Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Prawnicza. Prawo 24 (2019)
URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/5096
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Pozycja Ustawodawstwo Konstantyna Wielkiego dotyczące przeprowadzania i oceny dowodów(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Zalewski, BartoszCelem prezentowanego opracowania jest zwięzłe zaprezentowanie i omówienie ustawodawstwa cesarza Konstantyna Wielkiego, dotyczącego kwestii dowodowych. Pomimo że było ono stosunkowo nieliczne, to zachowało istotne znaczenie historyczne, zwłaszcza w zakresie kwestii związanych z oceną zeznań świadków. Stało się podstawą do sformułowania zasady testis unus, testis nullus. Było również źródłem inspiracji dla wykształcenia się w wiekach późniejszych tzw. legalnej teorii dowodowej.Pozycja Dowody w postępowaniach szczególnych i konsensualnych – zarys problematyki(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Światłowski, AndrzejArtykuł poświęcony jest specyfice dowodów w postępowaniach szczególnych i konsensualnych polskiej procedury karnej. Punktem wyjścia uczynione zostało spostrzeżenie, iż w świetle weberowskiej teorii biurokracji system ścigania i orzekania w sprawach karnych ma charakter biurokratyczny, ze wszystkimi tego konsekwencjami. Przegląd przepisów dotyczących dowodów i postępowania dowodowego w poszczególnych trybach szczególnych prowadzi do ustaleń co do tego, w jaki sposób te ustawowe odmienności wpływają na odmienność tych trybów. Artykuł kończą wnioski dotyczące tendencji, jakie można w tej mierze zaobserwować w ostatnim półwieczu.Pozycja Z problematyki niejawności niektórych czynności dowodowych przeprowadzanych na rozprawie głównej w sprawach karnych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Sowiński, Piotr KrzysztofPrzedmiotem publikacji jest uchylenie jawności rozprawy w związku z koniecznością przeprowadzenia na niej niektórych czynności dowodowych. Omówiono znaczenie zasady jawności dla sprawiedliwego i rzetelnego procedowania w sprawie karnej, a także wskazano na argumenty przemawiające za podjęciem jednostkowej decyzji o utajnieniu rozprawy lub jej części z powołaniem się m.in. na interes stron, tajemnicę lub obawę ujawnienia informacji hańbiących. Przedmiotem analizy są zagadnienia zawarte w polskim Kodeksie postępowania karnego, jak również w ustawie o świadku koronnym.Pozycja Granice dopuszczalności dowodów uzyskanych w sposób nielegalny w polskim procesie karnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Smarzewski, MarekW artykule podjęto rozważania dotyczące kwestii dopuszczalności dowodów uzyskanych nielegalnie w polskim procesie karnym w nawiązaniu do przepisów art. 168a k.p.k. i art. 168b k.p.k. Na gruncie art. 168a k.p.k. ustawodawca co do zasady uznał za dopuszczalne dowody uzyskane za pomocą czynu zabronionego lub z naruszeniem przepisów postępowania. Z kolei ratio legis wprowadzenia art. 168b k.p.k. była wola eliminacji zakazu wykorzystania owoców z zatrutego drzewa pozyskanych w toku kontroli operacyjnej i oddanie oceny w przedmiocie ich wykorzystania do następczej decyzji prokuratora. Na tym tle jako szczególnie istotny jawi się nurt prokonstytucyjny wykładni nieakceptowalnych w swej literalnej wymowie art. 168a k.p.k. i art. 168b k.p.k., który przy posiłkowym odwołaniu się do norm konstytucyjnych pozwala na eliminowanie z procesu dowodów uzyskanych nielegalnie.Pozycja Dowody w rzymskim procesie karnym okresu republiki na przykładzie mów Cycerona(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Skorupka, JerzyPrzedmiotem opracowania są dowody w rzymskim procesie karnym okresu republiki, na jakie powołuje się Cyceron w swoich mowach. Analizie poddałem trzy mowy oskarżycielskie Cycerona przeciwko Katylinie oraz dwie mowy obrończe Cycerona wygłoszone w sprawach przeciwko Lucjuszowi Murenie i Gnejuszowi Plancjuszowi. W podsumowaniu stwierdza się, że pomimo upływu 2000 lat we współczesnym polskim procesie karnym w zasadzie występują takie same źródła i środki dowodowe, jak w procesie rzymskim okresu republiki. Źródłami dowodowymi są osoby i rzeczy oraz dokumenty, a środkami dowodowymi zeznania świadków i opinie biegłych oraz treść dokumentów. Występuje tzw. mały świadek koronny, którym w procesie przeciw Katylinie był Tytus Wolturcjusz. Wykonywane są tożsame czynności dowodowe. Tym, co