Monografie (KNS) / Monographs (CoSS)
URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/94
Przeglądaj
Przeglądanie Monografie (KNS) / Monographs (CoSS) według Data wydania
Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 69
- Wyniki na stronie
- Opcje sortowania
Pozycja Nadzór nad koncentracją przedsiębiorców jako forma prewencyjnej ochrony konkurencji(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2004) Olszewski, JanPozycja TRAUMA WIELKIEJ ZMIANY NA PODKARPACIU(Nomos, 2008) Długosz, PiotrPozycja Kapitał kulturowy młodego pokolenia Polski współczesnej. Studium na przykładzie wybranych społeczności Podkarpacia(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Broszkiewicz, WojciechAutor dotyka fundamentalnego problemu: czy współczesne trendy społeczne, takie jak globalizacja, informatyzacja są czynnikami wyrównywania szans, czy też wzmacniają istniejące już nierówności oraz/lub tworzą nowe ich postaci? Cała praca zbudowana jest w oparciu o tradycyjny trójelementowy schemat: teoria – metodologia – empiria, co stanowi przypomnienie kanonów tradycyjnie podejmowanej działalności naukowej. Autor reprezentuje porządną metodologiczną szkołę, umiejętnie wykorzystując mniej i bardziej zaawansowane procedury analiz statystycznych. Każdy krok w jego rozumowaniu, każdy etap jego analizy, każdy szczegółowy wniosek znajduje swoje uzasadnienie w prezentacji określonego rozkładu zmiennej czy zmiennych. Praca ma walory poznawcze, praktyczne i dydaktyczne. Może być użyteczna jako ważny element diagnozy, stanowiącej punkt wyjścia np. do konstrukcji strategii rozwojowych Podkarpacia, jeśli chodzi o rozwój kapitału ludzkiego. Może stanowić wzór solidnej, naukowej roboty, może być dowodem na użyteczność posługiwania się metodami ilościowymi oraz może być przykładem znakomitego opanowania warsztatu statystycznego. W dzisiejszej socjologii pełnej tzw. postmodernistycznego bełkotu i pseudosocjologicznej eseistyki ten walor pracy zyskuje szczególnie na znaczeniu. Z recenzji prof. dra hab. Krzysztofa GorlachaPozycja System zarządzania środowiskowego ISO 14001 a efektywność przedsiębiorstw. Zagadnienia teoretyczne i praktyczne. Prace Naukowe Wydziału Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria: Monografie i Opracowania nr 11(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Fura, BarbaraKsiążka cechuje się logicznym i klarownym tokiem wykładu i dobrą ilustracją praktyczną wykorzystania prezentowanych wątków merytorycznych i problemów. Na szczególne podkreślenie zasługuje wykorzystanie aparatu formalnego testów do weryfikacji hipotez oraz analizy zależności korelacyjnych pomiędzy charakterystykami tego systemu zarządzania a efektywnością przedsiębiorstwa. Wyróżnia to publikację na tle innych opracowań dotyczących tej problematyki. Połączenie własnego dorobku naukowego i badawczego autorki z przeglądem dorobku literatury dało dobre efekty w postaci pracy o dużej przydatności dla bardzo szerokiego kręgu odbiorców, zwłaszcza studentów wydziałów zarządzania i ekonomii. Książka stanowi kompendium aktualnej wiedzy o wdrażaniu i funkcjonowaniu systemów zarządzania środowiskowego z uwzględnieniem niezwykle ważnego kryterium ekonomicznego – efektywności. Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza BorysaPozycja Rodzina, szkoła, środowisko lokalne. Współczesne wyzwania(Wydawnictwo Koraw, 2011) Szluz, Beata; Walc, WiesławaRodzina, szkoła i środowisko lokalne to trzy podstawowe środowiska społeczne, w których przebiega rozwój oraz wychowanie dzieci i młodzieży. Od opiekuńczo- -wychowawczej wartości wspomnianych środowisk zależy jakość tego rozwoju. Warto wspomnieć, iż we współczesnym świecie młody człowiek podlega wielu różnorodnym – nie zawsze zamierzonym – wpływom, które kształtują jego osobowość, ułatwiając bądź utrudniając realizację tkwiącego w nim potencjału. Ważna jest nie tylko jakość owych wpływów, ale również ich zgodność bądź sprzeczność. Ta ostatnia jest poważnym utrudnieniem w procesie socjalizacji jednostki, zwłaszcza jeśli z ową niejednolitością oddziaływań musi ona sobie radzić sama. We współczesnym konsumpcyjnym społeczeństwie człowiek może czuć się zagubiony. Dodatkowo widoczne obecnie przemiany rodziny sprawiają, że nie zawsze stanowi ona „zaporę” przed zagrażającymi wpływami zewnętrznego świata. Jednocześnie warto zauważyć, iż rodzina, szkoła i najbliższe jednostce środowisko są tymi obszarami, których podatność na profesjonalne oddziaływania jest stosunkowo duża. Przez wiele lat wypracowano także pewne sprawdzone sposoby wpływania na nie. Trzeba też podkreślić, że wymienione środowiska mogą stać się dla siebie wzajemnie źródłem wsparcia. Ten tkwiący w nich potencjał warto dostrzec, wykorzystać, a nawet stymulować. Problematyka podstawowych środowisk społecznych i wychowawczych, kształtujących młodego człowieka oraz przygotowujących go do życia w społeczeństwie jest wciąż aktualna. Nabiera ona coraz większego znaczenia w kontekście szybko dokonujących się przemian współczesnego świata. Dlatego warto ją podejmować w naukach społecznych. Pewną propozycję w tym zakresie stanowi niniejsza praca. Problematyka prezentowanej publikacji koncentruje się wokół zagadnień dotyczących wybranych aspektów funkcjonowania współczesnych rodzin, szkoły oraz środowiska lokalnego. Otwiera ją tekst Jadwigi Daszykowskiej zawierający rozwa- żania poświęcone rekreacyjnej funkcji współczesnej rodziny. Autorka dokonała w nim analizy stylów realizacji czasu wolnego, charakterystycznych dla współczesnych społeczeństw (masowego i elitarnego), zwracając przy tym uwagę na pojawiające się obecnie nowe zjawiska: przeznaczanie wolnych chwil na pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych, a także nowy masowy styl życia rodziny – shopping. Podkreśliła konieczność postrzegania czasu wolnego jako wartości sprzyjającej realizacji aspiracji i potrzeby satysfakcji oraz jako zasobu, który stwarza możliwość poprawy jakości życia członków rodziny, zacieśniania więzi rodzinnych, przekazywania wartości wychowawczych. Zwróciła