Monografie (KNS) / Monographs (CoSS)

Przeglądaj

Ostatnio nadesłane materiały

Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 66
  • Pozycja
    Troska co wojna w Ukrainie nam zrobiła? Autoetnograficzne opowieści studentów i nauczycieli akademickich
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023) Cywiński Aleksander; Lib Waldemar; Marek Lidia; Perzycka-Borowska Elżbieta
    W zbiorowej monografii „Troska. Co wojna w Ukrainie nam zrobiła? Autoetnograficzne opowieści studentów i nauczycieli akademickich” poddano analizie istotne i aktualne kwestie związane z wojną w Ukrainie, korzystając z perspektywy osobistych narracji i refleksji członków społeczności akademickiej. Przyjmując metodologię autoetnografii, autorzy zagłębiają się w indywidualne i zbiorowe doświadczenia, odsłaniając wewnętrzne przemiany, emocje i spostrzeżenia wynikające z bezpośredniego lub pośredniego zetknięcia z wojną. Monografia stanowi platformę do dialogu międzypokoleniowego, uwzględniając różnorodność perspektyw oraz wspólne dążenie do zrozumienia, jak konflikt zmienia nasze postrzeganie świata, wartości i nas samych. Osiągając ponad historyczne i kulturowe ramy, dzieło ukazuje wojnę jako moment krytyczny, który wymusza na nas konfrontację z pytaniami o moralność, ludzką krzywdę i znaczenie empatii. Refleksje zawarte w książce wychodzą poza akademickie mury, zwracając uwagę na uniwersalność doświadczenia wojennego i jego wpływ na ludzką psychikę oraz społeczeństwo. Próby znalezienia odpowiedzi na pytanie „Co wojna w Ukrainie nam zrobiła?” przeplatają się z rozważaniami na temat roli edukacji, kultury i sztuki w budowaniu odporności na destrukcyjne narracje i fake newsy, a także w promowaniu krytycznego myślenia i empatii. Książka jest wyrazem troski o przyszłość, w której kluczową rolę odgrywa świadomość historyczna i etyczna. Poprzez osobiste i zbiorowe opowieści, autorzy dążą do kształtowania postaw otwartych na dialog, zrozumienie i współczucie, co staje się fundamentem dla konstruktywnego podejścia do przeciwdziałania konfliktom i budowania pokoju. Dzieło ma ambicję przyczynienia się do społecznej zmiany, zachęcając do aktywnego uczestnictwa w kreowaniu lepszego świata, wolnego od przemocy i nienawiści.
  • Pozycja
    Komunikowanie polityczne w teorii i praktyce
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023) Kuca, Paweł; Furman, Wojciech
    Podręcznik zawiera zbiór tekstów poświęconych różnym aspektom komunikowania politycznego. Są to zarówno analizy dotyczące podstaw i teorii komunikowania politycznego, różnych obszarów, które mają wpływ na efektywność tego procesu, ale także praktyczne przykłady komuikowania politycznego, realizowane na poziomie międzynarodowym, krajowym i lokalnym.
  • Pozycja
    Galicyjska szkoła ludowa i szkoła powszechna II Rzeczypospolitej – polskie dziedzictwo edukacyjne i kulturowe
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023) Pelczar, Roman; Juśko, Edmund; Ryś, Jan; Niedojadło, Andrzej; Sommer, Hubert; Juśko, Paweł
    Informacja o projekcie Projekt „Tradycja szkolnictwa elementarnego autonomicznej Galicji i II Rzeczypospolitej jako element dziedzictwa narodowego” został zrealizowany w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa”. Jego zasadniczym celem było uaktualnienie i pogłębienie badań naukowych nad polskim dziedzictwem edukacyjnym, będącym ważnym elementem polskiego dziedzictwa kulturowego, a następnie ich upowszechnienie. Jako polskie dziedzictwo edukacyjne uznane zostało polskie szkolnictwo elementarne (w okresie autonomii w Galicji) oraz szkolnictwo powszechne II Rzeczypospolitej w aspekcie oddziaływań wychowawczych na młodzież i społeczeństwo, mające na celu budowanie tożsamości narodowej i kształtowanie postaw patriotycznych, obywatelskich i propaństwowych. Elementem naukowym projektu są dwie monografie pedagogiczno-historyczne wydane nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Rzeszowskiego – pierwsza zatytułowana „Wychowanie narodowe i patriotyczne w polskich szkołach ludowych w Galicji w latach 1772–1918” (autorzy: Roman Pelczar i Jan Ryś); zaś druga – „Wartości patriotyczne i narodowe w procesie dydaktyczno-wychowawczym w szkołach powszechnych II Rzeczypospolitej” (autorzy: Edmund Juśko i Andrzej Niedojadło). Z kolei komponent popularyzatorski tworzą: wystawa historyczna „Galicyjska szkoła ludowa i szkoła powszechna II Rzeczypospolitej – polskie dziedzictwo edukacyjne i kulturowe” oraz związane z nią wydawnictwo albumowe o tym samym tytule. Ponadto zrealizowany został cykl podcastów