Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 52(4)/2017

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/3318

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 38

Wzrost poziomu wykształcenia ludności jako szansa dla rozwoju społeczno-ekonomicznego krajów Unii Europejskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Murawska, Anna
Artykuł obejmuje zagadnienia dotyczące poziomu wykształcenia ludności w krajach Unii Europejskiej w kontekście szansy dla rozwoju społecznego i ekonomicznego. Celem prowadzonych analiz było ukazanie zmian zachodzących w poziomie wykształcenia ludności oraz w rozwoju społeczno-ekonomicznym krajów w latach 2006–2015 oraz zależności pomiędzy wskaźnikami opisującymi badane kwestie. Do oceny podjętej problematyki uwzględniono takie wskaźniki jak: odsetek ludności według osiągniętego poziomu wykształcenia w wieku 15–64 lata, odsetek osób z wyższym wykształceniem w wieku 30-34 lata, odsetek ludności przedwcześnie kończących edukację w wieku 18–24 lata oraz niepracujących i nieuczących się w wieku 15–24 lata, uczestnictwo w kształceniu osób w wieku 25–64 lata, produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca, dochody ludności, zagrożenie ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. Źródłem danych empirycznych były informacje pochodzące z Europejskiego Urzędu Statystycznego. Analizie poddano 28 krajów Unii Europejskiej. W większości krajów Unii Europejskiej następuje wzrost poziomu wykształcenia ludności oraz obniża się odsetek osób przedwcześnie kończących naukę. Poziom i wzrost wykształcenia społeczeństwa europejskiego znajduje swoje odzwierciedlenie w poziomie i rozwoju społeczno-ekonomicznym krajów.
Niestandardowe źródła kapitału ludzkiego w rozwoju cywilizacji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Dobija, Mieczysław
Standardowe źródła kapitału ludzkiego to: wzrost zasobów ludzkich, profesjonalna edukacja i przyrost doświadczenia zawodowego. W historii ludzkości dostrzega się inne jeszcze źródła, jak artefakty zwane ME w starożytności. W artykule analizuje się i podkreśla rolę duchowości w rozwoju kapitału ludzkiego i cywilizacji. Analizuje się źródła głównego nurtu, ale także dokonania metafizyczne ukazujące horyzonty ludzkiego poznania.
Lessons from the Polish way of transformation
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Woźniak, Michał Gabriel
The article compares the characteristics of state and market-driven coordination. It derives from them the need to return to capitalism. The author describes the role of the state in the process of market liberalization of the centrally planned economy, the dilemmas of state modernization, the problems emerging from the overstressed dynamics of the transition to the market. Against this background, the main features of Polish transformation have been described and the mistakes made have been identified. The author also answers the question of whether the choice of an alternative model of capitalism was possible than that proposed by the Washington consensus. The author postulates the use of the conclusions of the critical analysis of the Polish way of transformation in the new wave of reform of the economy and the functioning of the public sector in Poland.
