Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 25 (2012)
URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/7768
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Pozycja Emeryci i renciści wojskowi na rynku pracy Wielkopolski w latach 2008–2010(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Sikora, TomaszZ punktu widzenia gospodarki kraju zatrudnianie ludzi starszych w obecnych czasach jest zarówno określoną potrzebą społeczną, jak i ekonomiczną koniecznością. Niska bowiem aktywność zawodowa osób w wieku emerytalnym i starzenie się polskiego społeczeństwa może doprowadzić do swoistego „załamania” się systemu emerytalnego i finansów publicznych. Emeryci (nie tylko mundurowi), skoro już nabyli prawo do wcześniejszej emerytury i jeżeli tylko mają zdrowie i chęci, winni zatem pracować. Tylko w ten sposób mogą powiększyć swoje dochody do poziomu, który zapewni im w miarę godziwe życie, ale także odprowadzany od ich przychodów podatek wzbogaci bezpośrednio budżet państwa, zaś ich aktywność zawodowa będzie wspierać rozwój naszej gospodarki. Emeryci wiedzą jak współpracować z innymi i jak nawiązywać kontakty. Są dyspozycyjni i lojalni wobec pracodawcy. Wielu z nich jest dobrze przygotowanych do stojących przed nimi nowych wyzwań. Pośród „dorabiających do emerytury” na terenie Wielkopolski znajduje się liczna grupa „byłych wojskowych”, która nie chce bezczynnie spędzać czasu wolnego w domu Biorąc zaś pod uwagę to, iż posiadają oni (nierzadko) na utrzymaniu niepracujące żony i wychowują dzieci, wypłacane przez organ emerytalny świadczenia nie zawsze wystarczają na opłacenie rosnących kosztów utrzymania i godziwe życie. Nie jest też tajemnicą, że osoby te zaciągają często coraz większe długi (wielu z nich z oczywistych względów nie jest w stanie opłacać czynszu za mieszkanie, kupować leków). To oni właśnie nie tylko powinni, ale wręcz muszą pracować, aby zapewnić rodzinie skromne warunki życia. Niniejsza praca przybliża tematykę zatrudniania „byłych wojskowych” na rynku pracy Wielkopolski w latach 2008–2010.Pozycja Postrzeganie przedsiębiorczości w czasach kryzysu – wyniki badania ankietowego mieszkańców wsi i miast województw kujawsko-pomorskiego i warmińsko-mazurskiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Kola-Bezka, MariaPrzedmiotem opracowania jest prezentacja wyników badania ankietowego mieszkańców województw kujawsko-pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Celem badania było rozpoznanie klimatu przedsiębiorczości na wsi i w miastach liczących powyżej 100 tys. mieszkańców w tych regionach. Wyniki badania wskazują, że mieszkańcy obu województw postrzegają przedsiębiorczość jako ważny czynnik społeczno-gospodarczego rozwoju regionu. Dostrzegają bariery przedsiębiorczości, ale jednocześnie wskazują na istnienie sprzyjających warunków do jej rozwoju. Do najbardziej pożądanych działań wspierających przedsiębiorczość w obu regionach zaliczono ulgi inwestycyjne dla przedsiębiorstw realizujących działania rozwojowe, rozwój na terenie regionu instytucji otoczenia biznesu, tworzenie specjalnych stref ekonomicznych oraz organizowanie powiązań między sferą nauki i sferą praktyki gospodarczej.Pozycja Rola społeczno-ekonomiczna spółdzielczości w czasach kryzysu(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Kawa, MartaW pracy przedstawiono rolę i znaczenie społeczno-ekonomiczne spółdzielczości w czasach kryzysu. Wartości i zasady, jakimi kierują się w swojej działalności spółdzielnie stanowią odpowiedź na kryzys oraz szansę na aktywność społeczną i zawodową, na poprawę warunków materialnych dla wielu ludzi, szczególnie potrzebujących pomocy i wsparcia, oraz przyczyniają się do rozwoju gospodarczego kraju. Spółdzielnie jako podmioty gospodarki społecznej pełnią ważne funkcje społeczno-gospodarcze. Utrzymują one znaczną liczbę miejsc pracy etatowej – przeciętnie ponad dwukrotnie więcej niż porównywalne podmioty z innych sektorów gospodarki do wytwarzania analogicznej wartości dóbr