Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 41(1)/2015
URI dla tej Kolekcji
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 38
- PozycjaKierunki przeobrażeń struktury gospodarczej Zachodniosudeckiego Obszaru Górskiego warunkujące rozwój turystyki(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Konopinska, NataliaCelem artykułu jest analiza struktury działowo-gałęziowej funkcjonalnego Zachodniosudeckiego Obszaru Górskiego w latach 2004–2011 i określenie specjalizacji jednostek administracyjnych wchodzących w skład badanego obszaru. W dalszej części pracy przeprowadzono porównanie ich struktury z regionem górskim wybranym jako wzorzec i wyciągnięto wnioski o kierunku przekształceń strukturalnych niezbędnych dla rozwoju turystyki.
- PozycjaAutonomia samorządu w sferze gospodarki komunalnej a ochrona interesu publicznego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Sześciło, DawidSamorząd lokalny (gminy, powiaty) odgrywa wiodącą rolę w zapewnieniu obywatelom usług publicznych. Zgodnie z konstytucyjną zasadą samodzielności, samorządom przysługuje szeroka swoboda wyboru metod świadczenia usług publicznych. W szczególności mogą wybierać między zapewnieniem usług poprzez podmioty wewnętrzne oraz kontraktowaniem na zasadach komercyjnych albo na rzecz organizacji pozarządowych. Autor prezentuje pogląd o potrzebie ustawowego zagwarantowania, że decyzje samorządów co do wyboru wariantu zapewnienia usług publicznych (prowadzenia gospodarki komunalnej) będą poparte analizą mającą na celu wybór metod najbardziej efektywnych pod względem ekonomicznym i społecznym. Analiza wykorzystująca dane ilościowe i jakościowe powinna być prowadzona nie tylko przed podjęciem decyzji o wyborze określonej metody prowadzenia gospodarki komunalnej, ale stale, również po zakończeniu świadczenia usług w określony sposób. Ważnym elementem procesu decydowania o wyborze modelu zapewnienia usług publicznych powinny być szerokie gwarancje partycypacji społecznej. Obecnie decyzje władz lokalnych w tej kwestii nie muszą być poprzedzone refleksją nad optymalnymi wariantami zapewnienia usług i mogą być intuicyjne. Nie są też wymagane konsultacje społeczne ani inne formy angażowania interesariuszy w proces decyzyjny. Jako przykład takiego podejścia zaprezentowano brytyjski model Best Value (Najwyższa Wartość) wprowadzony przez rząd T. Blaira.
- PozycjaPartnerstwo publiczno-prywatne – szansą rozwoju infrastrukturalnego gmin(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Kowalska, IwonaW Polsce luka finansowa w latach 2011–2022 szacowana jest na 116–197 mld zł (w cenach stałych roku 2009). Oznacza to, że w sektorze publicznym brakować będzie w latach 2011–2022 środków finansowych na sfinansowanie ok. 10–17% inwestycji w infrastrukturę usług publicznych. Tych środków podmioty publiczne nie mają, a zatem bez nowych procedur w finansowaniu infrastruktury luka infrastrukturalna będzie się pogłębiać. Szansą jest możliwość pozyskania środków od partnerów prywatnych. Formuła partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) może okazać się nową formą realizacji usług publicznych w sytuacji ograniczonych zasobów finansów publicznych przy jednoczesnym wzroście oczekiwań społecznych w zakresie podniesienia jakości usług publicznych. Stosowanie formuły PPP w Europie i na świecie podlega specjalnej regulacji prawnej od blisko 20 lat. W Polsce w wyniku uchwalenia pierwszej ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym z 2005 r. nie uruchomiono żadnej procedury wyboru partnera prywatnego. Dopiero druga ustawa z roku 2008 spowodowała zaktywizowanie podmiotów publicznych (głównie gmin) do poszukiwania kapitału na inwestycje infrastrukturalne w sektorze prywatnym. Okres ponad pięciu lat od wejścia w życie legislacji w zakresie PPP skłania do zainteresowania się, jaki jest rynek PPP w Polsce oraz jakie są efekty działań w tym obszarze. Celem artykułu jest zatem próba zaprezentowania na tle zalet i wad finansowania infrastruktury w ramach formuły PPP: – głównych barier w realizacji przedsięwzięć PPP, – potrzeby zmian legislacyjnych w zakresie PPP. W pracy wykorzystano literaturę przedmiotu z zakresu ekonomicznych teorii PPP, luki infrastrukturalnej oraz przepisów prawnych i dokumentów dotyczących interpretacji tych przepisów w obszarze PPP.
