Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Prawnicza. Prawo 25 (2019)
URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/5372
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Pozycja Artykuł recenzyjny: Brian Leiter, “Why Tolerate Religion?”, Princeton University Press, Princeton 2013, ss. 187(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Maroń, GrzegorzWskazać można dwie główne tezy Why Tolerate Religion? Po pierwsze, religijne roszczenia sumienia nie są z moralnego punktu widzenia ważniejsze od niereligijnych roszczeń sumienia. Racje deontologiczne, utylitarne i epistemiczne nie czynią z religii moralnie szczególnej czy wyjątkowej kategorii. Religijne i świeckie sumienie powinno być na gruncie prawa traktowane jednakowo. Po drugie, prawodawca i sądy nie powinny godzić się na zwalnianie osób z powodu ich przekonań sumienia od ogólnie obowiązującego prawa o neutralnych celach. Prawna akomodacja religijnych i niereligijnych roszczeń sumienia jest moralnie dopuszczalna tylko pod warunkiem, że nie doprowadzi to do przeniesienia kosztów na pozostałych obywateli. U podstaw obu wymienionych tez stoi przyjęte pojęcie religii. Leiter wskazuje trzy cechy będące łącznie udziałem tylko religii. Religie formułują kategoryczne nakazy postępowania, które muszą być spełnione bez względu na wszystko inne. Niektóre religijne przekonania są oparte na wierze, tj. nie odpowiadają one zwykłym standardom dowodzenia i racjonalnego uzasadnienia. W końcu religijne przekonania zapewniają egzystencjalne pocieszenie w odniesieniu do istotnych kwestii ludzkiego życia, takich jak cierpienie i śmierć. Definicja religii autorstwa Leitera jest nieprzekonująca, zwłaszcza z góry odrzucenie przez niego racjonalności religii. Nieprawidłowa charakterystyka religii podaje w wątpliwość zawarte w recenzowanej książce wnioski.Pozycja Insolvenčné konania týkajúce sa členov skupiny spoločnost(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Sudzina, MilanAutor analizuje wybrane zagadnienia dotyczące transgranicznych skutków postępowań upadłościowych przeciwko członkom grupy spółek na mocy rozporządzenia (UE) 2015/848 Parlamentu Europejskiego oraz Rady z 20 maja 2015 r. w sprawie postępowania upadłościowego (przekształcenie). Autor zajmuje się podstawowymi zasadami, które mają zastosowanie w praktyce postępowania upadłościowego spółek wielonarodowych. Analizuje problemy, które występują w praktyce, na końcu artykułu formułuje sugestie de lege ferenda. Celem artykułu jest analiza specyfiki postępowania upadłościowego członków grupy spółek w państwach członkowskich Unii Europejskiej na mocy europejskiego rozporządzenia w sprawie niewypłacalności (przekształcenie).Pozycja Vklad do katastra nehnuteľností Slovenskej republiky (rozhodovanie o návrhu na vklad)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Sudzina, MilanAutor analizuje kwestię wpisania praw do katastru nieruchomości przez instytucję wpisu, jeżeli prawa do nieruchomości powstały, zostały zmienione lub wygasły na podstawie umowy. W artykule zwrócono uwagę na przebieg postępowania sądowego w tym zakresie. Celem artykułu jest analiza ustawodawstwa dotyczącego katastru nieruchomości oraz orzecznicza sądów powszechnych i organów katastralnych.Pozycja Szkoda majątkowa w sprawach o przestępstwo nadużycia zaufania z art. 296 k.k. – rola opinii biegłego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Skawińska, MałgorzataArtykuł poświęcony został problematyce szkody w sprawach o przestępstwa nadużycia zaufania z art. 296 k.k. i roli opinii biegłego. Skoncentrowano się na pojęciu znacznej szkody majątkowej z art. 296 § 1 k.k. i sposobie określenia wysokości szkody. Rozważania opierają się na założeniu, że szkoda musi nastąpić w wyniku nadużycia uprawnień lub niedopełnienia obowiązku. W artykule przywołane zostały głosy doktryny i judykatury odnoszące się do problemów ustalania zakresu i wysokości szkody na gruncie art. 296 k.k. Na końcu autorka przedstawia własne stanowisko w przedmiocie roli biegłego przy określaniu szkody w sprawach o przestępstwo nadużycia zaufania z art. 296 k.k.Pozycja Law and philosophy in the face of terrorism – the casus of shooting down a hijacked plane(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Para, MaciejThe paper discusses