uwagę na konieczność kształtowania przez rodziców (poprzez osobisty przykład) właściwych wzorców spędzania czasu wolnego przez dzieci. Kolejny artykuł – autorstwa Beaty Krzesińskiej-Żach – poświęcony jest sytuacji rodziny z dzieckiem chorym, szczególnie w sposób zagrażający życiu. Autorka zwróciła uwagę na zmiany w funkcjonowaniu rodziny wynikające z doświadczania8 Wstęp choroby dziecka. Podkreśliła, iż emocjonalna sytuacja chorego dziecka jest w znacznym stopniu uzależniona od reakcji pozostałych członków rodziny, w tym od okazywanego przez nich wsparcia. Poświęciła również uwagę problemowi dziecka hospitalizowanego, uczącego się w szkole przyszpitalnej, które jest „wyrwane” ze środowiska rodzinnego i wbrew swojej woli zmuszone do pobytu w nienaturalnym środowisku zakładu leczniczego, w związku z czym przeżywa lęk, obawy, osamotnienie, może zareagować zaburzeniami w zakresie rozwoju emocjonalnego. Instytucjonalnemu wsparciu bezdomnych rodzin samotnych rodziców poświę- cony jest tekst Beaty Szluz i Honoraty Klonowskiej. W początkowej części artykułu autorki dokonały charakterystyki samotnego rodzicielstwa, odwołując się do jego klasyfikacji. Podkreśliły trudności związane z samotnym pełnieniem roli matki i ojca. Ukazały specyfikę doświadczania bezdomności przez rodziny samotnych rodziców, zwracając uwagę na fazy rozwoju bezdomności, jej uwarunkowania i następstwa. Zasadniczą część tekstu poświęciły prezentacji i charakterystyce instytucji wspierających wspomniane rodziny, ukazały ich podstawowe formy: dom dla matek (ojców) z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, dom samotnej matki, schronisko dla bezdomnych kobiet i kobiet z dziećmi/mężczyzn z dziećmi, ośrodek interwencji kryzysowej. Swoje rozważania autorki wzbogaciły o konkretne postulaty, dotyczące opracowania systemu społecznego wsparcia, dającego bezdomnym rodzicom i ich dzieciom szansę na własny dom. Kolejny tekst poświęcony jest jednemu z elementów systemu wsparcia rodziny – świetlicy środowiskowej jako placówce wsparcia dziennego. Józefa Matejek i Ewelina Zdebska dokonały w nim prezentacji działalności konkretnej tego typu placówki, analizując podstawy prawne i zasady jej funkcjonowania, a także oczekiwania wobec kadry. Ukazały przykładowy program jej pracy. Zaakcentowały konieczność współpracy placówki wsparcia dziennego ze szkołą, ośrodkiem pomocy społecznej, administracją publiczną, organizacjami pozarządowymi i Kościołem katolickim. W dalszej części publikacji umieszczono artykuły poświęcone różnym aspektom funkcjonowania ucznia w szkole. Danuta Ochojska przeanalizowała na przykład psychologiczne wyznaczniki efektywnego funkcjonowania ucznia w szkole. Skoncentrowała się na interakcjach między nauczycielem a wychowankami, sytuacji w grupie rówieśniczej, relacjach między nauczycielami i rodzicami. Ukazała również związek pomiędzy umiejętnościami interpersonalnymi uczniów a ich funkcjonowaniem w szkole. Autorka zwróciła uwagę na fakt, że ta sama sytuacja w szkole może w odmienny sposób oddziaływać na poszczególnych uczniów – w zależności od interakcji różnorodnych czynników, między innymi indywidualnych predyspozycji wychowanków, ich cech osobowości, uprzednich doświadczeń, stanu zdrowia fizycznego i psychicznego uczniów oraz nauczycieli, kondycji szkoły i relacji z rówie- śnikami. Mocno podkreśliła jednak, iż stosunek dziecka do szkoły zależy przede wszystkim od jakości relacji nauczycieli z uczniami. Kolejny tekst – autorstwa Piotra Szczukiewicza – stanowi próbę ukazania zjawiska agresywności i stosowania przemocy z wykorzystaniem koncepcji amerykań-Wstęp 9 skiego psychoanalityka i teoretyka rozwoju – Erika H. Eriksona. Autor wskazał na kilka rozwojowych przyczyn zachowań agresywnych u dzieci i młodzieży (w kontekście kryzysów rozwojowych Eriksona). Ukazał agresję jako efekt radzenia sobie dziecka z poczuciem niższości, a następnie – jako element budowania osobistej tożsamości, która ma charakter tożsamości negatywnej. Z takiego rozumienia uwarunkowań agresji wynikają konkretne zadania dla wychowawców dzieci i młodzieży, które autor artykułu wskazuje. Zwracając uwagę, iż dotychczasowe działania profilaktyczne dotyczące agresji dzieci i młodzieży, sprowadzające się głównie do przekazywania wiedzy i kształtowania umiejętności interpersonalnych, mogą być niewystarczające, autor proponuje szereg bardziej skutecznych działań w tym zakresie. Uwagę na stosunkowo nowy w polskiej szkole problem dzieci imigrantów w swoim tekście zwróciła Sylwia Pelc. Wprawdzie, statystycznie rzecz biorąc, nie jest to problem znaczący, jednak dla poszczególnych szkół i nauczycieli, pracują- cych z takimi dziećmi, wiąże się z poważnymi wyzwaniami dydaktycznymi i wychowawczymi. W artykule scharakteryzowane zostały międzynarodowe i krajowe prawne uregulowania dotyczące analizowanej kwestii. Autorka zwróciła uwagę na dwie podstawowe kategorie problemów, z którymi musi radzić sobie polska szkoła w wyniku pojawienia się w niej nowej grupy uczniów – cudzoziemców: nieprzystosowanie nauczycieli do nauczania owych uczniów oraz bariery ograniczające dzieci obcego pochodzenia w procesie edukacyjnym. W związku z tym postuluje szereg działań mających na celu ułatwienie tym uczniom szkolnego funkcjonowania w obcej kulturowo rzeczywistości. Kolejne artykuły dotyczą zagadnień zawiązanych ze współpracą szkoły z domem rodzinnym ucznia oraz kształtowania właściwych relacji w tym zakresie. Rozważania na ten temat otwiera tekst Barbary Lulek, ukazujący przemiany wzajemnych odniesień nauczycieli i rodziców na przestrzeni XX wieku. Zawarto w nim aspekt historyczny analizowanego zagadnienia, a także nowe spojrzenie na relacje nauczycieli i rodziców w okresie transformacji ustrojowej. Autorka podkreśliła, iż współcześnie dochodzi do licznych przemian w stosunkach rodziny i szkoły, co powoduje ich przewartościowanie. Zwróciła uwagę, iż współczesna szkoła zmierza ku świadomej współpracy i autonomii rodziców oraz nauczycieli. Tekst Wiesławy Walc poświęcony jest z kolei