Nierówności społeczne to problem wielowymiarowy, trudny do kwantyfikowania. Najczęściej nierówności społeczne rozumie się jako nierówności dochodowe. Sam dochód jednak nie jest wystarczającym czynnikiem określającym poziom życia. W badania nad nierównościami społecznymi wpisuje się analiza poziomu ubóstwa i wykluczenia społecznego. Celem artykułu była analiza regionalnego zróżnicowania ubóstwa i wykluczenia społecznego jako przejawów nierówności społecznych w Polsce. Analizy dokonano dla powiatów w Polsce. Do badań empirycznych wykorzystano dane pochodzące z banku Danych Lokalnych GUS za 2013 r. W celu określenia natężenia zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym zastosowano analizę wielozmiennową uwzględniającą monetarne i niemonetarne determinanty badanych zjawisk. W badaniu posłużono się metodą opartą na zmiennej syntetycznej wyznaczoną metodą sum standaryzowanych. Badania wykazały duże zróżnicowanie zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym w powiatach w Polsce. Najgorsza sytuacja wystąpiła w 5% powiatów, leżących w większości w województwach: kujawsko-pomorskim oraz mazowieckim. Powiaty leżące w zachodniej i południowo-zachodniej części kraju oraz graniczące z Warszawą i Łodzią były w relatywnie dobrej sytuacji. Wyniki analizy pokazały, że badanie nierówności społecznych na poziomie województw nie pokazuje rzeczywistego zróżnicowania problemu w Polsce.

Social inequality is a multidimensional issue, difficult to quantify. Usually inequality is understood as income inequality. However, income alone is not a sufficient factor in determining the quality of life. Analysis of the level of poverty and social exclusion is part of the research on social inequalities. The aim of the paper was to analyze the regional differentiation of poverty and social exclusion as symptoms of social inequalities in Poland. The analysis was made for counties in Poland. The empirical data from the Local Data Bank Central Statistical Office for 2013 was used. In order to determine the strength of the risk of poverty and social exclusion multivariate analysis was used taking into account monetary and non-monetary determinants of analyzed problems. The synthetic index for counties was elaborated using the method of standardized sums. Studies have shown large differences in the risk of poverty and social exclusion in the districts. The worst situation occurred in 5% of counties located mostly in the kujawsko-pomorskie and mazowieckie regions. Counties located in the west and south-west part of the country and bordering with Warsaw and Lodz were in a relatively good condition. Results of the analysis showed that the study of social inequalities at the level of provinces does not show the actual diversity of the problem in Poland.