Ius et Administratio 3 (52) 2023
URI dla tej Kolekcjihttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/10203
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Pozycja Zarządzanie i administrowanie edukacją pozaformalną realizowaną w formie e-learningowej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Tuczyński, Krystian; Warchoł, TomaszArtykuł analizuje kwestie związane z zarządzaniem i administrowaniem edukacją pozaformalną realizowaną w formie e-learningowej. Opracowanie koncentruje się na zagadnieniach organizacyjnych związanych z edukacją pozaformalną, kładąc nacisk na kluczowe elementy, takie jak personalizacja nauki, innowacje pedagogiczne, edukacja online oraz skuteczne administrowanie. W kontekście omawiania zagadnień organizacyjnych w obszarze edukacji pozaformalnej opracowanie analizuje rolę platform e-learningowych w ułatwianiu administrowania realizacją zajęć edukacyjnych. Ponadto przedstawia strategie zarządzania procesem kształcenia przy wykorzystaniu platform e-learningowych. Wyniki przyczyniają się do pełniejszego zrozumienia skomplikowanych aspektów skutecznego zarządzania i administrowania edukacją pozaformalną w formie e-learningowej.Pozycja Tax authorities’ access to information covered by banking secrecy with regard to the right to privacy(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Sagan-Martko, MartaThe institution of banking secrecy is regulated in legislation that is at the interface between the regulations of public and private law. This type of solution may lead to a conflict of interests ‒ private and public ones. The issue of tax authorities’ access to information covered by banking secrecy requires consideration in relation with the provisions of several legal acts. The procedure for obtaining information covered by bank secrecy provided for in Articles 182–185 of Tax Ordinance as well as the duty to take into account the principle of special trust between a client and a financial institution, are directives referring to the principle of conducting proceedings in a way that inspires trust in tax authorities, while the practice of making information available to tax authorities under Article 49(2) of the Act on the National Revenue Administration in fact deprives the parties of procedural safeguards. In the case of competitiveness of protected goods, it is necessary for the legislator to regulate the disputed issues in compliance with the constitutional requirements of standardisation and a clear and legible balance between the interests in conflict. It should therefore be concluded that when introducing new legislation on the matter of interference in the right to privacy, the legislator is obliged to balance the competing valuses with particular care. The balance between the taxpayer's privacy and the public interest does not seem to have been preserved in the scope of the subject matterin question.Pozycja Prawno-kryminalistyczne aspekty zjawiska pornografii dziecięcej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Pelczar, AleksandraZjawisko pornografii dziecięcej stanowi coraz większy problem społeczny. Rozwój technologii informatycznych oraz powszechność dostępu do internetu w zdecydowany sposób przyczyniły się do eskalacji produkcji, dystrybucji, a co za tym idzie – konsumpcji pornografii dziecięcej. Obecnie takie czynniki, jak anonimowość, dostępność do mass mediów, środków społecznego komunikowania się, łatwości nawiązywania kontaktów oraz szerokich ścieżek dystrybucji materiałów pornograficznych, powodują, że internet stał się atrakcyjnym środowiskiem dla przestępców seksualnych. Organizacje międzynarodowe współpracujące z wieloma państwami podejmują codziennie próbę zwalczania tych przestępstw na globalną skalę poprzez wymianę informacji, ściganie sprawców, a także ochronę potencjalnych ofiar. Ponadto poprzez swoją działalność inicjują powstawanie różnorodnych programów i kampanii mających na celu podniesienie świadomości dzieci, rodziców i nauczycieli dydaktycznych na temat zagrożeń związanych z pedofilią i pornografią dziecięcą. Wszystkie działania, zarówno na szczeblu legislacyjnym, operacyjnym, jak i edukacyjnym, mają na celu ochronę dzieci. