Monografie (KNS) / Monographs (CoSS)

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/94

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 69

STOLICA PODKARPACIA WCZORAJ I DZIŚ. STUDIUM SOCJOLOGICZNE SPOŁECZNYCH ASPEKTÓW PRZEMIAN W RZESZOWIE W LATACH 1989-2009
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Kotarski, Hubert; Malicki, Krzysztof
Rzeszów stanowi niewątpliwie szczególnie interesujący obiekt do badań. Poddawany wnikliwym analizom już w okresie PRL-u, także dziś domaga się zainteresowania badaczy, wsparcia ze strony ludzi nauki oraz wszystkich osób pragnących widzieć jego rozwój. Prężnie rozbudowujące się miasto o dużym potencjale rozwojowym potrzebuje tego i na takie zainteresowanie zasługuje. Refleksja taka w przypadku Rzeszowa nie jest bynajmniej czymś pionierskim. Stanowi bardziej kontynuację już istniejącego i znaczącego dorobku socjologicznych studiów poświęconych temu miastu. W niniejszej pracy położono największy nacisk na te czynniki, które decydują o randze miasta oraz jego pozycji. Podjęto próbę refleksji nad najbardziej cennym kapitałem decydującym o przyszłości Rzeszowa – jego mieszkańcach. To oni stanowią podstawę jego siły i szanse na rozwój. Poddano zatem analizie ich aktywność obywatelską, kapitał społeczny, zanalizowano aktualne postrzeganie problemów miasta, jego atutów oraz wad. Wszystkie te aspekty stanowią z pewnością pożyteczny materiał dla osób zarządzających miastem, które pretenduje do roli metropolii nie tylko w wymiarze regionalnym, ale także krajowym. Wychodząc z założenia, że zrozumienie każdego ze zjawisk powinno poprzedzać rozpoznanie tak bieżącej sytuacji, jak i jego kontekstu historycznego, w pracy tej odwołaliśmy się wyczerpująco do przeszłości miasta oraz jego złożonej symboliki będącej wynikiem wielowiekowego naznaczania. Wyjaśnienie współczesności ignorujące historię i pamięć o niej zawsze będzie ułomne i może skutkować nieporozumieniami. Żadna wspólnota pracująca na swoją przyszłość nie powinna odwracać się plecami do swej przeszłości. Znajomość swych korzeni może być jedynie pomocna w takich działaniach. W zamierzeniu autorów praca ta powinna mieć charakter praktycznego przewodnika po współczesnych problemach miasta widzianych oczami jego mieszkańców oraz w ich imieniu wskazywać decydentom politycznym kierunki rozwoju.
Kapitał ludzki i kapitał społeczny a rozwój województwa podkrarpackiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Kotarski, Hubert
Etyczne i społeczne konsekwencje osiągnięć nowoczesnej biotechnologii
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Cynk, Karolina
W książce wyjaśnione zostały sposoby produkcji i wykorzystania zmodyfikowanych genetycznie mikrobów i roślin. Zaprezentowane zostały również wybrane teorie naukowe: utylitaryzm, deontologizm i paradygmat systemu światowego I. Wallersteina. Głównym celem monografii była próba podjęcia refleksji etycznej na temat produkcji i zastosowań wybranych organizmów transgenicznych. Dokonana została również analiza danych z badań przeprowadzonych przez TNS OBOP oraz Martin&Jacob na temat GMO.
Polska i Ukraina w dobie transformacji
(PRO CARPATIA, 2014-12-31) Ewa Draus i Paweł Trefler (red.)
Czy stracone pokolenie? Młodzież i jej dylematy na początku XXI wieku
(2015-05-08) Długosz, Piotr; Kotarski, Hubert; Jedynak, Witold
Generacje dzisiejszych 20-latków dotykają jednak nie tylko problemów związanych z brakiem pracy, ale również i tych związanych z wartościami i postawami życiowymi. W publikacji Czy stracone pokolenie? Młodzież i jej dylematy na początku XXI wieku, którą oddajemy w Państwa ręce, autorzy z różnych polskich ośrodków akademickich dywagują nad rozmaitymi aspektami przemian współczesnego młodego pokolenia. Analizy te dotyczą przede wszystkim polskiej młodzieży. Mamy nadzieję, że wieloaspektowe spojrzenie na współczesną młodzież będzie przyczynkiem do dalszych badań oraz dyskusji nad tym ważnym problemem społecznym.
