Acta Iuridica Resoviensia nr 4 (35) 2021

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/7497

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 32

Invocation of the GATT security exception after the Russia – Traffic in Transit case
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Feret, Gabriela
This article sets out to examine the national security exception incorporated in an Article XXI(b) (iii) of GATT after a panel issued its final report in the Russia – Traffic in Transit case. This piece focuses on deep analyse of every element of above mention exception as to understand the significancy of each part and the approach taken by the Dispute Settlement Body. In order to do this, the interpretation of this clause in Russia – Traffic in Transit case is used as well as other relevant legal sources and scholars’ articles.
Wyzwania i przeszkody w realizacji współpracy w transgranicznej administracji służby zdrowia
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Zieliński, Grzegorz
Katalog podmiotów współpracujących ze sobą w realizacji zadań z dziedziny ochrony zdrowia jest różnorodny. Obejmuje on zarówno podmioty wchodzące w skład organów władzy publicznej oraz podmioty prywatne. Warunki i zakres udzielania świadczeń medycznych są rezultatem współdziałania organów administracji i służby zdrowia. 24 kwietnia 2011 r. weszła w życie dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2011/24/UE z 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej. Perspektywa skutecznej administracji współpracującej stała się zatem nie tylko krajowa, ale także wspólnotowoeuropejska, a nawet ogólnoświatowa. Celem niniejszego artykułu jest omówienie przeszkód, aktualnych stanów prawnych i sformułowanie wniosków dotyczące rozwiązań ustawodawczych de lege ferenda w efektywnej realizacji zadań stających przed administracją współpracującą w obszarze służby zdrowia.
Zapewnienie bezpieczeństwa w sporcie w odniesieniu do wybranych zadań oraz statusu prawnego polskiej agencji antydopingowej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Masłowski, Patryk
Zapewnienie bezpieczeństwa w sporcie to jeden z najważniejszych aspektów wpływających na ogólnospołeczny pozytywny odbiór tej istotnej sfery życia codziennego. Pod pojęciem wspomnianego bezpieczeństwa należy rozumieć zapobieganie możliwości powstania jakiegokolwiek zagrożenia w stosunku do kibiców jako uczestników np. masowych imprez sportowych, jak i sportowców, którzy poprzez stosowanie niedozwolonego dopingu w sporcie nie tylko dopuszczają się oszustwa i jednocześnie łamania fundamentalnej dla sportu zasady fair play, ale też narażają się na utratę zdrowia, a nawet życia w związku z ryzykiem, jakie z punktu widzenia medycznego może nieść stosowanie nielegalnego dopingu. Na podstawie ustawy o zwalczaniu dopingu w sporcie, która weszła w życie w 2017 r., głównym podmiotem odpowiedzialnym za walkę z tym negatywnym zjawiskiem stała się Polska Agencja Antydopingowa (POLADA), której struktura organizacyjna oraz uprawnienia odpowiadają ogólnoświatowym standardom, jakie poprzez swoją skuteczną działalność wykształciła Światowa Agencja Antydopingowa (WADA). W niniejszym artykule omówiono wybrane aspekty dotyczące problematyki dopingu w sporcie, a także status prawny oraz zadania POLADA.
Standard wykonywania zawodu położnej w stanach nagłych w neonatologii – ocena obowiązującego stanu prawnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Jacek, Anna; Zych, Barbara
Celem artykułu było przeprowadzenie analizy i oceny standardu wykonywania zawodu położnej w aspekcie zaistnienia „stanu nagłego” w opiece neonatologicznej. Ze względu na formalnoprawny charakter opracowania podstawową metodą badawczą była metoda dogmatyczna. Artykuł zawiera rozważania co do standardu wykonywania zawodu położnej w stanach nagłych w neonatologii w odniesieniu do aktów prawnych oraz wytycznych co do postępowania położnej w opiece neonatologicznej. W podsumowaniu podkreślono znaczenie standardu w pracy położnej, odnosząc się do zdrowia i życia pacjenta, które są jednymi z podstawowych wartości człowieka.
