Acta Iuridica Resoviensia nr 1 (44) 2024
URI dla tej Kolekcjihttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/10655
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Pozycja Okoliczności utworzenia, pozycja ustrojowa i działalność Komisji Majątkowej w latach 1989–2011 – wybrane aspekty(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Żurek, KonradKomisja Majątkowa prowadziła działalność w latach 1989–2011. Zniesienie jej było rezultatem zgodnej woli zakończenia prac komisji, wyrażanej przez przedstawicieli zarówno administracji rządowej, jak i Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski. Celem niniejszego opracowania jest omówienie okoliczności utworzenia, podstaw ustrojowych oraz wybranych aspektów jej działalności. W tym celu posłużono się następującymi metodami badawczymi: analizą przepisów prawa oraz literaturą.Pozycja Prowadzenie przez licencjonowanych detektywów obserwacji z wykorzystaniem lokalizatora GPS w celu i trasie przemieszczania się – studium (nie tylko) karnoprawne(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Szajna, Arkadiusz PawełPrzedmiotowe opracowanie stanowi swoiste studium (nie tylko) karnoprawne odnoszące się do problematyki wykorzystywania podczas prowadzenia obserwacji przez licencjonowanego detektywa lokalizatora GPS celem uzyskania informacji o miejscu przebywania i trasie przemieszczania się danej osoby w sposób utajony, czyli utrzymany przed nią w tajemnicy. Analiza tego problemu została przeprowadzona m.in. przez pryzmat wybranych przepisów ustawy o usługach detektywistycznych, k.k. oraz istoty czynności operacyjno-rozpoznawczych. Zdaniem autora tego typu przypadki należy rozpatrywać pod kątem wypełnienia przez sprawcę znamion typu czynu zabronionego określonego w art. 45 ustawy o usługach detektywistycznych oraz art. 267 § 3 k.k. Podkreśla on również, że nie jest wykluczona możliwość zastosowania kumulatywnej kwalifikacji prawnej (składającej się z ww. przepisów).Pozycja Instytucja tzw. małego świadka koronnego w świetle nowelizacji prawa karnego z 7 lipca 2022 r(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Kwiecień, KonradW artykule analizowana jest problematyka instytucji tzw. małego świadka koronnego w polskim porządku prawnym na tle nowelizacji prawa karnego z 7 lipca 2022 r. Instytucja ta ma istotne znaczenie w kontekście walki z przestępczością zorganizowaną. Komentowana zmiana legislacyjna uzależnia zastosowanie instytucji opisanej w art. 60 § 3 k.k. od uprzedniego wniosku prokuratora w tym zakresie. Celem artykułu jest uargumentowanie, że przedmiotowa zmiana w treści art. 60 § 3 k.k., jak i cała konstrukcja tzw. obligatoryjności wnioskowej na gruncie polskiego Kodeksu karnego budzi spore wątpliwości konstytucyjne związane z przewidzianym w Konstytucji RP obowiązkiem sprawowania wymiaru sprawiedliwości wyłącznie przez sądy. Autor zwraca również uwagę na negatywny wpływ nowelizacji z 7 lipca 2022 r. na realizację procesowej zasady równości stron postępowania.Pozycja Zasady wyznaczające relacje pomiędzy państwem a przedsiębiorcami na gruncie Prawa przedsiębiorców – wybrane aspekty(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Kowalski, DariuszZ uwagi na znaczącą dynamikę procesów gospodarczych bezpośrednio wpływających na zasady wykonywania działalności gospodarczej, prawodawca aktywnie dostosowuje otoczenie prawne przedsiębiorców do zmieniających się okoliczności. Zmiany przepisów, polegające w szczególności na rozszerzaniu obowiązków przedsiębiorcy, stanowią przyczynek, do co raz częstszych interakcji pomiędzy państwem (w szczególności organami administracji publicznej) a przedsiębiorcą. Przedmiotem opracowania jest ocena szeroko rozumianych relacji pomiędzy organami administracji publicznej, a przedsiębiorcami, które wynikają z przyjętych obecnie ram prawnych. Ramy prawne tych relacji wyznaczone są w różnych aktach prawnych. W ostatnich latach szczególne znaczenie w określeniu zasad współpracy pomiędzy organami administracji publicznej a przedsiębiorcami nadano ustawie z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. Jednym z nadrzędnych jej celów było zwiększenie pewności prawnej przedsiębiorców m.in. poprzez uporządkowanie zasad działalności organów administracji publicznej w odniesieniu do przedsiębiorców. Dlatego na potrzeby opracowania przeanalizowane zostały przyczyny i skutki rozszerzenia zakresu relacji pomiędzy państwem