System zarządzania środowiskowego ISO 14001 a efektywność przedsiębiorstw. Zagadnienia teoretyczne i praktyczne. Prace Naukowe Wydziału Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria: Monografie i Opracowania nr 11
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Fura, Barbara
Książka cechuje się logicznym i klarownym tokiem wykładu i dobrą ilustracją praktyczną wykorzystania prezentowanych wątków merytorycznych i problemów. Na szczególne podkreślenie zasługuje wykorzystanie aparatu formalnego testów do weryfikacji hipotez oraz analizy zależności korelacyjnych pomiędzy charakterystykami tego systemu zarządzania a efektywnością przedsiębiorstwa. Wyróżnia to publikację na tle innych opracowań dotyczących tej problematyki. Połączenie własnego dorobku naukowego i badawczego autorki z przeglądem dorobku literatury dało dobre efekty w postaci pracy o dużej przydatności dla bardzo szerokiego kręgu odbiorców, zwłaszcza studentów wydziałów zarządzania i ekonomii. Książka stanowi kompendium aktualnej wiedzy o wdrażaniu i funkcjonowaniu systemów zarządzania środowiskowego z uwzględnieniem niezwykle ważnego kryterium ekonomicznego – efektywności. Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Borysa
МОЛОДІЖНА ПОЛІТИКА: ПРОБЛЕМИ ТА ПЕРСПЕКТИВИ
(Drohobych – Rzeszow : «Trek LTD», 2015-05-25) Щудло, Світлана; Длугош, Пьотр
Kapitał kulturowy młodego pokolenia Polski współczesnej. Studium na przykładzie wybranych społeczności Podkarpacia
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Broszkiewicz, Wojciech
Autor dotyka fundamentalnego problemu: czy współczesne trendy społeczne, takie jak globalizacja, informatyzacja są czynnikami wyrównywania szans, czy też wzmacniają istniejące już nierówności oraz/lub tworzą nowe ich postaci? Cała praca zbudowana jest w oparciu o tradycyjny trójelementowy schemat: teoria – metodologia – empiria, co stanowi przypomnienie kanonów tradycyjnie podejmowanej działalności naukowej. Autor reprezentuje porządną metodologiczną szkołę, umiejętnie wykorzystując mniej i bardziej zaawansowane procedury analiz statystycznych. Każdy krok w jego rozumowaniu, każdy etap jego analizy, każdy szczegółowy wniosek znajduje swoje uzasadnienie w prezentacji określonego rozkładu zmiennej czy zmiennych. Praca ma walory poznawcze, praktyczne i dydaktyczne. Może być użyteczna jako ważny element diagnozy, stanowiącej punkt wyjścia np. do konstrukcji strategii rozwojowych Podkarpacia, jeśli chodzi o rozwój kapitału ludzkiego. Może stanowić wzór solidnej, naukowej roboty, może być dowodem na użyteczność posługiwania się metodami ilościowymi oraz może być przykładem znakomitego opanowania warsztatu statystycznego. W dzisiejszej socjologii pełnej tzw. postmodernistycznego bełkotu i pseudosocjologicznej eseistyki ten walor pracy zyskuje szczególnie na znaczeniu. Z recenzji prof. dra hab. Krzysztofa Gorlacha
Cross-sectoral cooperation in order to solve social problems
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Szluz, Beata; Matulayová, Tatiana; Pešatová, Ilona
