Artykuły (KNS) / Articles (CoSS)
URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/92
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Pozycja Przestrzeń prawna dla działań innowacyjnych na rzecz osób starszych(Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, 2024) Szluz, Krzysztof; Szluz, AnnaThe subject of the analysis is an attempt to find legal space for selected innovative activities for the benefit of the elderly. In addition to generally applicable legal regulations, attention was drawn to the fact that government programs are being introduced that bring interesting solutions for the elderly. The disadvantage of them, however, is that not all elderly people can use them. The article presents the ideas of social service centers, as well as selected social services: respite care, neighborhood services, personal assistance and telecare, which creates a chance for a safer and higher quality of life for the elderly. The purpose of the article is a legal analysis regarding activities for the elderly in the field of, among others, social services. The subject of the study is to find an answer to the question whether the current legal space is sufficient to implement innovative tasks or not. Legal changes regarding the evolution of the social assistance structure result in the availability of social services for clients. The emergence of new statutory solutions is exceptionally relevant and responds to the needs of an aging society. The answer to legal needs is the amendment to the Act of 12 March 2004 on social assistance. It remains to be seen whether it is sufficient.Pozycja Intergenerational Transmission of Values and Attitudes as Perceived by Students in Western Ukraine and Eastern Poland(UKSW, Warszawa, 2024-09-30) Szluz, Beata; Myshchyshyn, IrynaThe empirical base of the article is the result of surveys conducted among students in the years 2018-2010. The purpose of the analysis is to learn the opinions of students in the cities of Lviv and Rzeszów with respect to the intergenerational transmission of values and attitudes. The formulation of the research problem: how do students in Eastern Poland and Western Ukraine perceive intergenerational transmission of values and attitudes? While conducting the research, both survey method and survey technique were used. Purposive sampling was determined by the following criteria: nationality, age, gender, and field of study. The foremost value which students internalised, and passed on to them by their mothers, is love. Assisting others and caring for loved ones were also apparent. The mothers of Polish students shaped the respondents’ attitudes regarding respect for others, while Ukrainian students internalised the following values passed on to them by their mothers: justice, patriotism, and freedom; in contrast to Polish students, for whom these values and attitudes appeared to be the least important. The fathers of the students shaped: industriousness and a prosperous life. The context of carrying out economic functions was lauded. According to Polish students, fathers passing on values such as respect for others, love, and honesty were also important; similar to what Lviv students thought were important. Ukrainian respondents emphasised that their fathers had shaped their broad intellectual horizons. For these students honesty and justice were equally important. Students who had been educated in Lviv reported religiosity as the least important. This was most often instilled by their mothers (somewhat more often Ukrainian) rather than by their fathers (somewhat more often Polish). The results demonstrated differences in the assessment of the transmission of values and attitudes of Ukrainian and Polish mothers and fathers.Pozycja KAPITAŁ RODZICIELSKI W OCENIE MŁODZIEŻY STUDIUJĄCEJ W UKRAINIE, LITWIE I POLSCE(Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2024) Kwak, Anna; Bieńko, Mariola; Szluz, BeataThe aim of the article is to analyze the transmission of parental capital in the family in the area of competences, attitudes, preferences, values and behaviors. The empirical basis of the article is material collected in quantitative research conducted in 2018-2019 in Kharkov, Lviv, Vilnius, Rzeszów and Warsaw among students aged 20-23. The research was aimed at understanding the image of the family home and assessing the elements of parental capital transferred by mothers and fathers from the point of view of Ukrainian, Lithuanian and Polish students. The obtained results show the difference in the assessment