Bezpieczeństwo jako globalne dobro publiczne w kontekście problemu państw upadłych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Leszczyński, Marek
Bezpieczeństwo jako przedmiot badań w ostatnich latach zyskało na popularności wśród przedstawicieli dyscyplin nauk społecznych. W ramach badań ekonomicznych badania nad bezpieczeństwem prowadzone są w obrębie jednej z ekonomik szczegółowych – ekonomice bezpieczeństwa. Zapewnienie bezpieczeństwa to jedna z podstawowych funkcji państwa, warunki jej spełnienia leżą w obszarze zainteresowania wspomnianej dyscypliny. Ostatnio ze względu na coraz większą liczbę tzw. państw upadłych badacze m.in. J. Kleer [2015] wskazują, iż bezpieczeństwo stało się globalnym dobrem publicznym. Każdy człowiek ma prawo do poczucia bezpieczeństwa, mimo iż terytorium, na którym mieszka nie zawsze takie poczucie zapewnia. Powstawanie państw upadłych jest efektem silnej rywalizacji o zasoby (surowcowe, zasoby wody, technologii) przy słabościach instytucjonalnych organizmów państwowych. Powstaje więc pytanie zasadnicze w jaki sposób i kto ma zapewnić bezpieczeństwo w warunkach erozji państw narodowych. W tym kontekście istotną rolę mają do odegrania instytucje ponadnarodowe takie jak ONZ, Unia Europejska czy NATO. Celem artykułu jest wskazanie na znaczenie bezpieczeństwa jako dobra publicznego (globalnego dobra publicznego) w warunkach niestabilności układów międzynarodowych i znaczących różnic rozwojowych skutkujących powstawaniem państw upadłych. Państwa upadłe w żaden sposób nie wywiązują się z podstawowych funkcji, nie posiadają kontroli nad własnym terytorium, są obiektem ataków międzynarodowych grup przestępczych, korupcji itp. Państwa upadłe stanowią istotny problem ekonomiczny i potencjalne zagrożenie dla bardziej rozwiniętej części świata. Istotne w tym kontekście staje się poszukiwanie alternatywnych metod poprawy sytuacji i bardziej sprawiedliwe kształtowanie procesów rozwojowych.
Kapitał społeczny i jego relacje z czynnikami wytwórczymi
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Wosiek, Małgorzata
Przedstawione badania mają charakter eksploracyjny, a ich celem jest weryfikacja roli kapitału społecznego względem innych czynników wytwórczych, jak kapitał rzeczowy, kapitał ludzki oraz praca niewykwalifikowana. Jako obszar badawczy wybrano polskie województwa. Weryfikacji poddano hipotezę, że w polskiej gospodarce relacje łączące kapitał społeczny z ww. czynnikami wytwórczymi mają komplementarny charakter. Jako analityczną metodę badania wykorzystano translogarytmiczną funkcję produkcji. Oszacowań dokonano na podstawie danych panelowych obejmujących 16 województw za lata 2002–2014. Przeprowadzone analizy nie dają wystarczających przesłanek do potwierdzenia bądź odrzucenia postawionej hipotezy badawczej, niemniej na ich podstawie można dostrzec pewne właściwości badanych zależności. Relacje łączące kapitał społeczny z innymi czynnikami wytwórczymi mają nie tylko charakter komplementarny, ale również mogą występować między nimi powiązania o charakterze substytucyjnym. Charakter relacji zależy m.in. od rodzaju czynnika wytwórczego (kapitał fizyczny, kapitał ludzki, praca niewykwalifikowana) oraz wymiaru kapitału społecznego (normatywny, behawioralny, strukturalny). Wyniki obliczeń sygnalizują substytucyjny charakter powiązań między normatywnym oraz behawioralnym kapitałem społecznym a kapitałem fizycznym. Symptomy komplementarności noszą powiązania strukturalnego konstruktu kapitału społecznego (skłonności do stowarzyszania się) z kapitałem fizycznym. Rezultaty obliczeń sygnalizują ponadto komplementarny charakter relacji łączących kapitał społeczny (we wszystkich jego wymiarach) z kapitałem ludzkim oraz pracą niewykwalifikowaną. W każdym z przypadków niezadawalające statystycznie rezultaty obliczeń stawiają pod znakiem zapytania siłę i skuteczność oddziaływania kapitału społecznego na akumulację rozważanych czynników wytwórczych.