Celem jest stworzenie interdyscyplinarnego forum wymiany myśli na temat partnerstwa międzysektorowego na rzecz rozwiązywania problemów społecznych. Problematyka: 1. Współpraca międzysektorowa w procesie integracji społecznej osób: niepełnosprawnych, chorych psychicznie, ubogich, starszych, uzależnionych, doświadczających przemocy, bezdomnych itd. 2. Partnerstwo międzysektorowe na rzecz rozwiązywania problemów rodziny (rodzina w ponowoczesnym społeczeństwie). Współpraca służb socjalnych z instytucjami edukacyjnymi. 3. Partnerstwo międzysektorowe na rzecz rozwiązywania problemów rynku pracy. 4. Formowaniu partnerstwa pomiędzy podmiotami działającymi na rzecz rozwiązywania problemów społecznych. Partnerska rola władz lokalnych, organizacji pozarządowych oraz sektora prywatnego. Uwarunkowanie współpracy międzysektorowej. 5. Formy współpracy międzysektorowej – perspektywy dla organizacji pozarządowych w kontekście ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Wolontariusz – sprzymierzeniec czy konkurent? Wolontariat biznesu. 6. Współpraca organizacji pozarządowych z sektorem publicznym oraz prywatnym na przykładzie wybranych projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej. 7. Trzeci sektor a ekonomia społeczna. Budowanie współpracy na rzecz rozwoju ekonomii społecznej, a także ukazanie dobrych praktyk w obszarze partnerstwa międzysektorowego. Partnerstwa ponadnarodowe.
Pragmatics of social and cultural capital
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Kotarski, Hubert
In the work Pragmatics of social and cultural capital, which you are handed in, au-thors from different academic centers in Europe, North America, South America and Oceania investigate various aspects of the theory of social and cultural capital.
Transgraniczność w perspektywie socjologicznej Pogranicza i centra współczesnej Europy. Różnorodność praktyk i teorii
(Lubuskie Towarzystwo Naukowe, 2015-12) Szaban, Dorota; Nyćkowiak, Justyna; Kołodziej, Tomasz; Szaban, Dorota
Zmiany w przestrzeni współczesnych miast
(2016-02-09) Malikowski, Marian; Palak, Mariusz; Halik, Janusz
Wielowymiarowość wykluczenia społecznego. Diagnoza i profilaktyka
(Občianske združenie SPEKTRUM-VÝCHOD, 2015) Szluz, Beata
Wykluczenie społeczne określa sytuację, w której jednostka będąca członkiem społeczeństwa nie może normalnie uczestniczyć w działaniach obywateli. Ograniczenie to nie wynika z jej wewnętrznych przekonań. Pozostaje poza kontrolą wykluczonej jednostki i jest rezultatem kumulacji różnych negatywnych czynników, głównie o charakterze ekonomicznymi społecznym. Wykluczenie jest postrzegane jako zjawisko wielowymiarowe. Oznacza niemożność uczestnictwa w życiu gospodarczym, politycznym, kulturalnym w wyniku braku dostępu do zasobów, dóbr czy instytucji, a także ograniczenia praw społecznych oraz deprywacji potrzeb. Waga problemu, jego złożoność, potrzeba poznawania i poszukiwania propozycji rozwiązań stała się inspiracją do podjęcia przez naukowców pracy nad przygotowaniem monografii Wielowymiarowość wykluczenia społecznego. Diagnoza i profilaktyka. Pierwsza część książki nosi tytuł Istota i wymiary wykluczenia społecznego. W problematykę wykluczenia wprowadzają Czytelnika rozważania Tadeusza Kamińskiego Wolność i wykluczenie – aporie neoliberalnego porządku społecznego. Autor podejmuje w nich próbę charakterystyki neoliberalizmu. Wyznacza sobie zadanie przeanalizowania skutków zastosowania idei neoliberalnych. Zdaniem autora, starając się zapewnić maksimum wolności, neoliberalizm wyklucza część populacji z przywileju korzystania z wolności. Anna Kotlarska-Michalska podejmuje zadanie zobrazowania wybranych jawnych i ukrytych wymiarów wykluczenia społecznego. W analizach koncentruje się na wykluczeniu