i zadań finansowanych daninami publicznymi, o tyle polityka pieniężna pozostała zcentralizowana. Każdy bank centralny dąży do osiągnięcia swych celów poprzez wpływanie na decyzje podmiotów świadczących usługi pośrednictwa finansowego oraz na decyzje o inwestycjach i oszczędnościach wszystkich podmiotów w gospodarce. Ze względu na to, że sektor finansowy podlegał dynamicznemu wzrostowi i rozwojowi, a zamożność społeczeństwa wzrastała, gruntownie zmieniały się warunki, w jakich bank centralny w Polsce prowadził swoją politykę. Artykuł stanowi przyczynek do dyskusji na temat zmian wynikających z modernizacji polskiej gospodarki i ich wpływu na skuteczność polityki pieniężnej.Pozycja Polityka regionalna a współpraca transgraniczna w kontekście integracji Ukrainy w europejski obszar socjalny(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Shcherba, HałynaArtykuł poświęcono studium roli euroregionów, specyfiki współpracy transgranicznej i euroregionalnej w kontekście funkcjonowania obszaru socjalnego w Europie. Zwrócono uwagę na kwestie rozwoju euroregionów jako podstawowego komponentu w procesie państwowego wsparcia rozwoju współpracy transgranicznej.