Rozdziały (KNH) / Chapters (CoH)

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/62

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 146

A new Federmesser culture site in the Głubczyce Plateau on the background of the settlement of the arched backed blade complex in Southern Poland, Moravia and Bohemia
(Knižnice České Společnosti Archeologické, 2010) Bobak, Dariusz; Połtowicz-Bobak, Marta
Analiza językowo-kulturowego świata zesłańców syberyjskich na podstawie monografii Eugenii Kucharskiej Sybir w obrazkach
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024) Bator, Oliwia
The Article consists of an analysis of the linguistic and cultural world of Siberian exiles. The work was prepared on the basis of the monograph Sybir w obrazkach by Professor Eugenia Kucharska, who spent her childhood in distant Kazakhstan. In the description I have adopted the cultural method, which allows to report on the multidirectional aspects of the problems of life in Siberia, and the linguistic method, in which I have taken into account the issue of the interference.
(Anty)bohaterowie. Kreacje Odyseusza i Dedala w popfeministycznych retellingach greckich mitów
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024) Głos, Mikołaj
The subject of the article is an analysis of the creation of male heroes of pop-feminist retellings, which consists in telling “newly” known versions of myths. These tendencies are in line with the trend of pop feminism that is dominant today, combining educational and entertainment elements. Writers usually refer to old images of women, trying to create their characters “anew”. They mainly reach for those myths whose heroines remained in the shadow of men for a very long time. The research material consists of the novels: Pani Labiryntu (2023) by Magda Knedler and Ariadne (2023) by Jennifer Saint and two short stories from the anthology Ziarno granatu. Mitologia według kobiet (2022): Świat, który wymyśliłam dla Odysa by Barbara Sadurska and Pieśń królowej by Grażyna Plebanek. An analysis of the creation of two of the characters appearing in the selected ones - Odysseus and Daedalus – as evil, degenerated and emotionally immature men, treating women in an objective way, was made. Attention was also drawn to which spheres of their lives (family/social) are most often explored by women writers.
Archeologia osadnictwa a problem zmiany kulturowej
(Muzeum Archeologiczne w Biskupinie, Instytut Archeologii I Etnologii PAN, 2012) Czopek, Sylwester;
Siedlungsarchäologie und das Problem des kulturellen Wandels Z u s a m m e n f a s s u n g In diesem Artikel erwägt der Autor die Brauchbarkeit der in der Siedlungsarchäologie angewandten Methoden für die Diskussion über den eventuellen Kulturwandel. Verwiesen wird auf deren Verbindung zu einem bestimmten Raum. Näher erörtert werden zwei Regionen aus der Gegend in Südostpolen (Abb. 1), für die wir relativ gute Bearbeitungen zur Verfügung haben. Die erste davon ist das Tal des unteren Wisłok, und die zweite das Lössplateau des Karpatenvorlandes. In beiden Fällen konnte man gewisse Regelmäßigkeiten in Bezug auf bestimmte prähistorische Kulturen feststellen (Abb. 2–4). Ihre gegenseitigen Beziehungen können als Argumente in der Diskussion über kulturelle Veränderungen herangezogen werden. Der Autor weist jedoch darauf hin, dass jene eine viel breitere Auffassung als der Siedlungswandel ist, daher bei der Formulierung der allgemeinen Schlussfolgerungen eine hohe Vorsicht empfohlen wird, insbesondere auf der Grundlage der makroregionalen Siedlungsanalysen. Abschließend folgert der Autor, dass die Siedlungsarchäologie gegenwärtig einen festen Platz in allen regionalen Studien hat. Sie gibt breite Möglichkeiten der allgemeinen kulturellen Charakteristik und beantwortet auch die grundlegenden Fragen über die Intensität der Besiedlung und ihrer Veränderungen. Generell kann man sagen, dass sie bestimmte Tatsachen feststellt, deren Interpretation jedoch sowohl von der allgemeinen Quellenkenntnis wie auch von dem nicht auf den Quellen basierenden Wissen abhängig ist. Den Möglichkeiten der Schlussfolgerung in diesem Zusammenhang nachgehend, kommen wir zum Schluss, dass es ein spezifisches Paradox gibt, dass die effektivsten Siedlungsveränderungen auf dem elementaren Niveau der Mikroregionen aufgezeichnet, und die häufig zitierten Argumente für kulturelle Unterschiede in dem Gesamtbild der archäologischen Kultur auf der Grundlage aller verfügbaren Quellen (also die ganzen Kulturprovinzen betreffend) formuliert werden. Trotz dieser Vorbehalte kann festgestellt werden, dass die Siedlungsstudien ein wichtiges Element in der Forschung der Beziehungen der einzelnen Kulturen und der Kulturveränderungen im Allgemeinen sein sollten. Die Hauptbedeutung haben dabei die folgenden Beziehungen: • Siedlungsarchäologie gibt die Möglichkeiten der Anwendung solcher Methoden der Analyse, die in der Studie der Verhältnisse von kulturellen Veränderungen verwendet sein können, allein kann sie jedoch keine Antwort auf die grundlegenden Fragen in diesem Zusammenhang