w sferze prywatnej, ze względu na wiek, wykluczeniu informatycznym, politycznym i ze względu na niepewność egzystencjalną. Tematykę kontynuuje Krzysztof Czekaj w artykule Nierówności – nowe wymiary wykluczenia – w kierunku inkluzji? Szczególną uwagę poświęca historycznym uwarunkowaniom pojawienia się pojęcia marginalizacji i człowieka marginalnego, a następnie ukierunkowuje analizę od globalnych nierówności – do globalnych rozwiązań. Anna Kanios przybliża pojęcie wykluczenia społecznego, a także kontynuuje przemyślenia poprzedniego autora, poszukując propozycji rozwiązań. Stare i nowe formy wykluczenia w sferze zdrowia analizuje Iwona Taranowicz, podkreślając, że negatywne skutki gorszego stanu zdrowia w różnym stopniu dotykają jednostki i ich rodziny, często stanowiąc przyczynę ich wycofania z różnych sfer życia. Jest to uzależnione od położenia społecznego i usytuowania przestrzennego. Zdaniem autorki nowym obszarem wykluczeń staje się sfera prywatnych wyborów, podlegająca regulacjom wynikającym z celów polityki zdrowotnej. Małgorzata Orłowska i Miloslav Jůzl omawiają wykluczenie w kontekście czasu wolnego. Drugą część monografii zatytułowano W kierunku integracji społecznej. Otwierają ją dwa artykuły. W pierwszym Arkadiusz Żukiewicz poszukuje teoretycznych przesłanek dla praktyki przeciwdziałania skutkom zjawisk i procesów społecznie szkodliwych. Z kolei celem drugiego Beata Szluz uczyniła próbę określenia i przybliżenia pojęcia wykluczenia oraz wybranych koncepcji, a także strategii przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Kilku innych autorów przedstawia propozycje przeciwdziałania wykluczeniu. Iryna Myszczyszyn ukazuje wykluczenie na przykładzie dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej na Ukrainie. Marta Czechowska-Bieluga stawia tezę, że im szybciej jednostka rezygnuje ze wsparcia instytucjonalnego, tym lepiej sobie radzi z doświadczanymi problemami. Tematem przewodnim trzech następnych artykułów jest niepełnosprawność. Bernadeta Szczupał przybliża osoby z rzadkimi sprzężonymi ograniczeniami sprawności i ukazuje ich wykluczenie w zakresie dostępu do aktywizacji zawodowej. Problemy społeczne osób niepełnosprawnych na przykładzie Siemianowic Śląskich przedstawia Monika Zawartka-Czekaj. Artykuł Anny Banasiak i Izabeli Krasiejko pokazuje możliwość przeciwdziałania wykluczeniu przez uruchomienie i funkcjonowanie Klubu Koleżeńskiego dla młodzieży z autyzmem wysokofunkcjonującym i zespołem Aspergera oraz jej rodzin. Zagrożenie wykluczeniem społecznym kobiet, które doświadczają przemocy w rodzinie, prezentuje Magda Urbańska. Monografię kończy tekst, który przygotowała Marie Chrásková. Jego tematem jest promocja zdrowia i aktywnej starości seniorów. Autorka odwołała się do przykładów rozwiązań przeciwdziałania ekskluzji zaproponowanych w Republice Czeskiej. Pokazanie w niniejszej książce wybranych teoretycznych ujęć wykluczenia, zarysowanie jego wielowymiarowości, specyfiki, a także zobrazowanie egzemplifikacji rozwiązań w zamierzeniu autorów tekstów ma stanowić inspirację do dalszych poszukiwań naukowych, a także stać się podstawą do aplikowania płynących z nich wniosków do praktyki. Mam nadzieję, że monografia zainteresuje socjologów, pedagogów czy pracowników socjalnych, którzy prowadząc badania i poszukując pomocnych rozwiązań, włączają się w przeciwdziałanie społecznemu wykluczeniu.
