Rozdziały (KNH) / Chapters (CoH)

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/62

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 146

Krótka opowieść o przetrwaniu. "W nocy" Warłama Szałamowa
(Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, 1994) Pasterski, Janusz
Szkic poświęcony noweli Warłama Szałamowa "W nocy". Autor analizuje strukturę kompozycyjną i narracyjną utworu, problematykę oraz kreacje bohaterów. Miniatura prozatorska "W nocy" jest krótką, jednowątkową nowelą o przejrzystej fabule, celnie odsłaniającą rzeczywistość sowieckich łagrów. Należy do najlepszych przykładów współczesnej nowelistyki.
Problem mezolitu w Sudetach
(Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 1999) Bronowicki, Jarosław; Bobak, Dariusz
The problem of the Sudety Mountains as a territory ofMesolithic settlement has arisen only during last few years. The Sudety issue has not been dealt with in any particular way as far as the Czech part of the mountains is concerned due to the fact that the country is situated entirely in the upland and mountainous area of Central Europe. Until recently sites in the Polish part have not been known at alL After they were discovered it proved to be necessary to treat the Mesolithic period in the Sudety distinctively from the Lowland studies, and therefore the Sudety macroregion of Mesolithic settlement was introduced. At the present stage of research it appears that the Sudety were inhabited mostly by societies of Western Mesolithic technocomplex. Nearly all sites from today's Czech Republic and some Polish sites (such as Ratno Dolne 2, Radzikowice) can be related to the Beuronien; apparently the Sowie Mountains microregion of Mesolithic settlement was strongly influenced by the Beuronien, which implies possible cultural overlapping with a similar nature to the Fien group. At the same time the north parts of the Sudety were exploited by groups of Lowland origin, mostly from the Komornica - Duvensee technocomplex (such as Grodziszcze 7, Jeglowa 2). Numerous materials characteristic of Janislawice culture were found at the site ofGrodziszcze 7; their position, however, is not entirely clear (cultural influence or separate settlement stage). The earliest penetrations of Mesolithic population can be dated to the Boreal period (Orlice Mountains settlement microregion, Ratno Dolne 2), yet the largest development of the settlement can be observed during the Atlantic period. It is most probable that Mesolithic societies were functioning in the Sudety at the time when early agriculture settlements were expanding in loess areas. The Baltic erratic flint, which was imported to the south beyond its deposit range in fluvioglacial and moraine formations of the north part of the Sudety, was used as predominant raw material for tool production. A wide range of local non-flint materials was used as well, even in areas abundant in erratic flint. This fact may be considered to be the basic feature of the Sudety Mesolithic specificity, similarly to a prevailing tendency to locate the sites on heavy clay soils, which were generally avoided by Lowland communities.
Cyprian Kamil Norwid: „Fortepian Szopena”
(Wydawnictwo Piotra Marciszuka STENTOR, 1999) Stanisz, Marek
Poglądy literackie młodego Słowackiego
(Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, 1999) Stanisz, Marek
Wyroby z kryształu górskiego z mezolitycznego stanowiska Jegłowa 2
(Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, 2000) Bobak, Dariusz
Obchody kazimierzowskie w Galicji (1869 r.)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2001) Sierżęga, Paweł
Obchody rocznicy unii lubelskiej na terenie Galicji w 1869 roku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2001) Sierżęga, Paweł;
Lwów i prowincja galicyjska wobec setnej rocznicy insurekcji kościuszkowskiej (1894 R.)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2003) Sierżęga, Paweł
Pejzaże duszy. Próba interpretacji kontekstowej wiersza Juliusza Słowackiego „[Nie używałem leków i lekarzy...]”