zagadnieniom współpracy szkoły z rodziną ucznia jako niezbędnego warunku realizacji przez nią przypisanych jej funkcji, zwłaszcza funkcji opiekuńczej. Autorka uzasadniła tezę, iż współpraca z rodziną ucznia jest we współczesnej szkole koniecznością, przynoszącą wszystkim stronom zaangażowanym w proces szkolnej edukacji wymierne korzyści. Chociaż współdziałanie ze środowiskiem rodzinnym ucznia jest prawnie zagwarantowane i od lat postulowane w literaturze przedmiotu, szkolna rzeczywistość w tym zakresie jest daleka od ideału. Występuje sporo barier (wskazanych w tekście), uniemożliwiających autentyczne partnerstwo rodziców i nauczycieli. Autorka mocno zaakcentowała, iż współdziałanie z rodziną ucznia jest niezbędne, by pracownicy szkoły mogli się wywiązać ze swoich zadań wynikających z realizacji opiekuńczych funkcji tej instytucji.10 Wstęp Oczekiwania rodziców wobec nauczycieli stanowią przedmiot rozważań Marii Janukowicz. Artykuł autorki jest doniesieniem z badań, przeprowadzonych na terenie województwa śląskiego. Objęto nimi rodziców uczniów szkoły podstawowej i ponadgimnazjalnej. Przedmiotem zainteresowań badaczki były sporne problemy w relacji rodziców z nauczycielami, dyrektorem szkoły. Autorka zwróciła uwagę na niepokojące rodziców zachowania rówieśników, z którymi nie radzą sobie wychowawcy, a także na formułowane przez rodziców oczekiwania wobec szkoły. Rozważania na temat jednej z form współpracy nauczycieli z rodzicami uczniów, jaką jest wywiadówka, zawarła w swoim artykule Dorota Ruszkiewicz. Obecnie ta forma spotkań z rodzicami nie zawsze cieszy się ich uznaniem, niejednokrotnie – niewłaściwie zorganizowana – nie tylko nie przynosi korzyści żadnej ze stron, ale wręcz zniechęca rodziców do kontaktów ze szkołą. Wywiadówka – jako tradycyjna forma współpracy szkoły z rodziną – może jednak spełniać swoje zadania, jeśli będzie sprawniej prowadzona, mniej schematyczna, bez błędów i rutyny. Autorka tekstu sformułowała w tym zakresie konkretne postulaty, zachęcając również do wykorzystania możliwości, jakie stwarza Wirtualna Wywiadówka. Rozważania dotyczące szkoły wieńczy tekst Jacka Olszewskiego, poświęcony roli nauczyciela. Autor podjął się analizy zagadnień stresu zawodowego i zespołu wypalenia zawodowego nauczycieli, zwracając uwagę, że zawód nauczyciela jest jednym z najbardziej stresujących. Skoncentrował się na wpływie wspomnianych zjawisk na funkcjonowanie psychospołeczne nauczycieli. Podkreślił, iż problem wypalenia można rozpatrywać z perspektywy osobistej (wypalających się i wypalonych nauczycieli) oraz społecznej (kosztów ponoszonych przez uczniów). Dokonał charakterystyki uwarunkowań stresu zawodowego nauczycieli oraz specyfiki „nauczycielskiego” wypalenia zawodowego, związków między stresem a wypaleniem zawodowym. Autor zwrócił uwagę, iż chroniczny stres doświadczany przez nauczyciela może pogorszyć jego funkcjonowanie w sferze psychicznej i społecznej, niekorzystnie wpływając na wypełnianie przez niego zawodowej roli (w tym relacje z uczniami, współpracę z ich rodzicami, relacje ze współpracownikami i środowiskiem). Swój tekst zakończył propozycjami pomocy zestresowanym i wypalonym nauczycielom. Końcowa cześć publikacji zawiera teksty odnoszące się do nowych rozwiązań praktycznych. Pierwszy artykuł – autorstwa Dariusza Barana – poświęcony jest psychoedukacji rodziców. Zaprezentowano w nim przykład programu profilaktycznego adresowanego do rodziców i wychowawców, noszącego nazwę „Szkoła dla Rodziców”. Wychodząc od opisu teorii kompetencji interpersonalnych, autor przedstawił jej zastosowanie wobec rodziców (w postaci rozwijania ich kompetencji wychowawczych). W tekście zawarta została również analiza ewaluacji konkretnego cyklu zajęć „Szkoły dla Rodziców”. Tekst Lucjana Misia stanowi swoistą propozycję działań z zakresu pracy socjalnej, skierowanej do rodziny. Autor zaprezentował podejście skoncentrowane na rozwiązaniach (PSSR) – jedną z nowoczesnych strategii pracy z klientami, opartą naWstęp 11 zasadach i technikach krótkoterminowej terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach. Analizowane podejście daje – zdaniem autora – szansę na pozytywną zmianę praktyki pracy socjalnej w polskich warunkach. Jak podkreśla L. Miś, praca socjalna ma w naszym kraju relatywnie małe znaczenie w realizacji pomocy społecznej, koncentrującej się głównie na świadczeniach pieniężnych dla klientów. Autor przedstawił podstawowe zalety podejścia skoncentrowanego na rozwiązaniach, jego ograniczenia oraz stawiane mu wymagania. Wyraził przekonanie, iż praktyka ta jest jedną z innowacyjnych technik, możliwą do realizacji w istniejących w naszym kraju warunkach instytucjonalnych. Publikację zamyka tekst Renaty Skrabskiej i Anny Kozłowskiej-Ferenc dotyczący pracy socjalnej z rodziną. Wychodząc od rozumienia pojęcia pracy socjalnej, autorki przechodzą do ukazania jej głównych celów, zadań, założeń, modeli realizacji (podejścia skoncentrowanego na rozwiązaniach, „Konferencji Grupy Rodzinnej” i modelu „Wsparcie”). Prezentowane w artykule treści są propozycją dla pracowników socjalnych, pracujących na co dzień z rodziną i zainteresowanych optymalizacją swojej działalności. Proponowana czytelnikowi publikacja stanowi interdyscyplinarny zbiór rozwa- żań przedstawicieli nauk społecznych. Dotyka zagadnień aktualnych we współczesnym społeczeństwie, ważnych w kontekście budowania teorii, jak również kreowania praktycznych rozwiązań. Można mieć nadzieję, iż okaże się ona przydatna wszystkim osobom zainteresowanym szeroko pojętą problematyką rodziny, szkoły i środowiska lokalnego.Pozycja Wykluczenie społeczne i ubóstwo w województwie podkarpackim(Uniwersytet Rzeszowski, 2011) Wilk, Sławomir; Pokrzywa, Magdalena; Malicki, Krzysztof; Kuta-Pałach, MałgorzataOpracowanie składa się z trzech głównych części. Pierwsza ma charakter pojęciowo-koncepcyjny i metodologiczny. Zaprezentowano w niej główne pojęcia, problematykę, procedury i narzędzia badawcze, zmienne i ich operacjonalizację. Druga – najobszerniejsza – zawiera główne