Społeczne i ekonomiczne aspekty urbanizacji i metropolizacji
(2016-02-09) Malikowski, Marian; Palak, Mariusz; Halik, Janusz
Wybrane problemy współczesnych miast
(2016-02-09) Malikowski, Marian; Kinal, Jarosław; Palak, Mariusz; Halik, Janusz
Zjawisko bezdomności w wybranych krajach Unii Europejskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Szluz, Beata
Marginalność społeczna jest analizowana przede wszystkim jako zjawisko struktury społecznej. Pojawiają się ludzie nieprzypisani, w konsekwencji różnych uwarunkowań, do określonych pozycji społecznych. Nie korzystają ze statusowych uprawnień właściwych tym pozycjom lub zajmują pozycje o statusie w mniejszej czy większej mierze „ułomnym”. Marginalność jest to w pewnym stopniu ograniczone uczestnictwo w określonym porządku społecznym oraz brak dostępu do jego podstawowych instytucji, np.: rynku pracy czy konsumpcji, systemu instytucji wymiaru sprawiedliwości, systemu edukacji, a także systemu gwarancji socjalnych. Bycie izolowanym czy izolowanie się jednostki można przedstawić jako proces składający się z czterech kolejnych faz. Pierwsza, nosząca nazwę separacji pierwotnej wiąże się ze stopniowym doświadczaniem braku wstępu do różnych grup społecznych, wycofywaniem się z różnych sytuacji. Kolejno następuje dostrzegana zmiana sposobu życia, która związana jest z popadaniem w nieznane, obce dla danej jednostki położenie. Człowiek podejmuje próbę definiowania nowej sytuacji, egzystuje w niej bez możliwości oczekiwania społecznego wsparcia. Kolejną fazą jest zawieszenie wiążące się z niemożnością wejścia w nową sytuację społeczną. Jest to przystosowanie się do bierności. Dochodzi do separacji wtórnej i utwierdzenia się w konieczności życia w izolacji. Następuje stopniowe przeformułowanie reguł życia. Jednostki funkcjonują w dwóch sferach, są członkami społeczeństwa, jednocześnie wchodzą w obszar bycia zbędnym, nikim. Bezdomność jest przejawem skrajnego wykluczenia społecznego. Niejednoznaczne definiowanie i klasyfikowanie rodzajów bezdomności utrudnia rozpoznawanie tego problemu społecznego. Diagnozowanie zjawiska jest niełatwe, nie można bowiem precyzyjnie określić jaka liczba ludzi na świecie pozostaje w obecnej chwili bez „dachu nad głową”. Mając na uwadze różnice w tych zakresach w poszczególnych krajach Unii Europejskiej (UE), podejmuje się wiele działań mających na celu zarówno uściślenie pojęcia, jak również monitorowanie zjawiska. Niepokoi fakt, że bezdomność dotyka dorosłe osoby, częściej mężczyzn, niż kobiety, jak również dzieci. Zjawisko wywołuje zainteresowanie badaczy nie tylko w skali danego kraju, ale także w szerszym zakresie, m.in. w krajach UE, na której poziomie próbują oni wypracować wspólne stanowisko w odniesieniu do tego problemu społecznego. Wieloletnie studia literatury naukowej oraz własne badania stały się impulsem do napisania monografii, której celem jest zobrazowanie zjawiska bezdomności w wybranych krajach UE w oparciu o zastosowanie metody socjologicznej analizy materiałów zastanych (przeprowadzanej metodą Desk Research), która opiera się na pozyskiwaniu i analizowaniu już istniejących, dostępnych danych. Przygotowanie książki wymagało prowadzenia szczegółowej kwerendy literaturowej, którą stanowią nie tylko opracowania zwarte, rozdziały w monografiach, artykuły z czasopism, ale także regulacje prawne, raporty z badań, opracowania urzędów statystycznych oraz wiele materiałów zaczerpniętych ze stron internetowych. Dostęp do elektronicznych baz czasopism i innych publikacji oraz wielu stron