Kultura - Przemiany - Edukacja T. 11 (2022)
URI dla tej Kolekcjihttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/8977
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Pozycja Komunikat o XI Ogólnopolskim Zjeździe Pedagogicznym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Kowalski, MirosławPozycja Recenzja książki: Jan Ryś, Korpus Kadetów nr 1 (1918–1939). Okres łobzowski (1918–1921), Ignatianum, Kraków 2022, ss. 408(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Juśko, EdmundPozycja Prawdziwe oblicza prawdy – znaczenia słowa prawda w wybranych utworach lirycznych C.K. Norwida(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Kozioł, BartłomiejCelem niniejszego artykułu było wykazanie zróżnicowanej płaszczyzny semantycznych znaczeń słowa prawda zastosowanych w kontekście różnych utworów poetyckich Cypriana Kamila Norwida (literatura podmiotowa). Określenie funkcji wspomnianego wyrazu pozostaje w bezpośrednim związku z sytuacją liryczną w twórczości polskiego poety romantycznego. Zestawienie symbolicznych konotacji prawdy odniesiono więc do wybranych założeń filozoficznych (m.in. aksjologicznych, estetycznych), historycznych, religijnych i społecznych. W tym celu poszczególne tezy i wnioski oparto na materiale teoretycznoliterackim, będącym kluczową pomocą w sformułowaniu wywodu (literatura przedmiotowa). Autor wskazuje ponadto na bogactwo znaczeń kulturowych zawierających się w pojęciu "prawdy" oraz ich wpływie na myśl społeczną.Pozycja Fake News as the axis of contemporary Higher Education(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Lafarga Ostáriz, Pablo; Soler Costa, Rebeca; Schultis, SławomirNew digital trends are generating new habits in society. The democratization of mobile devices, such as smartphones, has caused a new paradigm in areas such as access to information and the skills necessary to be an active part of society. The end of this revolution is still impossible to define, however, there are already numerous customs that have been displaced towards virtual contexts. The latest generations are verifying how Information and Communication Technologies (ICTs) are the axis of daily processes, one of them being access to information. During the last decades, the change regarding the consumption of information, as well as entertainment, has become evident, with a clear conversion towards fast and digital reading content. A situation which repercussions are manifested transversally in society, from those generations that have grown up with physical newspapers to the most recent ones and who find non-daily news obsolete. Its impact in the educational field is reflected when considering the personal development of students and their preparation for the 21st century. It is a context in which digital skills are no longer complementary but necessary, from the personal sphere to the professional through the social. Training requirements are reflected in institutions such as higher education, both university, and professional training.Pozycja Analiza możliwości doskonalenia kompetencji muzycznych studentów kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna na wybranych uczelniach wyższych w Polsce(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Kowalska, Monika; Tęczyńska-Kęska, MałgorzataW artykule dokonano przeglądu proponowanych przez wybrane uczelnie wyższe przedmiotów o profilu muzycznym na kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna. Przeprowadzono charakterystykę wybranych kursów o profilu muzycznym z uwzględnieniem liczby godzin przeznaczonych na ich realizację, omówione zostały również cele i treści programowe zawarte w kartach kursów. Zwrócono uwagę na komponenty kwalifikacji pedagogicznych niezbędne w prowadzeniu zajęć umuzykalniających – nauczyciel bowiem jest kluczem do właściwego funkcjonowania systemu edukacyjnego i to od jego kompetencji, motywacji i cech osobowościowych zależy przyszłość wychowanków. W zakończeniu przedstawiono wnioski z przeprowadzonej analizy.Pozycja Computer-assisted language learning in the context