z udziałem ekspertów, poświęconych szczegółowym aspektom problematyki będącej przedmiotem projektu. Podcasty są dostępne na platformach podcastowych. Projekt powstał w gronie historyków oświaty i wychowania związanych z Instytutem Pedagogiki Uniwersytetu Rzeszowskiego przy współpracy naukowców z innych krajowych uczelni. Jego problematyka wiąże się z profilem naukowym Zakładu Historii Myśli Pedagogicznej, znajdującego się w strukturze wspomnianego instytutu, a także zainteresowaniami badawczymi i dorobkiem autorów projektu. Impresja historyczna Niniejsza publikacja nie ma charakteru monograficznego i nie jest pełnym wykładem na temat funkcjonowania polskiego szkolnictwa elementarnego w okresie autonomii galicyjskiej oraz II Rzeczypospolitej. Zawiera ona syntetyczne omówienie wybranych zagadnień z tej problematyki wpisujących się w zasadniczy cel omówionego wcześniej projektu, który ukierunkowywał jego przedmiot zainteresowań na „aspekt oddziaływań wychowawczych na młodzież i społeczeństwo, mających na celu budowanie tożsamości narodowej i kształtowanie postaw patriotycznych, obywatelskich i propaństwowych”. Wybrane i zaprezentowane w postaci tekstu oraz autorskiego wyboru materiału ilustracyjnego poszczególne tematy mają układ problemowy. Przedstawione zagadnienia i zjawiska są zawężone do obszaru zaboru austro-węgierskiego, tj. Galicji w okresie autonomicznym, a także lat istnienia niepodległej II Rzeczypospolitej. W związku z tym świadomie pominięty został kontekst pozostałych zaborów. Prezentowane wydawnictwo ma zatem formułę swoistej impresji historycznej. Jego zadaniem jest między innymi upowszechnić wiedzę uzyskaną w ramach komponentu badawczego realizowanego w Instytucie Pedagogiki UR projektu, ale również skłonić wszystkie osoby, które zechcą sięgnąć i zapoznać się z zawartym w nim przekazem słownym i wizualnym, do refleksji na temat tego wyjątkowego polskiego dziedzictwa oświatowego i kulturowego, jakie pozostawiła nam Polakom galicyjska szkoła ludowa i szkoła powszechna II RP.
  • Pozycja
    Wybrane zagadnienia handlu ludźmi i zagrożonymi gatunkami roślin i zwierząt
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023) Stępień-Załucka, Beata; Uliasz, Joanna
    Handel ludźmi oraz zagrożonymi gatunkami roślin i zwierząt to zjawisko znane od zarania dziejów. Wydawać by się mogło, że należy już wyłącznie do zamierzchłej przeszłości. Nic bardziej mylnego. Ta niechlubna karta historii ma swoją współczesną smutną kontynuację. Według dostępnych statystyk handel ludźmi stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń XXI wieku. Pod względem wielkości dochodów ten nielegalny biznes zajmuje trzecie miejsce zaraz po handlu bronią i narkotykami, generując zysk w wysokości 32 mld dolarów rocznie. Zdecydowana większość osób, które padają ofiarą wspomnianego procederu, jest zmuszana do prostytucji bądź pracy przymusowej. W ciągu ostatniej dekady zmieniło się tylko jedno – statystyka ta niestety nieubłaganie wzrosła. W dużej mierze zjawiska, o których mowa w książce, są wynikiem dynamiki stosunków społecznych, globalizacji i możliwości właściwie nieskrępowanego przemieszczania się, co sprawia, że w dzisiejszym świecie migracja zarobkowa jest zjawiskiem powszechnym i jako taka niejednokrotnie kończy się handlem ludźmi i pracą niewolniczą. Inną kwestią, o której nie można zapominać, jest fakt, że w niektórych rejonach świata, w tym Ameryce Południowej, w Afryce czy Azji, zjawisko handlu ludźmi jest społecznie akceptowane i wręcz naturalne. Świat przestępczy, upatrując w handlu ludźmi źródła potężnych zysków, działa niezwykle prężnie i niestety skutecznie. W procederze handlu ludźmi biorą udział doskonale zorganizowane i wyspecjalizowane grupy przestępcze, których obszar aktywności obejmuje kilkadziesiąt krajów. To niewątpliwe wpływa na skalę zjawiska. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku handlu zagrożonymi gatunkami. Swoista moda na hodowlę egzotycznych roślin czy zwierząt, organizowanie polowań na rzadkie zwierzęta dla zdobycia trofeów czy w celu produkcji medykamentów z nich sprawia, że liczba przestępstw w tym obszarze wzrasta, co powoduje, że wiele gatunków roślin i zwierząt jest zagrożonych wyginięciem lub ginie. Te złożone, niezwykle ważne, ale i dynamicznie zmieniające się zjawiska dały impuls do rozważań prowadzonych na kartach niniejszej książki. Problem handlu ludźmi i zagrożonymi gatunkami roślin i zwierząt ujęty został w szerokiej, różnorodnej perspektywie zaprezentowanej przez autorów opracowania, co stanowi o wartości lektury.