Produktywność pracy w Polsce w przekroju województw
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Kozioł, Wojciech
W pierwszej części artykułu przedstawiono istotę kapitału intelektualno-instytucjonalnego. Jest to część kapitału danego kraju, służąca finansowaniu zasobów intelektualnych i instytucjonalnych. Jakość tych zasobów przyczynia się do zrównoważonego wzrostu gospodarczego. W drugiej części podano zasady pomiaru kapitału intelektualno-instytucjonalnego. Wiarygodnie określony poziom tego kapitału stanowi informację na temat realizacji paradygmatu zrównoważonego rozwoju. Do pomiaru kapitału intelektualno-instytucjonalnego wykorzystano wskaźnik produktywności pracy, wyprowadzony w oparciu o koncepcję analitycznej funkcji produkcji. Jest to funkcja siedmiu zmiennych, odzwierciedlająca rzeczywisty sposób komponowania czynników wytwórczych w procesie powstawania produktów oraz ich rynkowej realizacji. Wskaźnik ten integruje zarówno poziom technicznego uzbrojenia pracy, rotacji aktywów, rentowności aktywów oraz poziomu opłacenia pracy. Celem polityczno-gospodarczym jest dążenie do zrównoważonego wzrostu kraju, który odzwierciedla stabilny wzrost wskaźnika produktywności pracy. Pogłębioną analizę harmonijności wzrostu gospodarczego może stanowić analiza produktywności pracy w regionach. W ostatniej części pracy podano wyniki pomiaru produktywności pracy w Polsce w podziale na województwa. Uzyskane wyniki wskazują, że poziom produktywności pracy wynosi 2,12 i jest typowy dla krajów rozwijających. Zarazem wskazują na znaczący dystans do krajów wysoko rozwiniętych, w których poziom tego wskaźnika przekracza 3. Z kolei wyniki pomiaru regionalnej produktywności pracy wskazują na kolejny problem, jakim są duże różnice w wartości wskaźnika. Potwierdza to nierównomierny rozwój Polski.
Innowacyjność i kapitał ludzki w rozwoju regionu
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Tuziak, Arkadiusz
W artykule skupiono się na zagadnieniach innowacyjności i kapitału ludzkiego jako endogenicznych czynnikach rozwoju regionalnego. Ukazano znaczenie regionalnej innowacyjności i zasobów kapitału ludzkiego dla podnoszenia regionalnej konkurencyjności i zwiększania szans rozwojowych w sytuacji zaostrzającej się współcześnie rywalizacji układów społeczno-terytorialnych, w szczególności regionów. W pierwszej części artykułu przedstawiono skrótowo próby definicyjnego ujęcia rozwoju regionalnego, zwracając uwagę na wieloaspektowość tego procesu oraz znaczenie wewnętrznych, jakościowych czynników i zasobów rozwojowych. W drugiej części opracowania scharakteryzowano innowacyjność rozwoju regionu rozumianą jako zdolność wprowadzania reform, zmian i ulepszeń w sferze życia społeczno-gospodarczego, których celem jest podnoszenie efektywności mechanizmów wspierających rozwój regionalny. Prorozwojowe oddziaływanie innowacyjności w wymiarze terytorialnym ukazano w toku analizy struktury i funkcjonowania regionalnych sieci innowacyjnych, środowiska innowacyjnego oraz regionalnych strategii innowacji. W części trzeciej artykułu scharakteryzowano kapitał ludzki jako ważny czynnik warunkujący rozwój regionu. Znaczenie tego endogenicznego zasobu rozwojowego ukazano w kontekście teorii regionalnych systemów innowacji, koncepcji regionu uczącego się oraz koncepcji klasy kreatywnej. Zawarte w artykule analizy i charakterystyki prorozwojowego oddziaływania innowacyjności i kapitału ludzkiego w wymiarze regionalnym wskazują na znaczenie zjawisk społecznych i kulturowych jako miękkich, pozaekonomicznych czynników wzrostu i rozwoju gospodarczego.