lub usług. Sektor spółdzielczy w znacznie większym stopniu niż inne sektory gospodarki narodowej zatrudnia też osoby mające obniżone szanse na rynku pracy.Pozycja В поисках методологических универсалий гостеприимства: социально-правовой аспект(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Будько, МаринаCelem badań zaprezentowanych w artykule jest znalezienie sensu tworzenia i przekształcania instytucji obsługi turystycznej. Zjednoczona Europa wymaga pilnego rozwiązania konfliktów na osi globalizacja – lokalizacja. Obyczaje, tradycje i literackie wzory dotyczące gościnności muszą być obecnie ujmowane w kontekście interdyscyplinarnym z punktu widzenia antropologii, filozofii, semiotyki, socjologii, etnografii, historii, literaturoznawstwa, a także ekonomii, politologii, polityki i prawa. Praktyka gościnności, tj. przyjmowania obcych ludzi na danym obszarze staje się w XXI wieku jedną z decydujących kategorii pokojowej cywilizacji.Pozycja Уровень адаптационного потенциала личности как составляющая процесса социальной реадаптации в период кризиса(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Завацкая, Нaтaлья EвгeниeвнaW artykule przedstawiono nowe podejście koncepcyjne do społeczno-psychologicznej analizy natury i problemów adaptacji społecznej jednostki w czasach kryzysu. Okazało się, że społeczno-psychologiczny aspekt integracji społecznej jednostki w czasach kryzysu służy jej zdolności adaptacyjnej. Nowe podejście do pojęcia „zdolności adaptacyjnej” można przedstawić jako zintegrowaną edukację. Łączy ona zarówno intrapersonalne komponenty (społecznopsychologiczne i indywidualne – typologiczne cechy i jakości), które są na bieżąco aktualizowane do tworzenia i wdrażania nowych programów w zachowaniu zmienionych warunków życia, jak i elementy interpersonalne (społeczne funkcje pomocy i integracji społecznej).Pozycja Анализ подходов к проблеме формирования психологической культуры личности в условиях кризиса(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Третьяченко, ВалериaW artykule przedstawiono analizę teoretyczną metodologicznego podejścia do wszechstronnego rozwoju osobowości jako podstawy do tworzenia kultury psychologicznej w sytuacjach kryzysowych. W oparciu o obrane podejście metodologiczne uzasadniona została celowość postrzegania złożoności ludzkich problemów oraz ich badania nie tylko z perspektywy selektywnego aspektu psychiki ludzkiej, ale przede wszystkim w kontekście kultury osobowości człowieka.Pozycja Kapitał społeczny pracowników gmin jako czynnik rozwoju lokalnego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Stypułkowski, WojciechKapitał społeczny zaliczany jest do jednego z istotnych, endogenicznych czynników rozwoju lokalnego. Zaufanie partnerów lokalnych i wynikająca stąd wzajemność pozwala na szybszą wymianę gospodarczą. W kontekst ten wpisuje się poziom kapitału społecznego pracowników gmin. To właśnie podstawowe jednostki samorządu terytorialnego są podmiotami w znaczny sposób kształtującymi rozwój lokalny za pomocą dostępnych instrumentów przyczyniając się tym samym do modernizacji regionu. Działania te zależą w dużej mierze od osób je wykonujących, w tym ich kapitału społecznego, którego wysoki poziom umożliwia lepsze wykorzystanie pozostałych kapitałów: materialnego i ludzkiego. W opracowaniu przedstawiono również problem niskiego poziomu kapitału społecznego pracowników gmin województwa podlaskiego.Pozycja Partnerstwo organizacji pozarządowych i samorządów słabo rozwiniętych gmin z niespójnych gospodarczo podregionów(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Kobus, Przemysław; Zrobek, JanuszProblem niespójności rozwojowych w pierwszej kolejności dotyka terenów słabo rozwiniętych, zwłaszcza tych położonych w sąsiedztwie obszarów o dużo silniejszej gospodarce. W warunkach ograniczonego potencjału rozwojowego, przezwyciężenie problemów wymaga współpracy wszystkich podmiotów funkcjonujących na tych terenach, a szczególnie partnerstwa pomiędzy samorządem