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2005) Stanisz, Marek
Osadnictwo starszej epoki kamienia na północnym przedpolu Bramy Morawskiej
(Muzeum Podkarpackie w Krośnie, 2010) Bobak, Dariusz; Połtowicz-Bobak, Marta
Plateau Plaskowyz Glubczycki, a constituent part of the Moravian Gate area, is one of the principal and most abundant in archaeological sources regions in Poland. The aim of the research on the Older Stone Age being conducted in the southern stretch of this region is to examine settlement and determine the inter-regional connections linking the Polish and Czech parts of Silesia with Moravia. The earliest settlements were Middle Palaeolithic and they are represented by usually not very abundant sites, only some of which have been excavated. The chief sites include Raciborz-Studzienna, Pietraszyn, Owsiszczach, Dzierzyslaw, and Kornice. The artefacts which occur here may be associated with assemblages ofbifacial tools, and assemblages comprising a majority of unilateral tools. It is very hard to establish connections between these places and sites to the south of the Moravian Gate. However, certain differences may be observed for sites from the younger phase of the Middle Palaeolithic. While the predominant type in the southern part of the Opole area of Silesia are bifacial tool sites, most of the sites south of the Moravian Gate have assemblages which follow flake (Taubachien and Mousterien) traditions. Analogies of the Silesian settlements may be expected in the Lesser Poland region, at sites associated with a Micoquien complex. There are no imported raw materials in the Middle Palaeolithic sites. The situation for the younger periods is quite different. There is ample evidence for Szeleta Culture settlement, represented chiefly by the well-stocked sites at Lubotyn, which has been excavated, and at Dzieriyslaw. Other Szeletian sites have been identified at Pilszcz and Rozumice on the basis of surface finds. One could certainly consider this phenomenon a northern Szeletian centre, with assemblages and a settlement model clearly reminiscent of Moravian counterparts. The stone raw materials occurring here confirm a close link with the original area of Szeletian settlement. The few sites with sparse assemblages in the Czech part of Silesia mark out the route the migrations took and their final destination on the Plaskowyz Glubczycki plateau. The sites at Lubotyll and Dzierzyslaw, which belong to the large base-camp type, indicate that it was a fairly intensive and multi-season settlement that occurred in these territories. Not much research has been done on the Gravettian Culture, the best preserved specimen of which is the W6jcice site. However, the immediate environs of both sides of the Moravian Gate seem to have been the peripheries of Gravettian settlement, and the area was only oflimited interest for these people, probably mostly for the acquisition of raw materials. The occurrence of Magdalenian settlement, although evidenced only by sporadic, isolated sites, may be indicative of close relations joining the areas on either side of the Moravian Gate. This is illustrated by the high degree of similarity in the assemblages at the Dzierzyslaw and Hranice sites. Perhaps the land vicinal to the Moravian Gate constituted an integral territory accommodating one community. Currently we have far too few data available to be able to answer this question, nonetheless the issue may be a subject for further research. The prolific base camp at Dzierzyslaw, settled time and again, is evidence that this area was regularly penetrated by Magdalenian people. Attempting to answer the question of the significance of the Moravian Gate for the diffusion of settlement and culture in Central Europe is by no means an easy task The role of this communication route seems to have increased after the Middle Palaeolithic, but its importance varied depending on the period, and above all on the amount of interest the respective human groups showed in extending their area of settlement into neighbouring territories northward or, less often, southward. This in turn depended on a series of factors connected with environmental conditions and culture. Evidently sparse settlement, small sites and poor assemblages were characteristic not only of the Polish, but also the Czech part of Silesia. The observed density of settlement immediately north and south of the Moravian Gate gives no grounds at all for a distinction between these two micro-regions as regards settlement. If this is a true hypothesis, then it would seem reasonable to conclude that the peripheral nature ofPalaeolithic settlement on the Plaskowyz Glubczycki plateau was not due to the Carpathians and Sudetes acting as a barrier to migration through the Moravian Gate, but to some other causes which curtailed interest in both the Polish and the Czech side of Silesia as settlement areas, but which are still unknown.
Przeszłość i przyszłość „prefacjologii” literackiej. Przegląd zagadnień, perspektywy badawcze
(Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2010) Stanisz, Marek
Przedmiotem artykułu jest prezentacja projektu badań przedmów do dzieł literackich. Autor prezentuje możliwości analizowania wypowiedzi wprowadzających z różnych perspektyw i pozycji badawczych: nie tylko jako dokumentów i świadectw pozaliterackich, ale przede wszystkim jako tekstów rządzących się własnymi prawami, posiadających specyficzny sposób istnienia oraz właściwe sobie reguły kompozycyjne i retoryczne.