np. organizacji pozarządowych, umożliwił pozyskanie i analizowanie bardzo bogatego zasobu danych. Książka składa się z dwudziestu czterech rozdziałów, w których zarysowano pojęcie i europejską klasyfikację rodzajów bezdomności, ukazano monitorowanie oraz strategie, podejścia, metody przeciwdziałania problemowi na poziomie UE. W kolejnych rozdziałach zawarto szczegółowe analizy zjawiska w wybranych krajach UE: Austrii, Belgii, Czechach, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Litwie, Łotwie, Niemczech, Portugalii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Węgrzech, Wielkiej Brytanii oraz we Włoszech. Mając na uwadze, iż książka będzie przygotowana przede wszystkim dla polskich czytelników, pominięto analizę zjawiska bezdomności w Polsce. Skoncentrowano się bowiem na ukazaniu tych zakresów zagadnień, które w socjologii określa się „białą plamą”. Przyjęto ponadto alfabetyczny układ odnoszący się do analizowanych państw, celowo nie dokonano ich grupowa. Wybraną typologię ukazano w podsumowania, co wiązało się z zabiegiem, którego efektem ma być pobudzenie czytelnika do dyskusji i dalszych eksploracji naukowych. W każdym rozdziale wyodrębniono trzy podrozdziały, aby ułatwić czytelnikowi studiowanie, tzn. specyfikę zjawiska, jego skalę oraz przeciwdziałanie bezdomności. Podsumowanie zostało napisane z zamysłem uwypuklenia i dokonania porównań, zatem wskazania na te aspekty i działania, które wydają się korzystniejsze, efektywniejsze, a może także w dłuższym czasie tańsze z perspektywy ekonomicznej. W monografii zawarto bogatą bibliografię, która może stanowić inspirację do dalszych poszukiwać naukowych. a także stanowić impuls do przemyśleń dla praktyków, którzy poszukują innowacyjnych propozycji.
Nowe oblicza przedmieść. Socjologiczne studium suburbanizacji w Polsce na przykładzie Rzeszowa
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Palak, Mariusz
Proces suburbanizacji w Polsce dynamicznie postępuje. Dlatego też dobrze się stało, że uczynił go przedmiotem swych naukowych rozważań Mariusz Palak, w dodatku wybierając do badań tak ciekawe miasto, jak Rzeszów. Dzięki temu recenzowana książka przyczynia się do wypełnienia pewnej luki w polskiej socjologii miasta. Autor wkracza bowiem na stosunkowo słabo eksplorowane terytoria, wydatnie wzbogacając naszą wiedzę o specyfice polskiej suburbanizacji. Monografia równocześnie wpisuje się w bogatą tradycję socjologicznych badań Rzeszowa. Otrzymujemy do rąk ciekawą i ważną pozycję. Autor, przeprowadzając bardzo interesujące badania i podejmując się przedstawienia ich wyników w książce, wykorzystał z powodzeniem szansę, jaką daje podjęcie stosunkowo nowej problematyki. Z recenzji dra hab. Tomasza Nawrockiego
YOUTH POLICY: PROBLEMS AND PROSPECTS
(Drohobych – Rzeszow : «Trek LTD», 2016)
TRAUMA WIELKIEJ ZMIANY NA PODKARPACIU
(Nomos, 2008) Długosz, Piotr
Współczesny Rzeszów. Problemy społeczno-kulturowe
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Malikowski, Marian; Szluz, Beata
Współczesny Rzeszów jest postrzegany jako jeden z ośrodków miejskich z dużymi perspektywami, stolica innowacji, centrum województwa podkarpackiego – tak określa się od kilku lat to miasto, które pretenduje do miana metropolii Polski. Co przesądziło o rozwoju Rzeszowa? Powierzchnia dzisiejszego Rzeszowa wynosi 116,32 km kw. Szacuje się, że zamieszkuje w nim ponad 186 tys. osób. W odróżnieniu od wielu polskich ośrodków miejskich, w których dostrzegany jest spadek liczby mieszkańców, w Rzeszowie przewidywany jest wzrost liczby ludności. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) przyrost naturalny w Rzeszowie jest najwyższy wśród miast wojewódzkich. Dość duży jest też odsetek mieszkańców w wieku produkcyjnym. Dobrze prezentuje się grupa ludności w wieku przedprodukcyjnym. Dane statystyczne pozwalają dostrzec, że to właśnie w Rzeszowie mieszkańcy żyją najdłużej w Polsce. Największa jest także liczba studentów w stosunku do liczby mieszkańców. Stopa bezrobocia wynosi około 7%. Zgodnie z rankingiem Fundacji Schumanna w 2020 r. w mieście zatrudnionych może być powyżej 300 tys. osób. Budżet miasta na 2016 r. wyniósł ponad miliard zł, a ogólna pula finansowa, jaka była do wykorzystania jeszcze kilkanaście lat temu, wynosiła niewiele ponad 300 mln zł. Wiele inwestycji udało się zrealizować dzięki wykorzystaniu środków Unii Europejskiej (UE). W przeciągu ostatnich lat wykonane zostały różne inwestycje, które miały wpływ na przeobrażenie wizerunku Rzeszowa. Do najważniejszych należy zaliczyć m.in. budowę okrągłej kładki usytuowanej w centrum miasta, mostu T. Mazowieckiego oraz mostu G. Narutowicza. Jedną z najdroższych koncepcji w historii Rzeszowa była budowa tzw. systemu integrującego transport publiczny. Rozbudowano i przekształcono ulice miejskie, zainwestowano w nowoczesny tabor autobusowy. Przygotowano „Rzeszowski inteligentny system transportowy”, wprowadzono „Rzeszowską kartę miejską” i ebilet, zamontowano ogrzewane wiaty oraz biletomaty. Pojawiło się kilkanaście tablic „zmiennej treści” oraz elektroniczne tablice w autobusach i przy przystankach. Do ważnych inwestycji drogowych zalicza się rozbudowę al. T. Rejtana, W. Sikorskiego, a także Wisłokostrady. Zwrócono uwagę na edukację, budując m.in. nowoczesny kompleks oświatowy przy ul. bł. Karoliny, oraz na kulturę i rekreację, projektując w Śródmieściu multimedialną fontannę. Czy i jak będzie się zmieniał Rzeszów w ciągu kolejnej dekady? Specjaliści z Krakowa wraz z Biurem Rozwoju Miasta Rzeszowa sporządzili dokument stanowiący efekt gruntownych analiz obecnej sytuacji, w jakiej znajduje się stolica województwa. Wizję rozwoju opracowano również w ścisłym związku z sugestiami mieszkańców. Raport pokazuje, że stan Rzeszowa na dzień dzisiejszy jest dobry. Z przeprowadzonych sondaży wynika, że przeważająca liczba mieszkańców uznaje jakość życia w mieście za wysoką. Ponadto doceniono: rozwój gospodarczy, wykształcenie rzeszowian, notowany systematycznie wzrost liczby osób osiedlających się w granicach miasta, przemysł lotniczy z dużym potencjałem, zwartą zabudowę miejską zachowującą wartościowe obiekty, wiele rozpoznawalnych firm. Do słabych stron zaliczono: dość niską w porównaniu z innymi ośrodkami miejskimi w kraju wykrywalność przestępstw, zanieczyszczenie powietrza, małą aktywność osób niepełnosprawnych, niewystarczający zasób lokali komunalnych, często występujące zjawisko użytkowania mieszkań niewyposażonych w podstawowe instalacje, nie za wysoki poziom zdawalności egzaminu maturalnego, małą ilość łóżek w szpitalach. Podkreślono, że rozwój miasta może nastąpić przez: poprawę infrastruktury drogowej, tworzenie nowych miejsc pracy, wzrost zatrudnienia, napływ inwestorów zagranicznych zainteresowanych realizacją projektów, dalszy rozwój szkolnictwa wyższego. Ryzyko związane z dalszym rozkwitem eksperci dostrzegają natomiast w utrwalonym już od lat wizerunku Rzeszowa jako ośrodka Polski Wschodniej (biedniejsza część kraju). Z jednej strony umożliwia to współpracę z innymi miejscowościami, z drugiej nie pomaga w pozytywnym odbiorze stolicy województwa. Negatywnie