wyniki badań empirycznych prowadzonych w sześciu wybranych do badań powiatach, po dwa ze względu na ich społeczno-gospodarczą specyfikę (rolnicze, przemysłowe i turystyczne). Są w niej zaprezentowane wyniki badań w postaci wywiadów z kwestionariuszem, wywiadów swobodnych z osobami szczególnie zagrożonymi wykluczeniem społecznym według wskazań gminnych i miejskich ośrodków pomocy społecznej. Wprawdzie wybrana do badań zbiorowość nie jest próbą reprezentacyjną w sensie statystycznym (zarówno ze względu na jej liczebność, jak i sposób doboru), ale raczej próbą w sensie typologicznym. Dobór był bowiem celowy: 300 kobiet i mężczyzn przebadano za pomocą kwestionariusza wywiadu (po 100 na typ powiatu), a także z 96 osobami przeprowadzono indywidualne wywiady pogłębione. Wyników nie można zatem wykorzystać do bardziej zaawansowanych korelacji statystycznych poza pokazaniem dominujących tendencji.Pozycja Rodzina w środowisku lokalnym. Pomoc – wsparcie – opieka(Wydawnictwo Koraw, 2011) Garbarz, Andrzej; Szluz, Beata; Magda, Urbańska; Walc, WiesławaProblematyka rodziny jest od wielu lat przedmiotem rozważań szeregu dyscyplin naukowych. Niestety, można odnieść wrażenie, że bardziej koncentrują się one na negatywnych stronach funkcjonowania rodziny we współczesnym świecie, ukazując jej dysfunkcjonalność, występujące w niej kryzysy i patologie. Natomiast zdecydowanie za mało miejsca poświęca się mocnym stronom rodziny i zasobom w niej tkwiącym, a także moż- liwościom optymalizacji tego środowiska. Odpowiednio wczesne wspieranie rodziny, podejmowanie działań profilaktycznych może zapobiec występowaniu wielu niekorzystnych zjawisk. Dlatego w dzisiejszych czasach najlepszym rozwiązaniem jest poszukiwanie i podejmowanie różnych form działań wspierających. Pewną próbą odpowiedzi na zapotrzebowanie w środowisku badaczy i praktyków jest niniejsza publikacja. Zawiera ona interdyscyplinarną propozycję spojrzenia na problematykę rodziny i działań na jej rzecz we współczesnym społeczeństwie. Publikację otwiera tekst Janusza Mierzwy. Autor podkreślił w nim, że szczęście rodzinne jest wartością najczęściej preferowaną przez współczesnych Polaków, na co wskazują liczne publikacje i badania. W analizowanym przez autora przedziale czasu (1991– 2010) wybór szczęścia rodzinnego jako wartości codziennego życia i nadającej sens ludzkiemu życiu utrzymuje się niezmiennie na pierwszym miejscu w deklaracjach respondentów z różnych kategorii wiekowych i z różnych aglomeracji. Na problem prorodzinności w kontekście personalistycznej misji mediów katolickich zwrócił uwagę Janusz Miąso. Podkreślił, iż nowe technologie całkowicie zmieniają sposób, w jaki ludzie posługują się pięcioma zmysłami, sposób, w jaki reagują na zjawiska, a przez to całkowicie zmieniają formę ich życia i kształt społeczeństwa. Ten rodzaj transformacji, to przejście od społeczeństwa masowego, którego symbolem jest telewizja, do społeczeństwa sieciowego, którego z kolei symbolem jest Internet, gdzie interaktywność jest szczególnie charakterystyczna. Zdaniem autora wszystkie multimedia, szczególnie zaś katolickie winny strzec wartości i im służyć, pragnąc w ten sposób permanentnie budować lepszy świat. Prowadząc rozważania na temat rodzinnego i pozarodzinnego systemu wychowania dzieci w Polsce, Tadeusz Sakowicz stawia problem, czy w obecnej rzeczywistości jeste- śmy w stanie przeciwdziałać zróżnicowanym zagrożeniom, gdy chodzi o poprawny rozwój i edukację dzieci i młodzieży w Polsce. Prawidłowe rozwiązania pojawią się wówczas, kiedy podjęta zostanie szeroka dyskusja i prowadzone będą longitudinalne badania sojopedagogiczne problemów społecznych, którymi powinny być zainteresowane kolejne ekipy rządzące dla mądrych decyzji oraz odpowiedzialnego służenia narodowi i państwu. Kolejny artykuł autorstwa Julii Gorbaniuk porusza problematykę rozłąki migracyjnej. Autorka relacjonuje badania przeprowadzone w ramach projektu „Wsparcie rodziny w roz- łące migracyjnej”, dotyczące diagnozy społecznego postrzegania rodzin migracyjnych, ich funkcjonowania, a także zagrożeń i korzyści wynikających z migracji. Na podstawie badań wskazano m.in. powody, dla których respondenci decydują i nie decydują się na wyjazd, powody, dla których współmałżonkowie zgadzają się lub nie zgadzają na wyjazd zarobkowy, a także jaki pobyt zagraniczny byłby możliwy do zaakceptowania przez współmałżonka i osobę wyjeżdżającą. Kolejne teksty dotyczą problematyki funkcjonowania rodzin wychowujących dziecko z niepełnosprawnością oraz dziecko chore. Joanna Szymanowska w swoim artykule za8 Wstęp warła fragmentaryczne wyniki badań odzwierciedlające zakres potrzeb odczuwanych przez rodziców wychowujących niepełnosprawne dzieci w sferze bytowej, emocjonalnej i spo- łecznej, a także stopień i częstotliwość ich zaspokojenia w środowisku zamieszkania. Uzyskane wyniki badań mogą posłużyć (m.in. pracownikom socjalnym, wolontariuszom, animatorom społeczności lokalnej) w optymalizowaniu systemu pomocy społecznej osobom niepełnosprawnym na poziomie lokalnym. Natomiast Monika Parchomiuk i Beata Szabała podejmują problematykę wsparcia społecznego, którego doświadczają matki dzieci niepełnosprawnych oraz analizują to zjawisko w kontekście roli postawy rodzicielskiej. Na podstawie badań własnych autorki dokonały porównania subiektywnie odczuwanego wsparcia społecznego u matek dzieci niepełnosprawnych i pełnosprawnych, konfrontując to równocześnie z postawami rodzicielskimi. Problematyką przemocy domowej zajęła się Anna Śniegulska. Autorka zwróciła uwagę, iż rodzina niebezpiecznie często staje się miejscem przemocy. Ofiarami przemocy w rodzinie najczęściej padają kobiety oraz dzieci, które doświadczają przemocy fizycznej, psychicznej, są też ofiarami seksualnych nadużyć i zaniedbań ze strony rodziców. Tym samym należy pamiętać, że ofiary nadużyć mają prawo oczekiwać na pomoc i wsparcie ze strony całego społeczeństwa. Magda Urbańska skupiła się na formach pomocy, które nie są „neutralne” ze względu na płeć, gdyż są skierowane do dziewcząt. Takie