Acta Iuridica Resoviensia nr 4 (35) 2021

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/7497

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 32

Dowód z opinii instytutu naukowego lub naukowo-badawczego, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki stosowania środków dyscyplinujących
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Basta, Jan
W niniejszym artykule ujęto problematykę dowodu z opinii instytutu naukowego lub naukowo-badawczego oraz kwestię stosowania środków dyscyplinujących. Kodeks postępowania cywilnego w swoich regulacjach zawiera środki umożliwiające dyscyplinowanie biegłych, jednak przepisy te nie odnoszą się wprost do instytutów naukowych lub naukowo-badawczych. Zatem w sytuacji przewlekłości czy nieuzasadnionej odmowy sporządzenia opinii przez instytut naukowy lub naukowo- badawczy podmioty te byłyby „bezkarne” w porównaniu z biegłym. Dlatego też w wyżej wskazanych przypadkach należy wobec wspomnianych instytucji stosować środki dyscyplinujące adresowane do biegłego.
Dopuszczalność zajęcia ruchomości w egzekucji sądowej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Dzierżak, Anna
Niniejszy artykuł prezentuje problematykę dopuszczalności zajęcia ruchomości w egzekucji sądowej. Analiza przedmiotowego zagadnienia dokonana została nie tylko w świetle aktualnego stanu prawnego, tj. stanu powstałego na skutek zmian wprowadzonych na mocy u.k.s., lecz również z uwzględnieniem uwag odnoszących się do uprzednio obowiązującej regulacji procesowej. Z przeprowadzonego zestawienia wynika, że w efekcie przeprowadzonych zmian dopuszczalność zajęcia została wyraźnie powiązana z koniecznością uwzględnienia okoliczności, jakie zostaną ujawnione na chwilę dokonania tej czynności odnośnie do własności ruchomości podlegających zajęciu. Celem tej zmiany jest zwiększenie ochrony osób niebędących dłużnikami przez zastąpienie występowania na drogę kosztownego i czasochłonnego procesu o wyłączenie rzeczy spod egzekucji w trybie art. 841 k.p.c. koniecznością odstąpienia od zajęcia. Nie są to jednak jedyne zmiany w obszarze regulacji prawnej zajęcia, których celem jest zwiększenie ochrony osób trzecich. Tak motywowanymi zmianami objęto bowiem również regulację prawną środków przysługujących osobie trzeciej na wypadek zajęcia ruchomości stanowiącej jej własność. Także tę kwestię poddano analizie w niniejszym opracowaniu.
Invocation of the GATT security exception after the Russia – Traffic in Transit case
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Feret, Gabriela
This article sets out to examine the national security exception incorporated in an Article XXI(b) (iii) of GATT after a panel issued its final report in the Russia – Traffic in Transit case. This piece focuses on deep analyse of every element of above mention exception as to understand the significancy of each part and the approach taken by the Dispute Settlement Body. In order to do this, the interpretation of this clause in Russia – Traffic in Transit case is used as well as other relevant legal sources and scholars’ articles.
Termin na złożenie oświadczenia o zrzeczeniu się odwołania
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Gacek, Paweł
Niniejszy artykuł został w całości poświęcony problematyce terminu do złożenia oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania. Instrumentem służącym przyspieszeniu osiągniecie celu, jakim jest wykonanie decyzji, jest prawo do zrzeczenia się odwołania. Może być ono wykonywane wyłącznie w trakcie biegu terminu do wniesienia odwołania. Omówiono konstrukcję prawną zawartą w art. 127a k.p.a. Zwrócono szczególną uwagę na termin początkowy i końcowy, w którym uprawnienie to może być realizowane.
Prawnokarna ocena odpierania i zwalczania niebezpieczeństwa ze strony zwierząt
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Gądzik, Zuzanna B.