lokalnym a organizacjami pozarządowymi. Przeprowadzone badania ukazały jednak, że zakres współpracy w tym obszarze jest wyraźnie zawężony w stosunku do istniejących możliwości. Podejmowane inicjatywy nie są w stanie w sposób zadowalający wpłynąć na zmniejszenie niespójności. Samorządy cechuje ostrożność w podejmowaniu głębszej współpracy, wspieraniu inicjatyw innowacyjnych i progospodarczych.Pozycja Wpływ polityki spójności na funkcjonowanie miast w województwie kujawsko-pomorskim w okresie kryzysu(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Czupich, MariuszKryzys gospodarczy, który rozpoczął się pod koniec pierwszej dekady XXI wieku spowodował uszczuplenie dochodów budżetowych jednostek samorządowych w Polsce. Mimo to samorządy, a szczególnie miasta na prawach powiatu kontynuują na szeroką skalę działalność inwestycyjną współfinansowaną z UE. Artykuł przedstawia opis zadań inwestycyjnych realizowanych przy współudziale środków z UE przez miasta Bydgoszcz oraz Toruń. Analizie poddano także wpływ tych przedsięwzięć na stan miejskich finansów.Pozycja Subiektywizm ocen dobrobytu ekonomicznego (na przykładzie gospodarstw domowych w regionie podkarpackim)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Kasprzyk, BeataOcena poziomu życia w wymiarze dobrobytu ekonomicznego może być dokonana subiektywnie. Przeprowadzona analiza (na podstawie próby empirycznej gospodarstw domowych w woj. podkarpackim) określiła struktury ocen aktualnej i przyszłej sytuacji ekonomicznej oraz na podstawie korelacji nieparametrycznej oceniała statystyczną zgodność odpowiedzi w tym zakresie dla całej próby oraz ze względu na poziom wykształcenia głowy gospodarstwa.Pozycja Analiza porównawcza rozwoju społeczno-gospodarczego powiatów województwa podkarpackiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Stec, MałgorzataW artykule przeprowadzono syntetyczną analizę rozwoju społeczno-gospodarczego powiatów województwa podkarpackiego w 2005 i 2009 roku. W badaniach zastosowano 17 cech diagnostycznych reprezentujących różne aspekty rozwoju społeczno-gospodarczego, tj. potencjał demograficzny i rynek pracy, potencjał gospodarczy oraz potencjał społeczno-techniczny. Metodą wykorzystaną w badaniach była metoda wzorca rozwoju Z. Hellwiga w ujęciu dynamicznym. Wyniki przeprowadzonych badań pozwalają zauważyć, że w 2009 roku w stosunku do 2005 roku nastąpił wzrost ogólnego poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego w większości powiatów województwa podkarpackiego. Jest on jednak zróżnicowany w poszczególnych jego aspektach.Pozycja Czynniki rozwoju regionalnego na Mazowszu(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Grosse, Tomasz GrzegorzW niniejszym artykule omówiono występujące w literaturze przedmiotu czynniki rozwoju regionalnego, a następnie odniesiono je do praktyki polityki regionalnej prowadzonej przez władze publiczne na Mazowszu. Celem artykułu jest ocena działań polityki spójności prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego (JST) na Mazowszu w latach 2007–2011. Ocena jest dokonana przez pryzmat czynników rozwoju regionalnego. Aby polityka była racjonalna – priorytety finansowe powinny nawiązywać do katalogu najczęściej występujących w literaturze przedmiotu czynników rozwoju, a ponadto być zgodne z miejscowymi uwarunkowaniami wyrażonymi m.in. w strategii rozwoju regionalnego. Badanie dowodzi, że na Mazowszu pierwszoplanowe znaczenie ma konwencjonalne podejście do rozwoju, które kładzie nacisk głównie na budowę infrastruktury podstawowej. Podejmowane projekty w niewystarczającym stopniu oddziałują na poprawę spójności terytorialnej w województwie, choć głównym wyzwaniem dla polityki regionalnej na Mazowszu są nadmierne dysproporcje między stolicą a pozostałą częścią regionu.Pozycja Values and Economic Crisis(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Pyrkosz, Damian S.In the midst of debates on possible causes and solutions to the current unrest in international markets, political