spojrzenie pozwala na przyjrzenie się problemom dziewcząt w kontekście płci społeczno-kulturowej (gender) i umożliwia tym samym poszukiwanie nowych form pomocy oraz wsparcia, które są wrażliwe na kwestie płci. Wydaje się bowiem, że stereotypy i uprzedzenia dotyczące płci na tyle mocno wpisały się w życie społeczne, iż przestały być zauważalne, a w dużej mierze to one przyczyniają się do ograniczenia możliwości rozwoju dziewcząt. Sposobem na przezwyciężenie licznych barier zewnętrznych i wewnętrznych może być empowerment (uwłasnowolnienie). Jan Śledzianowski skoncentrował się na zjawisku dysfunkcjonalności rodzin, które w Polsce wzrasta z każdym rokiem. Na tle współczesnych uwarunkowań trzeba wskazać na przyczyny dysfunkcjonalności wewnątrz rodziny oraz te, które mają charakter społeczny, leżą w strukturze ekonomicznej i politycznej państwa. Swoje rozważania autor zilustrował wynikami badań. Kolejny autor – Henryk Cudak podejmuje problematykę zagrożenia funkcjonalnego w rodzinach bezrobotnych. W sytuacji braku środków finansowych w rodzinach, spowodowanych długim okresem bezrobocia, rodzina zaczyna przejawiać nie tylko dysfunkcje ekonomiczne, ale także dysfunkcje w wewnątrzrodzinnych interakcjach. Zagrożenie ubóstwem pociąga za sobą także wiele skutków w sferze społecznej, co wiąże się z w marginalizacją społeczną. Mogą pojawiać się ponadto zaburzenia funkcji wychowawczej rodziny. W tej sytuacji niezbędna jest pomoc, zwłaszcza pomoc realizowana poprzez pracę socjalną. Problematykę rodzin z problemem bezrobocia kontynuuje Anna Marzec-Tarasińska. Autorka zwraca uwagę, że wywiera ono istotny wpływ na sytuację współczesnej rodziny. Po dłuższym czasie może stać się powodem dysfunkcji, dezintegracji a nawet patologii rodziny, dlatego ważne jest wsparcie społeczne i pedagogiczne rodziny z problemem bezrobocia. Jacek Olszewski podejmuje problem zależności zachodzących między wydarzeniami życiowymi, poszukiwaniem wsparcia społecznego, ujmowanego jako sposób radzenia sobie ze stresem, a zaburzeniami lękowymi. Na podstawie wyników przeprowadzonych przez siebie badań autor stwierdził, iż pacjenci z zaburzeniami lękowymi różnią się od osób zdrowych pod względem częstości poszukiwania wsparcia społecznego oraz, że istnieją związki między wydarzeniami życiowymi a poszukiwaniem wsparcia społecznego u pacjentów z zaburzeniami lękowymi i u osób zdrowych.Wstęp 9 Kolejne teksty koncentrują się na środowisku szkoły jako instytucji, która w swoich działaniach podejmuje również zadanie wspierania rodziny ucznia. Eugenia Iwona Laska porusza problematykę relacji nauczyciel-uczeń w kontekście klasy i szkoły. Autorka zwraca uwagę na współdziałanie nauczyciela w uczniami, rodzicami i lokalną społeczno- ścią. Z kolei Krystyna Węgrzyn-Białogłowicz zwraca uwagę, że brak wiedzy dotyczącej procesu dorastania i zależności pomiędzy obszarami zamian zarówno wśród rodziców, jak i nauczycieli, może przyczynić się do nadmiernych napięć emocjonalnych, wymagających wsparcia ze strony dorosłych, wspomaganych profesjonalnymi działaniami środowiska szkolnego. Na roli pedagoga szkolnego w kontekście wspierania ucznia skoncentrowała się Wiesława Walc. Autorka zwróciła uwagę, iż w wykazach zadań pedagogów – zarówno zało- żonych, jak i rzeczywiście realizowanych – stosunkowo rzadko pojawia się odniesienie do oddziaływania na rodzinę lub działania wspólnie z rodziną ucznia (poza najnowszymi przepisami dotyczącymi pomocy psychologiczno-pedagogicznej, gdzie konieczność współpracy z rodziną ucznia jest mocno podkreślana). Warto jednak zauważyć, iż w praktyce skuteczne działanie pedagoga szkolnego jest niemożliwe bez współpracy ze środowiskiem rodzinnym ucznia, wspierania go w realizacji funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Problematykę szkoły zamyka tekst Andrzeja Garbarza dotyczący poszukiwań miejsca etyki w działalności szkoły. W ujęciu historycznym autor rozważa związki etyki z pedagogiką, a także wskazuje na dylematy związane z etyką jako przedmiotem nauczania w szkole. Kolejne artykuły prezentują praktyczne propozycje i dokonania w zakresie działalności wspierającej rodzinę. Tę część tekstów otwiera artykuł Krystiana Wojaczka, poruszający problematykę zajęć rekolekcyjno-warsztatowych małżeństw. Jest to forma bardzo dobrze przyjmowana przez małżonków i przede wszystkim wydaje się być skuteczną w procesie uprzedzania kryzysu małżeństwa i rodziny. Oprócz tego, jedną z ewidentnych korzyści tej formy pracy jest inspiracja uczestników do tworzenia środowiska wsparcia małżeństwa i rodziny, Koncepcji budzenia sił ludzkich w asystenturze rodziny poświęcony został artykuł Izabeli Krasiejko. Autorka zwróciła uwagę, iż istotne są kompetencje metodyczne asystenta rodziny. Przydatne może być zatem respektowanie idei empowerment oraz zastosowanie zasad i metod opartych na niej modeli, takich jak m.in. Podejście Skoncentrowane Na Rozwiązaniach. Przedstawiono zatem założenia tych modeli oraz wskazówki metodyczne, które mogą być zastosowane w trakcie realizacji ustawowych zadań asystenta rodziny. Dariusz Baran, prezentując podmiotowo-systemowy model pracy z dzieckiem i rodziną, zwraca uwagę, że osoby pracujące z dziećmi i rodzicami w różnych instytucjach i organizacjach potrzebują współpracy. Wszyscy stają przed wyzwaniem, jak uszanować podmiotowość dziecka, rodziców i własną samych profesjonalistów, jak skutecznie rozwiązywać problemy w sytuacji kryzysowej w obliczu różnorodności profesji, podejść, paradygmatów, wartości i języków opisu rzeczywistości. Podmiotowo-systemowy model pracy z dzieckiem i rodziną jest odpowiedzią na te potrzeby. Pracy socjalnej z zastosowaniem Videotreningu Komunikacji, Podejścia Skoncentrowanego na Rozwiązaniach i Konferencji Grupy Rodzin poświęcił swój artykuł Lucjan Miś. Autor opisał główne założenia tych sposobów pracy rodzinami i źródła sukcesu w ich instytucjonalizacji. Praca odpowiednich fundacji i stowarzyszeń była podstawą udanego wprowadzenia w życie nowych metod pracy z rodziną. Agnieszka Walendzik-Ostrowska