Industrializacja i deindustrializacja gospodarki. Przyczynek do dyskusji nad reindustrializacją gospodarki Polski
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Śliwa, Renata; Waląg, Piotr
Głównym celem opracowania jest ukazanie przebiegu procesów zmian strukturalnych w warunkach Polski jako gospodarki, która wchodząc w fazę deindustrializacji nie wyczerpała jeszcze w pełni potencjału, jaki kryje industrializacja, z wciąż nienasyconym popytem wewnętrznym na dobra przemysłowe i niewykorzystanymi możliwościami wypracowania silniejszych niż dotychczas przewag komparatywnych. Na bazie teoretycznej prezentacji problematyki industrializacji i deindustrializacji gospodarek przeprowadzona została analiza uwarunkowań gospodarki Polski. Posłużono się prostymi miarami takimi jak te z pierwszego prawa Kaldora, miary nasycenia popytu sektorowego, PKB na godzinę przepracowaną, PKB per capita. Uzyskane w trakcie analizy wnioski wskazują na industrializację jako ważne źródło wzrostu wydajności pracy i dochodu w Polsce i uzasadniają podejście do reindustrializacji jako elementu polityki gospodarczej w procesie rozwojowego nadganiania.
Wpływ instrumentów polityki fiskalnej na wahania koniunkturalne w gospodarce polskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Spychała, Joanna
W artykule zbadano wpływ narzędzi stosowanych w polityce fiskalnej na zmiany aktywności gospodarczej. Zważywszy na to, że sposób oddziaływania poszczególnych instrumentów fiskalnych nie zawsze jest zgodny z założeniami na gruncie teoretycznym, to w praktyce instrumenty te wykazują działanie stabilizujące lub destabilizujące. Celem głównym artykułu jest próba empirycznego zbadania charakteru oddziaływania wybranych, mierzalnych instrumentów polityki fiskalnej na zmiany aktywności gospodarczej w Polsce w latach 2001–2013. Na tej podstawie oceniona została skuteczność tych instrumentów w prowadzonej polityce antycyklicznej. Analiza uzupełniona została prezentacją najistotniejszych cech morfologicznych wahań koniunkturalnych wyodrębnionych w gospodarce polskiej podstawie wysokości PKB, urealnionych wskaźnikiem CPI. Empiryczna analiza cech morfologicznych wahań koniunkturalnych umożliwiła zbadanie związków pomiędzy zmianami aktywności gospodarczej a kwantyfikowalnymi strumieniami pokazującymi efekty oddziaływania instrumentów polityki fiskalnej. W pracy przyjęto hipotezę, iż realizowana w Polsce polityka fiskalna w niskim stopniu zorientowana jest na realizację celów antycyklicznych. Z przedstawionych rozważań dotyczących skuteczności prowadzonych w gospodarce polskiej działań antycyklicznych można wnioskować, że polityka ta charakteryzuje się niską efektywnością. Polityka fiskalna realizowana w Polsce nie była konsekwentna i słabo zorientowana na realizację celów antycyklicznych, co potwierdziło sformułowaną we wstępie hipotezę. Kierunki zmian stosowania większości instrumentów fiskalnych w czasie trwania cyklu koniunkturalnego były rozbieżne z postulatami teoretycznymi, a uwaga ta dotyczy głównie instrumentów podatkowych.
Rola instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej w podnoszeniu jakości życia mieszkańców obszarów wiejskich
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Grzebyk, Bogumiła
W artykule przedstawiono rolę głównych instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) w podnoszeniu jakości życia mieszkańców obszarów wiejskich. Na podstawie danych uzyskanych z Ministerstwa Finansów (MF) i Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) dokonano oceny transferów finansowych środków unijnych w latach 2004–2016 w ramach WPR i znaczenia programu PROW 2007–2013 dla rozwoju obszarów wiejskich. Szczególną uwagę poświecono płatnościom bezpośrednim (SAPS) i ich udziałowi w dochodach rolniczych; wykorzystano w tym celu wyniki badań jakościowych przeprowadzonych wśród rolników z wybranych gmin dwóch województw: podkarpackiego i świętokrzyskiego. Stwierdzono, że w latach 2004–2016 wartość transferów z budżetu UE do Polski w ramach WPR wyniosła 42,5 mld euro, czyli ponad 1/3 wszystkich transferów z budżetu unijnego, jaki nasz kraj uzyskał w okresie członkostwa. Stanowi to potwierdzenie dużego udziału funduszy europejskich w rozwoju polskiego rolnictwa i obszarów wiejskich i oznacza, że w kwotach bezwzględnych, Polska w tym analizowanym okresie była największym beneficjentem netto. Wyniki badań jakościowych wykazały, że najliczniejszą grupę – ponad 43%, stanowili rolnicy, którzy wyrażali pogląd, iż sytuacja ich gospodarstwa rolnego tylko nieznacznie się poprawiła po wstąpieniu Polski do UE, a tylko 16%, że znacząco się poprawiła, przy czym bardziej krytycznie wypowiadali się właściciele gospodarstw rolnych z województwa podkarpackiego.