A new Federmesser culture site in the Głubczyce Plateau on the background of the settlement of the arched backed blade complex in Southern Poland, Moravia and Bohemia
(Knižnice České Společnosti Archeologické, 2010) Bobak, Dariusz; Połtowicz-Bobak, Marta
Naddniestrzańskie rubieże kulturowe w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza
(Instytut Archeologii UR, 2010) Czopek, Sylwester
In dem Artikel werden die Kulturgrenzgebiete besprochen, die man im Laufe der Bronze- und Früheisenzeit am Dnjestr beobachten kann. Eine wesentliche Bedeutung in der Erforschung dieses Problems spielt das Wirken von Prof. J. Machnik, der mit seinem Team intensive Untersuchungen im oberen Dnjestr-Lauf geführt hat (Abb. 1–2). Aus der Anfangscharakteristik der natürlichen Bedingungen geht hervor, dass man dort 3 Grundzonen unterscheiden kann, die sich voneinander durch die wichtigsten die Besiedlung determinierenden Parameter unterscheiden (Abb. 3): I – der obere Flusslauf (ungefähr bis zur Höhe der heutigen Stadt Iwano-Frankiwsk), der zur geophysikalischen Landschaft der Karpaten und Hinterkarpaten gehört, und zugleich die Grenze zwischen dem Mittel- und Osteuropa in der Klassifizierung der physikalisch-geographischen Einheiten darstellt; II – Mittleres Einzugsgebiet (ungefähr bis zur Höhe von Kischinau), das zur Wald-Steppen-Zone Osteuropas gehört und in zwei Teile gegliedert ist – der Nordteil (A) mit der Podolische Platte und der Südteil (B), der deutlich anders auf dem rechten (Dnjepr- Hochebene, Moldauisches Hochland) und dem linken (Fortsetzung der Podolischen Platte) Dnjestr-Ufer ist; III – Der untere Lauf (von Kischinau bis zur Mündung) mit den Landschaften: Schwarzmeertiefland (südliche Unterzone) und den Teilen von dem moldauischen Hochland und der Podolischen Platte (nördliche Unterzone), die zur Steppenzone gehören. In dem weiteren Teil wird die kulturelle Differenziertheit jeder Zone in folgenden chronologischen Abschnitten behandelt (Abb. 4.). Als Fazit stellt der Autor fest, dass das Dnjestr-Einzugsgebiet in der Bronze- und Früheisenzeit eine ziemlich differenzierte Region darstellt, in der die kulturellen Wandlungen im ähnlichen Rhythmus verliefen (Abb. 5.). Die zwei unterschiedlichsten Zonen I und III weisen einerseits starke mitteleuropäische Bezüge (Zone I) und andererseits Anknüpfungen an die Schwarzmeer –und Steppengebiete (Zone III) auf. Diese Bereiche bilden zugleich die kulturellen Grenzgebiete mit allgemeineuropäischer Bedeutung. Eine besondere Rolle spielte vor allem die Steppenzone, die zur Pontischen Provinz (am Schwarzen Meer) gehörte, nicht nur wegen der natürlichen Bedingungen, sondern auch wegen der kulturellen Zugehörigkeit. Sie war eine Kontaktzone (ein Kommunikationsweg) zwischen den Gebieten am Schwarzen Meer und dem Donau- Einzugsgebiet. Im Vergleich zu den Zonen I und III weist das Gebiet des mittleren Dnjestr-Laufs (Zone II) eine deutliche Differenziertheit auf. Im Laufe der hier besprochenen Zeitspanne