a przedsiębiorcą, a także przenalizowany został wpływ regulacji dotyczących standardów działania administracji publicznej – w szczególności Prawa przedsiębiorców – na praktykę działalności organów publicznych.Pozycja Zabójstwa honorowe jako przykład relatywizmu osobistych praw człowieka we współczesnych społeczeństwach wielokulturowych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Konopka, KrzysztofZabójstwa „honorowe” wciąż są popełniane we współczesnym świecie, mimo wzrastającej świadomości na tematy związane z godnością osoby ludzkiej i przysługującymi jej prawami. Skala tego procederu jest niepokojąca, o czym świadczą dane statystyczne. We współczesnych społeczeństwach wielokulturowych dochodzi do przypadków usprawiedliwiania tych czynów w drodze tzw. obrony przez kulturę. Relatywizacja objawia się w braku podejmowania przez władze publiczne odpowiednich działań przeciwko, bagatelizowaniu lub usprawiedliwianiu powyższych i podobnych praktyk, w ten sposób wyrażając na nie co najmniej milczącą zgodę. Dziedzictwo kulturowe zasługuje na ochronę, jednak nie powinno się to odbywać kosztem praw człowieka, przysługujących każdemu, bez względu na kulturę z jakiej się wywodzi.Pozycja Sztuczna inteligencja (AI) vs. ochrona danych osobowych (RODO) – jak zapewnić zgodność rozwiązań AI z podstawowymi mechanizmami systemu ochrony danych osobowych w ramach Unii Europejskiej?(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Kolasa, Gabriel Z.Celem tego artykułu jest zbadanie problemów i wyzwań związanych z zapewnieniem zgodności rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji (AI) z podstawowymi mechanizmami systemu ochrony danych osobowych w ramach Unii Europejskiej. W artykule omawiane są różne aspekty przetwarzania danych osobowych przez systemy AI, takie jak podstawy prawne, obowiązki informacyjne, prawa podmiotów danych, czy też ryzyko naruszenia praw podstawowych. W artykule wskazywana jest potrzeba wprowadzenia odpowiednich regulacji prawnych oraz mechanizmów technicznych i organizacyjnych, które pozwolą na skuteczną realizację zasad i celów RODO w kontekście stosowania AI.Pozycja Powstanie i działalność Fundacji Świętego Józefa Konferencji Episkopatu Polski – odpowiedź Kościoła katolickiego w Polsce na zjawisko wykorzystania seksualnego małoletnich(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Kiełpiński, Krzyszof MarekOpracowane studium zaprezentowało powstanie i działalność Fundacji Świętego Józefa Konferencji Episkopatu Polski. Inicjatywa podjęta przez Polskich biskupów miała na celu nieść pomoc ofiarom wykorzystania seksualnego przez osoby duchowne posługujące w Kościele katolickim w Polsce. Stworzono narracje, z której wyłania się obraz, dzięki któremu czytelnik będzie mógł zapoznać się z przyczynami i procesem powstania Fundacji oraz z różnymi obszarami jej działalności. W tym celu posłużono się źródłami, do których należy zaliczyć: akt notarialny, statut oraz regulamin, raporty i sprawozdania Fundacji, a także aplikację Facebook, literaturą polską i zagraniczną z zakresu nauk prawnych i kanonistyki. Całościowy obraz został stworzony dzięki zastosowaniu różnych metod badawczych m.in. dogmatyczno-prawnej, historyczno-prawnej, filologicznej. Stworzone studium w małym stopniu uzupełniło lukę badawczą w tym obszarze. Powyższy artykuł pełni różne funkcje: apologetyczną, prewencyjno- pedagogiczną, edukacyjną i informacyjną. Zaprezentowane badania mogą stanowić inspirację dla innych m.in. potencjalnych fundatorów, członków i pracowników Fundacji oraz badaczy, których zainteresowała przedstawiona tematyka.Pozycja Wpływ orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka na prawo do kontaktu ze światem zewnętrznym osób pozbawionych wolności w polskich jednostkach penitencjarnych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Kądziołka, MariuszEuropejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu odegrał istotną rolę w kształtowaniu sposobu wykonania kary pozbawienia wolności w Polsce. W ciągu ostatnich dwóch dekad wydał liczne wyroki w sprawach przeciwko Polsce, dotyczące praw osób osadzonych. Wiele z tych orzeczeń skupia się na prawie więźniów do kontaktu ze światem zewnętrznym, zwłaszcza z rodziną. Warto zatem poddać je analizie i zestawić stanowisko Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w kontekście niezbędnych zmian w polskich jednostkach penitencjarnych, które doprowadzą