of capital on the mother’s and father’s side. Due to the nationality of the respondents, Ukrainian and Polish students present a similar picture of the analyzed phenomena.Pozycja „Niecodzienna codzienność”. Świat społeczny osób z chorobą Parkinsona(Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, 2024) Szluz, Beata; Jamrógiewicz, BeataChoroba Parkinsona jest jedną z najczęstszych chorób neurozwyrodnieniowych. Podstawowymi objawami choroby Parkinsona są bradykinezja, drżenie i sztywność plastyczna. Społeczne badania naukowe nad doświadczaniem chorób przewlekłych koncentrują się bezpośrednio na kluczowych graczach w służbie zdrowia – ludziach chorych. Badacze zdrowia, praktycy i decydenci mogą twierdzić, że reprezentują obawy pacjentów, rzadko jednak uwypuklają opinie na temat doświadczenia pacjentów w zakresie opieki zdrowotnej, a tym bardziej w odniesieniu do tego, co oznacza życie z chorobą przewlekłą. Celem badań było rozpoznanie i przedstawienie ich społecznego świata na podstawie narracji będącej subiektywną rekonstrukcją ich historii życia. Do badań wykorzystano autobiograficzny wywiad narracyjny zaproponowany przez Schützego, który opracował metodę jako spójną koncepcję badań biograficznych. Zebrany materiał empiryczny (44 wywiady) został poddany analizie, co umożliwiło udzielenie odpowiedzi na postawione pytania i sformułowanie wniosków, to zaś pozwoliło na wzbogacenie posiadanej wiedzy o jakościowy aspekt analizy. Badania nad chorobą przewlekłą ukazują, jak ludzie postrzegają siebie jako osoby przewlekle chore i jak choroba wpływa na ich życie.Pozycja Pomoc społeczna i praca socjalna w Ukrainie – historia i współczesność(Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, 2023) Myshchyshyn, Iryna; Szluz, BeataCelem badaczek jest zobrazowanie historii i współczesnych wyzwań w polu pomocy społecznej i pracy socjalnej w Ukrainie. Pierwsza część artykułu uka zuje rys historyczny i rozwój systemu pomocy społecznej oraz pracy socjalnej w tym państwie. Druga część, oparta na analizie dostępnych dokumentów koncepcyjnych i strategicznych, ma na celu przedstawienie polityki państwa w zakresie rozwijania systemu pomocy społecznej oraz pracy socjalnej, ze zwróceniem uwagi na intensyfikację w zakresie usług społecznych.Pozycja Nieoczekiwana zmiana miejsc... Opieka nad osobą z chorobą neurodegeneracyjną w biografiach opiekunów rodzinnych osób z chorobą Alzheimera(Uniwersytet Łódzki, 2022) Szluz, BeataOpieka nad osobą z chorobą Alzheimera jest nie tylko wyczerpująca fizycznie i emocjonalnie, ale może też wiązać się z wysokimi kosztami finansowymi. Problem ten nabiera szczególnego znaczenia w obliczu procesu starzenia się jednostki i społeczeństwa oraz rosnącej liczby osób z chorobą Alzheimera. Opieka nad osobą z alzheimerem naraża opiekunów na wysokie ryzyko obniżenia jakości życia, szczególnie dotyczy to opiekunów rodzinnych, którzy są emocjonalnie związani z pacjentem. Celem było rozpoznanie i przedstawienie ich społecznego świata na podstawie narracji będącej subiektywną rekonstrukcją ich historii życia. Do badań wykorzystano autobiograficzny wywiad narracyjny, zaproponowany przez F. Schütza, który opracował metodę jako spójną koncepcję badań biograficznych. Zebrany materiał empiryczny (50 wywiadów) został poddany analizie, umożliwiając udzielenie odpowiedzi na postawione pytania i sformułowanie wniosków, co pozwoliło na wzbogacenie posiadanej wiedzy o jakościowy aspekt analizy.Pozycja Wolontariusz- streetworker wobec problemów osób bezdomnych(Prešovská univerzita, Prešov, 2011) Szluz, BeataBezdomność jest jednym z trudniejszych do zbadania i rozwiązania problemów społecznych. Wspomniana trudność wynika z jednej strony z kosztowności badań, wiąże się z niebezpieczeństwem, na które naraża się badacz. Z drugiej strony kumulowanie się różnych przyczyn, złożoność sytuacji osoby bezdomnej powoduje, że nie zawsze korzysta ona z pomocy instytucji. W zasadzie ciągle część osób przebywa poza miejscami, tzw. mieszkalnymi. Działalność pomocowa wobec tych osób wymaga podejmowania długotrwałych, wieloaspektowych oddziaływań. W odniesieniu do osób wzbraniających się przed przebywaniem w placówce jest ona szczególnie skomplikowana. Okazuje się, że bardzo dobrym rozwiązaniem jest, stosunkowo mało jeszcze rozpowszechniona w Polsce, praca streetworkerów (pracowników etatowych, bądź wolontariuszy). W związku z powyższym niniejszy artykuł poświęcono zagadnieniu streetworkingu, który jest stosowany m.in. w pracy socjalnej z osobami bezdomnymi.Pozycja Prawa dziecka niepełnosprawnego