Przeglądanie według Autor "Kasprzyk, Beata"

Aktualnie wyświetlane 1 - 14 z 14

Aspekty funkcjonowania e-administracji dla jakości życia obywateli
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Kasprzyk, Beata
W artykule omówiono wpływ rozwoju nowych technologii w komunikacji obywateli z urzędem poprzez kanał tzw. elektronicznej administracji publicznej. Przedstawiono korzyści i obawy płynące z rozwiązań e-administracji w Polsce. Przeprowadzono także analizę wyników badań empirycznych w Polsce i własnych badań ankietowych (w woj. podkarpackim) dotyczących aspektów wykorzystania e-usług w kontaktach obywateli z administracją publiczną.
Dochody i wydatki jako determinanty dobrobytu ekonomicznego gospodarstw domowych w Polsce – ujęcie regionalne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Kasprzyk, Beata; Leszczyńska, Małgorzata
W artykule dokonano oceny sytuacji materialnej gospodarstw domowych w ujęciu czasowym (retrospektywa z lat 2000–2010) w świetle najważniejszych kategorii dobrobytu ekonomicznego o charakterze pieniężnym, tj. dochody i wydatki w skali ogólnopolskiej. Jako punkt odniesienia przyjęto też, że dyspersja i polaryzacja analizowanych zmiennych uzależniona jest od geograficznej przestrzeni zamieszkiwania. Z 16 województw Polski wydzielono 6 regionów, a w analizie i porównaniach, wykorzystując dane z badania budżetów gospodarstw domowych przeprowadzonych przez GUS, szczególną uwagę skoncentrowano na wschodnim regionie Polski. Jak się okazuje, skala regionalna istotnie różnicuje poziom, dynamikę i relacje dochodów oraz wydatków gospodarstw domowych w Polsce. Uwzględnienie w badaniach tego wymiaru wskazuje bowiem na istnienie relatywnie dużych nominalnych i realnych odchyleń analizowanych kategorii.
Dynamiczna analiza porównawcza rozwoju społeczno-gospodarczego i jakości życia w Polsce na tle krajów UE
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Kasprzyk, Beata; Wojnar, Jolanta
Celem artykułu była analiza i ocena pozycji Polski na tle krajów UE-27 poprzez określenie poziomu rozwoju gospodarczego i jakości życia w Polsce w latach 2005–2021. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem metody taksonomicznej TOPSIS na podstawie dostępnych, wybranych danych Eurostat i GUS. Wyniki przeprowadzonych badań empirycznych pozwoliły zauważyć, że nastąpiły istotne zmiany w poziomach i dynamice w badanych zakresach procesów w czasie. W wyniku wielowymiarowych analiz określono zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego dla Polski i dla krajów UE. Przyporządkowano kraje do czterech różnych klas poziomu rozwoju gospodarczego i społecznego (jakości życia). Potwierdzona została także statystyczna zależność określająca stopień zgodności wskaźników taksonomicznych dla dwóch odrębnych sfer: gospodarczej i jakości życia. Dokonano uszeregowania badanych krajów pod względem wartości syntetycznego wskaźnika rozwoju społeczno-gospodarczego. W wyniku badania stwierdzono, że ogólnie badane kraje charakteryzują się dużym zróżnicowaniem badanych procesów. Polska znacznie nadrobiła i nadrabia zaległości w rozwoju gospodarczym i społecznym w stosunku do pozostałych państw Unii Europejskiej. Spośród krajów europejskich Polska zyskała najwięcej w zakresie rozwoju gospodarczego, przesuwając się o 9 lokat w górę w ogólnym rankingu UE-27. Równocześnie Polska z grupy krajów o najniższej jakości życia po wejściu do Unii Europejskiej po 16 latach, tj. w 2021 roku, awansowała do grupy charakteryzującej się wysokim poziomem jakości życia (aktualnie zajmuje 15. miejsce wśród krajów UE-27).
