Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 47(3)/2016

Tom ten poświęcamy pamięci Prof. zw. dr hab. Marianny Księżyk zasłużonej, długoletniej recenzentki tekstów publikowanych na łamach czasopisma „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”. W osobie Zmarłej żegnamy szlachetną i rzetelną przedstawicielkę świata nauki, która wywarła twórczy wpływ na charakter naszego pisma. Redaktor Naczelny, Rada Naukowa oraz Kolegium Redakcyjne czasopisma „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”

Przeglądaj

Ostatnio nadesłane materiały

Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 36
  • Pozycja
    Nierówność płci na rynku pracy w Unii Europejskiej w latach kryzysu finansowego
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Sobolewski, Marek
    W pracy opisano wpływ kryzysu finansowego na poziom bezrobocia w państwach i regionach Unii Europejskiej. Analizami statystycznymi objęto lata 2000–2014, a więc zarówno okres koniunktury gospodarczej, jak i lata kryzysu. W zdecydowanej większości regionów Unii Europejskiej bezrobocie w wyniku zaistnienia kryzysu wzrosło, ale były też dość liczne regiony, w których sytuacja na rynku pracy uległa poprawie. Szczególną uwagę skupiono na kwestii odmiennego wpływu kryzysu na poziom bezrobocia wśród mężczyzn i wśród kobiet. Okazuje się, iż dużo większą „wrażliwością” na kryzys gospodarczy cechuje się stopa bezrobocia wśród mężczyzn. W wielu państwach po roku 2007 doszło do wyrównania się poziomów bezrobocia wśród obu płci, a w kilku kolejnych to mężczyźni mają obecnie trudniejszą sytuację na rynku pracy niż kobiety. Wskaźnik dyskryminacji kobiet na rynku pracy, wyliczany jako iloraz stóp bezrobocia kobiet i mężczyzn zmniejszył się po roku 2007 w niemal wszystkich rozważanych krajach. Wynika to oczywiście ze znacznie większego udziału zatrudnienia w sektorze publicznym wśród kobiet w stosunku do mężczyzn. Na podstawie miesięcznych szeregów czasowych, wyznaczono wskaźniki sezonowości stóp bezrobocia wśród kobiet i mężczyzn w poszczególnych krajach. W zdecydowanej większości państw, silniejszymi wahaniami sezonowymi cechuje się stopa bezrobocia wśród mężczyzn. Można zatem stwierdzić, że także w tym aspekcie sytuacja na rynku pracy mężczyzn po roku 2007 jest trudniejsza niż kobiet. Reasumując, paradygmat nierówności płci na rynku pracy jest nadal aktualny, lecz charakter tych nierówności nie jest już tak jednoznaczny jak przed kryzysem.
  • Pozycja
    Wynagrodzenie godziwe absolwenta studiów wyższych w Polsce w aspekcie modelu kapitału ludzkiego
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Oliwkiewicz, Barbara
    Celem opracowania jest próba oszacowania wynagrodzenia godziwego dla absolwenta studiów wyższych w Polsce. Godziwa płaca powinna umożliwiać zaspokojenie potrzeb pracownika jak i jego rodziny. Młody człowiek podejmując studia marzy o godziwym wynagrodzeniu za pracę po zdobyciu wyższego wykształcenia. Człowiek gromadzi i powiększa swój kapitał przez całe życie od chwili narodzin do momentu podjęcia pracy zawodowej. Zasady opłacania kapitału ludzkiego są uwarunkowane naturą kapitału. Kapitał ludzki to nic innego jak kapitał ucieleśniony w zasobach ludzkich. Kapitał nie powstaje z niczego i ma swoje źródła, które umożliwiają jego wycenę w jednostkach pieniężnych. W przypadku absolwenta studiów magisterskich kapitał zgromadzony to suma skapitalizowanych kosztów utrzymania za okres 24 lat i skapitalizowanych kosztów profesjonalnej edukacji za okres 5 lat. Kapitał ulokowany w człowieku ulega rozproszeniu na skutek choroby, wypadków, bezrobocia, wojen i innych zdarzeń losowych. Kapitał ludzki pracownika pomniejsza się również w efekcie wysiłku związanego z wykonywaną pracą, a także w związku z upływającym czasem. Wynagrodzenie jest kompensatą tego ubytku kapitału ludzkiego. Wielkość wynagrodzenia winna wynikać z zastosowania stałej ekonomicznej potencjalnego wzrostu. Dotychczasowe badania empiryczne potwierdzają, że stała ta kształtuje się na poziomie około 8% w skali roku. Przy wykorzystaniu modelu kapitału ludzkiego, którego autorem jest M. Dobija kapitał ucieleśniony w młodym człowieku może zostać zmierzony jak również dzięki wykorzystaniu teorii kapitału ludzkiego umiemy oszacować godziwe wynagrodzenie absolwenta studiów wyższych w Polsce czego dowodzą niniejsze rozważania.
  • Pozycja
    Nierówności płacowe a stała ekonomiczna potencjalnego wzrostu
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Renkas, Jurij