JST a organizacje pozarządowe – modele współpracy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Inglot-Brzęk, Elżbieta
Relacje pomiędzy JST a organizacjami pozarządowymi wynikają z regulacji prawnych, a współpraca uznawana jest za podstawową i naczelną zasadę łączącą sektory samorządowy i pozarządowy. W pierwszej, teoretycznej części artykułu, przedstawiony został przewidziany przepisami prawa katalog form współdziałania, na którego podstawie zbudowano teoretyczny model współpracy JST z organizacjami pozarządowymi. Model ten uwidacznia, że to samorządy posiadają szczególne prerogatywy w określaniu płaszczyzn, form i zakresu współpracy. Wyniki badań empirycznych wykazały, że fakultatywny i otwarty charakter katalogu form współdziałania prowadzi do powstania asymetrycznej relacji, w której organizacje pozarządowe pełnią pozycję służebną. Sytuację tę petryfikuje finansowe uzależnienie NGO od dotacji płynących z JST. Wniosek ten potwierdzają wyniki monitoringu form współpracy. W drugiej części artykułu zaprezentowane zostały wyniki badań własnych. Empiria skoncentrowana została na zagadnieniu funkcjonowania pozafinansowych instrumentów współdziałania. Zebrany materiał posłużył do prezentacji trzech zagadnień badawczych. Po pierwsze podjęto próbę uchwycenia modeli wsparcia stosowanych przez JST. Ze względu na swoisty charakter stosowanych form współpracy, założenie to okazało się niemożliwe do zrealizowania. Drugie zagadnienie zakładało, że typ gminy jest cechą różnicującą formę i liczność stosowanych przez JST instrumentów, co zostało potwierdzone w przeprowadzonych analizach. Po trzecie przyjęto, że stosowane formy wsparcia różnicują kondycję organizacji pozarządowych na terenie badanych gmin. W celu weryfikacji założenia dane empiryczne zostały uzupełnione statystykami z GUS. Przeprowadzone analizy umożliwiły prezentację katalogu tych form wsparcia, które towarzyszą dobrej kondycji trzeciego sektora i dynamice jego rozwoju.
Public E-administration Condition and Perspectives in Podkarpackie Voivodship
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Stec, Małgorzata
The paper presents the situation and perspectives for development of e-government in Podkarpackie voivodship. In empirical studies, some aspects of e-government functioning of local self-government entities are rated. Providing of documents for geodetic and cartographic services are investigated as well as adapting of local self-government entities websites to international standards. The results show that the level of implementation of geodetic and cartographic e-services in Podkarpackie voivodship is varied. Most of the Internet portals do not satisfy the WCAG 2.0 standard and their its quality is disappointing.