geben; • Siedlungsarchäologie ist immer mit einem bestimmten Gebiet (Territorium) verbunden, daher die sich aus der Siedlungsanalysen ergebenden Schlussfolgerungen eine bestimmte Lokalisierung im Raum haben; • eine zuverlässige Schlussfolgerung im Bereich des kulturellen Wandels erfordert eines dementsprechenden territorialen Maßstabs – man kann hier eine These formulieren, dass um so kleiner er ist, desto weniger zuverlässig (z.B. im makroregionalen Maßstab) die Ergebnisse sind, so dass die wesentliche Bedeutung der Wiederholbarkeit der in verschiedenen Regionen (Mikroregionen) registrierten Prozessen zugeordnet werden sollte; • der in vielen Fällen erfasste Siedlungswandel muss nicht zwangsläufig einen kulturellen Wandel bedeuten, für seine Klärung und / oder Auslegung ein Wissen von außerhalb dieser Teildisziplin erforderlich ist.
Basy ludowe w Polsce – stan badań, próby rekonstrukcji, zbiory w polskich muzeach, analiza składów kapel
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Mrozowski, Marcel
This article focuses on wide range of issues related to the traditional Polish musical instrument – „basy ludowe” (folk basses). One of the aims is an attempt to systematize information with an instrumentological profile in the literature about Polish „basy ludowe”. Another goal of the work is an attempt to juxtapose and describe the „basy ludowe” in the collections of five Polish museums. The next goal was to analyze three reconstructed instruments, made as part of the Polish program of the Institute of Music and Dance “Szkoła mistrzów budowy instrumentów ludowych” (School of masters of building folk instruments). The last and main goal of the article was to analyze 3,729 recordings with bass in terms of instrumental configurations in which bass appeared in Polish folk music, regions where this instrument performed and the personalities of bassists from Poland, whose music has been phonographically documented. The most original, peculiar instrumental configurations in which „basy ludowe” appeared, or still occur, were also distinguished.
Beethoven i mit Prometeusza w dzisiejszych czasach – wybrane aspekty recepcji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Siedlaczek, Iwona A.
The existence of the myth of Prometheus in Beethoven’s work is well-known phenomenon. In this article Die Geschöpfe des Prometheus op. 43 (The Creatures of Prometheus), one of Beethoven’s early compositions, makes a point of departure for thinking about Promethean struggle in composer’s life. The Enlightenment and early Romanticism german philosophy, Masonic philosophy, Friedrich Schiller and Johann Wolfgang von Goethe’s poetry and ideas make a context for these thoughts. The author claims that Beethoven turned to the myth of Prometheus intentionally. This subject is essential in his development as human and as an artist. Die Geschöpfe des Prometheus has been recently gladly and often played during celebration of Beethoven’s Year (2020). This matter is worth being asked for its reasons: is it only because of the musical beauty of the ballet, or maybe also because of the idea, the message, the meaning? In context of Beethoven’s thought Music is a higher revelation than all wisdom and philosophy the author asks for recent reception of composer’s work and life, being understood as the incarnation of Promethean struggle. Is this reception possible today, during pandemic, when people’s negative impact on the Earth has been clearly articulated? Is Beethoven’s portrait of the myth still relevant, considering what we know about human (“the creature of Prometheus”)? This is the question not only about music itself, but the idea contained in the music. And very legitimate question, whereas Beethoven is defined by musicologists and philosophers as one of the greatest music thinkers.
Było im przez moment dobrze”. Panowie i słudzy w powieściach historycznych Szkoła luster Ewy Stachniak i Rozkosze nocy, czyli ostatnia podróż Jana hr. Potockiego Tomasza Jurasza
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024) Zatorska, Matylda
The subject of this article is an analysis of the ways in which the masculinity of the protagonists of the novels Szkoła luster (2022) by Ewa Stachniak and Rozkosze nocy, czyli ostatnia podróż Jana hr. Potockiego by Tomasz Jurasz (1997) is depicted, as well as the relationship between men in a hierarchical lord/servant system. The creations of Louis XV and Jan Potocki are part of the category of hegemonic masculinity distinguished by Raewynn Connell, which is characterized by the possession of power and a superior position in a community or institution. Their servants represent a model known as collaborative masculinity. They benefit from the existence of hegemony, but do not possess all of its attributes. The novelists show men in different situations than those associated with the traditional historical novel. Protagonists have to define themselves in relation to different roles based on their social position and prevailing patterns of masculinity, which , it turns out, they do not fit into.