bildeten sich hier jedoch keine Kultureinheiten, und die vorkommenden Gruppierungen knüpfen mehr oder weniger an die Nachbargebiete an. Für manche von ihnen ist ein gewisser Synkretismus charakteristisch. Diese Zone des Dnjestr-Gebietes ist eben eine Region, wo sich die Einflüsse aus der Waldsteppenzone Westeuropas und aus den im Karpatenbecken, der auch das Donau-Gebiet umfasst, lokalisierten Kulturen, begegnen. Man kann hier die Unterschiede zwischen dem rechten und dem linken Dnjestr -Einzugsgebiet beobachten. Sie sind am deutlichsten in der Zone II B, wo wir scharfe Differenzen zwischen den Kulturen aus den Gebieten heutigen Moldawiens (Kischinau-Korlateni, Kzija-Saharna, Basarabi-Szodeneszti, oder die thrakisch-getische Kultur) und den auf dem rechten ukrainischen Ufer lokalisierten Kulturen beobachten können. Wenn es nicht aus dem Forschungsstand oder aus der unterschiedlichen Interpretation der archäologischen Quellen zu beiden Seiten der Staatsgrenze zwischen Moldawien und der Ukraine resultiert, dann haben wir mit einer deutlichen Grenzzone zu tun, für die Dnjestr eine wichtige Grenze bildete. Das Pruth – Dnjestr Zwischenstromgebiet tendiert während der ganzen Bronze- und Früheisenzeit zur breit verstandenen Donauzone, wobei das linke Dnjestr-Ufer den integralen Teil der osteuropäischen Waldsteppe bildet. In der Zone II A war der besprochene Fluss keine so deutliche Grenze, man kann nämlich zu beiden Seiten des Flusses vom gegenseitigen Durchdringen der ost- und mitteleuropäischen Elemente sprechen.
„Walka romantyków z klasykami”, czyli o dziejach pewnej metafory historycznoliterackiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Stanisz, Marek
Artykuł prezentuje dzieje metafory "walki romantyków z klasykami" w romantycznej krytyce literackiej oraz w późniejszej refleksji o literaturze. Na tle historii tej metafory autor omawia także inne konceptualizacje sporów przełomu romantycznego: obecne w romantycznej krytyce literackiej (metafory sporu, szkół literackich, drogi, przestrzeni wymagającej zagospodarowania, ładu i nieporządku politycznego, kłótni na Parnasie, uwięzienia i wyzwolenia oraz snu i przebudzenia), jak i we współczesnej historii literatury (metafory sporów o poezję, konfrontacji "pokoleń literackich", "idei programowych" romantyzmu, przełomu romantycznego). Autor dowodzi, że w I połowie XIX wieku metaforyka używana na określenie oświeceniowo-romantycznych sporów nie była ustabilizowana - konfrontacyjny typ wyobraźni krytycznej był właściwy głównie dla polemistów o wyraźnie opozycyjnych poglądach estetycznych, a krytycy nastawieni bardziej ugodowo posługiwali się łagodniejszymi formułami. Popularność metafor używanych w dobie romantyzmu była też zależna od etapu, na którym znajdowała się ówczesna debata literacka. Z kolei współczesna historia literatury korzysta wprawdzie z romantycznych konceptualizacji, ale proponuje także inne - zwykle niebatalistyczne - formuły ukazujące istotę ówczesnych polemik literackich.