Współpraca z obywatelami podczas wydawania aktów legislacji administracyjnej – perspektywa polska i unijna
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Jędrzejczak, Maria
W opracowaniu przedstawiono jedną z form partycypacji obywatelskiej w stanowieniu aktów podustawowych, jaką są konsultacje społeczne. Zagadnieniu temu poświęcono szczególnie dużo uwagi w prawie Unii Europejskiej, ustanawiając określone standardy prowadzenia konsultacji społecznych. Standardy te zostały odniesione do polskiego porządku prawnego. Wnioski wskazują, że nie wszystkie z nich można w pełni zrealizować.
Współdziałanie wewnętrzne i zewnętrzne jednostek samorządu terytorialnego – zagadnienia wybrane
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Małecka-Łyszczek, Magdalena
Współdziałanie na poziomie struktur samorządowych przybierać może postać: 1) współdziałania wewnętrznego, tj. przebiegającego w odniesieniu do struktur samej administracji, i 2) współdziałania zewnętrznego, tj. łączącego potencjał administracji z podmiotami niepublicznymi. Niniejszy artykuł dotyczy współpracy struktur administracji samorządowej, zaś szczególną uwagę skoncentrowano na następujących problemach szczegółowych: 1) współdziałanie jako warunek sine qua non urzeczywistniania koncepcji współzarządzania; 2) współdziałanie jako element mający wpływ na skuteczność działania administracji; 3) współdziałanie jako element wymagający należytej komunikacji.
Zabezpečovacie opatrenia podľa civilného sporového poriadku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Sudzina, Milan
Autor v článku nazvanom „Zabezpečovacie opatrenia podľa Civilného sporového poriadku” analyzuje problematiku inštitútu zabezpečovacích opatrení nariadených súdom. Cieľom tohto príspevku je podrobne sa zaoberať zriadením a vznikom, zrušením a zánikom zabezpečovacích opatrení. V príspevku je pozornosť venovaná účelu a predpokladom nariadenia zabezpečovacích opatrení, ktoré boli do Civilného sporového poriadku zavedené z dôvodu, že predchádzajúca právna úprava predbežných opatrení podľa Občianskeho súdneho poriadku neumožňovala zriadiť záložné právo za účelom zabezpečenia peňažnej pohľadávky veriteľa.
Sale and lease of an enterprise including agricultural property. Civil law and tax problems
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Gonet, Wojciech
The article concerns the issue of the sale of an enterprise which includes agricultural real estate. It was found that the provisions of the Act on shaping the agricultural system should be applied when transferring ownership of an enterprise, which includes agricultural real estate or shares of companies that own real estate with an area of more than 5 ha. This means, the sale of the enterprise must be divided into two binding contracts, and when the State Treasury does not exercise its pre-emption right – an ownership transfer contract must be made. Alternatively, the sale of an enterprise may be split into several contracts for agricultural property and other components, but this leads to difficulties in the tax classification of the entire transaction, i.e. whether it should be taxed with civil law transactions tax or each contract for the sale of a part of the enterprise with the tax on goods and services.
Umowa publicznoprawna – niewykorzystana szansa
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Pawłowski, Sławomir
Umowa publicznoprawna (umowa administracyjna) jest jedną z tych form prawnych działania administracji publicznej, której potencjał w Polsce wciąż pozostaje niewykorzystany. Występuje tylko jako rozwiązanie szczególne, brak natomiast rozwiązania o charakterze systemowym, stanowiącego generalną podstawę do ich zawierania. Tymczasem w większości krajów europejskich jest ona trwałym elementem systemu prawnego, zazwyczaj ogólnej procedury administracyjnej. W Polsce mimo podjętych kilku prób jej uregulowania ostatecznie nie zakończyły się one powodzeniem. Stąd ciągle nie może ona stanowić alternatywy dla klasycznej formy działania administracji publicznej – aktu administracyjnego. W konsekwencji wielu umów zawieranych przez administrację traktowanych jest jako cywilnoprawne. Często jest to czynione pomimo braku charakterystycznej dla prawa prywatnego swobody kontraktowania.