Cyprian Kamil Norwid: „Fortepian Szopena”
(Wydawnictwo Piotra Marciszuka STENTOR, 1999) Stanisz, Marek
Czarownicy, łowcy i prorocy – mężczyźni w opowieściach o wiedźmach gatunku YA fantasy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024) Matuszko, Kinga
The article analyses the creations of masculinity in young adult stories about witches. The following novels were analysed: Extasia by Claire Legrand, The Year of Witching by Alexis Henderson and the duology These Witches Don't Burn, This Coven Won't Break by Isabel Sterling, and the TV series Chilling Adventures of Sabrina. It was pointed out that in the discussed texts, on the one hand, we are dealing with a ”typical” representation of men, i.e. hegemonic, patriarchal, oppressive masculinity – heroes of this type are either fanatical religious leaders or witch hunters. On the other hand, these stories often present a ”new” model of a man – a feminist ally of women who wants to destroy the patriarchal order and build a new equality reality.
(De)konstruowanie męskości w neoserialu Królowa. (De)konstrukcja głównego bohatera
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024) Dąbrowski, Michał J.
The aim of this article is to analyse the discursive strategies of non-verbal codes and symbols used in the creation of the masculinity of the protagonist from the perspective of critical discourse analysis (CDA). For this purpose, I have selected analytical and interpretative tools offered by selected methods operating within the CDA framework. The classical assumptions of hegemonic masculinity and contemporary theoretical concepts of masculinity formed the basis of my theoretical framework.
Diagnoza i programowanie terapii logopedycznej w przypadku trzynastoletniego chłopca z giełkotem
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Samolewicz-Dyka, Justyna; Kostecka, Wanda
Przedmiotem niniejszego artykułu jest diagnoza i programowanie terapii logopedycznej w przypadku trzynastoletniego chłopca z giełkotem. Prezentowane badania podłużne stanowią opis funkcjonowania chłopca (od wczesnego dzieciństwa do 13. roku życia) na poziomie poznawczym, społecznym, emocjonalnym, a przede wszystkim komunikacyjnym. Rozpoznanie zaburzenia pozwala lepiej zrozumieć zachowania werbalne chłopca oraz daje szansę, że w przyszłości będzie on mógł pełniej wykorzystać własne możliwości na poziomie intelektualnym i emocjonalnym. Interdyscyplinarna diagnoza jest punktem wyjścia do programowania terapii logopedycznej wspomaganej oddziaływaniami pedagogicznymi, psychologicznymi oraz środowiska rodzinnego chłopca.
Diagnoza i terapia logopedyczna dziecka z wczesną niepłynnością mowy – studium przypadku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Kostecka, Wanda
Celem artykułu jest prezentacja przypadku niespełna trzyletniego, dwujęzycznego dziecka z wczesną niepłynnością mowy. Autorka przedstawia teoretyczne podstawy prowadzonych badań: definiuje rozwojową niepłynność mowy i jąkanie wczesnodziecięce, omawia jawne i ukryte objawy jąkania oraz ich graficzne wizualizacje (góry lodowe). Kolejno prezentuje charakterystykę dziecka na podstawie wywiadu i obserwacji uczestniczącej, analizę ilościową i jakościową jąkania oraz ramowy program terapii rodzinnej.
Diagnoza i terapia logopedyczna dziecka z zespołem de Grouchy’ego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Jamro, Edyta
Artykuł podejmuje problematykę diagnozy i terapii logopedycznej dziecka z bardzo rzadkim zespołem genetycznym de Grouchy’ego typu 1, zwanym inaczej delecją 18p czy też syndromem 18p. Celem artykułu jest przybliżenie tego zespołu i związanych z nim objawów. W niniejszym artykule opisano kryteria diagnostyczne schorzenia, możliwości komunikacyjne i wady wymowy u dzieci z delecją 18p. Zasadniczą część artykułu stanowi opis przypadku jedenastoletniej dziewczynki dotkniętej tym zespołem. Na podstawie wywiadu, obserwacji, analizy dokumentów i badania logopedycznego autorka przedstawiła diagnozę i program logopedycznej terapii indywidualnej.