U podstaw Naruszewiczowskiej wizji Litwy i stosunków polsko-litewskich
(Instytut Historii UAM, 2010) Sierżęga, Paweł
Konstytucja 3 maja w galicyjskiej myśli historycznej i publicystyce 1891 roku
(Wydawnictwo ПАІС Lwów, 2011) Sierżęga, Paweł
Osadnictwo starszej i środkowej epoki kamienia na terenach Podkarpacia w świetle badań na trasie autostrady A4 w latach 2005-2011
(Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, 2011) Bobak, Dariusz; Połtowicz-Bobak, Marta
The areas of south-east Poland, lying within the boundaries of today Podkarpackie voivodeship belong to those Polish areas where the Palaeolithic settlement is still poorly recognized. The research on the Older Stone Age has here, admittedly, a long, but very poor history. Therefore, the researchers noticed a large opportunity for understanding the settlements preceding the agricultural peoples in the areas of Podkarpacie after conducting field studies along the eastern section of A4 motorway construction. However, field work carried out here yielded no breakthroughs. The researchers discovered a few sites where the traces of settlement coming from the earliest period of prehistory were recorded. They registered in general very poor residue remains of the Final Upper Palaeolithic and the Mesolithic groups recorded in a single, specific finds or rare collections. They were usually uncovered beyond their original context, often in decidedly younger fills of features, coming from other prehistoric periods. As examples we ought to mention the Sviderian blade core found in the fill of much younger prehistoric pit (Borek Wielki, site 18), or single tanged point within the cultural layer (Białobrzegi, site 8; Budy Łańcuckie, site 7). The researchers found also other categories of artefacts next to them, which cultural and chronological classification was less clear, though, generally with high probability, we can affiliate them with the Final Upper Palaeolithic Period, which in most cases means their relationship with the Sviderian culture. Such a classification is proposed primarily for flint forms bearing clear traces of the production technique; in the case of the Sviderian blades, it is possible to recognize mainly clear traces of the opposed platform core techniques. They were found for examples at the sites such as Łąka site 1+27 or Terliczka site 3. Another group of sites constitute those ones where flint artefacts were discovered, and considered probably as the Palaeolithic forms, and which are so poorly characteristic that their chronological and cultural affiliation is not possible (e.g. Terliczka, site 3). Similar image is shaped with regards to the finds belonging to the Mesolithic Period: they are represented in majority by single finds or their small collections of distinctive characteristics – mainly microlith forms (Terliczka, site 3; Kozodrza, site 6; Bratkowice, site 45). Some of the artefacts regarded as the Palaeolithic and Mesolithic forms occurred within the same site. On the other hand, the region around Trzebownisko village near Rzeszów should be assessed differently. During the excavations, the researchers have discovered here three large and rich in artefacts sites of the Stone Age, constituting the multicultural complex of sites: Terliczka, site 4; Terliczka, site 5, Łąka site 11–16. These three sites have provided rich inventories of flint lying partly in clusters corresponding to their original deposition. At all these three sites it is possible to isolated flint artefacts belonging to more than one cultural unit among the rich collection of more than 1,000 finds uncovered within each site. What is more, there are numerous forms which affiliation to the Palaeolithic Period is undoubted. The site Terliczka 4 is situated in the valley of the Wisłok River, and it takes the area of a few hectares in total, but the materials of flint occurred on the surface of only 7 ares. Flint inventories belonging to different cultures classified as the Paleolithic and Mesolithic artefacts were re-moved by natural post-depositional processes, and partly due to destruction made by later, prehistoric settlements. These disorders, although they led to a partial mixing of materials, however, they were so small that it was possible to identify the presence of spatial layout of flints, forming two or three concentrations, partially damaged and distorted nowadays in relation to the primary set. Flint inventories are non-homogeneous. There are four chronological-cultural horizons differentiated: – the youngest one, affiliated to the Mesolithic period without any particular cultural