Konwalidacja nieuchylenia cywilnego wyroku zaocznego w wyroku kończącym sprawę
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Sowul, Łukasz
Kodeks postępowania cywilnego przewiduje instytucję wyroku zaocznego. W przypadku wniesienia od niego skutecznego sprzeciwu dochodzi do merytorycznego rozpoznania sprawy. Sąd wydaje wyrok, którym wyrok zaoczny w całości lub części utrzymuje w mocy albo uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu bądź też pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Jeżeli więc orzeka się o żądaniu, to należy również uchylić wcześniejszy wyrok. Gdy się tego nie uczyni, to mamy do czynienia z sytuacją, gdzie w obiegu prawnym pozostają dwa orzeczenia w tej samej sprawie. W niniejszym opracowaniu przedstawiono koncepcje dotyczące naprawienia rzeczonego błędu, w szczególności w oparciu o aktualne stanowisko Sądu Najwyższego. Zdaniem autora argumentacja Sądu Najwyższego jest nie do obronienia, natomiast omawiana tematyka jest na tyle skomplikowana i niejasna, że w obecnym stanie prawnym nie da się w sposób jednoznaczny ustalić sposobu konwalidacji braku uchylenia wyroku zaocznego.
Prawo właściwe dla umów z zakresu prawa własności intelektualnej, ze szczególnym uwzględnieniem umów licencyjnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Olejnik, Karol
Niniejszy artykuł podejmuje problematykę ustalania prawa właściwego dla umów z zakresu prawa własności intelektualnej w ogólności. Po przystąpieniu przez Polskę do Unii Europejskiej w stosunkowo krótkim okresie obowiązywały na jej terytorium różne akty prawne regulujące tę materię. Autor przedstawia aktualną procedurę ustalania prawa właściwego dla umów o przeniesienie praw niematerialnych i kontraktów licencyjnych na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 593/2008 z 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I). Zaprezentowano kolejność działań przy ustalaniu prawa właściwego – począwszy od swobody wyboru prawa, przez sztywne reguły kolizyjne i koncepcję świadczenia charakterystycznego, aż po klauzule korekcyjne. Jednocześnie w tekście dokonano ogólnego porównania obecnie obowiązujących regulacji z przepisami konwencji rzymskiej z 1980 r., która była podstawą dzisiejszych unijnych rozwiązań. Autor szczególny nacisk położył na umowy o korzystanie z praw własności intelektualnej, dla których ustalenie właściwego prawa przysparza znacznie więcej problemów praktycznych.
Legal status of judges in the Republic of Kosovo. Theoretical and legal analysis
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Nowak, Krystian
The status of a judge is a very important issue from the point of view of the standards of a democratic state and because of the role that judges play in the administration of justice. This article attempts to analyze the legal status of judges in the Republic of Kosovo by subjecting constitutional guarantees of judicial independence to theoretical and legal analysis. Indeed, the independent status of a judge is the minimum standard of legal protection that the state should provide to citizens. This study made it possible to formulate a statement that the mechanism of checks and balances of powers formed in the Constitution of Kosovo, which by its nature implies the possibility of some interference in the scope of judicial power, but it cannot touch the independence of judges in the exercise of their office. Some solutions in the Kosovo legal order that are unsatisfactory from the point of view of European standards were also pointed out.
Nowa hipoteza do sporu o pubertas w prawie rzymskim – dyskusja z utrwalonym poglądem na temat granicy wieku 14 lat
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kosior, Wojciech J.
