Edukacja – Technika – Informatyka nr specjalny 1(2019)
URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/5517
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Pozycja Czy wolontariat angażuje? Zróżnicowanie poziomu zaangażowania organizacyjnego wolontariuszy na przykładzie wolontariuszy z projektu „Szlachetna Paczka” – doniesienie z badań pilotażowych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Wołpiuk-Ochocińska, Anna; Wańczyk-Welc, AnnaZaangażowanie organizacyjne jest procesem, dzięki któremu zatrudnieni identyfikują się osobiście z efektami, zmianami i codziennymi decyzjami przedsiębiorstwa, a co za tym idzie – są bardziej zadowoleni i efektywni w pracy (Ketchum, Trist, 1992; Mosadeghrad, Febrile, Rosenberg, 2008; Salman, Pourmehdi, Hamidi, 2014). Praca wolontariusza jako nieodpłatna z założenia wymaga wyższego stopnia przywiązania organizacyjnego zarówno pod względem emocjonalnym, jak i normatywnym. W badaniach wzięło udział 69 wolontariuszy projektu „Szlachetna Paczka” pracujących w rejonie Rzeszów. Wszystkie badane osoby były pełnoletnie. W badanej próbie było 50 kobiet, co stanowiło 72,5% badanych. 56,5% badanych to wolontariusze, pozostałą część stanowili wolontariusze-liderzy. W badaniu zastosowano polską wersję Skali Przywiązania do Organizacji autorstwa Meyera i Allen w adaptacji Bańki, Wołoskiej i Bazińskiej (2002). Analiza statystyczna wykazała, że płeć nie różnicuje poziomu zaangażowania organizacyjnego wolontariuszy. Poziom zaangażowania organizacyjnego koreluje z pełnioną rolą w organizacji (wolontariusz-lider) i stażem pracy.Pozycja Zachowania agresywne a zabawy preferowane przez dzieci w wieku przedszkolnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Wańczyk-Welc, Anna; Wołpiuk-Ochocińska, AnnaArtykuł omawia problematykę zachowań agresywnych dzieci w wieku przedszkolnym. Z uwagi na fakt, że w wieku przedszkolnym podstawową działalnością dziecka jest zabawa, badania własne przedstawione w tekście analizują związek takich zachowań agresywnych z preferowanymi przez dzieci zabawami. Wyniki badań pozwalają stwierdzić istnieje związku między zachowaniami agresywnymi w formie fizycznej dziecka w wieku przedszkolnym a preferowanymi przez nie zabawami ruchowymi.Pozycja Nauczyciel(ka) edukacji wczesnoszkolnej – czy zawód nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej ma płeć?(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Sosnowska-Bielicz, EwaBank Światowy, podając dane za 2017 r., ukazuje zawód nauczyciela jako globalnie sfeminizowany. Na 83 kraje tylko w 19 jest więcej nauczycieli mężczyzn w szkołach podstawowych. Według tych samych danych kobiety stanowiły 66% nauczycieli na całym świecie w edukacji obowiązkowej. Dominacja kobiet w zawodzie nauczyciela, szczególnie na poziomie edukacji elementarnej i szkoły podstawowej, niemal we wszystkich krajach świata jest niezaprzeczalnym faktem. Również w Polsce zawód nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej jest bardzo mocno sfeminizowany. W tej grupie zawodowej kobiety stanowią 99% całej populacji. Zastanawiające jest, czy rodzice chcieliby, aby ich dzieci w ramach edukacji wczesnoszkolnej uczone były przez nauczyciela, czy nadal panuje mocno zakorzeniony wzorzec kobiety nauczyciela. W niniejszym tekście zostanie podjęta próba zmierzenia się z tym pytaniem.Pozycja Zagrożenie stereotypem: wróg rozwoju dziedzin ścisłych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Rędzio, Anna