and economic decision makers tend to primarily focus on the role of economic and financial measures and oversee the fact that the economic instability is also the result of negative occurrences beyond the economic sphere, i.e. in the area of values and culture. With reference to the findings in the 2010 World Economic Forum report and other relevant publications on the role of culture and values in economic development, the paper seeks to answer the question to what extent the present economic crisis is rooted in the crisis of some fundamental values critical not only to a sound economy but also society and what are the possible ways of dealing with it.Pozycja Models for the evaluation of educational achievement(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Rekun, IvanThis article addresses the issues involved in monitoring the teaching and learning of science in a changing world. It examines the development of cross-cultural studies of educational achievement, particularly in the field of science, including the theoretical basis of the studies and the models advanced and used in evaluation and more recently in the monitoring of change over time. In addition ten specific issues are identified for investigation into the critical problems facing learning and teaching of science across the world at the beginning of the twenty-first century with particular reference to the PISA studies being conducted by the Organisation for Economic Cooperation and Development.Pozycja Sytuacja mieszkaniowa młodych małżeństw w Polsce(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Ulman, Paweł; Wałęga, AgnieszkaPotrzeby mieszkaniowe młodych małżeństw wyróżniają tę grupę gospodarstw domowych od pozostałych. Wiążą się one bowiem z procesem organizowania samodzielnego życia i zakładania rodziny. Przedmiotem badań było kształtowanie się sytuacji mieszkaniowej młodych małżeństw w Polsce. Dodatkowo analizie poddano wysokość wydatków związanych z użytkowaniem i wyposażeniem mieszkania. Analiza statystyczna sytuacji mieszkaniowej została przeprowadzona na podstawie danych pochodzących z badania budżetów gospodarstw domowych w 2009 r. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na gorszą sytuację mieszkaniową młodych małżeństw w porównaniu z grupą odniesienia, którą uczyniono gospodarstwa starszych małżeństw.Pozycja Translacja wynagrodzeń a parytet produktywności pracy – studium przypadku(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Jędrzejczyk, MarcinKurs walutowy jest obecnie używany w praktyce translacji dób i usług, aktywów, wynagrodzeń, czy PKB per capita. Jak wskazują ostatnie badania bezpośrednie zastosowanie kursu walutowego do konwersji tych wielkości ekonomicznych jest niewłaściwe i brak jest teorii umożliwiającej takie stosowanie kursu walutowego. W artykule zaprezentowano przede wszystkim problematykę translacji wynagrodzeń w przypadku krajów o zróżnicowanej produktywności pracy w przypadku pracownika naukowego oraz lekarza zatrudnionego w Polsce w porównaniu do amerykańskiego naukowca oraz angielskiego lekarza. Badania potwierdziły tezę, że bezpośrednie zastosowanie kursu walutowego do konwersji płac nie przynosi użytecznych informacji dla odbiorcy informacji.Pozycja Niezawodność pracowników jako warunek przezwyciężania sytuacji kryzysowych w działalności gospodarczej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Adamska-Chudzińska, MałgorzataW artykule skupiono uwagę na zdolności pracowników do niezawodnego funkcjonowania w psychologicznie trudnych sytuacjach działania, jakimi są sytuacje kryzysowe. Przyjęto, że ta szczególna charakterystyka zachowania się człowieka w sytuacji pracy stanowi istotny (elementarny) warunek skutecznego rozwiązywania problemów współczesnych organizacji funkcjonujących w turbulentnym i zmiennym zewnętrznym otoczeniu. Zaprezentowano istotę i uwarunkowania tej formy zachowania się. Wykazano, że niezawodność charakteryzuje tych pracowników, którzy w sytuacjach o