E-administration digital services in Poland
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Kasprzyk, Beata
Common digitization of the e-services sector currently represents the basis for social and economic development. The development of e-administration is one of the key components of the process of building an information society. The paper presents the level of using e-services of public administration in Poland and EU-28 countries. The analysis covers empirical data of the GUS and Eurostat from the years 2008–2015. The scale of using the electronic citizen – office contact channel is very diverse in Europe. The term ”information society” understood as the universal character of using both the Internet and e-services of administration refers to such countries as: Denmark, Estonia, Norway, Finland and the Netherlands where the percentage of people using e-services in 2015 amounted to 88%–75%. Polish citizens in rankings in this area of activity turn out to be definitely weak, placed at the last positions. The paper attempted to point out some objective factors that explain this state of affairs. It turned out that the low level of use is determined and depends on the age of Internet users, level of education, place of residence or income earned in the household. The most advanced in electronic administration services is the population of young people (aged 25-44) and people with a higher level of education. Also high income and inhabitancy in large cities represent determinants of a higher percentage of those using the Internet and e-administration services. Those digitally excluded from this area, one is trying to activate through digital programs implemented since 2001, including the latest ”Integrated State IT Implementation Program” adopted in 2016.
Klasyfikacja krajów UE-27 w zakresie poziomu rozwoju społeczeństwa informacyjnego w 2011 roku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Kasprzyk, Beata
Przedmiotem pracy były empiryczne badania segmentacyjne w ramach analiz klasyfikujących tzw. analiz skupień w ocenie rozwoju europejskich e-społeczeństw. Dokonano diagnozy – statystycznie istotnej – w zakresie „podobnego” oraz „rozbieżnego” poziomu rozwoju społeczeństw informacyjnych dla poszczególnych krajów UE-27 w 2011 roku. W pierwszej analizie grupowaniu podlegały dane ilościowe dotyczące zmiennych (wskaźników) związanych tylko z pomiarem społeczeństwa informacyjnego; w drugiej – dane łączące kategorie pomiaru społeczeństwa informacyjnego z parametrami dobrobytu ekonomicznego (jako stymulantą – dochodem narodowym PKB na mieszkańca i destymulantą – wskaźnikiem poziomu ubóstwa). Analizy potwierdziły tezę o istniejących dysproporcjach w zakresie ewaluacji poziomu rozwoju społeczeństw informacyjnych wśród krajów UE-27.
Nierówności dochodowe gospodarstw domowych w regionie podkarpackim
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Kasprzyk, Beata; Wojnar, Jolanta
Problem pomiaru nierównomierności dochodowych jest ważnym zagadnieniem. Przedstawiono teoretyczne aspekty dotyczące podstawowych miar nierówności dochodowych określających odstępstwo od rozkładu egalitarnego dochodów, przedstawiono ich własności i sposób zastosowania. Praca dotyczy także analizy ilościowej nierównomierności dochodowych w gospodarstwach domowych. Na podstawie danych empirycznych dotyczących dochodów rozporządzalnych badanej próby losowej gospodarstw na Podkarpaciu określono stopień nierówności dochodowych ogółem i dodatkowo w grupach gospodarstw sklasyfikowanych według wykształcenia głowy gospodarstwa. Analiza porównawcza według różnych miar nierówności wskazała, iż nierówności dochodowe wzrastają wraz ze wzrostem wykształcenia. Poziom nierównomierności zmienia zasadniczo także metodyka ważenia dochodów (uwzględniająca skład społeczno-demograficzny gospodarstwa).
Obiektywny i subiektywny poziom dochodów gospodarstw domowych w woj. podkarpackim w 2008 roku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-12) Kasprzyk, Beata; Kasprzyk, Aleksander
Dochód stanowi istotne kryterium oceny jakości życia. W kształtowaniu dochodów istotną rolę odgrywają wewnętrzne cechy gospodarstw domowych, jak: skład demograficzny, źródło utrzymania, wykształcenie, miejsce zamieszkania i inne. Podstawowe miary statystyczne rozkładu dochodów, uzyskane na podstawie badań ankietowych wskazują na raczej niskie i mocno zróżnicowane poziomy dochodów w badanej próbie losowej. Średni dochód rzeczywisty oraz dochody subiektywne wskazane jako minimalne i wystarczające zmieniają się w zależności od kryteriów przynależności gospodarstwa do danej grupy klasyfikacyjnej. Niekorzystne są także relacje pomiędzy obiektywnymi a subiektywnymi poziomami dochodów. Parametry opisowe rozkładu dochodów wskazują na istotne różnice w wielkości dochodów, które następnie mają bezpośredni wpływ na proces rozwarstwienia ekonomicznego i nierównomierności ekonomicznej. Grupami gospodarstw o zdecydowanie lepszej sytuacji materialnej są gospodarstwa z wykształceniem wyższym głowy gospodarstwa oraz gospodarstwa domowe osób pracujących na własny rachunek. Najtrudniejszą sytuacją materialną charakteryzują się gospodarstwa domowe rolników, emerytów i rencistów, wieloosobowe oraz z niskim wykształceniem głowy gospodarstwa. Niski poziom oraz dyspersja dochodów społeczeństwa stanowią pochodną współczesnych przemian gospodarczych i społecznych, związane są szczególnie ze zjawiskiem opóźnień gospodarczo-kulturowych regionu Podkarpacia w stosunku do innych regionów w kraju. Należy mieć nadzieję, że pozytywny wpływ na niwelowanie niekorzystnej sytuacji dochodowej może wywierać polityka regionalna, zwłaszcza w zakresie edukacji.