intelektualnie w domach pomocy społecznej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2006) Szluz, BeataNiepełnosprawność jest jednym z ważniejszych problemów współczesności. Znaczenie tego problemu wynika z rozmiarów i rozpowszechnienia zjawiska oraz konsekwencji, jakie wywołuje w sensie indywidualnym i społecznym. Rozmiar występowania stawia przed społecznością obowiązek inicjowania działań zapobiegających jego powstawaniu, które muszą być podejmowane przez rządy, instytucje i społeczności lokalne. Jawi się również przed społeczeństwem wymiar konsekwencji. Nie ograniczają się one do samych osób niepełnosprawnych i ich rodzin, lecz powodują konieczność tworzenia instytucji oraz realizowania wielu działań na rzecz tej grupy osób. Instytucjami, które z racji określonych ustawowo celów mają organizować opiekę i wsparcie oraz czuwać nad realizacją podstawowych praw i potrzeb człowieka niepełnosprawnego, są między innymi domy pomocy społecznej. Są to placówki całodobowej opieki stacjonarnej. Warto zauważyć, że dla osób niepełnosprawnych dostępne są również formy pomocy półstacjonarnej, do których możemy zaliczyć na przykład środowiskowe domy samopomocy. Prezentowana refleksja skoncentrowana została na placówce stacjonarnej, ze względu na specyficzne problemy, jakie pobyt w takim miejscu stwarza. Rozważaniami objęto jedną z sześciu grup osób, dla których organizowane są domy pomocy społecznej . Artykuł ten należy uznać jako próbę odpowiedzi na rodzące się pytanie o prawa dziecka niepełnosprawnego intelektualnie w domach pomocy społecznej.Pozycja Bezdomne kobiety w opinii bezdomnych kobiet(TNFS, 2011) Szluz, BeataThis article was written based on a larger, their own studies that were conducted in 2009 among the 52 homeless women in podkarpackie voivodship. People were matched in terms of age, place of residence during the research and occasional or permanent residence in the hostel. Using autobiographical narrative interview, which is a particular form of free or deep interview. The text attempts to show the opinion of homeless women on their own. It shows the reasons for homelessness women in their opinions and their own characteristics.Pozycja Financial Risk and its Consequences as Inherent Element of Public-Private Partnership Projects(Filodiritto Editore, 2020-07-10) Żegleń, Patrycja; Barwińska-Małajowicz, Anna; Ślusarczyk, BogusławThe chapter concerns agreements implemented on a PPP basis and risks connected with this kind of projects. The most significant risks are as follows: the delay in construction works, the increase in construction costs, cyclicality of demand and changes in legal regulations. According to the respondents, it is the private sector which should assume full risk of the above-mentioned types, except for changes in legal regulations, the risk for which should be assumed by the public entities enacting such laws. The respondents would like to have foreign partners and companies from proper sectors as partners in the implementation of PPP projects, while cooperation with developers and social organizations was met with scepticism. Mutual trust (still missing) and the reputation of a potential investor were seen as factors which influence the development of cooperation between sectors.Pozycja Nowe instytucje w postępowaniu przed sądami polubownymi w aspekcie ich użyteczności dla przedsiębiorców(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2006) Olszewski, JanPozycja Miłosierdzie gminy miejskiej? Samorządowe subsydia dla krakowskich instytucji żydowskich w latach autonomii galicyjskiej, 1866–1914(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Kozińska-Witt, HannaAutorka omawia akty prawne będące podstawą konfesyjnego rozdziału dobroczynności w Galicji. Wymienia instytucje żydowskie, które otrzymywały miejskie subwencje. Przedstawia proces przyznawania przez samorząd subwencji dla instytucji żydowskich, jego formalne uwarunkowania oraz chronologię. W kilku wypadkach porównuje praktykę w tym względzie z przepisami obowiązującymi we Lwowie.Pozycja "USIDLENIE W DZIECIŃSTWIE” ‒ DOŚWIADCZANIE NIEZASPOKOJENIA EMOCJONALNEGO W RODZINIE. UJĘCIE SOCJOLOGICZNE(TNFS, 2020) Szluz, BeataParents who are emotionally unavailable are often immature and psychologically affected themselves. As difficult as it is to believe, emotionally distant parents face their own emotional problems that might go back as far as to their own childhood and be rooted in the attitude of their own parents often unable to meet the emotional and psychological needs of their child. Typical