Artykuł dotyczy oceny odpierania i zwalczania niebezpieczeństwa ze strony zwierząt. Problem wydaje się szczególnie istoty z punktu widzenia różnorodności przepisów regulujących ochronę zwierząt: jako istot zdolnych do odczuwania bólu lub cierpienia, stanowiących cudze mienie czy też w związku z ochroną środowiska. W każdym z powyższych zakresów ustawodawca przewidział bowiem odpowiedzialność karną za zachowania je naruszające. Oczywiste jest jednak, że ochrona prawna zwierząt nie jest nieograniczona i dopuszczalne są sytuacje, w których człowiek ma prawo bronić się przed niebezpieczeństwem ze strony zwierzęcia, nie narażając się przy tym na odpowiedzialność karną. Opracowanie przedstawia regulacje prawne, które wiążą się z brakiem bezprawności wspomnianych naruszeń mających miejsce w związku z odpieraniem i zwalczaniem niebezpieczeństwa ze strony zwierząt, tj. obrony koniecznej, stanu wyższej konieczności, uśmiercania osobników niebezpiecznych dla ludzi i innych zwierząt oraz zwalczania zagrożeń sanitarnych.
Sale and lease of an enterprise including agricultural property. Civil law and tax problems
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Gonet, Wojciech
The article concerns the issue of the sale of an enterprise which includes agricultural real estate. It was found that the provisions of the Act on shaping the agricultural system should be applied when transferring ownership of an enterprise, which includes agricultural real estate or shares of companies that own real estate with an area of more than 5 ha. This means, the sale of the enterprise must be divided into two binding contracts, and when the State Treasury does not exercise its pre-emption right – an ownership transfer contract must be made. Alternatively, the sale of an enterprise may be split into several contracts for agricultural property and other components, but this leads to difficulties in the tax classification of the entire transaction, i.e. whether it should be taxed with civil law transactions tax or each contract for the sale of a part of the enterprise with the tax on goods and services.
Ogłoszenie stanu wyjątkowego w Rebublice Czeskiej w 2020 r. – zarys problematyki
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Hadała-Skóra, Anna
W niniejszym artykule scharakteryzowano wybrane zagadnienia wiążące się z reakcją rządu Republiki Czeskiej na panującą w kraju sytuację – wprowadzenie stanu wyjątkowego w 2020 r. Działanie to podyktowane było chęcią uniknięcia rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2 na terenie tego państwa. We wstępnej części opracowania scharakteryzowano pojęcie stanu nadzwyczajnego w doktrynie prawa konstytucyjnego. W dalszej części zwrócono uwagę, że w Konstytucji Republiki Czeskiej ustawodawca nie uregulował wszystkich możliwych do wprowadzenia w tym państwie stanów nadzwyczajnych. Wskazano na inne akty prawne regulujące tę problematykę.
Standard wykonywania zawodu położnej w stanach nagłych w neonatologii – ocena obowiązującego stanu prawnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Jacek, Anna; Zych, Barbara
Celem artykułu było przeprowadzenie analizy i oceny standardu wykonywania zawodu położnej w aspekcie zaistnienia „stanu nagłego” w opiece neonatologicznej. Ze względu na formalnoprawny charakter opracowania podstawową metodą badawczą była metoda dogmatyczna. Artykuł zawiera rozważania co do standardu wykonywania zawodu położnej w stanach nagłych w neonatologii w odniesieniu do aktów prawnych oraz wytycznych co do postępowania położnej w opiece neonatologicznej. W podsumowaniu podkreślono znaczenie standardu w pracy położnej, odnosząc się do zdrowia i życia pacjenta, które są jednymi z podstawowych wartości człowieka.
Współpraca z obywatelami podczas wydawania aktów legislacji administracyjnej – perspektywa polska i unijna
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Jędrzejczak, Maria
W opracowaniu przedstawiono jedną z form partycypacji obywatelskiej w stanowieniu aktów podustawowych, jaką są konsultacje społeczne. Zagadnieniu temu poświęcono szczególnie dużo uwagi w prawie Unii Europejskiej, ustanawiając określone standardy prowadzenia konsultacji społecznych. Standardy te zostały odniesione do polskiego porządku prawnego. Wnioski wskazują, że nie wszystkie z nich można w pełni zrealizować.