belonging. However, on the basis of the presence of characteristic trapezoidal-shaped inserts, it is linked with a younger phase of that period (the Atlantic period, i.e. about 6000 B.P.); – the Sviderian culture, identified primarily not only on the base of the occurrence of classic tanged points, but also characteristic blades; – the Tarnowiański circle / the Tarnów circle, represented by a small collection of flint, which is composed of two unusual curved backed blades and short end scrapers made on flakes as well as burins; – and the most significant discovery – the Gravettian culture, represented by the cores for blades and also other characteristic tools: large backed blades made on blades and samples of smaller dimensions, splintered cores (also called knives of Kostienki type), truncated blades and also common forms such as and scrapers and burins. Another important site and rich in inventory is the site 5 in Terliczka. There were approximately a thousand flint artefacts, out of which around 200 ones should be affiliated with the Palaeolithic Period, very few (several examples) with the Mesolithic Period – probably the Komornica culture and perhaps the Janisławice culture. Flint collection occurred in a limited space. Although the researchers gathered them from the area of 119 ares, but they observed the presence of distinctive assemblages within a smaller space. The most obvious products are those which have distinctive features of the Swiderian technology noticeable primarily in the 43 form of a beautiful collection of typical blade cores with a characteristic way of preparing the material for knapping and knapping itself, and a series of tanged points. The complex of Łąka sites 11–16 also provided a series of significant flint materials, out of which it was possible to identified quantitatively dominant Swiderian implements (tanged points) and Magdalenian ones (at least one core and the distinctive burin associated with Lacan burins). What is more, it is worth mentioning that the Palaeolithic sites have not been discovered along the section of the motorway, which runs through the loess areas. Several-meter-deep trenches excavated through the hills have revealed a significant part of the loess profiles, but none of them contained artefacts. Taking into account, that the Palaeolithic settlements were very rare, as well as they were under the influence of numerous destructing processes, and finally it is extremely difficult to find them in the field, the discussed issue should not be surprising. On the other hand, it leaves some disappointment because a great chance of cutting loess has not brought the desired result. However, this does not negate the possibility of the presence of settlement traces in these areas. Coming into conclusion, it is worth indicating that although the conducted research along the route of the A4 motorway has not yielded many spectacular discoveries, but it has led to a number of important findings. With regards to the dominant character of the settlements of the Final Upper Palaeolithic and Mesolithic Periods, it was identified as poor and short, but on the other hand the results of the discovery of new sites will constitute an important point on the map of Palaeolithic settlement of south-eastern Poland. These findings not only indicate the existence of camps in various episodes of settlement but also provide additional data for the study of the Palaeolithic hunters’ routes as well as the relationship among the various areas of our country and our part of Europe.
Archeologia osadnictwa a problem zmiany kulturowej
(Muzeum Archeologiczne w Biskupinie, Instytut Archeologii I Etnologii PAN, 2012) Czopek, Sylwester;
Siedlungsarchäologie und das Problem des kulturellen Wandels Z u s a m m e n f a s s u n g In diesem Artikel erwägt der Autor die Brauchbarkeit der in der Siedlungsarchäologie angewandten Methoden für die Diskussion über den eventuellen Kulturwandel. Verwiesen wird auf deren Verbindung zu einem bestimmten Raum. Näher erörtert werden zwei Regionen aus der Gegend in Südostpolen (Abb. 1), für die wir relativ gute Bearbeitungen zur Verfügung haben. Die erste davon ist das Tal des unteren Wisłok, und die zweite das Lössplateau des Karpatenvorlandes. In beiden Fällen konnte man gewisse Regelmäßigkeiten in Bezug auf bestimmte prähistorische Kulturen feststellen (Abb. 2–4). Ihre gegenseitigen Beziehungen können als Argumente in der Diskussion über kulturelle Veränderungen herangezogen werden. Der Autor weist jedoch darauf hin, dass jene eine viel breitere Auffassung als der Siedlungswandel ist, daher bei der