M.Zagrożenie stereotypem (ZS) to sytuacja, w której jednostka obawia się, że może potwierdzić negatywny stereotyp dotyczący kompetencji jej grupy społecznej. Na przykład istnieje stereotyp, że kobiety są gorszymi matematyczkami niż mężczyźni, zatem kobiety przystępujące do rozwiązywania zadań matematycznych czują presję z tym związaną (gdyż zależy im, żeby nie potwierdzić tego stereotypu przez złe wykonanie zadań). Dzieje się tak zwłaszcza, gdy zasugeruje się im, nawet delikatnie, że ich wyniki mogą być porównywane z wynikami mężczyzn. Ponieważ najczęstszym skutkiem ZS jest obniżenie poziomu wykonywanych zadań z dziedziny, której on dotyczy, zjawisko to może mieć niebagatelny wpływ na udział kobiet w takich dziedzinach, jak matematyka czy informatyka. W tym artykule opisywane są badania, które potwierdzają, że negatywne skutki ZS mogą być zniwelowane, a nawet odwrócone, a podatność nań uzależniona jest od poziomu bezradności intelektualnej (BI; rodzaju wyuczonej bezradności doświadczanego często w szkole). Dwa badania eksperymentalne wykazały, że u osób o bardzo niskim poziomie BI efekty ZS były wręcz odwrotne od tych najczęściej spotykanych. Wyniki te sugerują, że pewne zmiany w systemie edukacji mogłyby zredukować efekty ZS wśród kobiet i zwiększyć ich udział we wzmiankowanych dziedzinach.Pozycja Równość szans pracowników i pracowniczek akademickich Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej ze względu na płeć w opinii studentów i studentek oraz nauczycieli i nauczycielek akademickich(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Pawłowska, JoannaW artykule przedstawiono wyniki badań własnych, których celem było poznanie opinii na temat równości szans pracowników i pracowniczek akademickich najstarszej uczelni pedagogicznej w Polsce wśród tychże pracowników oraz wśród osób w niej studiujących. Uzyskane wyniki wykazały, że w badanej uczelni występuje zjawisko dyskryminacji ze względu na płeć.Pozycja Percepcja źródeł stresu i sposoby jego odreagowania w grupie studentów z ADHD(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Ochojska, Danuta; Pasternak, JacekArtykuł obejmuje wybrane aspekty funkcjonowania kobiet i mężczyzn z ADHD. Zwrócono tu uwagę na problemy doświadczane przez osoby dorosłe z zaburzeniami dynamiki procesów nerwowych. Określony sposób odbioru różnych czynników jako stresujące i sposobów reagowania na nie wiąże się nie tylko z wyuczonymi zachowaniami wynikającymi z doświadczeń własnych, ale w dużej mierze zależy od typu układu nerwowego. Badania wykazały, że istnieją różnice między kobietami i mężczyznami z ADHD oraz między grupą zasadniczą i porównawczą w zakresie percepcji sytuacji stresowych i typów reagowania na sytuacje trudne.Pozycja Zaburzenia osobowości u kobiet i mężczyzn. Przegląd literatury(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Ochojska, Danuta; Pasternak, JacekBadania dotyczące osób z zaburzeniami osobowości uwzględniają różne aspekty ich funkcjonowania, trudności diagnostyczne oraz uwarunkowania nieprawidłowości w rozwoju osobowości. Zmienną, którą w tych analizach uwzględniono, jest płeć. Poniższy przegląd badań odnosi się głównie do różnic i podobieństw pomiędzy kobietami i mężczyznami pod kątem specyfiki zaburzeń osobowości.Pozycja Relacje z matką i ojcem a poczucie sensu życia u adolescentów pochodzących z rodzin rozbitych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Marmola, Małgorzata; Wańczyk-Welc, AnnaPrzedmiotem