Legal status of judges in the Republic of Kosovo. Theoretical and legal analysis
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Nowak, Krystian
The status of a judge is a very important issue from the point of view of the standards of a democratic state and because of the role that judges play in the administration of justice. This article attempts to analyze the legal status of judges in the Republic of Kosovo by subjecting constitutional guarantees of judicial independence to theoretical and legal analysis. Indeed, the independent status of a judge is the minimum standard of legal protection that the state should provide to citizens. This study made it possible to formulate a statement that the mechanism of checks and balances of powers formed in the Constitution of Kosovo, which by its nature implies the possibility of some interference in the scope of judicial power, but it cannot touch the independence of judges in the exercise of their office. Some solutions in the Kosovo legal order that are unsatisfactory from the point of view of European standards were also pointed out.
Przyspieszenie i usprawnienie postępowania apelacyjnego w świetle nowelizacji z 4 lipca 2019 r.
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kądziołka, Mariusz
Tematem niniejszego opracowania jest analiza mechanizmów przyspieszenia i usprawnienia postępowania apelacyjnego. Problematykę tę omówiono w artykule w świetle zmian legislacyjnych wprowadzonych na mocy ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Z uzasadnienia projektu tej ustawy wynika bowiem, że celem nowelizacji jest przyspieszenie i usprawnienie postępowania cywilnego w ogólności, w szczególności zaś przyspieszenie oraz usprawnienie postępowania drugoinstancyjnego. Analizie poddano zmiany dotyczące uzasadniania wyroku sądu I instancji, zmiany dotyczące postępowania międzyinstancyjnego, zmiany w treści apelacji, rozszerzenie dopuszczalności rozpoznania apelacji na posiedzeniu niejawnym, wprowadzenie uproszczonego trybu rozpoznania apelacji od wyroku oddalającego powództwo oczywiście bezzasadne oraz poszerzenie sytuacji, w których sąd może zlecić przeprowadzenie dowodu sędziemu wyznaczonemu.
Nowa hipoteza do sporu o pubertas w prawie rzymskim – dyskusja z utrwalonym poglądem na temat granicy wieku 14 lat
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kosior, Wojciech J.
W jednym z klasycznych źródeł prawa rzymskiego – Instytucjach Gaiusa – znajduje się fragment G. 1,196, w którym mowa jest o tym, że toczony był spór między dwiema znanymi szkołami prawa na temat tego, kiedy chłopiec stawał się formalnie dojrzały (pubes). Z jednej strony był pogląd, że dojrzałość przychodziła wraz z wiekiem 14 lat, a z drugiej strony byli przedstawiciele poglądu, którzy dojrzałość chcieli łączyć tylko z fizycznymi cechami ciała, a nie liczbą lat. Problem miał duże znaczenie z punktu widzenia prawa, ponieważ od stwierdzenia dojrzałości zależała pełna zdolność do czynności prawnej młodego obywatela. Zgodnie z późniejszymi źródłami przyjmuje się, że ten konflikt miał dopiero zakończyć w VI w. cesarz Justynian. W niniejszym artykule przedstawiam zupełnie nową hipotezę, wedle której ten konflikt mógł zostać zakończony dużo wcześniej, tj. w II w. przez cesarza Antoninusa Piusa. W opracowaniu przedstawiono szereg argumentów przemawiających za taką hipotezą.
Partycypacja cudzoziemców w gminach – zagadnienia administracyjnoprawne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kruszyńska-Kośmicka, Marlena; Princ, Marcin
Przedmiotem rozważań zamieszczonych w niniejszym artykule są rozwiązania prawne, które stanowią ramy partycypacji społecznej cudzoziemców w procesach decyzyjnych podejmowanych na poziomie samorządu terytorialne. Autorzy zastanawiają się, czy regulacje prawne w tym zakresie zostały należycie ukształtowane. Opracowanie zawiera również przykłady działań podejmowanych przez niektóre gminy na rzecz zwiększenia udziału cudzoziemców we wspólnotach samorządowych.