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie uwarunkowań zjawiska pornografii dziecięcej. Przedmiotowe opracowanie porusza również kwestię związaną z wykładnią znamienia ustawowego posiadanie w odniesieniu do pornografii dziecięcej w formie cyfrowej. Ponadto autorka przedstawia różnice z zakresu typologii sprawców oraz charakteryzuje organizacje mające na celu zwalczenie seksualnego wykorzystywania dzieci.Pozycja Smart kontrakty jako nowe wyzwanie dla systemu prawnego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Meszka, JustynaWobec rozwoju nowych technologii oraz wciąż galopującej rewolucji cyfrowej dochodzi do nagłego postępu w zakresie zawierania stosunków w powszechnym obrocie, w tym umów. Nowe technologie stają się nierozerwalnym elementem codzienności, ale jednocześnie nie lada wyzwaniem prawnym dla ustawodawców. W ostatnich latach na popularności zyskuje nowatorska technologia blockchain, a wraz z nią – smart kontrakty stanowiące swego rodzaju program komputerowy umożliwiający automatyczne wykonywanie bądź dokumentowanie zgodnie z treścią umowy. Obecnie smart kontrakty jawią się jako jedna z prób zastąpienia tradycyjnych umów nowoczesnymi rozwiązanymi opartymi na technologii łańcucha bloków jako narzędziu umożliwiającym ich wykonywanie. Wskazane „inteligentne umowy” coraz częściej bywają wykorzystywane w obrocie społeczno-gospodarczym, a to nieodłącznie wiąże się z dylematami w obszarze prawnym. W artykule omówiono istotę, cechy charakterystyczne smart kontraktów, a także pokrótce zastanowiono się na ich miejscem w systemie prawa.Pozycja Uwagi odnośnie do zasadności zmian regulacji normatywnej dotyczącej zwrotu kosztów postępowania administracyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, w postępowaniu administracyjnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Mazurkiewicz, ArturW Kodeksie postępowania administracyjnego przyjęto, że koszty postępowania dowodowego najczęściej obciążają organ administracji, co związane jest z jego obowiązkiem ustalenia prawdy materialnej. Pomimo istnienia regulacji przewidującej obciążanie stron kosztami postępowania poniesionymi w jej interesie lub z jej winy jest ona stosowana przez organy z dużymi oporami. Nie istnieje natomiast żaden przepis ani nawet nie jest dyskutowane rozwiązanie dotyczące zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu administracyjnym, co wobec licznych przypadków reprezentacji stron przez profesjonalnych zastępców procesowych wydaje się być istotną luką i co z kolei obciąża budżety stron, nie dając im szansy na odzyskanie nakładów na pełnomocnika. W postępowaniach sądowych sprawy te są uregulowane kompleksowo, a ugruntowana praktyka pozwala obciążać strony kosztami, jeśli sprawę przegrały, zaś stronom odzyskiwać koszty pomocy prawnej, którą opłacały w toku postępowania. O ile różnice w rozliczeniach kosztów postępowania między postępowaniem cywilnym a administracyjnym są, choć jedynie częściowo, uzasadnione odmiennym modelem spraw administracyjnych (brak kontradyktoryjności, model inkwizycyjny), o tyle brak podstaw prawnych zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w Kodeksie postępowania administracyjnego autor uważa za poważną lukę prawną i anachronizm. W artykule zamieszczona jest argumentacja uzasadniająca postulat zmian "de lege ferenda" w przedstawionym wyżej zakresie.Pozycja Gwarancje praw człowieka w polskim samorządzie terytorialnym: analiza aspektów ustrojowych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Mamiński, MarcinW dzisiejszych czasach coraz większy nacisk kładzie się na poszanowanie praw człowieka i ochronę wolności jednostki. W tym kontekście rola jednostek samorządu gminnego w zapewnieniu tych praw nabiera szczególnego znaczenia. Wykonywanie zadań publicznych przez samorząd terytorialny wpływa bezpośrednio na jakość życia mieszkańców danej gminy, a jednocześnie może mieć wpływ na poszanowanie ich praw człowieka. Państwo realizuje swoje zadania publiczne m.in. poprzez administrację, która posiada określone struktury na szczeblu centralnym i terytorialnym. Do administracji terytorialnej należą jednostki bezpośrednio wypełniające polecenia i wytyczne władz centralnych bądź podmioty, które wykonują powierzone zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Drugi rodzaj realizacji zadań państwa w terenie nazywany jest samorządem terytorialnym. Podział administracji państwa na administrację centralną oraz samorząd terytorialny jest charakterystyczny dla większości państw demokratycznych. Obecny model samorządu terytorialnego w Polsce kształtuje się od 1989 roku. Jest jednym z wielu efektów zmiany ustrojowej państwa, jaka wówczas nastąpiła. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na kluczowe aspekty wykonywania zadań publicznych przez jednostki samorządu gminnego w kontekście ochrony praw człowieka.Pozycja Collaboration with local tax authorities providing tax information(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Majka, PawełCurrently, there is an increasing cooperation in the exchange of tax information, and this information is also obtained from local tax authorities by other public administration bodies. The issue of providing tax information by local tax authorities is a part of a broader topic concerning the cooperation between administrative bodies. Collaboration between authorities in this regard brings about numerous challenges related to limiting the scope of information provision and the procedure in which it occurs. It is crucial to have legal mechanisms that ensure an efficient process of providing information while protecting the taxpayer’s