poświęciła swój artykuł niekonwencjonalnym formom pracy socjalnej wykorzystującym streetworking wśród dzieci. Szacuje się, że w dzie10 Wstęp więciomilionowej grupie dzieci (poniżej 18 roku życia) żyjących w Polsce 1,2 mln to dzieci ulicy. Konieczne zatem staje zintensyfikowanie działań ukierunkowanych na tę grupę. Na nowe formy pracy z osobami bezdomnymi zwróciła uwagę Beata Szluz. Autorka skupiła się na streetworkingu wśród osób bezdomnych, programach mieszkalnictwa socjalnego, które obejmują m.in. lokale wspierane, samodzielne i nadzorowane, a także ukazała różnorodne formy aktywizacji zawodowej tych osób. Częstym bowiem ich doświadczeniem jest marginalizacja i stygmatyzacja społeczna, będąca efektem zajmowanego miejsca i pozycji w społeczeństwie. Niechęć do kontaktowania się z instytucjami wynika m.in. ze złych doświadczeń, funkcjonowania na marginesie życia społecznego, konfliktów z prawem itp. Komplementarność działań podejmowanych przez pracowników ulicy i pracowników służb społecznych ma zatem szczególne znaczenie. Temat wsparcia i pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla rodzin, które adoptowały dziecko podjęła Dorota Dominik. Autorka zwróciła uwagę na problemy, jakie mogą pojawić się wkrótce po adopcji, jak i na te, które narastają i ujawniają się kilka miesięcy czy lat po niej. Na zakończenie zaprezentowała różne formy pracy i możliwości pomocy rodzinie realizowane m.in. przez Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy w Rzeszowie. Kolejne teksty ukazują konkretne rozwiązania w dziedzinie wspierania rodziny przez różne podmioty w środowisku lokalnym. Józefa Matejek skoncentrowała się na działaniach na rzecz rodziny w zadaniach Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. Marzena Okrasa natomiast dokonała analizy niepieniężnych świadczeń wspomagających funkcjonowanie rodziny na przykładzie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Lublinie. Kolejne autorski ukazały rolę organizacji pozarządowych w systemie wspierania rodziny w Polsce. Ewelina Zdebska przedstawiła dokonania wybranych organizacji pozarządowych w Małopolsce, natomiast Elżbieta Dolata i Aleksandra Mach zaprezentowały działalność Fundacji Pomocy Młodzieży im. Jana Pawła II „Wzrastanie” w Łańcucie. Materiał zaprezentowany w publikacji kończy artykuł Leszka Trzaski, który prezentuje inną perspektywę wspierania – punkt widzenia osób wspieranych. Materiałami do przemyśleń i refleksji autora były: osobiste kontakty z osobami wspieranymi w programach edukacyjnych i w gabinetach psychoterapeutycznych oraz analiza publikacji o pomocy psychoterapeutycznej i treści edukacyjnych programów wspierających. W opracowaniu proponuje się wprowadzenie nowej kategorii opisowej – protektor – związanej m.in. z protekcjonalnym stosunkiem osób wspierających do ich klientów, czemu przypisany tu jest główny czynnik destrukcyjny w procesach wspierania. Proponowana czytelnikowi publikacja stanowi wyraz analiz przedstawicieli różnych dziedzin nauk społecznych, a także praktyków na co dzień podejmujących problematykę funkcjonowania współczesnej rodziny i oferowanych jej form wspomagania. Ukazano w niej nowe propozycje strategii, form i metod pracy z rodziną. Podkreślono rolę różnych elementów systemu wspierania rodziny (instytucji pomocy społecznej, szkoły, organizacji pozarządowych). Można wiec mieć nadzieję, że publikacja okaże się interesującym materiałem zarówno dla badaczy, jak i praktyków, zajmujących się interdyscyplinarnym działaniem na rzecz rodziny.Pozycja Podkarpackie spółdzielnie socjalne(Wydawnictwo Bonus Liber, 2013) Szluz, BeataW ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (numer umowy: UDA-POKL.07.02.02-18-040/10-00), w zakresie Priorytetu: VII. Promocja integracji społecznej – numer i nazwa działania: 7.2. Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnieniu sektora ekonomii społecznej, numer i nazwa poddziałania: 7.2.2 Wsparcie ekonomii społecznej – realizowano projekt Podkarpackie spółdzielnie socjalne. Wniosek został złożony w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Rzeszowie (numer konkursu: 10/POKL/7.2.2/2010). Okres realizacji projektu przewidziano na czas od dnia 1.03.2011 r. do 31.12.2013 r. Obszarem realizacji projektu było województwo podkarpackie, z kolei projektodawcą: Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. W ramach projektu powstała publikacja o zagrożeniach w pierwszym roku funkcjonowania spółdzielni socjalnych. Autorzy przygotowali i prowadzili badania: przeprowadzili wywiady z respondentami bezpośrednio w siedzibach spółdzielni socjalnych, zastosowali także technikę ankiety diagnozującej kondycję spółdzielni oraz badanie ankietowe wśród „liderów” spółdzielni, które powstały w trakcie realizacji projektu (15 spółdzielni socjalnych).Pozycja STOLICA PODKARPACIA WCZORAJ I DZIŚ. STUDIUM SOCJOLOGICZNE SPOŁECZNYCH ASPEKTÓW PRZEMIAN W RZESZOWIE W LATACH 1989-2009(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Kotarski, Hubert; Malicki, KrzysztofRzeszów stanowi niewątpliwie szczególnie interesujący obiekt do badań. Poddawany wnikliwym analizom już w okresie PRL-u, także dziś domaga się zainteresowania badaczy, wsparcia ze strony ludzi nauki oraz wszystkich osób pragnących widzieć jego rozwój. Prężnie rozbudowujące się miasto o dużym potencjale rozwojowym potrzebuje tego i na takie zainteresowanie zasługuje. Refleksja taka w przypadku Rzeszowa nie jest bynajmniej czymś pionierskim. Stanowi bardziej kontynuację już istniejącego i znaczącego dorobku socjologicznych studiów poświęconych temu miastu. W niniejszej pracy położono największy nacisk na te czynniki, które decydują o randze miasta oraz jego pozycji. Podjęto próbę refleksji nad najbardziej cennym kapitałem decydującym o przyszłości Rzeszowa – jego mieszkańcach. To oni stanowią podstawę jego siły i szanse na rozwój. Poddano zatem analizie ich aktywność obywatelską, kapitał społeczny, zanalizowano aktualne postrzeganie problemów miasta, jego atutów oraz wad. Wszystkie te aspekty stanowią z pewnością