oceniono także migrację młodych w celu podjęcia pracy zarobkowej w innych miastach bądź poza granicami Polski. Rzeszów oceniany jest przez mieszkańców jako miasto przyjazne mieszkańcom i inwestycjom, inteligentne miasto (ang. Smart City), miasto innowacji i młodych ludzi. Rzeszów ma duże perspektywy i może się stać jedną z kluczowych metropolii w Polsce. Mając na uwadze nakreślone perspektywy rozwoju Rzeszowa, podjęto w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, we współpracy z pracownikami Wydziału Pedagogicznego, zadanie mające na celu przygotowanie monografii poświęconej współczesnemu Rzeszowowi. Monografię poświęcono problemom społeczno-kulturowym. M. Urbańska koncentruje się na problemach rodziny, a także wsparciu społecznym. Jej rozważania łączą się z problemami kobiet, mieszkanek miasta, których zobrazowaniem zajmuje się B. Marek-Zborowska. Z kolei M. ŁagowskaCebula ukazuje problemy osób niepełnosprawnych. Pokrzywa podejmuje tematykę ubóstwa w Rzeszowie. Podkreśla, że trudno o jego diagnozę jedynie na podstawie dostępnych danych urzędowych, bez przeprowadzenia dodatkowych badań społecznych. W wyniku analiz stwierdza jednak, że zarówno na tle całego województwa podkarpackiego, jak i całego kraju Rzeszów jest miastem, w którym ubóstwo nie występuje na szeroką skalę. Ubóstwo w Rzeszowie powiązane jest z innymi problemami społecznymi, m.in. takimi jak: bezrobocie, niepełnosprawność i długotrwała lub ciężka choroba, problemy opiekuńczo-wychowawcze. Z kolei P. Walawender koncentruje się na problemach rynku pracy miasta Rzeszowa. Autor podkreśla, że „zagadnienia dotyczące lokalnego rynku pracy, jaki wyznaczają granice administracyjne Rzeszowa, powinny być analizowane z uwzględnieniem całokształtu procesów determinujących funkcjonowanie życia gospodarczego, a także kompleksu zastanych uwarunkowań naturalnych, ekonomicznych, historycznych, społecznych i wszelkich innych”. I. Drozd i E. Jurasz ukazują problem mieszkaniowy w mieście. W 1998 r. J. Wilson i A. Szałkowski wskazali na to, że bezdomność jest kryterium ubóstwa. Problemowi bezdomności w Rzeszowie swoje rozważania poświęca B. Szluz. Dokonuje prezentacji i analizy wielowymiarowego zjawiska, osadza swoje rozważania w perspektywie definicji bezdomności przyjętej w UE, a także w aspekcie polskich ujęć tego problemu społecznego. Różne postacie uzależnień uznawane są za najczęściej występujące zjawiska patologii społecznej. D. Pstrąg nakreśla specyfikę problemu uzależnień w Rzeszowie. Koncentruje się nie tylko na zobrazowaniu i analizie danych statystycznych, ale także na zagadnieniach profilaktyki i programach przeciwdziałania uzależnieniom realizowanych w mieście. M. Misiąg podejmuje analizę zjawiska przemocy w oparciu o zebrane dane statystyczne. Tekstem zamykającym monografię są obszerne analizy R. Wielgos-Struck i M. Bozackiej dotyczące zagadnienia pomocy społecznej. Autorki podkreślają, że „od początku lat dziewięćdziesiątych pomoc społeczna w Polsce stanowi szczególnie ważny element polityki społecznej państwa. Istota podejmowanych w jej obrębie działań sprowadza się do wspierania osób i rodzin w zakresie zaspokajania niezbędnych potrzeb oraz przezwyciężania trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonywać samodzielnie. Obejmuje także system działań docelowych zmierzających do ich usamodzielnienia i integracji ze środowiskiem”. Artykuł ukazuje funkcjonowanie publicznej i pozarządowej pomocy społecznej w Rzeszowie.

Przeglądaj

Przeglądanie Monografie (KNS) / Monographs (CoSS) według Data dodania