artykułu jest zależność pomiędzy relacjami z matką i ojcem a poczuciem sensu życia u adolescentów pochodzących z rodzin rozbitych. Przeprowadzone badania w grupie 146 adolescentów z rodzin rozbitych za pomocą Kwestionariusz Relacji Rodzinnych Plopy i Połomskiego oraz Kwestionariusza Postaw Życiowych Klamuta dowiodły istnienia dość silnej zależności pomiędzy relacjami z matką a poczuciem sensu życia u dorastających dzieci. Relacje z ojcem nie wykazały tak silnych zależności.Pozycja Funkcjonowanie dorosłych osób z autyzmem w kontekście różnic międzypłciowych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Lenart, AnnaObecnie zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) są jednym z częściej diagnozowanych zaburzeń rozwoju u dzieci. Pierwsze jego opisy dotyczyły dzieci, dlatego obszar badań nad dorosłymi z tym zaburzeniem jest słabiej poznany. Ostatnie lata dostarczyły jednak interesujących danych na ten temat. Coraz więcej uwagi poświęca się także osobom, które diagnozę ASD otrzymały w dorosłości. W artykule omówiono różnice oraz podobieństwa międzypłciowe wśród osób z ASD, zwłaszcza dorosłych, w obszarze diagnostycznym, doświadczanych trudności oraz mierzenia się z wymaganiami dorosłości. Badania wskazują na pewne różnice w obrazie klinicznym kobiet i mężczyzn w zakresie osiowych objawów ASD. Metaanalizy pokazują, że kwestia różnic międzypłciowych w obrazie klinicznym ASD jest obszarem, który wymaga dalszych intensywnych badań z uwagi na możliwość przełożenia wyników na praktykę kliniczną chociażby w obszarze usprawnienia procesu diagnozy i efektywniejszego wspierania tych osób.Pozycja Radzenie sobie ze stresem a rozwój potraumatyczny rodziców dzieci ze spektrum autyzmu(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Gosztyła, Tomasz; Prokopiak, Anna; Pasternak, JacekBycie rodzicem dziecka ze spektrum autyzmu (ASD) wiąże się z odczuwaniem chronicznego stresu, a sama diagnoza stanowi przeżycie traumatyczne, które oprócz negatywnych konsekwencji może prowadzić do pojawienia się potraumatycznego wzrostu (PTG). Celem badań była analiza związku strategii radzenia sobie ze stresem i PTG przy kontroli zmiennej wdzięczności w grupie 114 rodziców dzieci z rozpoznanym ASD, w wieku 22–51 lat. Założono, że pozytywne strategie radzenia sobie są związane z PTG. Wykorzystano następujące narzędzia badawcze: Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju (PTGI) w adaptacji Ogińskiej-Bulik i Juczyńskiego, Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem (Mini-COPE) w adaptacji Juczyńskiego i Ogińskiej-Bulik oraz kwestionariusz do badania wdzięczności GQ-6 (Gratitude Questionnaire 6) w adaptacji Kossakowskiej i Kwiatka. Prezentowane badania stanową część większego projektu badawczego, w którym ujmowano psychologiczne korelaty i uwarunkowania występowania PTG u rodziców dzieci z ASD. Wyniki potwierdzają znaczącą rolę pozytywnych strategii radzenia sobie oraz wdzięczności dla rozwoju potraumatycznego badanych.Pozycja Komu bardziej przeszkadza dwuznaczność? Różnice międzypłciowe w potrzebie prostej struktury i potrzebie poznawczego domknięcia(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Dudek, Iwona; Szpitalak, MalwinaPotrzeba poznawczego domknięcia jest tendencją jednostki do posiadania jasnej i niekwestionowanej wiedzy na dany temat, dzięki której może ona zredukować niepewność, sformułować osąd i podjąć działanie. Potrzeba prostej struktury to skłonność jednostki do