rights. There is no doubt about the need to limit, for example, tax secrecy when disclosing information about taxpayers to other public authorities as part of their duties. Any intrusion into the right to privacy should be balanced with both the public interest and the taxpayer’s interest. The existing regulations regarding the subject matter of information provision by local tax authorities and the list of entities entitled to request this information are considered clear and not raising any doubts in their application. However, regarding the procedure for providing information and the form in which disclosure or refusal should take place, legislative changes are necessary, including the introduction of an obligation to inform the taxpayer about the disclosure of their information.Pozycja Analiza zróżnicowania kapitału ludzkiego na przykładzie województwa podkarpackiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Kotarski, Hubert; Bździuch, SławomirPrezentowany artykuł jest próbą refleksji nad rolą kapitału ludzkiego w procesie funkcjonowania społeczności regionalnej na empirycznym przykładzie województwa podkarpackiego. Celem głównym opracowania jest określenie poziomu zasobów kapitału ludzkiego województwa podkarpackiego oraz możliwości wykorzystania endogenicznego zasobu pod kątem rozwoju regionalnego tej jednostki samorządu terytorialnego. Wyniki analiz pozwoliły wskazać na przykładzie województwa podkarpackiego na istnienie związku między zasobami kapitału ludzkiego a rozwojem regionalnym, co stało się podstawą wnioskowania o istnieniu korelacji między poziomem rozwoju regionalnego i możliwością jego podnoszenia a zasobami i jakością kapitału ludzkiego, na które może on oddziaływać.Pozycja Właściwość samorządu terytorialnego w zakresie zapobiegania nadzwyczajnym zagrożeniom i ich skutkom(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Karpiuk, MirosławSamorząd terytorialny jako struktura usytułowana najbliżej obywateli został zobligowany do wykonywania zadań publicznych, w tym związanych z zapewnieniem ochrony środowiska, bezpie-czeństwa czy też porządku publicznego. Zadania te obejmują również zapobieganie nadzwyczajnym zagrożeniom, a także ich skutkom. Sprawy związane z bezpieczeństwem wspólnoty samorządowej stanowią dla władz samorządu terytorialnego niezwykle ważny aspekt działalności. Samorządowa polityka lokalna i regionalna nie tylko musi uwzględniać kwestie związane z walką z zagrożeniami, a w szczególności tymi, które są bardzo dolegliwe dla mieszkańców, ale też powinno to stanowić priorytet działalności władz lokalnych i regionalnych.Pozycja Wybrane aspekty europeizacji administracji publicznej w Polsce(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Hoffmann, TomaszGłównym celem badawczym artykułu jest wskazanie wybranych modeli i sposobów europeizacji administracji publicznej oraz przybliżenie aspektów prawnych i społecznych. Dokonana selekcja materiału badawczego powoduje, że w niniejszym opracowaniu próbowano także wskazać, w jaki sposób określone uwarunkowania miały wpływ na procesy europeizacji. Wyeksponowano również kontekst polityczny oraz prawny w przygotowaniu administracji publicznej (zarówno rządowej, jak i samorządowej) do efektywnego uczestnictwa w politykach publicznych Unii Europejskiej.Pozycja Opłaty przy zezwoleniach uzależnionych od przesadzenia drzew bądź krzewów lub dokonania ich nasadzeń zastępczych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Hermanowski, KarolCelem artykułu jest analiza administacyjnoprawnych zagadnień dotychących charakteru opłaty za usunięcie drzewalub krzewu oraz uzależnienia wydania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu od przesadzenia ich albo wykonania nasadzeń zastępczych. Celowym zabiegiem jest wyjaśnienie zagadnień w oparciu o koncepcję normatywną oraz dorobek doktryny w tym zakresie. Priorytetem jest dokonanie teoretycznej analizy i charakterystyki mechanizmów prawnych w tej materii, jak również ustalenie zasadności ich zastosowania oraz prawidłowości dotyczących jej regulacji prawnych w polskim porządku prawnym.Pozycja Inicjowanie kontroli konstytucyjności ustaw przez Prezydenta RP w latach 1997–2020(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Hadała-Skóra, Anna; Piękoś, KarolPrezydent RP na mocy art. 122 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. został wyposażony w wyłączną kompetencję do inicjowania prewencyjnej kontroli przepisów przed Trybunałem Konstytucyjnym, mającej na celu zbadanie ich zgodności z Konstytucją RP. Istotą tego działania jest dążenie do weryfikacji tych przepisów, które budzą wątpliwości głowy państwa w zakresie ich zgodności z ustawą zasadniczą. Regulacje prawne dotyczące procedury usuwania niezgodności znajdują się zarówno w Konstytucji RP, jak i w Regulaminie Sejmu. Z kolei legitymacja podmiotowa w zakresie występowania do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawach wymienionych w art. 188 Konstytucji RP – tj. przepisu określającego właściwość rzeczową Trybunału Konstytucyjnego – została wskazana w art. 191 Konstytucji RP. Zgodnie z tym przepisem Prezydent RP jest jednym z podmiotów posiadających uprawnienie umożliwiające inicjowanie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawach następczej kontroli hierarchicznej zgodności norm, jak również w kwestii konstytucyjności celów, a także działalności partii politycznych. Głowa państwa należy zatem do grona podmiotów posiadających szczególną legitymację – tj. legitymację nieograniczoną. Jej istota polega na uprawnieniu do kwestionowania wszystkich aktów normatywnych, które zostały objęte właściwością Trybunału Konstytucyjnego3. W niniejszym artykule podjęto próbę dokonania wstępnej analizy w zakresie inicjowania kontroli konstytucyjności ustaw przez polskich prezydentów w latach 1997–2023.Pozycja Dziecko martwo urodzone a prawo rodziców do świadczeń socjalnych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Gałdyn, PiotrCelem artykułu jest analiza problematyki związanej ze świadczeniami socjalnymi przysługującymi rodzicom w sytuacji martwego urodzenia się dziecka oraz synteza rozwiązań prawnych dotyczących uprawnień przysługujących kobietom po martwym urodzeniu dziecka. Została również podjęta próba uporządkowania aktualnego stanu prawnego oraz rozstrzygnięcia możliwych kolizji między przepisami. Rodzicom dziecka martwo urodzonego, którego płci nie da się ustalić, powinno przysługiwać prawo do zasiłku pogrzebowego w sytuacji poniesienia kosztów pogrzebu dziecka martwo urodzonego, dla którego sporządzono kartę zgonu, lecz nie sporządzono aktu urodzenia, oraz prawo do innych świadczeń socjalnych. W aktualnym stanie prawnym rodzice dzieci zmarłych na wczesnym etapie ciąży, do których zaliczyć należy dzieci martwo urodzone, w wielu zaistniałych przypadkach nie mogą otrzymać wspomnianych świadczeń. Powodem tego jest obligatoryjne określenie płci dziecka w tzw. karcie martwego urodzenia. Brak takiego zapisu powoduje natomiast niemożliwość sporządzenia przez kierownika USC aktu urodzenia z właściwą sobie adnotacją o martwym urodzeniu. Stąd konieczność zmiany regulacji dotyczącej zależności wydania aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że urodziło się martwe, od określenia płci dziecka.Pozycja Limitation of the rights of the accused under the new Article 266 § 1a of the Code of Criminal Procedure(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Falenta, PawełThis article deals with the issue of financial guarantee in the aspect of changes to the Code of Criminal Procedure. The author analyzes the introduced change and its impact on the rights of the accused, the possibility of the surety and, in a broader context, on the course of the preparatory proceedings. Particular attention will be paid to the litigation risks, the increase in the prosecutor’s powers, the limitation of the possibility of using the surety, as well as possible constitutional violations. The analysis will be carried out with the use of elements of the normative set method.Pozycja Sprawozdanie z Konferencji Naukowej pt. „Świadcząca rola samorządu”(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Dubis, Szymon; Łaskawski, GrzegorzPozycja Świadczenie administracji jako kluczowa misja samorządu terytorialnego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Bielecki, LeszekW opracowaniu staram się przybliżyć pojęcia samorządu terytorialnego oraz administracji, zwłaszcza administracji świadczącej. W tym zakresie poprzez zaprezentowanie roli i zadań samorządu terytorialnego, a w szczególności samorządu lokalnego, prezentuję tezę, zgodnie z którą samorząd lokalny nie tyle administruje określoną wspólnotą lokalną (zbiorowością), ile zasadniczo poprzez wykonywanie zadań świadczy takiej wspólnocie administrację jako usługę publiczną.Pozycja The material-legal conditions for admitting evidence from the testimony of a crown witness in the Polish criminal procedure(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Bajda, KarolCrown witness is an institution designed to combat organized crime. The material and legal conditions for admitting evidence from their testimony are contained in Article 1 of the Crown Witness Act. This article provides an analysis of the subject matter scope of the appearance of a crown witness in the Polish criminal proceedings. In the text, the author appropriately presents an analysis of the issues of an organized criminal group and an association aimed at committing crimes, characterizes in an enumerated manner the offenses listed in paragraph 2 of Article 1 of the Criminal Code and the Sports Law. Additionally, the author conducts a detailed review of the negative criteria for obtaining the status of a crown witness. In the text, the author relies on available literature on the subject and domestic court judgments.