  • Pozycja
    Wychowanie narodowe i patriotyczne w polskich szkołach ludowych w Galicji w latach 1772–1918
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023) Pelczar, Roman; Ryś, Jan
    W pracy podjęto próbę ukazania kwestii wychowania narodowego i patriotycznego w polskich szkołach ludowych w okresie galicyjskim. Rozważaniami objęto całe szkolnictwo ludowe: państwowe, wyznaniowe i samorządowe funkcjonujące od 1772 do 1918 r. Zaprezentowano je w aspekcie oddziaływań edukacyjno-wychowawczych w duchu narodowo-patriotycznym, na tle przełomowych wydarzeń społecznych, politycznych i oświatowych, w tym zmagań o zachowanie tożsamości narodowej Polaków w obliczu działań germanizacyjnych austriackiego zaborcy. Całość publikacji składa się z siedmiu rozdziałów. Koncepcje wychowania narodowego i patriotycznego zrodzone w czasach galicyjskich zajmują ważne miejsce w dziejach polskiej myśli pedagogicznej. Dlatego w pierwszym rozdziale monografii dokonano m.in. analizy teoretycznych poglądów dydaktyczno-wychowawczych, sformułowanych przez polskich pedagogów, uczonych i polityków żyjących w omawianych czasach. W drugim ukazano organizację szkolnictwa ludowego w Galicji w latach 1772-1918 z podziałem na dwa okresy: 1772-1869 i 1869-1918. Rozdział trzeci analizuje rolę przedmiotów szkolnych w procesie wychowania narodowego i patriotycznego. Ukazano w nim programy nauczania obowiązujące w szkołach ludowych, nauczanie języka niemieckiego i jego wpływ na postawy młodzieży polskiej oraz rolę języka polskiego w procesie kształcenia i stosowane w nim polskie podręczniki. Podkreślono także znaczenie pozostałych przedmiotów oddziałujących na wychowanie narodowe i patriotyczne, takich jak: historia, śpiew, geografia, przyroda, gimnastyka i religia. W czwartym ukazano rolę nauczyciela w procesie wychowania narodowo-patriotycznego uczniów. Zawarto w nim uwarunkowania prawno-organizacyjne zawodu nauczycielskiego oraz zaprezentowano postawy etyczno-moralne i polityczno-społeczne nauczycieli. W rozdziale piątym scharakteryzowano patriotyczne znaczenie uroczystości szkolnych, najpierw przez pryzmat prawodawstwa oświatowego, a następnie dokonano charakterystyki różnych rodzajów tych uroczystości. Omówiono także obchody rocznic narodowych i obchody ku czci wybitnych Polaków. Z kolei w rozdziale szóstym omówiono znaczenie literatury polskiej i bibliotek szkolnych gromadzących książki w języku polskim oraz autorstwa wybitnych polskich pisarzy. Rozdział siódmy traktuje o jeszcze innych formy oddziaływań patriotycznych, a mianowicie o wycieczkach szkolnych, organizacjach uczniowskich (skauting i harcerstwo), teatrze uczniowskim i o zaangażowaniu młodzieży szkolnej w działania patriotyczne w trakcie I wojny światowej. Publikacja zawiera również wstęp, zakończenie, bibliografię oraz indeks nazwisk oraz miejscowości. Podstawowym materiałem źródłowym, który został wykorzystany w opracowaniu są kroniki szkolne zgromadzone w archiwach państwowych i szkolnych. Ponadto sięgnięto po dokumenty drukowane i literaturę pamiętnikarską. W kontekście literatury przedmiotu niniejsza praca stanowi kontynuację i istotne poszerzenie części aspektów problematyki wychowawczej galicyjskiego szkolnictwa ludowego.