Problem pomiaru w ekonomii dobrobytu – poglądy historyczne i współczesne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Kasprzyk, Beata
Zasadniczą kłopotliwą kwestią w ekonomii dobrobytu jest pytanie, jak mierzyć bogactwo ekonomiczne, jak zmierzyć dobrobyt w ujęciu jednostki czy całego społeczeństwa. Historycznie prace teoretyczne skupione były na zagadnieniach dotyczących z jednej strony tworzenia bogactwa, z drugiej sprawiedliwych kryteriów podziału wytworzonego bogactwa, próbowano odnajdywać teorie czy prawa ekonomiczne wyjaśniające te kwestie. W pracy dokonano przeglądu – w ujęciu historycznym – zagadnień dotyczących kwestii pomiaru dobrobytu jednostki i dobrobytu społecznego. Przedstawiono kolejne etapy ewolucji i pomiaru użyteczności. W tradycji nauk ekonomicznych dobrobyt ekonomiczny (welfare) utożsamiany był z użytecznością dochodów. Początkowo oznaczało to kardynalny charakter pomiaru, a następnie ordynalny charakter, tj. utylitaryzm porządkowy, który przyjął teorię i poglądy włoskiego ekonomisty V. Pareta. Przeciwko utylitaryzmowi wypowiadali się także ekonomiści Hicks, Allen, Houthakker, Samuelson, Arrow czy Debreu, a także zwolennicy tzw. teorii umowy społecznej. Przedstawiono także współczesne nurty dobrobytu oparte np. o koncepcję capabilities A. Sena. Zostały także wyjaśnione aktualne definiujące pojęcia, które przekraczają zakres pomiaru czysto dochodowego oraz idą zdecydowanie szerzej w kierunku ocen jakości życia i dobrostanu ogólnego (well-being). Współcześnie ocena dobrobytu jednostki wychodzi poza ekonomię dobrobytu, a pomiar staje się coraz bardziej skomplikowany i wielowymiarowy, obejmując sferę materialną i pozamaterialną łącznie. Pomiar obiektywny i subiektywny dobrobytu musi być dodatkowo wspierany naukami pozaekonomicznymi, stając się równocześnie bardziej skomplikowany.