Drogi rozwojowe dziewiętnastowiecznej literatury polskiej według Wincentego Pola
(Agencja Wydawnicza a linea, 2015) Stanisz, Marek
Przedmiotem artykułu jest analiza poglądów Wincentego Pola na dzieje literatury polskiej w XIX wieku, przedstawionych w cyklu wykładów pt. "Pamiętnik do literatury polskiej XIX wieku" (Lwów 1866).
Działalność Departamentu Sztuki i Kultury Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej na rzecz utworzenia szkolnictwa muzycznego w Poznaniu u progu Drugiej Rzeczypospolitej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Prętki, Krzysztof
The article characterises the structure and powers of the Ministry of the former Prussian District at the threshold of the Second Republic of Poland. It analyses the activities of the Department of Art and Culture, headed by Kazimierz Filip Wize, for the establishment of music education in Poznań at the threshold of the Second Republic of Poland. Attention is drawn to the important role played in these activities by musicologists and composers Henryk Opieński and Łucjan Kamieński.
Dziewczynka z zespołem Williamsa – studium przypadku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Mamica, Anna
Autorka artykułu przez sześć lat pracowała jako terapeuta logopeda w Zespole Wczesnego Wspomagania w Zespole Szkół Specjalnych nr 11 w Krakowie, w tym przez ostatnie trzy lata z Weroniką – dziewczynką z zespołem Williamsa. Celem niniejszej publikacji jest analiza przebiegu terapii dziecka z rzadkim zespołem genetycznym na przestrzeni czterech lat (wiek dziecka: od 1;6 do 5;9). We wstępie scharakteryzowany został zespół Williamsa, w tym częstotliwość występowania, genetyczne uwarunkowania i ich wpływ na pracę mózgu oraz jego cechy kliniczne (między innymi dysfunkcje metaboliczne, kardiologiczne, endokrynologiczne i ich wpływ na funkcjonowanie osoby). Kolejna część prezentuje studium przypadku dziewczynki z zespołem Williamsa (ZW). Analizie poddano zebraną dokumentację medyczną, psychologiczną i logopedyczną. Omówiono również indywidualny program terapeutyczny oraz osiągnięte w czasie pracy z dzieckiem efekty.
Eastern borders of the Magdalenian ‘à navettes’. Maszycka cave in Lesser Poland (Southern Poland)
(Société préhistorique française, 2017) Kozłowski, Stefan Karol; Terberger, Thomas; Bobak, Dariusz; Orschiedt, Jörg; Połtowicz-Bobak, Marta
Magdalenian à navettes is the first trace of the Magdalenian presence on the territory of the eastern part of Central Europe, which is far ahead of the main phase of the Magdalenian settlement in these areas. It is represented by only one site — Maszycka Cave in Southern Poland. Particularly important is the fact that the assemblage from Maszycka Cave is quite complete. The only missing are the smallest artefacts which were not collected owing to the research methodology used in the 19th century. The entire assemblage consists of 292 lithic artefacts, 98 bone items and one pendant. Speaking of bone implements, reindeer antlers were mainly used for the production, rarely mammoth tusks and bones of horses and large ruminants. The most numerous are the different types of points (45 items), including different types of sagaies (36 items) mainly the forms with a single bevel base. As for the specific types, it is worth mentioning a series of eight navettes made from reindeer antlers, one item of bâton percé in a phallic shape and a richly carved rib. The navettes found in Maszycka Cave perfectly correspond to the forms known from the French sites, not only in terms of forms and treatment but considering their ornamentations. Stone inventory from the excavations carried out by G. Ossowski and S. K. Kozłowski consists of 292 artefacts. The recent fieldworks, conducted in 2013, have led to the identification of old debris heaps. Considering two square meters of the surface, the researchers have found more than 200 small flakes and chips, including burned items as well as shells and their fragments, small fragments of animal bones and probably human bones. Most controversial are the finds of shells, whose relation to the settlement has not yet been confirmed. The vast majority of artefacts (about 95%) is made of local Jurassic flint located near Kraków. Only about 5% of the raw material came from further distance. These raw materials come from different areas (fig. 14). Imports of stone raw materials determine the possible range of exploited territory and may also be an important indication that allows us to reconstruct migration routes. While the presence of western provenance of raw materials is easy to explain, the imports of flint from the south and especially from the east and northeast constitute an important and interesting contribution to the study discussing the range of expansion regarding the earliest groups of the Magdalenian population in Central Europe. These raw materials indicate the territories which were exploited, or at least they were within the range of interests of the Magdalenian group from Maszycka Cave. In the case of Volhynian flint, which outcrops are located in areas never occupied by Magdalenian population, we do not know whether its presence is the evidence