strukturyzowania i organizowania otoczenia. Celem przeprowadzonego badania była identyfikacja różnic międzypłciowych w obu tych konstruktach motywacyjnych. Przeciwnie do sformułowanych hipotez, w odniesieniu do łącznego wyniku podskal, zarówno skali badającej potrzebę poznawczego domknięcia, jak i skali potrzeby prostej struktury, uzyskano wyniki wskazujące, że kobiety cechują się wyższym poziomem tych przejawów motywacji epistemicznej w porównaniu do mężczyzn.Pozycja Przesądy ciążowe – poczucie koherencji a nasilenie zjawiska mitologizacji ciąży(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Dąbrowska-Wnuk, MariannaW artykule zaprezentowano problematykę zachowań przesądnych podejmowanych przez kobiety w sytuacji oczekiwania narodzin dziecka. Przedstawiono wyniki badań własnych przeprowadzonych na grupie 166 przyszłych matek. Wykazano niewielkie nasilenie zjawiska z tendencją do jego wzmocnienia u tych kobiet, których poziom przesądności deklarowany był jako generalnie wysoki. Zmienną osobowościową obniżającą nasilenie przesądności w ciąży zgodnie z założeniami okazało się wysokie poczucie koherencji.Pozycja Rozpoznawanie ekspresji emocjonalnej twarzy przez kobiety i mężczyzn – badania porównawcze osób głuchych i słyszących(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Buluk, Katarzyna; Timoszyk-Tomczak, CelinaAnaliza funkcjonowania emocjonalnego osób głuchych z uwzględnieniem podziału na płeć ma istotne znaczenie dla zrozumienia ich aktywności na różnych płaszczyznach życia. Funkcjonowanie to wiąże się z inteligencją emocjonalną zawierającą spostrzeganie i rozpoznawanie emocji, ich wyrażanie i okazywanie, empatię, kontrolę oraz regulację emocji. Rezultaty dotychczasowych badań pokazują, że płeć jest jednym z elementów determinujących umiejętność rozpoznawania ekspresji emocji. Ważne jest sprawdzenie, czy głuchota w kontekście funkcjonowania emocjonalnego ma większe znaczenie niż różnice płciowe. Badania zostały przeprowadzone na grupie 80 osób (40 głuchych – 18 kobiet i 22 mężczyzn oraz 40 słyszących – 23 kobiet i 17 mężczyzn). Do badań została wykorzystana Skala Inteligencji Emocjonalnej – Twarze (Matczak, Piekarska, Studniarek, 2005) oraz zdjęcia wykorzystywane przez Paula Ekmana w badaniach emocji podstawowych. Wyniki uzyskane w badaniu pozwalają zauważyć, że kobiety i mężczyźni nie różnią się w rozpoznawaniu ekspresji mimicznej, a różnice występują między grupą słyszących i głuchych.Pozycja Funkcjonowanie studentów z ADHD – różnice między mężczyznami i kobietami(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Bober-Płonka, Bogusława; Kuleta-Krzyszkowiak, Małgorzata; Wasilewska, MonikaArtykuł podejmuje zagadnienie występowania ADHD wśród dorosłych kobiet i mężczyzn. W celu wstępnego rozeznania na temat aktualności i wagi tego problemu u osób rozpoczynających dorosłe życie przeprowadzono badania pilotażowe. Przebadano 331 osób (204 kobiety i 127 mężczyzn) – studentów II roku różnych kierunków na Uniwersytecie Jagiellońskim. Z przeprowadzonych analiz wynika, że blisko 1/4 (72) studentów obu płci (18% spośród kobiet i 28% w grupie mężczyzn) wykazuje objawy zaburzeń związane z ADHD, co znacznie utrudnia im funkcjonowanie we wszystkich sferach życia codziennego (nie tylko nauki) w porównaniu z osobami zdrowymi. Na tej podstawie można wnosić o potrzebie kontynuacji badań empirycznych nad ADHD u dorosłych i opracowania skutecznych form pomocy dotkniętym tym zaburzeniem studentom.