do pełnej implementacji tych wyroków.Pozycja Świadczenie usług adwokackich w oparciu o dyrektywę 2006/123/WE oraz dyrektywę 2000/31/WE(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Golowska, MartaArtykuł jest próbą analizy zmian w przepisach regulujących reklamę adwokacką, ze szczególnym uwzględnieniem wprowadzonych nowelizacji w § 23 Kodeksu Etyki Adwokackiej (KEA) oraz wpływu dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 12 grudnia 2006 r. dotyczącej usług na rynku wewnętrznym oraz dyrektywy 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego (dyrektywa o handlu elektronicznym) wraz z uchwałą nr 93/2023 Naczelnej Rady Adwokackiej na praktyki promocyjne adwokatów. Celem opracowania jest zidentyfikowanie zmian w świadczeniu usług adwokackich w kontekście implementacji dyrektyw oraz zbadanie korzyści i wyzwań, jakie niesioną one dla praktyki prawniczej w RP. W artykule stawia się tezę, że nowe regulacje umożliwiają adwokatom korzystanie z narzędzi marketingowych, zachowując jednak zasady etyki zawodowej, co zwiększa dostępność informacji o świadczonych usługach, jednocześnie chroniąc normy etyczne. Problem badawczy koncentruje się na równowadze między promocją usług a etyką zawodową i dotyczy tego, jak te zmiany wpłyną na konkurencję wśród adwokatów. Opracowanie analizuje aspekty etyczne, prawne i praktyczne nowych regulacji reklamowych, kładąc nacisk na ich oddziaływanie na społeczeństwo, klientów oraz samą profesję prawniczą.Pozycja Deep fake – postęp technologiczny a prawo karne(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Garcia Vera, GabrielaPojęcie deep fake odnosi się do technologii, która dzięki użyciu sztucznej inteligencji generuje obrazy, filmy i nagrania symulujące rzeczywistość. Postęp techniczny i technologiczny w ostatnich latach sprawił, że tworzenie deep fake jest jeszcze łatwiejsze i szybsze do wykonania a otrzymane rezultaty bardziej realistyczne. Tym samym, deep fake stanowi poważne zagrożenie dla wielu dziedzin życia społecznego oraz gospodarczego. Mając powyższe na uwadze, tematem artykułu jest przybliżenie zagadnienie deep faków z perspektywy polskiego prawa karnego. Wskazane zostaną zagrożenia wynikających z ich funkcjonowania oraz problemy prawnokarne. Wynikiem przeprowadzonych rozważań ma być wskazanie, że w obecnym stanie prawnym deep fake może podlegać penalizacji na gruncie prawa karnego, jednakże ochrona ta jest jedynie fragmentaryczna. Ponadto, wprowadzenie nowych regulacji prawnych jest również kwestią problematyczną, albowiem wprowadzenie regulacji zakazujących wszystkich deepfaków wkraczałoby w zakres konstytucyjnie chronionej wolności wypowiedzi.Pozycja Ważność aktów prawnych wydanych przez Parlament w przypadku stwierdzenia nieważności wyborów(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Drozd, JakubCelem niniejszej pracy było ukazanie w jaki sposób dokonywana jest w Polsce kontrola legalności wyborów do Sejmu i Senatu oraz przedstawienie bytu aktów prawnych wydanych przez wadliwie obsadzony Parlament. Główną metodą badań przyjętą w tej pracy była analiza wyroków polskich sądów ze względu na niewielki zasób tekstów doktryny w tym temacie. Po przeanalizowaniu źródeł autor artykułu wskazał tezy, dotyczące ważności aktów prawnych i stwierdził, że akty wydane przez Parlament w okresie od ukonstytuowania do wydania postanowienia Sądu Najwyższego są ważne, oraz drugą tezę dotyczą zrównania terminów na pierwsze posiedzenie nowego parlamentu oraz terminu na wydanie postanowienia przez Sąd Najwyższy. Aktualność tematu podkreśla fakt, iż obecny rok jest rokiem wyborczym oraz brak ustawowych i doktrynalnych uregulowań tej kwestii.Pozycja Problematyka ustanowienia pełnomocnika z urzędu w postępowaniu cywilnym w świetle ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Błaszkiewicz, MarcinArtykuł prezentuje krytyczne spojrzenie na sytuację beneficjenta nieodpłatnej pomocy prawnej ubiegającego się o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu cywilnym. Jednocześnie koncentruje się na identyfikacji obszarów wymagających reform i usprawnień w systemie nieodpłatnej pomocy prawnej. Autor wykazuje szereg luk systemowych, które ostatecznie mogą prowadzić do naruszenia prawa dostępu do sądu wśród osób znajdujących się w skrajnie trudnej sytuacji finansowej, a które nie są w stanie samodzielnie pokryć kosztów pomocy prawnej na etapie przedsądowym i sądowym.