W jednym z klasycznych źródeł prawa rzymskiego – Instytucjach Gaiusa – znajduje się fragment G. 1,196, w którym mowa jest o tym, że toczony był spór między dwiema znanymi szkołami prawa na temat tego, kiedy chłopiec stawał się formalnie dojrzały (pubes). Z jednej strony był pogląd, że dojrzałość przychodziła wraz z wiekiem 14 lat, a z drugiej strony byli przedstawiciele poglądu, którzy dojrzałość chcieli łączyć tylko z fizycznymi cechami ciała, a nie liczbą lat. Problem miał duże znaczenie z punktu widzenia prawa, ponieważ od stwierdzenia dojrzałości zależała pełna zdolność do czynności prawnej młodego obywatela. Zgodnie z późniejszymi źródłami przyjmuje się, że ten konflikt miał dopiero zakończyć w VI w. cesarz Justynian. W niniejszym artykule przedstawiam zupełnie nową hipotezę, wedle której ten konflikt mógł zostać zakończony dużo wcześniej, tj. w II w. przez cesarza Antoninusa Piusa. W opracowaniu przedstawiono szereg argumentów przemawiających za taką hipotezą.
La libertà economica durante il COVID-19 in Italia – i condizionamenti e le limitazioni
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Nuzzo, Beata
La società italiana, come altre società di stampo liberale, si è trovata ad affrontare l’emergenza sanitaria causata dal virus SARS-CoV-2, che ha comportato drastiche limitazioni di alcune libertà fondamentali costituzionalmente protette, tra cui la libertà personale, la libertà di movimento, la libertà di riunione, nonché la libertà di iniziativa economica, comprimendole fino quasi ad annullarle. Per questo è sorto il problema di stabilire i confini entro i quali la limitazione, se non la privazione, di quelle libertà può dirsi compatibile con i principi superiori dell’ordinamento, previsti dalle costituzioni e dalle carte internazionali sui diritti umani. Ciò che desta perplessità dal punto di vista costituzionale non sono tanto le misure restrittive in sé, quanto le modalità con cui esse sono state adottate nell’ordinamento italiano, e che sono molto evidenti nell’esempio della libertà di iniziativa economica.
Partycypacja cudzoziemców w gminach – zagadnienia administracyjnoprawne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kruszyńska-Kośmicka, Marlena; Princ, Marcin
Przedmiotem rozważań zamieszczonych w niniejszym artykule są rozwiązania prawne, które stanowią ramy partycypacji społecznej cudzoziemców w procesach decyzyjnych podejmowanych na poziomie samorządu terytorialne. Autorzy zastanawiają się, czy regulacje prawne w tym zakresie zostały należycie ukształtowane. Opracowanie zawiera również przykłady działań podejmowanych przez niektóre gminy na rzecz zwiększenia udziału cudzoziemców we wspólnotach samorządowych.
Termin na złożenie oświadczenia o zrzeczeniu się odwołania
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Gacek, Paweł
Niniejszy artykuł został w całości poświęcony problematyce terminu do złożenia oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania. Instrumentem służącym przyspieszeniu osiągniecie celu, jakim jest wykonanie decyzji, jest prawo do zrzeczenia się odwołania. Może być ono wykonywane wyłącznie w trakcie biegu terminu do wniesienia odwołania. Omówiono konstrukcję prawną zawartą w art. 127a k.p.a. Zwrócono szczególną uwagę na termin początkowy i końcowy, w którym uprawnienie to może być realizowane.