Institutions authorized to prevent and combat phenomenon of corruption in Poland
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kułak, Izabela
Corruption is a threat to people, society, the state and the economy. It is a phenomenon that particularly harms the basic principles of the functioning of the country. This article focuses on entities authorized to prevent corruption. Individual bodies, services and institutions obliged to fight corruption and equipped with a number of competences that facilitate the performance of their tasks are discussed. The Central Anticorruption Bureau, the Internal Security Agency, the Police, the Public Prosecutor’s Office and other entities forming the system of prevention and combating corruption crime in Poland are presented. To discuss the subject it is necessary to refer to legal acts and the literature. The aim of this description, however, is not a comprehensive presentation of the subject matter indicated in the title, as it seems impossible to provide an exhaustive study of each entity authorized to prevent corruption in only one article. Due to the limited scope of the article only a synthetic presentation of the subject matter has been presented.
Współdziałanie w procesie stosowania prawa – krytycznie o regulacjach obowiązujących w zakresie wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Lewicki, Marek
Obowiązujące regulacje prawne normujące procedurę i przesłanki wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wymagają jako warunek wydania takiego zezwolenia uzyskania pozytywnej opinii gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych o zgodności lokalizacji punktu sprzedaży z określonymi uchwałami rady gminy. W ocenie autora artykułu, zważywszy na szereg okoliczności, przede wszystkim zaś przedmiot wymaganej opinii niewymagający dysponowania szczególnymi kompetencjami niedostępnymi organowi wydającemu zezwolenia, wprowadzenie tej formy współdziałania przy wydawaniu zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych nie znajduje uzasadnienia i może zostać wyeliminowana bez szkody dla merytorycznej poprawności wydawanych w tym zakresie decyzji.
Kondycja audytu wewnętrznego w jednostkach samorządu terytorialnego z uwzględnieniem jakości audytu prowadzonego przez usługodawcę
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Łukaszuk, Anna
Audyt wewnętrzny stanowi istotny elementy kontroli zarządczej, a tym samym bezpośrednio wpływa na jakość zarządzania w JST. Sprawnie funkcjonujący audyt wewnętrzny stanowi wsparcie dla kierowników JST w osiąganiu założonych celów i zadań. Na przestrzeni lat funkcjonowania audytu wewnętrznego w JST można dostrzec zarówno umocnienie jego roli w tych jednostkach, jak i szereg powtarzających się nieprawidłowości. W toku przeprowadzonych kontroli przez NIK, a także wniosków z ankiet Ministerstwa Finansów nasuwa się wniosek, że jakość audytu wewnętrznego w JST jest bezpośrednio związana z formą organizacji audytu wewnętrznego, jaką jest prowadzenie audytu przez usługodawcę. Błędy oraz nieprawidłowości ujawnione w toku powyższych kontroli wymuszają bezzwłoczne wprowadzenie rozwiązań mających na celu usprawnienie i podniesienie jakości audytu wewnętrznego wykonywanego przez usługodawców w JST.
Współdziałanie wewnętrzne i zewnętrzne jednostek samorządu terytorialnego – zagadnienia wybrane
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Małecka-Łyszczek, Magdalena
Współdziałanie na poziomie struktur samorządowych przybierać może postać: 1) współdziałania wewnętrznego, tj. przebiegającego w odniesieniu do struktur samej administracji, i 2) współdziałania zewnętrznego, tj. łączącego potencjał administracji z podmiotami niepublicznymi. Niniejszy artykuł dotyczy współpracy struktur administracji samorządowej, zaś szczególną uwagę skoncentrowano na następujących problemach szczegółowych: 1) współdziałanie jako warunek sine qua non urzeczywistniania koncepcji współzarządzania; 2) współdziałanie jako element mający wpływ na skuteczność działania administracji; 3) współdziałanie jako element wymagający należytej komunikacji.