podwyższonym stopniu trudności dostrzegają systemowy kontekst własnego działania zawodowego i są zdolni do podejmowania czynności regulacyjnych. Wysoki poziom regulacyjnych mechanizmów zachowania się sprawia, że możliwe jest szybkie zapobieganie błędom i neutralizowanie czynników zakłócających działanie. Skuteczność przezwyciężania sytuacji kryzysowych w działalności ekonomicznej pozostaje zatem zależna od doboru do ich rozwiązywania osób, które, obok odpowiednich kompetencji merytorycznych, wykazują psychospołeczne predyspozycje do utrzymania sprawności działania w psychologicznie trudnych sytuacjach pracy.Pozycja Wykluczenie cyfrowe – przyczyny, zagrożenia i bariery jego pokonania. Studium przypadku(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Jastrzębska, Agnieszka; Jastrzębska, WładysławaW artykule poruszono zagadnienie wykluczenia cyfrowego wśród gospodarstw domowych, w zależności od miejsca, płci oraz wieku. Zaprezentowane zostały również wyniki badań wykluczenia cyfrowego wśród przedsiębiorstw produkcyjnych ze szczególnym uwzględnieniem Podkarpacia. Podział cyfrowy przyczynia się do tworzenia i pogłębiania przepaści między krajami rozwiniętymi a rozwijającymi się. Niejednakowe szanse w dostępie do infrastruktury, a przede wszystkim do Internetu powodują, że osoby wykluczone z cyfrowego świata pozbawione są szans funkcjonowania oraz rozwoju w warunkach elektronicznej gospodarki. Analiza danych pokazała, iż problem ten dotyczy przede wszystkim krajów ubogich, gdzie obecne warunki technologiczne oraz wysoka cena usług ICT dodatkowo hamują rozwój gospodarczy. Wykluczenie cyfrowe w krajach bogatych występuje w społecznościach szczególnie narażonych na dyskryminację. Badania wskazują, że w każdym kraju europejskim kobiety w stopniu niższym od mężczyzn posiadają dostęp do technologii telekomunikacyjnych. Prawdopodobieństwo wykluczenia cyfrowego wzrasta wraz z wiekiem. Problem ten nie dotyczy wyłącznie gospodarstw domowych. W równym stopniu odnosi się on do funkcjonowania przedsiębiorstw. U podstaw ich wykluczenia cyfrowego leżą czynniki zarówno ekonomiczne, jak i społeczne. Jednym z warunków wyrównania szans funkcjonowania w społeczeństwie informacyjnym jest pokonanie barier technologicznych dzielących kraje bogate od ubogich. W artykule zwrócono również uwagę na problem wykluczenia cyfrowego wśród podmiotów gospodarczych. Przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych wśród przedsiębiorstw produkcyjnych z Podkarpacia. Analiza poziomu i jakości wykorzystania ICT w badanej zbiorowości pokazała, że wielkość przedsiębiorstwa jest negatywnie skorelowana z poziomem wykluczenia cyfrowego. Wysunięto wniosek, że wśród podkarpackich przedsiębiorstw produkcyjnych wykluczenie cyfrowe objawia się niewystarczającym wykorzystaniem możliwości, jakie stwarza Internet.Pozycja Charakterystyka barier rozwoju działalności innowacyjnej w ujęciu kapitału intelektualnego – wyniki badań(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Pudło, PatrycjaOpracowanie porusza zagadnienia innowacji w ujęciu kapitału intelektualnego. Na podstawie badań własnych, odnoszących się do przedsiębiorstw słowackich, autorka analizuje poszczególne bariery rozwoju działalności innowacyjnej. W dalszej części artykułu na podstawie dokonanej analizy dokonuje aplikacji diagramu Ishikawy na przyczyny nierealizowania innowacji przez pryzmat poszczególnych elementów kapitału intelektualnego.Pozycja Интеллектуальный ресурс модернизации украинской экономики(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Лукьяненко, ОльгаGlobalizacja stanowi źródło postępu i stymuluje konkurencyjny rozwój i postęp. Nauki ekonomiczne podejmują głównie kwestie ilościowe przemian globalnych. Nie doceniają one aspektów jakościowych stymulujących jakość i nadając specyficzny kształt pracy intelektualnej. W procesie modernizacji gospodarki Ukrainy niezbędne jest dostrzeżenie potencjału intelektualnego skoncentrowanego w uniwersytetach i jednostkach badawczych.