of digital skills of older adults(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Czopek, KarolinaThe COVID-19 pandemic led to a situation where older adults, the group most at risk of contracting the virus and at the same time the most digitally excluded in society, had to either give up all activity or make a greater effort to engage in various activities online. This was the case of learning a foreign language, which is one of the most popular educational activities chosen by this age group. The article analyses the potential of remote language learning with the use of information and communication technologies (ICT) in the context of challenges that older adults face in the digital world. Through the analysis of ten criteria for technology adoption, the study shows that the main obstacles preventing older adults from learning a foreign language online can be eliminated if third parties (family, peers, web developers, course organizers) engage in promoting and facilitating online learning experience.Pozycja Samoocena i samowiedza uczniów wczesnej edukacji w opinii nauczycieli(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Wasylewicz, MagdalenaSamowiedza, jak i samoocena należą do istotnych składników osobowości. Kształtują się podczas nabywania doświadzeń i poznawania samego siebie w ramach społeczno-emocjonalnego rozwoju każdego człowieka. Samowiedza i samoocena są aspektami wzajemnie wpływającymi na siebie. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, jaki jest poziom samowiedzy i samooceny uczniów klasy trzeciej szkoły podstawowej w opinii nauczycieli? Badanie tego obszaru wydaje się szczególnie ważne, z dwóch powodów, po pierwsze – biorąc pod uwagę pandemię COVID-19, a co za tym idzie długą izolację dzieci w domach i po drugie – medialną rzeczywistość, w którą coraz częściej zatapiają się już nawet najmłodsi. Badaniami objęto 190 uczniów klas trzecich szkoły podstawowej z województwa podkarpackiego. Diagnozie poddano następujące obszary: strategie zaradcze, radzenie sobie z oceną, samowiedzę, samoocenę, motywację wewnętrzną i lokalizację kontroli.Pozycja Kultura zdrowotna w profilaktyce otyłości jako sposób spędzania wolnego czasu przez dzieci w wieku szkolnym w Polsce(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Makles, PrzemysławZapewne większość z nas oglądała w przeszłości amerykańskie filmy, które wiele razy wywarły na nas wrażenie. W pewien sposób zachęcały one do naśladowania stylu życia naszych ulubionych bohaterów, ponieważ niektórzy uważali, że to jest coś dobrego, ale czy takie naprawdę jest? Nawiązując do powyższego, z czasem wprowadziliśmy do naszego życia zarówno te dobre aspekty życia, jak i te złe. Mowa tutaj o nawykach żywieniowych oraz braku codziennej aktywności fizycznej, które prowadzą do niebezpieczeństwa, jakim jest nadwaga. W niniejszym artykule autor chce zająć się problemem, który dotyczy wielu ludzi na całym świecie, problemem, który w XXI wieku stał się udręką nawet wśród najmłodszych w naszym kraju. Zbadane zostaną przyczyny na podstawie różnych źródeł oraz ukazane sposoby walki z otyłością wśród dzieci w wieku szkolnym.Pozycja Zdalna pomoc psychologiczno-pedagogiczna dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w opiniach specjalistów(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2002-12) Bobik, BogumiłaCzas zamknięcia szkół i placówek oświatowych w czasie pandemii COVID-19 zróżnicował dostęp dzieci i młodzieży do usług edukacyjnych i terapeutycznych. W szczególnie trudnej sytuacji znaleźli się uczniowie o specjalnych potrzebach rozwojowych i edukacyjnych. Celem artykułu jest przedstawienie wyników diagnozy zdalnie prowadzonej pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w szkole specjalnej. Badanie przeprowadzono za pomocą metody sondażu diagnostycznego i techniki ankiety w grupie specjalistów (pedagodzy, nauczyciele rewalidacji, psychologowie i logopedzi) zatrudnionych w szkołach podstawowych specjalnych, w wybranych miastach województwa śląskiego. Zebrane wyniki dotyczą okresu od marca 2020 roku do marca 