of physical presence of a hunting group from Maszycka cave in the areas far east, or if it is a result of any relationship with the Eastern Gravettian community penetrating the areas located west from their territories. Specific finds from Maszycka Cave are human remains. Z. Kapica, the researcher who studied the bones, has identified 16 individuals, including women and children. The discussed group is not so numerous, but the presence of women and children was confirmed. Some of the bones indicated the performance of intentional human actions. A series of 14C dates obtained from animal bones, human bones and bone products allowed us to establish fairly accurate the Magdalenian settlement within a period of about 15,000 uncalibrated years BP (i.e. 19,000 – 18,000 cal BP). Thus it is possible to conclude that the materials of Maszycka Cave are not younger than the Magdalenian settlement ‘à navettes’ in France, but they fit well within the time period which was establish by the existence of facies ‘à navettes’. The episode of the settlement recorded in Maszycka Cave cannot be treated as a survival of this tradition in the East at the time when it had already disappeared in the original areas, or as a result of shifts in its later (final?) period of settlement. Date comparison also indicates that the expansion of the Magdalenian population towards east must have been relatively fast. Maszycka Cave is the only such an early, undoubtedly Magdalenian site in the eastern part of Central Europe, while lying on the eastern border of the areas occupied by Magdalenian ever (Połtowicz-Bobak, 2013). Regarding the Magdalenian settlement that took these territories on a regular basis there is approximately (over?) 1,000 years break (Bobak et al., 2013). As for the other sites belonging to Magdalenian ‘à navettes’, the Maszycka Cave is far more than 1,000 km in a straight line (fig. 16), but chronologically it fits perfectly in the period of facies functioning within the areas of France. Continuous and structured settlement as for the east areas of Central Europe by the Late Magdalenian population will take place about 1000 years later.
Edukacja muzyczna – jacy są i jacy mogą być przyszli artyści
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Molińska, Weronika; Chomicz, Zuzanna
The following text presents research reports and theories describing the effects of music on the development of children, adults and professional musicians. The presented research shows that although playing an instrument brings many developmental benefits, artistic education and a professional music career are also associated with lowering the level of mental resilience, as well as with mental disorders, maladaptive perfectionism, and constant pressure and stress. Relating the results of the research to date to the theory of Albert Bandura, who introduced the concept of self-efficacy, which is the best predictor of musical achievement, the need to support self-efficacy among students of art schools and professional musicians was noticed. Authors of the text emphasize the constant need to conduct research in this particular group, the results of which could contribute to the introduction of aid programs aimed at supporting artists' self-efficacy and supporting verbal adaptive persuasion in the teacher / master-student relationship. This support could make professional musicians aware of their effectiveness and at the same time be deprived of the difficulties they now face.
Ethnicity Has Many Names. On the Diverse Acts of Identification with the Example of the Ukrainian Minority in the Romanian Region of Maramureş
(Poznań - Wielichowo, Wydawnictwo TIPI, 2015) Kosiek, Tomasz
W pierwszej części artykułu autor dokonuje krótkiego przeglądu polskich studiów etnologicznych koncentrujących się na zagadnieniu tożsamości etnicznej. Zasadniczym tematem artykułu jest zaś złożoność etniczności grupy określanej mianem ukraińskiej mniejszości narodowej zamieszkującej rumuński Maramuresz. Autor starał się pokazać na stronach tekstu wielowymiarowość i kontekstualność tożsamości etnicznej badanej przez niego grupy.
„Euarmostia kai aglaja” w pismach Isaiaha Berlina, Nicoli Chiaromontego i Wojciecha Karpińskiego, czyli filozoficzno-literacka triangulacja
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Trygar, Barbara
Isaiah Berlin – brytyjski filozof i historyk idei, Nicola Chiaromonte – włoski eseista i działacz antyfaszystowski, Wojciech Karpiński – polski pisarz i krytyk literacki, przedstawiciele takich dziedzin, jak: filozofia, kultura i literatura. Dzielą ich granice geograficzne, czasowe i światopoglądowe, ale łączy poszukiwanie wartości. Dzieła Berlina, Chiaromontego i Karpińskiego skłaniają do pogłębionej refleksji nad kwestiami aksjologicznymi. Wolność, Prawda i Piękno są kluczem do tajemnicy człowieka. Sztuka odsłania głębszy sens życia i bytu. Ukazuje również relacje między człowiekiem a światem, kulturą i drugim człowiekiem. Twórczość jest niezbędna, aby wartości mogły istnieć w świecie, jak również, żeby człowiek budował siebie jako wartość.

Przeglądaj

Przeglądanie Rozdziały (KNH) / Chapters (CoH) według Tytuł