pożyteczny materiał dla osób zarządzających miastem, które pretenduje do roli metropolii nie tylko w wymiarze regionalnym, ale także krajowym. Wychodząc z założenia, że zrozumienie każdego ze zjawisk powinno poprzedzać rozpoznanie tak bieżącej sytuacji, jak i jego kontekstu historycznego, w pracy tej odwołaliśmy się wyczerpująco do przeszłości miasta oraz jego złożonej symboliki będącej wynikiem wielowiekowego naznaczania. Wyjaśnienie współczesności ignorujące historię i pamięć o niej zawsze będzie ułomne i może skutkować nieporozumieniami. Żadna wspólnota pracująca na swoją przyszłość nie powinna odwracać się plecami do swej przeszłości. Znajomość swych korzeni może być jedynie pomocna w takich działaniach. W zamierzeniu autorów praca ta powinna mieć charakter praktycznego przewodnika po współczesnych problemach miasta widzianych oczami jego mieszkańców oraz w ich imieniu wskazywać decydentom politycznym kierunki rozwoju.Pozycja Etyczne i społeczne konsekwencje osiągnięć nowoczesnej biotechnologii(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Cynk, KarolinaW książce wyjaśnione zostały sposoby produkcji i wykorzystania zmodyfikowanych genetycznie mikrobów i roślin. Zaprezentowane zostały również wybrane teorie naukowe: utylitaryzm, deontologizm i paradygmat systemu światowego I. Wallersteina. Głównym celem monografii była próba podjęcia refleksji etycznej na temat produkcji i zastosowań wybranych organizmów transgenicznych. Dokonana została również analiza danych z badań przeprowadzonych przez TNS OBOP oraz Martin&Jacob na temat GMO.Pozycja Lokalne komunikowanie polityczne(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Furman, Wojciech; Kuca, PawełKsiążka zawiera zbiór artykułów, które dotyczą różnych aspektów lokalnego komunikowania politycznego w Polsce na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI w. W obszarze zainteresowania autorów poszczególnych artykułów jest zarówno lokalne komunikowanie polityczne z wykorzystaniem mediów internetowych jak i tradycyjnych.Pozycja Kapitał ludzki i kapitał społeczny a rozwój województwa podkrarpackiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Kotarski, HubertPozycja Wykluczenie społeczne. Diagnoza, wymiary i kierunki badań(Uniwersytet Rzeszowski, 2013) Wilk, Sławomir; Pokrzywa, MagdalenaNajważniejszym zadaniem badaczy zajmujących się wykluczeniem społecznym jest prawidłowa i rzetelna diagnoza problemów ludzi i środowisk doświadczających wykluczenia społecznego oraz analiza wpływu tego zjawiska na różne obszary życia społecznego. Mimo wielu badań socjologicznych i ekonomicznych problematyka wykluczenia społecznego nie jest ciągle wystarczająco rozpoznana. Kwestią kluczową jest również identyfikacja działań mających na celu skuteczne zapobieganie i ograniczanie wykluczenia społecznego i jego negatywnych konsekwencji. Niniejszy tom prezentowanych rozpraw stanowi uzupełnienie dotychczasowej wiedzy w tym zakresie. Publikacje zawarte w monografii zostały pogrupowane we wzajemnie przenikające się obszary, które dotyczą szerokiej refleksji nad zjawiskiem wykluczenia społecznego. Szczególną uwagę poświęcono wykluczeniu cyfrowemu, gdyż pomimo coraz większego dostępu do Internetu oraz rozwoju infrastruktury teleinformatycznej stanowi ono istotny problem dla milionów mieszkańców Polski oraz całej Unii Europejskiej. Należy zaznaczyć, że wykorzystywanie nowoczesnych technologii w coraz większym stopniu warunkuje pełne uczestnictwo w życiu społecznym i gospodarczym. Ważne miejsce w publikacji zajmuje omówienie wybranych programów i działań zmierzających do minimalizacji wykluczenia społecznego.Pozycja Dzienniki regionalne w Polsce. Stan na koniec grudnia 2013 roku(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Kuca, Paweł; Furman, Wojciech; Wolny-Zmorzyński, KazimierzW ramach książki zostało zaprezentowanych 20 dzienników regionalnych wydawanych w Polsce. Wszystkie tytuły są opisane według podobnego schematu. W poszczególnych rozdziałach przedstawiono historię dzienników, zmiany właścicielskie po roku 1990, misję gazet zapisaną w dokumentach redakcyjnych, strukturę redakcji w roku 2013.Pozycja Elektroniczna administracja w społeczeństwie informacyjnym. Model a rzeczywistość na przykładzie województwa podkarpackiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Wilk, SławomirNiniejsza publikacja składa się z dziesięciu rozdziałów. W pierwszym przedstawiono założenia koncepcji pracy oraz doniosłość problematyki związanej z funkcjonowaniem elektronicznej administracji w kontekście wykluczenia cyfrowego. Drugi rozdział podejmuje problematykę funkcjonowania elektronicznej administracji, wychodząc od zagadnień definicyjnych, następnie przedstawiając istotę zjawiska. W rozdziale zaprezentowano także dokumenty strategiczne dotyczące elektronicznej administracji i wykluczenia cyfrowego obowiązujące na różnych szczeblach prawodawstwa (unijnego, polskiego, regionalnego). Następnie w pracy zamieszczono informacje odnoszące się do sposobów opisu wykluczenia cyfrowego. Kolejny rozdział prezentuje zagadnienia metodologii badań, a następne cztery odzwierciedlają założenia modelu dostępu do technologii zaproponowane przez Jana van Dijka, które wykorzystywane są w niniejszej publikacji, tj. dostęp motywacyjny, dostęp materialny, dostęp kompetencyjny oraz dostęp użytkowy. W rozdziale dziewiątym zaprezentowano opinie mieszkańców województwa podkarpackiego w zakresie funkcjonowania elektronicznej administracji i zapotrzebowania na e-usługi publiczne, a rozdział ostatni zawiera wnioski z badań.Pozycja Glosariusz ABGB. Austriacki Kodeks Cywilny z przytoczonymi cytatami. Glossar des ABGB(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Świrgoń-Skok, Renata; Olszewski, Jan; Arkuszewska, Aneta; Bosak, Maria; Łukasiewicz, Jakub M.; Szreniawski, Piotr; Bielaszka, Robert; Mroczyński-Szmaj, Łukasz; Olszewska-Wasylik, Dominika; Stapiński, Rajmund; Trela, Małgorzata; Wałęga, Marcelina; Kuczera, Małgorzata; Łoś, CzesławPozycja Zjawisko bezdomności w wybranych krajach