Zapewnienie bezpieczeństwa w sporcie w odniesieniu do wybranych zadań oraz statusu prawnego polskiej agencji antydopingowej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Masłowski, Patryk
Zapewnienie bezpieczeństwa w sporcie to jeden z najważniejszych aspektów wpływających na ogólnospołeczny pozytywny odbiór tej istotnej sfery życia codziennego. Pod pojęciem wspomnianego bezpieczeństwa należy rozumieć zapobieganie możliwości powstania jakiegokolwiek zagrożenia w stosunku do kibiców jako uczestników np. masowych imprez sportowych, jak i sportowców, którzy poprzez stosowanie niedozwolonego dopingu w sporcie nie tylko dopuszczają się oszustwa i jednocześnie łamania fundamentalnej dla sportu zasady fair play, ale też narażają się na utratę zdrowia, a nawet życia w związku z ryzykiem, jakie z punktu widzenia medycznego może nieść stosowanie nielegalnego dopingu. Na podstawie ustawy o zwalczaniu dopingu w sporcie, która weszła w życie w 2017 r., głównym podmiotem odpowiedzialnym za walkę z tym negatywnym zjawiskiem stała się Polska Agencja Antydopingowa (POLADA), której struktura organizacyjna oraz uprawnienia odpowiadają ogólnoświatowym standardom, jakie poprzez swoją skuteczną działalność wykształciła Światowa Agencja Antydopingowa (WADA). W niniejszym artykule omówiono wybrane aspekty dotyczące problematyki dopingu w sporcie, a także status prawny oraz zadania POLADA.
Obowiązkowe szczepienia ochronne a formalna przesłanka klauzuli limitacyjnej konstytucyjnych praw i wolności
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Miaskowska-Daszkiewicz, Katarzyna
Obowiązek poddania siebie lub dziecka szczepieniom ochronnym może być niewątpliwie postrzegany jako ograniczenie w sferze konstytucyjnego prawa do decydowania o swoim życiu osobistym (art. 47 Konstytucji RP). Ingerencja ta staje się jednak dopuszczalna przy uwzględnieniu ogólnej klauzuli limitacyjnej wynikającej z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Obok kryteriów o charakterze materialnym generalna klauzula formułująca przesłanki ograniczania praw i wolności konstytucyjnych wymaga ustawowej formy ograniczenia. W perspektywie ulokowania niektórych rozwiązań dotyczących obowiązku szczepiennego w rozporządzeniu wykonawczym oraz Programie Szczepień Ochronnych powstały wątpliwości co do zgodności regulacji obowiązku szczepiennego z formalnym warunkiem ulokowania go w ustawie. Celem niniejszego artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o sprostanie przez prawodawcę tej przesłance. Na podstawie przeprowadzonej analizy materiału normatywnego, orzecznictwa oraz poglądów doktryny uprawnione jest stwierdzenie, że aktualnie obowiązujące rozwiązania prawne odpowiadają zasadzie wyłączności ustawowej formy ograniczania praw i wolności konstytucyjnych.
Pojedynek – uprzywilejowane zabójstwo
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Nowak, Andrzej
Artykuł omawia uprzywilejowany typ zabójstwa, jakim był pojedynek traktowany jako forma rozstrzygania sporów, ze szczególnym uwzględnieniem unormowań zawartych w Kodeksie karnym z 1932 r. oraz tzw. kodeksach honorowych. W opracowaniu przedstawiono również analizę najpopularniejszego aktu „obowiązującego” na terenie naszego kraju przed II wojną światową, tj. kodeksu Boziewicza.

Przeglądaj

Przeglądanie Acta Iuridica Resoviensia nr 4 (35) 2021 według Data dodania