symptoms characteristic of adults who are emotionally immature and detached include, but are not limited to: rigidity, low stress tolerance, emotional instability with aggression, unstable relationships and attention-seeking. The paper aims to present difficulties encountered by people experiencing emotional dissatisfaction in the family (in sociological terms).Pozycja O doświadczaniu choroby Parkinsona. Socjologiczne spojrzenie na chorego(UMCS, Lublin, 2020) Szluz, BeataZ uwagi na proces starzenia się społeczeństw częstość występowania zespołów otępiennych stale wzrasta. Choroba Parkinsona jest jedną z najczęstszych chorób neurozwyrodnieniowych i dotyczy przede wszystkim pacjentów po 50. roku życia. Głównymi objawami choroby Parkinsona są zaburzenia w postaci spowolnienia ruchowego, drżenia spoczynkowego i wzmożenia napięcia mię- śni typu plastycznego. Głównym celem przeprowadzonego badania było poszukiwanie odpowiedzi na pytania o indywidualny sens doświadczeń, relacje z innymi oraz zmianę zachowań ukierunkowanych na podejmowanie działań życiowych. Poszukiwano odpowiedzi na następujące pytania badawcze: Jakie znaczenie nadaje respondentka treści swoich doświadczeń? Jak reaguje na wiadomość o chorobie przewlekłej? Jak choroba zmienia życie człowieka? Jak życie z chorobą przewlekłą wpływa na tożsamość jednostki? Badanie zostało przeprowadzone w lutym 2019 r. przez autorkę artykułu za pomocą metody biografcznej i techniki wywiadu narracyjnego. Badania naukowe w zakresie nauk społecznych nad doświadczaniem chorób przewlekłych koncentrują się bezpośrednio na kluczowych graczach w służbie zdrowia – ludziach chorych. Badania nad chorobą przewlekłą ukazują, jak ludzie postrzegają siebie jako osoby przewlekle chore i jak choroba wpływa na ich życie.Pozycja „Dokąd zmierzamy?” – badania nad niepełnosprawnością w ujęciu interdyscyplinarnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2018) Szluz, BeataW artykule zaprezentowano wybrane kierunki badań nad niepełnosprawnością w Polsce, w ujęciu interdyscyplinarnym.Pozycja Doświadczanie choroby Parkinsona. Ujęcie socjologiczne(TNFS, 2019) Szluz, BeataParkinson’s disease is one of the most frequent neurodegenerative disorders typically affecting people over the age of 50. The core symptoms of Parkinson disease are bradykinesia, tremor and plastic rigidity. Social scientific research on experiencing chronic illness focuses directly on pivotal players in health care – people who are sick. Health researchers, practitioners, and policy makers may claim to represent patients’ concerns. However, they seldom obtain systematic “in-depth” views of patients’ experience of health care, much less of what it means to live with continued illness. The research on experiencing chronic illness emphasizes how people come to view themselves as chronically ill, and how illness affects their lives.Pozycja ДИТИНА З УСКЛАДНЕНОЮ ІНВАЛІДНІСТЮ В СІМ’Ї. ДОСЛІДЖЕННЯ ВИПАДКУ(Львівський національний університет імені Івана Франка, 2016) Szluz, BeataChildren with multiple disabilities have unique needs and challenges. Many of these children struggle to communicate their wants and needs, to freely move their body to access and engage their world, and to learn abstract concepts and ideas. Professionals and families working together must identify the individual supports each child needs to ensure that the child with multiple disabilities is an active participant in all aspects of their lives and makes meaningful progress toward valued life outcomes. The situation of persons with rare and multiple disabilities is difficult, especially in the field of their psychosocial functioning. Their participation in social life, as well as vocational and social activity, are still rated unsatisfactory. Additionally, for many years individuals with rare diseases have remained outside the main thrust of health and social assistance systems. Families of children with disabilities have long held the scrutiny of researchers and professionals. Dominant discourse on families of children with disabilities, based on assumptions of grief, tragedy, and unmitigated hardship, are strongly influenced by the medical model, which constructs disability as a deficit and as predominantly burdensome for both individuals and families. Historically, this deficit-based construction of disability has informed the questions and methodologies in research concerning these families. Rather than examining whether parents of children with disabilities experience significant stress or chronic grief, medical-model