Unii Europejskiej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Szluz, BeataMarginalność społeczna jest analizowana przede wszystkim jako zjawisko struktury społecznej. Pojawiają się ludzie nieprzypisani, w konsekwencji różnych uwarunkowań, do określonych pozycji społecznych. Nie korzystają ze statusowych uprawnień właściwych tym pozycjom lub zajmują pozycje o statusie w mniejszej czy większej mierze „ułomnym”. Marginalność jest to w pewnym stopniu ograniczone uczestnictwo w określonym porządku społecznym oraz brak dostępu do jego podstawowych instytucji, np.: rynku pracy czy konsumpcji, systemu instytucji wymiaru sprawiedliwości, systemu edukacji, a także systemu gwarancji socjalnych. Bycie izolowanym czy izolowanie się jednostki można przedstawić jako proces składający się z czterech kolejnych faz. Pierwsza, nosząca nazwę separacji pierwotnej wiąże się ze stopniowym doświadczaniem braku wstępu do różnych grup społecznych, wycofywaniem się z różnych sytuacji. Kolejno następuje dostrzegana zmiana sposobu życia, która związana jest z popadaniem w nieznane, obce dla danej jednostki położenie. Człowiek podejmuje próbę definiowania nowej sytuacji, egzystuje w niej bez możliwości oczekiwania społecznego wsparcia. Kolejną fazą jest zawieszenie wiążące się z niemożnością wejścia w nową sytuację społeczną. Jest to przystosowanie się do bierności. Dochodzi do separacji wtórnej i utwierdzenia się w konieczności życia w izolacji. Następuje stopniowe przeformułowanie reguł życia. Jednostki funkcjonują w dwóch sferach, są członkami społeczeństwa, jednocześnie wchodzą w obszar bycia zbędnym, nikim. Bezdomność jest przejawem skrajnego wykluczenia społecznego. Niejednoznaczne definiowanie i klasyfikowanie rodzajów bezdomności utrudnia rozpoznawanie tego problemu społecznego. Diagnozowanie zjawiska jest niełatwe, nie można bowiem precyzyjnie określić jaka liczba ludzi na świecie pozostaje w obecnej chwili bez „dachu nad głową”. Mając na uwadze różnice w tych zakresach w poszczególnych krajach Unii Europejskiej (UE), podejmuje się wiele działań mających na celu zarówno uściślenie pojęcia, jak również monitorowanie zjawiska. Niepokoi fakt, że bezdomność dotyka dorosłe osoby, częściej mężczyzn, niż kobiety, jak również dzieci. Zjawisko wywołuje zainteresowanie badaczy nie tylko w skali danego kraju, ale także w szerszym zakresie, m.in. w krajach UE, na której poziomie próbują oni wypracować wspólne stanowisko w odniesieniu do tego problemu społecznego. Wieloletnie studia literatury naukowej oraz własne badania stały się impulsem do napisania monografii, której celem jest zobrazowanie zjawiska bezdomności w wybranych krajach UE w oparciu o zastosowanie metody socjologicznej analizy materiałów zastanych (przeprowadzanej metodą Desk Research), która opiera się na pozyskiwaniu i analizowaniu już istniejących, dostępnych danych. Przygotowanie książki wymagało prowadzenia szczegółowej kwerendy literaturowej, którą stanowią nie tylko opracowania zwarte, rozdziały w monografiach, artykuły z czasopism, ale także regulacje prawne, raporty z badań, opracowania urzędów statystycznych oraz wiele materiałów zaczerpniętych ze stron internetowych. Dostęp do elektronicznych baz czasopism i innych publikacji oraz wielu stron np. organizacji pozarządowych, umożliwił pozyskanie i analizowanie bardzo bogatego zasobu danych. Książka składa się z dwudziestu czterech rozdziałów, w których zarysowano pojęcie i europejską klasyfikację rodzajów bezdomności, ukazano monitorowanie oraz strategie, podejścia, metody przeciwdziałania problemowi na poziomie UE. W kolejnych rozdziałach zawarto szczegółowe analizy zjawiska w wybranych krajach UE: Austrii, Belgii, Czechach, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Litwie, Łotwie, Niemczech, Portugalii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Węgrzech, Wielkiej Brytanii oraz we Włoszech. Mając na uwadze, iż książka będzie przygotowana przede wszystkim dla polskich czytelników, pominięto analizę zjawiska bezdomności w Polsce. Skoncentrowano się bowiem na ukazaniu tych zakresów zagadnień, które w socjologii określa się „białą plamą”. Przyjęto ponadto alfabetyczny układ odnoszący się do analizowanych państw, celowo nie dokonano ich grupowa. Wybraną typologię ukazano w podsumowania, co wiązało się z zabiegiem, którego efektem ma być pobudzenie czytelnika do dyskusji i dalszych eksploracji naukowych. W każdym rozdziale wyodrębniono trzy podrozdziały, aby ułatwić czytelnikowi studiowanie, tzn. specyfikę zjawiska, jego skalę oraz przeciwdziałanie bezdomności. Podsumowanie zostało napisane z zamysłem uwypuklenia i dokonania porównań, zatem wskazania na te aspekty i działania, które wydają się korzystniejsze, efektywniejsze, a może także w dłuższym czasie tańsze z perspektywy ekonomicznej. W monografii zawarto bogatą bibliografię, która może stanowić inspirację do dalszych poszukiwać naukowych. a także stanowić impuls do przemyśleń dla praktyków, którzy poszukują innowacyjnych propozycji.Pozycja Polska i Ukraina w dobie transformacji(PRO CARPATIA, 2014-12-31) Ewa Draus i Paweł Trefler (red.)Pozycja Pragmatics of social and cultural capital(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Kotarski, HubertIn the work Pragmatics of social and cultural capital, which you are handed in, au-thors from different academic centers in Europe, North America, South America and Oceania investigate various aspects of the theory of social and cultural capital.Pozycja Public relations i polityka informacyjna w samorządzie terytorialnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Chmielewski, Zbigniew; Kuca, Paweł; Polak, RafałPublikacja jest próbą spojrzenia na sposób komunikowania przyjęty przez różne szczeble samorządu terytorialnego w Polsce w polityce informacyjnej, w tym działań z zakresu public relations. Praca obejmuje wyniki badań praktyki public relations w wybranych gminach, a także prowadzenie działań z zakresu polityki informacyjnej w powiatach ziemskich i samorządach wojewódzkich w Polsce.