Rola Podstrefy Lublin Specjalnej Strefy Ekonomicznej Euro-Park Mielec w zagospodarowaniu i modernizacji kapitału ludzkiego miasta Lublin
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Żminda, Tomasz; Bis, Jakub
Specjalne strefy ekonomiczne (SSE) są instrumentem wspierania rozwoju regionalnego, a jednym z celów powołania ich do funkcjonowania w Polsce było tworzenie nowych miejsc pracy. W większości polskich stref priorytet ten wyrażony został w planach rozwojowych w formie celu aktywizacji rynku pracy, wzrostu poziomu wykształcenia i kwalifikacji pracowników. W artykule autorzy stawiają zatem tezę, że w istotę funkcjonowania stref ekonomicznych w Polsce wpisuje się nie tylko zagospodarowanie, ale także rozwój kapitału ludzkiego. W szczególności celem artykułu była ocena, czy i w jakim stopniu Podstrefa Lublin Specjalnej Strefy Ekonomicznej Euro-Park Mielec, która stała się podmiotem przeprowadzonych przez autorów badań, przyczynia się do zagospodarowania i rozwoju kapitału ludzkiego miasta Lublin. W pierwszej części artykułu omówione zostały teoretyczne przesłanki znaczenia polskich stref ekonomicznych dla kształtowania kapitału ludzkiego w obszarach objętych ich oddziaływaniem, w drugiej części natomiast skupiono uwagę na prezentacji wyników badań ankietowych przeprowadzonych w przedsiębiorstwach z Podstrefy w Lublinie. Z badań wynika, że kapitał ludzki miasta jest ważnym czynnikiem przyciąga inwestorów do Podstrefy, z kolei realizowane w Podstrefie inwestycje przyczyniają się do powstawania nowych miejsc pracy, głównie dla ludzi młodych i z wykształceniem co najmniej średnim. Podstawowym kanałem rozwijania kapitału ludzkiego są szkolenia wewnętrzne w badanych firmach i naturalna możliwość nabywania doświadczenia i doskonalenia umiejętności w toku wykonywanej przez pracowników pracy, bądź w toku odbywania przez studentów praktyk. Wciąż jednak poprawy wymaga dostosowywanie programów nauczania na poziomie szkolnictwa wyższego do potrzeb pracodawców z Podstrefy.
Aktywa jako czynnik intensyfikacji produktywności kapitału ludzkiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Jonkisz-Zacny, Anna
Celem artykułu jest przeprowadzenie analizy w aspekcie mikroekonomicznym. Przeprowadzone badania ukazują znaczenie właściwej kompozycji aktywów i pracy żywej we wzroście produktywności pracy i efektywności działań. W pracy wyjaśniam znaczenie ośmiu kategorii ekonomicznych: kapitału, pracy, wartości, pieniędzy, jednostki pieniężnej, aktywów, stałej ekonomicznej i zasobów. Na tej podstawie wprowadzam funkcję aktywności ekonomicznej (FAE), jako narzędzie do badań przyczynowych. Pozwala to na opisanie procesów wytwórczych za pośrednictwem funkcji analitycznej wielu zmiennych, co umożliwia badania przyczynowe przy zastosowaniu rachunku różniczkowego. Wyniki badań potwierdzają fakt, że inwestowanie w „kapitał fizyczny” – aktywa, ma bezpośrednie odzwierciedlenie we wzroście produktywności pracy, wpływa również korzystnie na wynik procesów wytwórczych. W trakcie badania analizowałam również zmienną zarządzania F, która reprezentuje w tego typu badaniach kategorię TFP Total Factor Productivity.
Kontrowersyjna „polityka” kontroli urodzeń za pomocą aborcji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Gwiazda, Adam
W wielu krajach rozwijających się aborcja jest nadal główną „metodą” regulacji urodzeń. W krajach socjalistycznych była często jedyną metodą kontroli populacji. W artykule przedstawiono stan debaty o aborcji. Liczbę tych zabiegów rządy poszczególnych państw starają się zmniejszyć i ograniczyć możliwości dokonywania aborcji „na życzenie”. Przeanalizowano główne argumenty zwolenników ruchu pro-life i pro-choice oraz dążenia niektórych polityków do ograniczenia możliwości przeprowadzania legalnych aborcji. Faktem jest, że w krajach zachodnich liczba tych zabiegów nie ulega zmianie lub nawet się zmniejsza, lecz wzrasta z roku na rok w krajach Ameryki Łacińskiej i niektórych krajach Afryki i Azji. Najwięcej kontrowersji budzi tzw. aborcja eugeniczna i kryteria selekcji noworodków poddawanych tej aborcji. Najlepszym sposobem zmniejszenia liczby aborcji jest zapobieganie niechcianym ciążom. Należy więc zwiększyć nakłady na doradztwo w zakresie planowania rodziny, upowszechnienie środków antykoncepcyjnych, które powinny być łatwo dostępne i edukację o innych niż aborcja metodach kontroli urodzeń.