2021 roku. Podsumowując uzyskane opinie należy stwierdzić, że zdalnie świadczona pomoc była wyzwaniem dla specjalistów z powodu braku przygotowania bazy szkół, programów nauczania oraz uczniów i rodziców do takiej formy pracy. Dużym ograniczeniem była utrata bezpośredniego kontaktu z dzieckiem, który dotąd stanowił podstawę działań diagnostycznych, pomocowych, rewalidacyjnych i edukacyjnych. Utrudniony dostęp do specjalistycznego wsparcia spowolnił rozwój uczniów z niepełnosprawnością intelektualną, a obowiązki związane z prowadzeniem edukacji i terapii spadły w dużym stopniu na rodziców lub opiekunów.Pozycja Dyscyplina w klasie w codzienności szkolnej nauczycieli. Raport z badań(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Dusza, BożenaProblematyka dyscypliny w klasie jest istotnym elementem codzienności szkolnej. Dotyczy ona w równym stopniu nauczycieli, jak i uczniów i jest ważnym czynnikiem wpływającym nie tylko na efektywność kształcenia, ale też na atmosferę w klasie szkolnej. W artykule przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w grupie 529 nauczycieli ze szkół podstawowych z województwa podkarpackiego. W badaniach wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego oraz technikę ankiety. Wyniki badań wykazały, że problemy z dyscypliną w klasie są zjawiskiem powszechnym. Badani nauczyciele deklarują, że radzą sobie z nimi dobrze, przy użyciu różnorodnych metod i przy wsparciu innych nauczycieli, dyrekcji i rodziców. Poruszono też problem metod dyscyplinowania uczniów oraz przyczyn problemów z dyscypliną, identyfikowanych przez nauczycieli.Pozycja Demokratyzacja edukacji w liceach – jak ją rozumieją uczniowie?(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Tłuczek-Tadla, EwaPodjęta w artykule problematyka jawi się w rozważaniach teoretycznych, jak i podejmowanych w ostatnich 30 latach badaniach – jako szczególnie istotna z perspektywy kondycji demokratyzacji polskiej szkoły. Trwająca ponad dwa lata pandemia COVID-19 była czasem szczególnych doświadczeń dla młodzieży, również tych edukacyjnych. Artykuł rozpoczęły rozważania teoretyczne dotyczące wartości, które są szczególnie istotne z perspektywy określania stanu demokratyzacji tej instytucji. Dalsza część tekstu poświęcona została problematyce organów szkolnej demokracji, tj. samorządowi uczniowskiemu i radzie szkoły. W kolejnej części artykułu przedstawiona została procedura badań własnych. Natomiast w części zasadniczej zaprezentowano wyniki badań własnych dotyczących tego, jak licealiści rozumieli demokratyzację edukacji w swoich szkołach, w tym szczególnym czasie trwającej pandemii COVID-19 (w trakcie nauki zdalnej i bezpośrednich kontaktów w szkole). Tekst zakończyły wnioski z badań własnych oraz rekomendacje pedagogiczne dla dyrektorów liceów, nauczycieli i pedagogów szkolnych oraz licealistów.Pozycja Małżeństwo a odpowiedzialność. Socjologiczno-prawna analiza rozwodów w Polsce(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Markowska-Gos, EwaŻyjemy obecnie w Polsce w społeczeństwie liberalnym, o takim a nie innym poziomie podmiotowości jednostek, co przekłada się np. na wolność: słowa, sumienia i wyznania, stylu życia. Znajduje to odbicie w sferze życia rodzinnego. Funkcjonujemy w małżeństwach, związkach kohabitacyjnych, czy też jako single. Małżeństwo, niezależnie od sposobu jego rozumienia, ma niebagatelne znaczenie z perspektywy samej jednostki, jej rodziny i społeczeństwa. Jest ono nieporównywalne z doniosłością społeczną wyżej wymienionych tzw. alternatywnych form życia rodzinnego. O owej doniosłości świadczy to, że znajduje ono odbicie w regulacjach prawa świeckiego i kanonicznego, tworzących zbliżony w swej istocie, normatywnie wyznaczony wzór kulturowy do realizacji w rzeczywistości społecznej. W związku z tym omówiono istotę małżeństwa w obu tych obszarach prawa. Zarówno w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, jak też w prawie kanonicznym nupturienci zawierają małżeństwo w oparciu o umowę. Jednakże jednostki coraz częściej z różnych przyczyn nie chcą lub też nie mają