based studies begin with assumptions of pathology and seek to evaluate the extent of psychological distress. Additionally in research based in medical model perspectives, the source of the psychological distress experienced by parents is located in their children's impairments. Conspicuously absent from these studies is reflection on the sociocultural constructions of disability, and the contexts in which the experiences of families are situated. These inquiries also fail to consider how pervasive, deficit-based hegemonic discourses on disability contribute to familial stress and other negative emotions. The perspectives of families of children with disabilities are not represented in this research, as familial experiences are reduced to statistical analyses of negative outcomes.Pozycja OPIEKA NAD OSOBA˛ Z CHOROBA˛ PARKINSONA W PERCEPCJI OPIEKUNA RODZINNEGO(KUL, 2019) Szluz, BeataBecause of the aging societies the increased prevalence of patients with dementia is observed. Parkinson’s disease is one of the most frequent neurodegenerative disorders and occurs mainly in people in age over 50 years. The core symptoms of Parkinson disease are bradykinesia, tremor and plastic rigidity. Caring for a person with Parkinson’s disease is not only exhausting physically and emotionally, but can also have high financial costs. The paper aims to present difficulties encountered by family caregivers of people with Parkinson's disease. Caring for person with PD run the caregivers the high risk of decreased quality of life, it is especially true with regard to family caregivers who are emotionally related with the patient.Pozycja Efekt odwrócenia w edukacji na przykładzie społeczeństw posttransformacyjnych Polski i Ukrainy(PEDAGOGIUM Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Warszawie, 2017-12-01) Długosz, PiotrW artykule autor prezentuje wyniki badań dotyczących stosunku młodzieży do edukacji. Celem badań było zdiagnozowanie trendów związanych z miejscem wyższego wykształcenia wśród hierarchii dążeń życiowych. Kolejnym zamierzeniem było sprawdzenie, jak w dłuższej perspektywie czasowej zmieniają się postawy wobec edukacji. Czy zmiana parametryczna, tj. inflacja wykształcenia, wpłynęła na przeobrażenia w zakresie aspiracji edukacyjnych młodzieży. Do uzyskania odpowiedzi na pytania badawcze zostały wykorzystane badania dynamiczne. W Polsce bazę źródłową stanowiły dane zebrane w latach 2007–2016 wśród maturzystów pogranicza wschodniego. Wyniki drugiego badania pochodzą z lat 2001 i 2015 przeprowadzonego wśród młodzieży powiatu ropczycko-sędziszowskiego. Badania na Ukrainie zostały przeprowadzone w Drohobyczu w latach 2013 i 2015. Wszystkie były realizowane za pomocą metody sondażowej, przy zastosowaniu techniki ankiety audytoryjnej. Próba badawcza miała charakter kwotowy. Wyniki badań pokazują, że w dłuższej perspektywie czasowej zmienia się stosunek maturzystów do wyższego wykształcenia. W Polsce większy spadek popularności wyższej edukacji zaobserwowano na obszarach wiejskich. Wśród mieszkającej tam młodzieży ujawnia się też deprecjacja wyższego wykształcenia, które miało charakter instrumentalny. Wśród maturzystów ujawnia się też spadek aspiracji edukacyjnych. W ostatnich pomiarach młodzież częściej zamierza łączyć studia z pracą. Coraz bardziej popularne stają się studia licencjackie, zauważalny jest spadek liczby osób chcących ukończyć studia magisterskie. Na Ukrainie popularność studiów wyższych pozostaje na niezmienionym poziomie. Dane dotyczące aspiracji edukacyjnych również wskazują na utrzymywanie się dotychczasowych trendów.Pozycja Bezdomność(Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów, 2017) Szluz, BeataBezdomność jest problemem ogólnoświatowym, a u jej podłoża dostrzega się uwarunkowania polityczne, społeczne i ekonomiczne. Może być rozpatrywana na wielu płaszczyznach: w ujęciu indywidualnym, jako elementżyciowej sytuacji konkretnej jednostki, jako pewien przejaw patologii, a także jako bardzo trudny problem społeczny. Zjawisko dotyka najczęściej mężczyzn w średnim wieku. Rzadziej doświadczają bezdomności kobiety czy dzieci. W Polsce odbywa się liczenie osób bezdomnych, co pozwala uzyskać dane przybliżające zarówno liczbę, jak również pewne cechy socjodemograficzne tej kategorii społecznej, którą trudno mierzyć pomimo metod zaproponowanych zarówno przez praktyków, jak i naukowców. Złożoność problemu i jego wielowymiarowość nie sprzyja jego badaniom, stanowi również trudność w kontekście prowadzonych i podejmowanych działań profilaktycznych oraz pomocowych.