Formulierung der allgemeinen Schlussfolgerungen eine hohe Vorsicht empfohlen wird, insbesondere auf der Grundlage der makroregionalen Siedlungsanalysen. Abschließend folgert der Autor, dass die Siedlungsarchäologie gegenwärtig einen festen Platz in allen regionalen Studien hat. Sie gibt breite Möglichkeiten der allgemeinen kulturellen Charakteristik und beantwortet auch die grundlegenden Fragen über die Intensität der Besiedlung und ihrer Veränderungen. Generell kann man sagen, dass sie bestimmte Tatsachen feststellt, deren Interpretation jedoch sowohl von der allgemeinen Quellenkenntnis wie auch von dem nicht auf den Quellen basierenden Wissen abhängig ist. Den Möglichkeiten der Schlussfolgerung in diesem Zusammenhang nachgehend, kommen wir zum Schluss, dass es ein spezifisches Paradox gibt, dass die effektivsten Siedlungsveränderungen auf dem elementaren Niveau der Mikroregionen aufgezeichnet, und die häufig zitierten Argumente für kulturelle Unterschiede in dem Gesamtbild der archäologischen Kultur auf der Grundlage aller verfügbaren Quellen (also die ganzen Kulturprovinzen betreffend) formuliert werden. Trotz dieser Vorbehalte kann festgestellt werden, dass die Siedlungsstudien ein wichtiges Element in der Forschung der Beziehungen der einzelnen Kulturen und der Kulturveränderungen im Allgemeinen sein sollten. Die Hauptbedeutung haben dabei die folgenden Beziehungen: • Siedlungsarchäologie gibt die Möglichkeiten der Anwendung solcher Methoden der Analyse, die in der Studie der Verhältnisse von kulturellen Veränderungen verwendet sein können, allein kann sie jedoch keine Antwort auf die grundlegenden Fragen in diesem Zusammenhang geben; • Siedlungsarchäologie ist immer mit einem bestimmten Gebiet (Territorium) verbunden, daher die sich aus der Siedlungsanalysen ergebenden Schlussfolgerungen eine bestimmte Lokalisierung im Raum haben; • eine zuverlässige Schlussfolgerung im Bereich des kulturellen Wandels erfordert eines dementsprechenden territorialen Maßstabs – man kann hier eine These formulieren, dass um so kleiner er ist, desto weniger zuverlässig (z.B. im makroregionalen Maßstab) die Ergebnisse sind, so dass die wesentliche Bedeutung der Wiederholbarkeit der in verschiedenen Regionen (Mikroregionen) registrierten Prozessen zugeordnet werden sollte; • der in vielen Fällen erfasste Siedlungswandel muss nicht zwangsläufig einen kulturellen Wandel bedeuten, für seine Klärung und / oder Auslegung ein Wissen von außerhalb dieser Teildisziplin erforderlich ist.
Wstępne wyniki badań wykopaliskowych przeprowadzonych na stanowisku 117 w Rzeszowie zlokalizowanym na obwodnicy miasta
(Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa, 2012) Czopek, Sylwester; Niemasik, Dariusz; Pasterkiewicz, Wojciech
Stanowisko 117 w Rzeszowie (AZP 103-76/83) zostało odkryte w 2006 roku. Ratownicze badania wykopaliskowe, realizowane w związku z budową obwodnicy miasta, były przeprowadzone w latach 2006-2007. Przebadano obszar 117 arów, odkrywając materiał i obiekty neolityczne (kultura ceramiki wstęgowej rytej i kultura malicka), ze starszej epoki brązu (kultura trzciniecka), wczesnej epoki żelaza (tarnobrzeska kultura łużycka) oraz okresu nowożytnego (XVI-XIX wiek). W każdym z tych okresów mamy do czynienia z pozostałościami reliktów osadniczych – osady, obozowisko?, ślady działalności gospodarczej. Najbardziej intensywne ślady pozostawiła ludność tarnobrzeskiej kultury łużyckiej.
Między erudycją, retoryką i świadectwem. Kilka uwag o treści i funkcjach przypisów w twórczości Adama Mickiewicza. Część I (do 1826 r.)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2012) Stanisz, Marek
Adam Mickiewicz opatrywał przypisami wiele swoich utworów poetyckich. W młodzieńczym okresie jego aktywności literackiej odsyłacze występowały m.in. w Balladach i romansach, Grażynie i Sonetach krymskich oraz kilku drobniejszych utworach (takich jak: Kartofla, Mieszko, książę Nowogródka, Do Joachima Lelewela, Popas w Upicie). W wymienionych utworach przypisy podporządkowane były głównie funkcjom erudycyjnym, stanowiły formę zjednywania czytelników oraz wpływania na sposób ich lektury, były ponadto zapisem osobistych doświadczeń poety. W odsyłaczach z tego okresu Mickiewicz porzucał wizerunki poety naiwnego i romantycznego indywidualisty, prezentował się zaś jako historyk-erudyta i publicysta polityczny, entuzjasta folkloru i wyrafinowany turysta, humorysta i satyryk, reporter i filolog. Mickiewiczowskie odsyłacze pozwalają więc ukazać jego młodzieńczą twórczość z nietypowej, oryginalnej perspektywy.

Przeglądaj

Przeglądanie Rozdziały (KNH) / Chapters (CoH) według Data wydania