na tyle silnej woli, by się z niej w ogóle wywiązać lub sprostać niektórym jej warunkom, czego dowodzi wzrost w Polsce liczby rozwodów. Stało się to inspiracją dla autorki tej publikacji do podjęcia próby analizy socjologiczno-prawnej zagadnienia odpowiedzialności do związku małżeńskiego (lub jej braku) w społeczeństwie polskim w oparciu o przesłanki rozwodowe i tzw. przeszkody zrywające jako podstaw prawnych do unieważnienia małżeństwa przyjmując za brak odpowiedzialności kryterium zawinienia, a więc złej woli partnera/rki (niekiedy obojga partnerów). Ponadto należy podkreślić, iż sam rozwód, czy też stwierdzenie nieważności małżeństwa można by uznać za nieodpowiedzialność niewywiązywanie się z wyżej wzmiankowanego konsensusu. Konieczne jest tu więc przytoczenie odwiecznej zasady prawa rzymskiego „umów należy dochowywać”.Pozycja Miłość jako wartość orientująca działania rodziców wobec dziecka z niepełnosprawnością niezdolnego do samodzielnej egzystencji po osiągnięciu pełnoletności(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Lulek, BarbaraRodzicielstwo wnosi w życie matki i ojca istotne wartości i uczucia. Nowe doświadczenia łączą się z dawaniem, poświęceniem i przeżywaniem. Realizacja rodzicielstwa jest szczególnie trudna wobec dziecka niezdolnego do samodzielnej egzystencji po osiągnięciu pełnoletności. W takich sytuacjach rodzice, odwołując się do perspektywy miłości koncentrują się na trosce o postępy w rozwoju dziecka. Celem artykułu jest opisanie rodzicielstwa, realizowanego przez osoby wychowujące dzieci całkowicie zależne, w kontekście dążenia do określenia etapów tego procesu, jak też urzeczywistnianych wartości. W badaniach zastosowano strategie jakościowe (dążono do opisania rzeczywistości społecznie konstruowanej). Posłużono się metodą wywiadu swobodnego. Zgromadzone narracje poddano kategoryzacji i wyodrębniono cztery zasadnicze etapy w przebiegu rodzicielstwa wobec dzieci niezdolnych do samodzielnej egzystencji po osiągnięciu pełnoletności. Są to otwarcie na dziecko, poznanie, rozumienie i akceptacja, które orientują rodzicielskie działania w perspektywie miłości i troski.Pozycja Szkolnictwo średnie w Złoczowie w latach 1730–1918(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Ochenduszko, TadeuszPierwszą szkołę średnią w Złoczowie – kolegium pijarskie założył w 1730 lub 1731 r. Jakub Sobieski, syn polskiego króla Jana III Sobieskiego. Funkcjonowała ona ponad pół wieku, a zlikwidował ją dziesięć lat po pierwszym rozbiorze Polski cesarz austriacki Józef II Habsburg (w 1783 r.). Później przez 90 lat Złoczów nie posiadał szkoły średniej. Starania o przywrócenie w mieście szkoły średniej rozpoczęto w 1842 roku. Trwały one ponad 30 lat. W 1873 r. cesarz Franciszek Józef zgodził się na utworzenie w Złoczowie gimnazjum niższego – czteroklasowego. W 1878 r. Rada Miejska uzyskała prowizoryczną (na rok) zgodę Ministra Wyznań i Oświaty na utworzenie klasy piątej. Przez kolejne trzy lata uzyskiwała prowizoryczne zgody na utworzenie klas: szóstej, siódmej i ósmej. W konsekwencji przez cztery lata (1878/79–1881/82) szkoła formalnie była gimnazjum niższym, a faktycznie prowizorycznym gimnazjum wyższym. Od roku szkolnego 1882/83 szkoła formalnie stała się gimnazjum wyższym. Podczas I wojny światowej szkoła przez rok nie pracowała, gdyż Złoczów znalazł się pod okupacją rosyjską. Później funkcjonowała w nadzwyczajnych warunkach w strefie przyfrontowej. Uczniowie najstarszych klas zostali powołani do armii austriackiej lub zgłosili się do Legionów Polskich. Spośród wybitnych absolwentów gimnazjum wymienić warto Stanisława Sobińskiego (1872–1926) – dyrektora Szkoły Realnej w Tarnobrzegu i VI Gimnazjum we Lwowie, pierwszego kuratora Okręgu Szkolnego Lwowskiego, zamordowanego przez nacjonalistów ukraińskich. W latach 1873/74–1913/14 zatrudnionych było ogółem 168 pracowników pedagogicznych. Spośród wielu wybitnych wymienić można Ludwika Kubalę. Zdobył on uznanie jako naukowiec i popularyzator historii.Pozycja Wprowadzenie(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Pelczar, Roman