różni oba procesy, jest brak wpływu opinii publicznej na treść wyroku i wszystkich innych czynności procesowych oraz na ocenę dowodów. W polskim procesie karnym dowodami nie są argumenty (probationes artificiales). Oba procesy karne różni też charakter wyjaśnień oskarżonego. W procesie rzymskim nie stanowiły one dowodu, a współcześnie jest to ważny dowód o charakterze pierwotnym i bezpośrednim.Pozycja Konfrontacja strony i świadka w postępowaniu cywilnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Skibińska, MagdalenaPrzedmiotem opracowania jest kwestia dopuszczalności konfrontacji świadka i strony w postępowaniu cywilnym. W artykule podkreślono, że przeprowadzenie takich konfrontacji jest możliwe na podstawie przepisów art. 304 zd. 2 w zw. z art. 272 k.p.c. Wskazano także, na jakich zasadach powinny być one przeprowadzane. Przesłankami uprawniającymi do przeprowadzenia takiej konfrontacji są uprzednie odebranie zeznań od świadka i strony oraz ich wzajemna (całkowita lub częściowa) sprzeczność. Ponadto zaznaczono także fakultatywny charakter tej instytucji, a także omówiono jej zalety oraz sposób oceny zeznania skonfrontowanego świadka oraz strony postępowania.Pozycja Dowód z zestawienia połączeń telefonicznych w postępowaniu karnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Rogalski, MaciejPrzedmiotem artykułu jest problematyka udostępnienia danych telekomunikacyjnych na potrzeby postępowania karnego. Dane telekomunikacyjne są wykorzystywane w tym postepowaniu dla celów dowodowych. Przeanalizowano zagadnienia związane z trybem ich udostępnienia, a w szczególności z możliwością zaskarżenia decyzji o ich udostępnieniu na potrzeby postępowania karnego. Rozważono także kwestię możliwości objęcia ochroną danych telekomunikacyjnych przez tajemnice zawodowe.Pozycja Kilka uwag na temat prawa do odmowy zeznań(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Mozgawa-Saj, MartaPrzedmiotem niniejszego opracowania jest problematyka związana z prawem świadka do odmowy zeznań w prawie rzymskim oraz zestawienie tej instytucji z obowiązującymi uregulowaniami karnoprocesowymi, tj. art. 182, 183 i 185 k.p.k. Zwrócono uwagę na to, jakie kryteria decydują o możliwości skorzystania z prawa odmowy zeznań oraz komu ono przysługuje. W kontekście obowiązującego Kodeksu postępowania karnego wskazano także na skutki odmowy zeznań przez świadka. W artykule podjęto próbę wykazania, że prawo do odmowy zeznań ma swoją genezę w prawie rzymskim.Pozycja Prawo osoby pozostającej we wspólnym pożyciu do odmowy zeznań (art. 182 § 1 k.p.k. w zw. z art. 115 § 11 k.k.). Uwagi na tle uchwały SN z 25 lutego 2016 r., I KZP 20/15(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Lasek, WojciechW opracowaniu poruszono kwestie osoby najbliższej, która ma istotne znaczenie w prawie karnym materialnym oraz postępowaniu karnym. Artykuł 115 § 11 Kodeksu karnego wprowadza definicję wymienionego zdanie wcześniej pojęcia, wskazując, kogo zalicza się do grona osób najbliższych. Autor skupia się przede wszystkim na „osobie pozostającej we wspólnym pożyciu”, która budzi największe trudności interpretacyjne. Dotychczasowa linia orzecznicza Sądu Najwyższego uznawała, że pod pojęciem „osoby pozostającej we wspólnym pożyciu” należy rozumieć osoby pozostające w związku heteroseksualny nazywanym konkubinatem. Odrzucano tym samym możliwość dopuszczenia związków homoseksualnych. Wszystko zmieniła uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2016 r., I KZP 20/15, która zerwała z dotychczasową linią orzeczniczą i dopuściła możliwość traktowania jako „osób pozostających we wspólnym pożyciu” również par homoseksualnych. Autor poszukuje przyczyn zmiany linii orzeczniczej Sądu Najwyższego nie tylko w przepisach prawa, ale również w zmieniającej się świadomości społecznej.Pozycja Kilka uwag na temat przyznania się do winy w trybie art. 335 k.p.k.