Społeczeństwo równości czy zniewolone danetyzacją?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Leśniak-Moczuk, Krystyna
W epoce społeczeństwa informacyjnego postęp techniczny stwarza możliwości gromadzenia, przechowywania i analizowania dużych zbiorów danych (Big Data). Nie są one zbierane podczas prowadzenia odrębnych badań naukowych, lecz za pośrednictwem narzędzi elektronicznych, często poza świadomością ich dostarczycieli. W artykule dokonano charakterystyki nowej metodyki w naukach społecznych w postaci Big Data, procesu danetyzacji polegającego na zbieraniu informacji o wszystkim, nawet o czymś, co nie jest brane pod uwagę jako źródło danych. Podjęto także zagadnienie konsekwencji tej wolności informacyjnej dla jednostki żyjącej w społeczeństwie informacyjnym.
Analiza rozwoju nowych technologii w gospodarstwach domowych w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Pekasiewicz, Dorota; Szczukocka, Agata
W ostatnich latach w Polsce obserwuje się intensywny rozwój nowych technologii. Poziom informatyzacji i telekomunikacji jest czynnikiem określającym stopień rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Dostęp do wiedzy i informacji ma wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy oraz konkurencyjność gospodarki. Infrastruktura ICT (information and communication technologies) w skład, której wchodzą: komputery, telefony oraz dostęp do Internetu, stała się w dzisiejszych czasach narzędziem pracy, nauki oraz źródłem informacji. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na dostępność i wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w gospodarstwach domowych. W artykule analizie poddano uwarunkowania dostępu nowych technologii, strukturę użytkowników, czas poświęcony na korzystanie z komputera i Internetu. Wybór tematu był podyktowany przekonaniem, że technologie ICT w coraz większym stopniu są warunkiem dostępu do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym.
Analiza ryzyka II poziomu w 3-poziomowym hierarchicznym modelu zarządzania bezpieczeństwem informacji uwzględniająca specyfiki statystyki publicznej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Mazur, Zygmunt; Pec, Janusz
W pracy przedstawiono propozycję uwzględnienia specyfiki statystyki publicznej, jako istotnego warunku dobrze wykonanej analizy ryzyka grup informacji (II poziom) przy założeniu 3-poziomowej struktury modelu bezpieczeństwa informacji w krajowej organizacji statystycznej o strukturze korporacyjnej hierarchiczno-sieciowej. Model trójpoziomowej struktury modelu zarządzania bezpieczeństwem informacji został zaproponowany w metodyce TISM. Analizę ryzyka II poziomu można wykonać albo w oparciu o analizę zasobów organizacji, albo o analizę wszystkich procesów związanych z funkcjonowaniem organizacji w aspekcie jej bezpieczeństwa. W przypadku braku mapy procesów w organizacji, w jakimś stopniu niedoskonałym substytutem rozwiązania takiej sytuacji może być analiza poszczególnych specyfik funkcjonowania danej organizacji, która grupuje pewne procesy w ramach właściwości każdej z nich. W pracy zilustrowano wykorzystanie specyfik statystyki publicznej w analizie ryzyka II poziomu.
Rola technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w działaniach psychologicznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Nowacki, Gabriel
W artykule omówiono problemy dotyczące nowych zagrożeń dla bezpieczeństwa międzynarodowego. Rozwój cywilizacyjny oraz powstawanie nowych zagrożeń powodują transformację struktur działań psychologicznych we wszystkich państwach NATO. Największe struktury w NATO w tym zakresie posiadają USA, Niemcy, a także Polska oraz Wielka Brytania. Aktualnie wszystkie misje pokojowe, humanitarne, kryzysowe czy militarne, realizowane pod auspicjami ONZ oraz NATO są zabezpieczane przez struktury działań psychologicznych. Struktury dysponują najnowocześniejszymi środkami oddziaływania, wykorzystując nowoczesne technologie informacyjno-telekomunikacyjne. Oddziaływanie na zachowania (postawy) odbiorców, przyczynia się do osiągnięcia zakładanych celów politycznych, ekonomicznych czy militarnych prowadzonych misji.