the problem of moral responsibility for difficult decisions in the sphere of politics on the example of a former regulation of aviation laws concerning shooting down a hijacked plane. The text analyzes a sentence of the Constitutional Tribunal on the matter, especially the issue of the right to live and the concept of human dignity. A comparison is made between Mill’s utilitarism and Kantian deonthology as two opposing moral philosophies. In the end a hypothesis is made that state authorities should be held morally accountable by the public for their choices, even should that accountability result in their condemnation or the loss of office.Pozycja Obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem (art. 46) w Kodeksie karnym z 1997. Doktrynalny i prawnomiędzynarodowy kontekst regulacji(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Opar, AnnaPrzedmiotem opracowania jest instytucja karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody, która została wprowadzona do systemu prawa polskiego wraz z uchwaleniem obecnie obowiązującego Kodeksu karnego. Instytucja karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem uregulowana w k.k. wpisuje się w szerszy kontekst przemian paradygmatu prawa karnego, uwzględniającego w wysokim stopniu, pod wpływem wiktymologii i idei sprawiedliwości naprawczej, nieodzowność ochrony praw pokrzywdzonych w procesie karnym. Oznacza to m.in., iż sprawca zobligowany jest na podstawie wyroku sądu, na wniosek poszkodowanego lub reprezentującej go osoby lub z urzędu naprawić szkodę wyrządzoną swoim czynem. W artykule omówiono: obowiązek wynagrodzenia szkody wyrządzonej przestępstwem w Kodeksie karnym z 1932 i 1969 r., prawnomiędzynarodowy kontekst uregulowania obowiązku sprawcy naprawienia ofierze szkody wyrządzonej przestępstwem (art. 46 k.k.) oraz obowiązek naprawienia krzywdy wyrządzonej przestępstwem w świetle przepisów Kodeksu karnego z 1997 r.Pozycja Dowodzenie wieku człowieka w prawie rzymskim(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Kosior, Wojciech J.W prawie rzymskim wiek człowieka miał bardzo istotne znaczenie. Osiągnięcie określonego wieku pociągało za sobą zmianę pozycji prawnej człowieka, i to zarówno w sferze jego uprawnień, jak i obowiązków. Od przekroczenia danej granicy wiekowej zależał zakres zdolności do czynności prawnych, zdolność do małżeństwa, zdolność do sporządzenia testamentu, możliwość występowania przed magistraturą i wiele innych. Stąd też ważnym problemem praktycznym stało się udowadnianie wieku dla potrzeb prawnych. Przeprowadzone badania pozwoliły na opracowanie katalogu rzymskich środków dowodowych służących wykazaniu wieku człowieka. Nieformalnym środkiem był strój (toga), ale miał on znaczenie tylko symboliczne. W praktyce prawnej wiek mógł być udowodniony za pomocą oświadczenia, zeznań świadków oraz dokumentów, takich jak akt urodzenia.Pozycja Prawnokarne aspekty przerywania ciąży w obliczu (nie)nowych wyzwań interpretacyjnych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Kania, AgnieszkaCelem artykułu jest zwrócenie uwagi na wybrane problemy interpretacyjne, które łączą się integralnie z prawnokarną typizacją zachowania polegającego na nielegalnym przerwaniu ciąży za zgodą kobiety ciężarnej (art. 152 § 1 k.k.). Analizując niniejsze zagadnienie, zwrócono uwagę nie tylko (de lege lata) na przesłanki legalizujące przerywanie ciąży oraz brak odpowiedzialności kobiety ciężarnej za niezgodą z prawem aborcję, lecz także na formułowane w zakresie niniejszych materii postulaty de lege ferenda. W podjętych rozważaniach ustosunkowano się również do problemu tzw. aborcji transgranicznej, jak również do karnoprocesowego statusu kobiety ciężarnej, która – poddając się dobrowolnie zabiegowi przerwania ciąży – składa następnie oświadczenie, wyrażając w nim zamiar działania w charakterze oskarżyciela posiłkowego jako strona zastępcza (art. 52 § 1 k.p.k.).Pozycja Exceeding the financial plan in terms of costs in local government budgetary entities and budget institutions as a violation of the public finance discipline(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Gonet, WojciechThe text concerns the analysis of the possibility of recognizing, as a violation of the public finance discipline, exceeding costs in the financial plan by certain public finance sector units, i.e. local government budgetary entities and budget institutions. The Act on violation of public finance discipline penalizes expenditure overdrafts. The conducted analyzes showed that the concepts of „costs” and „expenditures” are not identical. It was found that in the budget institution there may be a violation of the public finance discipline in the scope of property expenditures, which are the only ones listed in the annual financial plan.Pozycja Terroryzm i jego finansowanie w kontekście nowelizacji art. 165a k.k.