- PozycjaKierunki rozwoju profili gospodarczych słabo rozwiniętych jednostek samorządu terytorialnego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Kobus, Przemysław; Zrobek, JanuszW opracowaniu podjęto próbę analizy kierunków rozwoju gospodarczego, kształtowanych przez samorządy lokalne słabo rozwiniętych jednostek przestrzennych w dokumentach strategicznych dla takich obszarów. Postęp na tych terenach wymaga wypracowania kierunków rozwoju gospodarczego umożliwiających niezbędne przekształcenia strukturalne, pozwalające na lepsze, niż w konkurencyjnych jednostkach przestrzennych, uprofilowanie oferty, a w konsekwencji skuteczniejsze i efektywniejsze pozyskiwanie i utrzymywanie czynników rozwoju. W świetle uzyskanych wyników można stwierdzić, że w większości przypadków samorządom lokalnym nie udało się wypracować spójnych z posunięciami operacyjnymi strategii, opartych na pełnym zrozumieniu potrzeb i możliwości rozwojowych gospodarek obszarów słabo rozwiniętych. Obecne ramy nakładane przez dokumenty strategiczne gmin na rzecz wsparcia lokalnej gospodarki, ukierunkowujące politykę rozwoju badanych gmin, cechuje fragmentaryczność i nieskoordynowanie, co staje się przeszkodą w warunkach potrzeby ich radykalnej restrukturyzacji i nie sprzyja zwiększaniu konkurencyjności i rozwojowi jednostek terytorialnych. W zbyt małym stopniu nawiązują one ponadto do możliwości zdywersyfikowania gospodarki, nie obejmują wykorzystania istniejących atutów w połączeniu z postępem technologicznym, pozwalającym na wprowadzanie kierunków rozwoju umożliwiających ewoluowanie ku nowoczesnemu, zrównoważonemu włączeniu społecznemu do nowoczesnych struktur gospodarczych.
- PozycjaUwarunkowania bezpieczeństwa energetycznego Niemiec(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Frączek, PawełCelem artykułu jest analiza uwarunkowań bezpieczeństwa energetycznego Niemiec. Dla realizacji tego celu omówiono współczesną strukturę źródeł energii w Niemczech oraz założenia niemieckiej polityki energetycznej. Rozważania te były podstawą do oceny wpływu dokonujących się zmian polityki energetycznej Niemiec na kwestię poprawy bezpieczeństwa energetycznego tego kraju. Podkreślono, że realizowane zmiany niemieckiej polityki przyczyniają się do zwiększenia udziału własnych źródeł energii w bilansie energetycznym kraju. Jednocześnie jednak prowadzą do gwałtownego wzrostu cen energii elektrycznej, co ogranicza konkurencyjność niemieckiej gospodarki. Upowszechnianie OZE jest również źródłem trudności z zapewnieniem ciągłości dostaw energii w porach dnia, gdy nie mogą pracować elektrownie wiatrowe oraz elektrownie słoneczne. Oznacza to, że konieczne jest stworzenie tzw. podstawy opartej na paliwach konwencjonalnych, które zagwarantują ciągłość dostaw energii w czasie wspomnianych przerw. Ważnym czynnikiem jest także brak stabilności dostaw gazu ziemnego z Rosji, co zmusza do poszukiwania źródeł energii będących tanią i pewną alternatywą dla gazu ziemnego. Nieoczekiwaną konsekwencją upowszechniania OZE oraz braku pewności dostaw gazu ziemnego jest wzrost zużycia węgla będącego konkurencyjnym cenowo źródłem energii. W tym zakresie niemieckie przedsiębiorstwa energetyczne korzystają na spadku cen węgla kamiennego na światowych rynkach wynikającym z tzw. rewolucji łupkowej w USA. Zwiększenie zużycia węgla prowadzi do wzrostu emisji zanieczyszczeń atmosfery, co stoi w sprzeczności z celami niemieckiej polityki energetycznej.