Big Data w kontekście kapitału ludzkiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Tuziak, Rafał
We współczesnej gospodarce informacje, wiedza i nowoczesne technologie traktowane są jako samodzielne czynniki produkcji. Trend w kierunku rozwijania zaawansowanych procedur przetwarzania dużych wolumenów danych obliguje przedsiębiorstwa i organizacje do modyfikacji modeli biznesowych, zwiększając jednocześnie w znaczący sposób możliwości ich rozwoju. Wykorzystanie dzięki technologii Big Data rezultatów analiz ogromnych zbiorów danych optymalizuje procesy zarządzania i dostosowywania oferty produktów i usług do rzeczywistych potrzeb rynku. Big Data to nowy model budowania biznesu polegający na przewidywaniu z wykorzystaniem korelacji między odpowiednio zagregowanymi danymi. Pozwala zaprojektować przyszłe działania i podejmować właściwe decyzje, zwiększając tym samym przewagi konkurencyjne przedsiębiorstwa. Przetwarzanie i wykorzystanie wielkich zbiorów danych generuje określone korzyści podmiotom, które nimi dysponują. Procedury Big Data umożliwiają uczynienie informacji bardziej przejrzystymi i dostępnymi. Pozwalają tworzyć i przechowywać większą liczbę informacji o transakcjach w postaci cyfrowej dla lepszego rozpoznania efektywności działań. Precyzyjniej definiują nisze klienckie, optymalnie dopasowując do nich ofertę produktów i usług. Przyspieszają rozwój następnych generacji produktów i usług. Umożliwiają prowadzenie kontrolowanych eksperymentów. Big Data to nie tylko korzyści rynkowe i przewagi konkurencyjne, ale także potencjalne i rzeczywiste zagrożenia i ograniczenia. Dotyczą one sfer: technicznej, organizacyjnej, finansowej i społecznej. W tej ostatniej wiążą się głównie z problemem ochrony prywatności osób, która w obliczu cyfrowych możliwości ingerowania w nią bywa poważnie zagrożona. Istotnym wyzwaniem dla społeczeństwa staje się zatem prawne określenie zasad gromadzenia, przetwarzania i wykorzystywania danych. Zaawansowana technologia nie jest w stanie automatycznie przekształcić dużych zbiorów danych w korzyści biznesowe. Konieczny jest odpowiedni poziom kapitału ludzkiego i kultury analizy danych, aby w pełni wykorzystać możliwości, jakie stwarzają rozwiązania i procedury Big Data. Kluczem do sukcesu jest uruchomienie posiadanych przez pracowników zasobu wiedzy, umiejętności, zdolności, kwalifikacji, postaw, motywacji oraz zdrowie. Wymienione elementy składają się na kapitał ludzki, którego wysoki poziom jest niezbędny dla praktycznego zastosowania technologii Big Data. Kapitał ludzki jest składową kultury organizacyjnej firmy. Analiza różnych modeli kultury prowadzi do wniosku, że optymalną z punktu widzenia potrzeb i możliwości Big Data jest kultura adhokracji. Cechuje ją bowiem między innymi: kreatywność, innowacyjność, elastyczność, umiejętność szybkiego reagowania na pojawiające się możliwości, zdolność tworzenia niestereotypowych rozwiązań i wizji przyszłości, co w sytuacji zmienności, niepewności i nadmiaru informacji ma kapitalne znaczenie dla rozwoju firmy i zdobywania przewagi konkurencyjnej na rynku.

Przeglądaj

Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 52(4)/2017 według Data dodania