Dydaktyka Polonistyczna nr 9(18)2023
URI dla tej Kolekcji
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 24
- PozycjaMatki dzieci z niepełnosprawnościami wychodzą z cienia w reportażowych prowokacjach Jacka Hołuba(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Strzępek-Leśniak, BeataArtykuł dotyczy rozważań na temat analizy wybranych reportaży Jacka Hołuba ze zbiorów Żeby umarło przede mną. Opowieści matek niepełnosprawnych dzieci oraz Niegrzeczne. Historie dzieci z ADHD, autyzmem i zespołem Aspergera. Autorka koncentruje się na charakterystyce narracyjnego dyskursu macierzyńskiego realizowanego przez kobiety wychowujące niepełnosprawne dzieci. Jacek Hołub, oddając głos matkom, daje możliwość upublicznienia ich perspektywy przeżywania macierzyństwa. W tekście podkreśla się szczególną rolę reportażysty, który konstruuje wiarygodny opis kulturowy poprzez „matrifokalność”, wyrażoną za pomocą upodmiotowienia matki w procesie narracji. Wnioski dowodzą, że prowadzona opowieść stwarza szansę odzyskiwania własnej tożsamości przez poszczególne bohaterki reportaży, a także rozwija empatię czytelnika oraz walczy ze stereotypami społecznymi.
- Pozycja„Sztuczna inteligencja” a duchowość człowieka(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Strzelecki, RyszardArtykuł dotyczy wielorakich odniesień między człowiekiem a komputerem. Zasadnicza rola komputera w tych odniesieniach polega na symulowaniu procesów umysłowych człowieka. Zakres symulacji i stopień zbliżenia możliwości maszyn cyfrowych do wielorakich uzdolnień człowieka jest różny – począwszy od analogii rachunkowej aż po zamysły stworzenia komputerowego sobowtóra bliskiego człowiekowi w zakresie podstawowych uzdolnień: intelektualnych, psychicznych, a nawet duchowych. Część owych zamierzeń, dotyczących elementarnych zadań obliczeniowych, została w świecie zrealizowana, część może zostać zrealizowana, są jednak aspiracje, które nigdy nie będą spełnione. Staje się tak zawsze wówczas, gdy od komputera wymaga się symulacji stanów, których nie może on wytworzyć (takich jak: świadomość, intencjonalność czy duchowość). Mimo tej oczywistej prawdy i nie bacząc na narastające trudności, zabiegi takie są podejmowane, a trudności narastają, gdy symulacją obejmuje się coraz głębsze wymiary istoty ludzkiej. W poszczególnych częściach artykułu zostały omówione kolejne etapy „komputacyjnego” zgłębiania wymiarów człowieka, poczynając od najbardziej płytkich, aż po wymiar najgłębszy. Zatem stosunkowo najmniej trudności wyłania się we wzajemnym odnoszeniu człowieka i komputera na płaszczyźnie inteligencji obliczeniowej (część 1); więcej perypetii sprawia symulowanie świadomości (część 2), wyraźne już perturbacje wiążą się z wysiłkami wyposażania komputera w intencjonalność, która w istocie winna być przecież aktowa (część 3); dalej mowa o duchowości i mistyce – o dyspozycjach jeszcze bardziej dla komputera nieosiągalnych (część 4). W usilnych dążeniach do zrównania człowieka z komputerem stosuje się dwojakiego rodzaju strategie. Pierwsza polega na upodrzędnieniu czy wręcz lekceważeniu tych zdolności człowieka, które nie mogą być symulowane (zniżanie człowieka do komputera). Druga – na przedefiniowaniu funkcji komputera celem nadania im charakteru i nazw stosownie do atrybutów człowieka (podnoszenie komputera do miary człowieka). Artykuł poprzedzały liczne wypowiedzi, stanowiska, nadzieje oraz formułowane wobec „sztucznej inteligencji” oczekiwania. Wszelako w tekście obecnym udzielona została odpowiedź ostateczna – bariera między człowiekiem a komputerem, mimo prób jej przełamania, jest nieprzekraczalna. Zapowiedź tej tezy zarysowana jest już w tytule, potwierdzona rozległą argumentacją, a wyrażona w części 4, wykluczającej możliwość utożsamienia człowieka z komputerem. Toteż niezależnie od różnych mniemań, życzeń czy przeświadczeń zarysowuje się trudna do uchylenia diagnoza: szczyt możliwości komputera wyraża się potężną zdolnością obliczeniową, zaś szczyt możliwości człowieka wyraża się głębią duchowości mistycznej.
- Pozycja„Bycie kobietą to krwawa harówka” – pseudofeministyczne kreacje bohaterek współczesnych retellingów na przykładzie Północy w Everwood M.A. Kuzniar(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Matuszko, KingaW artykule zanalizowano pseudofeministyczne sposoby kreacji bohaterek współczesnych retellingów. Za przedmiot refleksji obrano powieść M.A. Kuzniar Północ w Everwood (2022), będącą reinterpretacją opowiadania Dziadek do orzechów i Król Myszy E.T.A. Hoffmanna. Wskazano, że autorki, reinterpretując klasyczne historie, chcą uczestniczyć we współczesnych dyskursach postulujących akceptację dla odmienności, a także równorzędność światopoglądów. W tym celu wprowadzają w swoje powieści różnorakie refrakcje, m.in. próbują odzyskać kobiece bohaterki i akcentują przy tym ich aktywną rolę w fabule. Starają się przy tym podkreślać ich cechy potocznie kojarzone z feminizmem, co niejednokrotnie wywołuje przeciwny efekt, a ich utwory można interpretować jako pseudofeministyczne. Jest to szczególnie widoczne w takich zabiegach, jak demonizowanie mężczyzn (np. brak pozytywnych postaci męskich, pokazywanie wszystkich jako złych lub słabych) oraz karykaturalnym akcentowaniu kobiecej siły i niezależności.
- PozycjaCyganki Ficowskiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Jazowska, MonikaWykorzystując autobiograficzne wątki z życia wybitnego cyganologa Jerzego Ficowskiego, podjęłam próbę przedstawienia wybranych przeze mnie postaci Cyganek, których losy zostały utrwalone w książce Demony cudzego strachu. Szczegółowe opisy funkcjonowania środowiska kobiecego tej etnicznej grupy, a także przyjaźnie, jakie zawarł Ficowski, pozwoliły na przenikliwe scharakteryzowanie wizerunku kobiety – Romki.
- PozycjaWizerunek mężczyzn i chłopców w literaturze popularnej dla młodzieży – analiza zjawiska na wybranych przykładach(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Falińska-Toboła, MarcelinaCelem artykułu jest analiza sposobów postrzegania mężczyzn i chłopców w literaturze dla młodzieży typu young adult. Zjawisko jest analizowane na przykładach powieści Natalii Osińskiej: Fanfik, Slash oraz Fluff, a także Weroniki Łodygi Hurt/Comfort i Angst with happy ending. W artykule zostaje poruszona rola literatury dla młodzieży w życiu nastolatków, a także wartości determinujące wybór pozycji czytelniczych. Autorka zwraca uwagę na zjawisko przesunięcia socjalizacyjnego, które jest ważne dla pracy. Następnie analizuje postacie pod kątem roli w powieści, wieku, tożsamości płciowej i orientacji seksualnej. Wizerunki mężczyzn i chłopców w omawianych powieściach okazują się zróżnicowane. Na ich ukształtowanie wpływają zarówno krytyka feministyczna, jak i queerowa. Koniec artykułu zwieńczony jest próbą analizy wpływu płci autorek powieści na stworzone wizerunki męskich bohaterów.