    Badania prowadzone w okresie ostatnich dwudziestu lat w dziedzinie teorii kapitału ludzkiego, przez zespół naukowców z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, doprowadziły do stwierdzenia, że premia za ryzyko na poziomie 8% występuje w rachunku godziwych płac. Stwierdzono, że ta wielkość określa średnie tempo pomnażania kapitału w gospodarowaniu i nadano jej nazwę stałej ekonomicznej potencjalnego wzrostu. Stała ta jest częścią modelu kapitału wielokrotnie opisanego we wcześniejszych pracach. W artykule są zawarte autorskie badania na podstawie danych o zarobkach na Ukrainie. Zatem badania SEPW są dokonywane na obszarze gospodarki ukraińskiej i potwierdzają dotychczasowe wyniki. Stwierdzenie istnienia stałej ekonomicznej potencjalnego wzrostu przyczyniło się do powstania teorii płac godziwych. SEPW określa poziom płacy minimalnej, jak również płacy maksymalnej w gospodarce. Obliczenie poziomu płacy minimalnej oraz maksymalnej dla gospodarki Ukrainy z uwzględnieniem SEPW pozwoliło ustalić rozpiętość między tymi wielkościami, która nie przekroczyła wartości 6. Ta rozpiętość określa godziwe nierówności płacowe utrzymując porządek w gospodarce.
  • Pozycja
    Zróżnicowanie struktury wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych w Polsce według grup społeczno-ekonomicznych
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Utzig, Monika
    W artykule przedstawiono zróżnicowanie struktury wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych w Polsce według grup społeczno-ekonomicznych w oparciu o dane z Budżetów gospodarstw domowych GUS. Pokazano zmiany w tym zakresie, które zaszły w latach 2005–2013. Do określenia zróżnicowania struktury wydatków konsumpcyjnych wykorzystano miarę zróżnicowania struktur opartą na metryce Braya-Curtisa. Otrzymane wyniki przedstawiono na tle kształtowania się dochodów do dyspozycji gospodarstw domowych. W okresie 2005–2013 wzrosły dochody gospodarstw domowych w ujęciu realnym, najbardziej w gospodarstwach domowych rolników. W badanym okresie struktura wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych rolników upodobniła się do struktury wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych pracowników na stanowiskach nierobotniczych, emerytów oraz pracujących na własny rachunek. Zarówno w roku 2005, jak i w 2013 r. występowały pary grup społeczno-ekonomicznych gospodarstw domowych o podobnej strukturze wydatków konsumpcyjnych, pierwszą parę stanowiły gospodarstwa domowe emerytów i rencistów, a drugą gospodarstwa domowe pracowników na stanowiskach nierobotniczych oraz pracujących na własny rachunek. Najlepszą strukturą konsumpcji, o najmniejszym udziale wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe oraz na utrzymanie mieszkania i nośniki energii charakteryzowały się gospodarstwa domowe pracowników na stanowiskach nierobotniczych oraz pracujących na własny rachunek podczas gdy najgorsza struktura wydatków konsumpcyjnych występowała w gospodarstwach domowych rencistów. Pomiędzy rokiem 2005 a 2013 polaryzacja pomiędzy gospodarstwami domowymi rencistów a pozostałymi grupami społeczno-ekonomicznymi gospodarstw domowych uległa pogłębieniu.
  • Pozycja
    Nierówności społeczne w Polsce
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Mikuła, Aneta
    Nierówności społeczne to problem wielowymiarowy, trudny do kwantyfikowania. Najczęściej nierówności społeczne rozumie się jako nierówności dochodowe. Sam dochód jednak nie jest wystarczającym czynnikiem określającym poziom życia. W badania nad nierównościami społecznymi wpisuje się analiza poziomu ubóstwa i wykluczenia społecznego. Celem artykułu była analiza regionalnego zróżnicowania ubóstwa i wykluczenia społecznego jako przejawów nierówności społecznych w Polsce. Analizy dokonano dla powiatów w Polsce. Do badań empirycznych wykorzystano dane pochodzące z banku Danych Lokalnych GUS za 2013 r. W celu określenia natężenia zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym zastosowano analizę wielozmiennową uwzględniającą monetarne i niemonetarne determinanty badanych zjawisk. W badaniu posłużono się metodą opartą na zmiennej syntetycznej wyznaczoną metodą sum standaryzowanych. Badania wykazały duże zróżnicowanie zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym w powiatach w Polsce. Najgorsza sytuacja wystąpiła w 5% powiatów, leżących w większości w województwach: kujawsko-pomorskim oraz mazowieckim. Powiaty leżące w zachodniej i południowo-zachodniej części kraju oraz graniczące z Warszawą i Łodzią były w relatywnie dobrej sytuacji. Wyniki analizy pokazały, że badanie nierówności społecznych na poziomie województw nie pokazuje rzeczywistego zróżnicowania problemu w Polsce.