„Wiedzowa siatka wzajemnych zależności” – koszmar nauczycieli czy uczniów?

Artykuł ukazuje obecność integracji wewnątrzprzedmiotowej na języku polskim, zgodnie z teorią prof. Henryka Kurczaba, konkretnie w pisaniu wypracowań maturalnych. Udowodniono w nim, że aby pogłębić interpretację danego tekstu, konieczne jest zastosowanie kontekstów interpretacyjnych. Jako przykład przedstawiony został szkic interpretacji porównawczej wierszy: Wspomnienie Juliana Tuwima i Józefa Barana, o takim samym tytule. Napisany został on zgodnie z wymaganiami maturalnymi, obowiązującymi od 2015 r. (tzw. stara formuła). Wykorzystano w nim konteksty literackie, kulturowe, filozoficzne oraz wiedzę przyrodniczą, co wiąże się z powstaniem „wiedzowej siatki wzajemnych zależności”. W ten sposób wyjaśniono zjawisko integracji tekstówi kontekstów występujące w interpretacji tekstu poetyckiego, a także w interpretacji porównawczej. Dodatkowo, przeprowadzone zostały badania, wśród absolwentów szkół średnich piszących maturę w „starej formule”. Zbadano między innymi, czy interpretacja była wybierana przez nich chętnie i co wpłynęło na ich decyzję. Zapytani zostali także o to, czy interpretacja tekstów na użytek własny jest dla nich interesująca.

The article demonstrates the presence of interdisciplinary integration within the Polish language, in accordance with the theory proposed by Prof. Henryk Kurczab, specifically in the context of writing high school graduation essays. It has been proven within the article that in order to deepen the interpretation of a given text, the application of interpretive contexts is necessary. As an example, a comparative interpretation sketch of the poems “Wspomnienie” (“Memory”) by Julian Tuwim and Józef Baran, both bearing the same title, has been presented. This sketch was composed in accordance with the high school graduation requirements in effect since 2015 (referred to as the “old formula”). The sketch utilizes literary, cultural, philosophical, and natural knowledge contexts, leading to the formation of a “knowledge-based network of mutual dependencies.” This approach elucidates the phenomenon of integrating texts and contexts within the interpretation of poetic texts, as well as in comparative analysis. Additionally, research was conducted among high school graduates who had taken the graduation exams under the “old formula.” Among the various aspects investigated were the graduates’ willingness to choose interpretation and the factors influencing their decision. Respondents were also queried about their interest in interpreting texts for personal use.