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Kruk, EwaW artykule poruszono problematykę przyznania się do winy oskarżonego w aspekcie zastosowania trybu z art. 335 § 1 k.p.k. Rozważania dotyczą wartości dowodowej wyjaśnień zawierających przyznanie się w zarysie historycznym oraz znaczenia przyznania się do winy (art. 388 k.p.k.) na tle ustaw karnoprocesowych z 1928 r., 1969 r., 1997 r. Wskazano na istotę podstawy, tj. okoliczności niebudzącej wątpliwości oraz właściwej oceny dowodu z przyznania się na gruncie art. 335 § 1 k.p.k. Analizę przedmiotowego zagadnienia zaprezentowano w świetle poglądów doktryny, orzecznictwa sądowego oraz wybranych orzeczeń EKPC.Pozycja Dowody z dokumentów w postępowaniu nakazowym w kontekście formy dokumentowej czynności prawnych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Kostwiński, MarcinArtykuł dotyczy problematyki wpływu wprowadzenia legalnej definicji dokumentu w art. 77-3 k.c. i zmian w zakresie formy czynności prawnej na sytuację dowodową w postępowaniu nakazowym. Autor na kanwie analizy nowelizacji przepisów Kodeksu cywilnego i Kodeksu postępowania cywilnego, która weszła w życie 8 września 2016 r., bada, czy zmieniła się sytuacja procesowa powodów zgłaszających roszczenia do rozpoznania w postępowaniu nakazowym oraz możliwość uzyskania nakazu zapłaty w tym postępowaniu odrębnym.Pozycja Wartość nieruchomości jako przedmiot opinii rzeczoznawcy majątkowego oraz uwagi na tle wyroku Sądu Najwyższego z 26 stycznia 2018 r., II CSK 117/17(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Derlatka, JoannaOszacowania nieruchomości dokonuje biegły uprawniony do szacowania nieruchomości na podstawie odrębnych przepisów, powołany przez komornika. Jeżeli w stanie nieruchomości pomiędzy sporządzeniem opisu i oszacowania a terminem licytacyjnym zajdą istotne zmiany, komornik dokona dodatkowego opisu i oszacowania na wniosek wierzyciela lub dłużnika. Analiza powyższego wyroku skłania do refleksji dotyczącej problemu szacowania wartości nieruchomości dla celów sądowego postępowania egzekucyjnego, zasad udziału biegłego (rzeczoznawcy majątkowego) na etapie opisu i oszacowania nieruchomości, kontroli operatu szacunkowego przez komornika, przesłanek dodatkowego opisu i oszacowania oraz ich oceny. Dalsze wątki przedstawione w opracowaniu to zagadnienie nadzoru judykacyjnego oraz odpowiedzialności odszkodowawczej komornika. Artykuł prezentuje również zagadnienie stosowania przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, jeżeli operat szacunkowy ma posłużyć komornikowi za podstawę sporządzenia opisu i oszacowania nieruchomości.Pozycja Pokrzywdzony jako źródło dowodowe w postępowaniu karnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Czarnecki, PawełCelem artykułu jest poddanie pod dyskusję postulatu wzmocnienia pozycji pokrzywdzonego w postępowaniu karnym z równoczesnym poszanowaniem jego godności. Wychodząc od pozycji pokrzywdzonego i zasady poszanowania jego godności, przedstawiono rolę pokrzywdzonego, ale wyłącznie jako źródła dowodu w postępowaniu karnym, pomijając jego szczegółowe uprawnienia jako strony postępowania karnego. Tezą artykułu jest niewystarczająca ochrona praw pokrzywdzonego jako osobowego źródła dowodowego z perspektywy obowiązującej zasady ochrony praw pokrzywdzonego. Autor omawia przesłuchanie pokrzywdzonego dorosłego, przesłuchanie małoletniego pokrzywdzonego, oględziny pokrzywdzonego i czynności z jego udziałem. W konkluzjach proponuje wprowadzenie do przepisów Kodeksu postępowania karnego obowiązku wyrażenia zgody przez pokrzywdzonego na poddanie się czynnościom dowodowym i dodanie zakazu przesłuchania świadków, którzy nie ukończyli 7. roku życia.Pozycja W poszukiwaniu rzymskich korzeni dowodu poszlakowego. Wstępne kwestie źródłowe(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Amielańczyk, KrzysztofNajbardziej typowym podziałem dowodów w polskiej procedurze karnej jest podział na dowody bezpośrednie i pośrednie. Rzymianie nie stworzyli ani teorii dowodów, ani nawet teorii procesu karnego. Jednakże pomimo braku odpowiednich konstrukcji dla dowodu poszlakowego w rzymskim prawie karnym nie ulega wątpliwości, że prawo rzymskie pozwalało prezentować dowody poszlakowe zarówno przed trybunałem quaestio perpetua, jak i w postępowaniu cognitio extra ordinem. Rzymscy oskarżyciele i adwokaci z upodobaniem używali dowodu z poszlak w prowadzonych procesach, aby przekonać sędziów. Analiza najważniejszych źródeł prawniczych: D. 48,19,5 pr. (konstytucje cesarza Trajana) i C. 9,47,16 (konstytucja cesarza Konstantyna Wielkiego) bez wątpienia pokazuje, że proces poszlakowy był w Rzymie w pełni dopuszczalny. Kwintylian rozróżniał dowody bezpośrednie i pośrednie. Nazywał je odpowiednio probationes inartificiales i probationes artificiales (signa, argumenta, exempla). Najbliższe współczesnym poszlakom były signa.