Polityczno-prawne inspiracje teologii trynitarnej Tertuliana
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Tomasiewicz, Marcin
Artykuł zmierza do wykazania, iż zaproponowana przez Tertuliana (rzymskiego prawnika i teologa piszącego w pierwszych dekadach III w.) koncepcja Trójcy jest inspirowana myślą polityczną i prawną. Poprzez pojęcie substancji Tertulian kładzie fundament jedności Trójcy. Jednocześnie zaproponowane przez niego wyjaśnienie tej jedności zdradza daleko idące podobieństwo do filozoficznej koncepcji monarchii we wczesnym pryncypacie. Kluczem do rozróżnienia Ojca, Syna i Ducha okazuje się greckie pojęcie ekonomii, które Tertulian oddaje za pomocą łacińskiego słowa dispensatio. Obydwa te terminy bardzo korespondują z pojęciem władzy administracyjnej. Dziedzictwo nauki prawa jest szczególnie widoczne w konstrukcji pojęcia Osoby. Termin persona miał zastosowanie w myśli jurysprudencji. Prawnicza koncepcja osoby odpowiada funkcjonalnemu użyciu tego terminu przez Tertuliana, który starał się w ten sposób oddać zróżnicowanie Osób w ramach jednego Bóstwa.
Przyspieszenie i usprawnienie postępowania apelacyjnego w świetle nowelizacji z 4 lipca 2019 r.
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kądziołka, Mariusz
Tematem niniejszego opracowania jest analiza mechanizmów przyspieszenia i usprawnienia postępowania apelacyjnego. Problematykę tę omówiono w artykule w świetle zmian legislacyjnych wprowadzonych na mocy ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Z uzasadnienia projektu tej ustawy wynika bowiem, że celem nowelizacji jest przyspieszenie i usprawnienie postępowania cywilnego w ogólności, w szczególności zaś przyspieszenie oraz usprawnienie postępowania drugoinstancyjnego. Analizie poddano zmiany dotyczące uzasadniania wyroku sądu I instancji, zmiany dotyczące postępowania międzyinstancyjnego, zmiany w treści apelacji, rozszerzenie dopuszczalności rozpoznania apelacji na posiedzeniu niejawnym, wprowadzenie uproszczonego trybu rozpoznania apelacji od wyroku oddalającego powództwo oczywiście bezzasadne oraz poszerzenie sytuacji, w których sąd może zlecić przeprowadzenie dowodu sędziemu wyznaczonemu.
Ogłoszenie stanu wyjątkowego w Rebublice Czeskiej w 2020 r. – zarys problematyki
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Hadała-Skóra, Anna
W niniejszym artykule scharakteryzowano wybrane zagadnienia wiążące się z reakcją rządu Republiki Czeskiej na panującą w kraju sytuację – wprowadzenie stanu wyjątkowego w 2020 r. Działanie to podyktowane było chęcią uniknięcia rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2 na terenie tego państwa. We wstępnej części opracowania scharakteryzowano pojęcie stanu nadzwyczajnego w doktrynie prawa konstytucyjnego. W dalszej części zwrócono uwagę, że w Konstytucji Republiki Czeskiej ustawodawca nie uregulował wszystkich możliwych do wprowadzenia w tym państwie stanów nadzwyczajnych. Wskazano na inne akty prawne regulujące tę problematykę.
Institutions authorized to prevent and combat phenomenon of corruption in Poland
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kułak, Izabela
Corruption is a threat to people, society, the state and the economy. It is a phenomenon that particularly harms the basic principles of the functioning of the country. This article focuses on entities authorized to prevent corruption. Individual bodies, services and institutions obliged to fight corruption and equipped with a number of competences that facilitate the performance of their tasks are discussed. The Central Anticorruption Bureau, the Internal Security Agency, the Police, the Public Prosecutor’s Office and other entities forming the system of prevention and combating corruption crime in Poland are presented. To discuss the subject it is necessary to refer to legal acts and the literature. The aim of this description, however, is not a comprehensive presentation of the subject matter indicated in the title, as it seems impossible to provide an exhaustive study of each entity authorized to prevent corruption in only one article. Due to the limited scope of the article only a synthetic presentation of the subject matter has been presented.

Przeglądaj

Przeglądanie Acta Iuridica Resoviensia nr 4 (35) 2021 według Data wydania