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Golonka, AnnaPrzedmiotem opracowania są zagadnienia dotyczące przestępstwa finansowania terroryzmu określonego w art. 165a k.k. Przepis ten w ciągu kilku ostatnich lat był niejednokrotnie nowelizowany, co już w założeniu nie jest poprawne, a dodatkowo rodzi obawę o jakość tworzonego prawa. W omawianym przypadku niepokój ten okazuje się być w pełni uzasadniony, czego rozwinięciu poświęcony jest niniejszy artykuł. Kwestie związane z finansowym wspieraniem terroryzmu zostały w nim zaprezentowane w szerszym kontekście, uwzględniającym ich tło, jakim jest problematyka terroryzmu. W świetle aktualnego stanu prawnego tworzy je definicja „przestępstwa o charakterze terrorystycznym” zawarta w art. 115 § 20 k.k. Sposób ujęcia tego przestępstwa wobec jednoczesnego braku odrębnego typu zabronionego, który określałby zamach terrorystyczny, znajdują swoje przełożenie w trudnościach związanych z wykładnią art. 165a k.k. Ich ukazaniu, a także wysunięciu stosownych postulatów de lege ferenda poświęcone jest niniejsze opracowanie.Pozycja Problem ustalenia zdarzenia medycznego w przypadku leczenia z pogranicza eksperymentu medycznego oraz innych powikłań leczenia(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Ciepiela, Lesław; Ciepiela, Katarzyna; Jacek, AnnaW artykule przedstawiono i oceniono możliwość ustalenia zdarzenia medycznego w przypadku leczenia z pogranicza eksperymentu medycznego z uwzględnieniem zagadnień powikłań leczenia niektórych chorób onkologicznych. Artykuł przedstawia również zagadnienie i ocenę powikłań pierwotnie innych przyczyn zachorowania – w tym zakażenie pacjenta biologiczne i chorobotwórcze. Rozstrzyganie o obecności zdarzenia medycznego wymaga wieloprofilowej analizy. Należy ponadto podkreślić niezwykłą złożoność organizmu człowieka, fakty koincydencji nieskończonej ilości kombinacji w zakresie genomu, oddziaływania pomiędzy organizmem a innymi żywymi organizmami, w tym patogenami z zewnątrz, idącego w dekady odziaływania środowiska naturalnego z jego postępującym zanieczyszczeniem, zbyt powolny proces wytwarzania nowych mechanizmów ochronnych.Pozycja Vývoj justície a transformácia justičnćh orgánov na Slovensku po roku 1989(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Bujňák, BranislavPo listopadzie 1989 r. na Słowacji, a także w innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej, miały miejsce znaczące zmiany polityczne, gospodarcze i społeczne. Zmiany te dotyczyły niemal każdej dziedziny życia społecznego, ale nie obejmowały wymiaru sprawiedliwości. Transformacja społeczno-kulturowa miała początkowo charakter jedynie wizualny, ponieważ przeobrażenie życia zwykłych ludzi było trudne, a nawet niemożliwe. Zmiany trwają także obecnie. Jednak w niektórych obszarach procesy związane ze zmianą systemu politycznego następują bardzo powoli lub prawie wcale. Przykładem tego jest obszar wymiaru sprawiedliwości, tj. sądownictwo.Pozycja Godność człowieka a międzynarodowe standardy biomedyczne – zarys problematyki(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Brodowski, LidiaArtykuł traktuje o odniesieniach do godności człowieka w normach międzynarodowego prawa biomedycznego. Zawiera rozważania dotyczące współczesnego rozumienia pojęcia godności istoty ludzkiej oraz analizę aktów prawa międzynarodowego przyjętych zarówno na płaszczyźnie uniwersalnej, jak i regionalnej, które odnoszą się do obowiązku poszanowania owej godności. Przedstawia wyzwania i zagrożenia, jakie niesie za sobą współczesna biomedycyna, i znaczenie obowiązku ochrony godności człowieka, który powinien stanowić barierę zabezpieczającą przed szeroko pojmowaną instrumentalizacją istoty ludzkiej.