Proces emigracji i zamierzenia emigracyjne kapitału społecznego z Polski w ostatniej dekadzie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Kasprzyk, Beata
Artykuł podejmuje problematykę pomiaru skali, kierunków i charakteru emigracji kapitału społecznego z Polski w latach 2004–2013. Przedstawiono poziom, dynamikę i kierunki polskiej emigracji, a także analizowano proces emigracji na przykładzie ludności regionu Polski południowo-wschodniej (na podstawie wyników własnych badań gospodarstw domowych). Podejście analityczne uwzględniało ponadto zamierzenia emigracyjne osób i specyfikację społeczno-ekonomiczną osób emigrujących. W celu statystycznej analizy materiału empirycznego wykorzystano metodykę stochastycznej niezależności zmiennych jakościowych, określając, jakie cechy społeczno-ekonomiczne istotnie determinują procesy emigracyjne. Wysoki poziom emigracji z Polski stanowi skutek niestabilności na rynku pracy (brak podaży pracy), co wymusiło fale tzw. emigracji zarobkowej do krajów głównie Unii Europejskiej. Szacuje się, że w 2013 r. na emigracji przebywało 2,196 tys. Polaków, co stanowi znaczny ubytek kapitału społecznego Polski. Regionalna intensywność migracji wskazuje, iż głównymi pod względem odpływu migrantów były regiony Polski wschodniej: województwo podkarpackie, świętokrzyskie, podlaskie i lubelskie. Wyniki badań własnych potwierdzają, że zamierzenia emigracyjne z regionu Polski południowo-wschodniej uwarunkowane są przynależnością do grupy społeczno-ekonomicznej, poziomem wykształcenia, wiekiem głowy gospodarstwa domowego oraz stopniem niezadowolenia z płacy. Emigracja dotyczy osób z niższych kategorii wiekowych i niższym poziomem wykształcenia. Skłonność do emigracji wyrażają niezadowoleni z wynagrodzenia za pracę, bezrobotni i z grupy społeczno-ekonomicznej – zatrudnieni u pracodawcy. Odpływ ludności aktywnej zawodowo z Polski i regionu powoduje niekorzystne skutki dla obecnej i przyszłej jakości kapitału społecznego: struktury demograficznej, zawodowej, społecznej.
Subiektywizm ocen dobrobytu ekonomicznego (na przykładzie gospodarstw domowych w regionie podkarpackim)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Kasprzyk, Beata
Ocena poziomu życia w wymiarze dobrobytu ekonomicznego może być dokonana subiektywnie. Przeprowadzona analiza (na podstawie próby empirycznej gospodarstw domowych w woj. podkarpackim) określiła struktury ocen aktualnej i przyszłej sytuacji ekonomicznej oraz na podstawie korelacji nieparametrycznej oceniała statystyczną zgodność odpowiedzi w tym zakresie dla całej próby oraz ze względu na poziom wykształcenia głowy gospodarstwa.
Szanse realizacji strategii Europa 2020 w aspekcie poziomu edukacji w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Kasprzyk, Beata; Wojnar, Jolanta
Opracowanie przedstawia stan realizacji strategii Europa 2020 w Polsce w zakresie celów edukacyjnych. W oparciu o dane pochodzące z lat 2001–2015 wyznaczono modele trendu oraz liniowe modele wygładzania wykładniczego, na podstawie których zbudowano prognozy wartości mierników dotyczących sektora edukacji. Celem artykułu jest ocena szans i wskazanie horyzontu czasowego realizacji strategii Europa 2020 w aspekcie osiągnięcia przyjętych „celów edukacyjnych”. Na podstawie zaproponowanych modeli wykazano, że wyznaczone progi w zakresie wykształcenia wyższego ogółem w Polsce będą zrealizowane już w 2016 roku. Analiza wyników procesów modelowania prognostycznego pozwala zauważyć, że sytuacja ta kształtuje się korzystniej w grupie kobiet. W przypadku wskaźnika osób, które przedwcześnie kończą proces edukacji istnieją znikome szanse osiągnięcia założonego progu 4,5% w docelowym roku 2020, zarówno dla ludności ogółem, jak również w grupie mężczyzn. Wymagane wartości miernika zostały już osiągnięte w grupie kobiet.
The Comparison and Evaluation of Income Inequality for the EU-27 and Polish Regions
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Kasprzyk, Beata; Kasprzyk, Aleksander
The paper presents the theoretical elements of the economic debate on the relationship between inequality and prosperity and economic growth. Quantitatively, the derogation from the egalitarian distribution of income shows the Gini coefficient. The work concerns the comparison and evaluation of income inequality based on the Gini index and other measures (indicators diversity quintal) for the EU-27 in 2006–2010. Moreover, income inequality is shown in the long term for the Poland and Europe countries and making the assessment of inequalities for certain social groups and Polish regions.
Wykluczenie społeczne a cyfrowe w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Kasprzyk, Beata
Celem artykułu jest przedstawienie aspektów dotyczących zjawisk wykluczenia społecznego oraz wykluczenia cyfrowego w Polsce na tle wybranych krajów Unii Europejskiej. Istotnym zadaniem badawczym było określenie, na ile e-wykluczenie determinuje wykluczenie społeczne i odwrotnie, posługując się analizą korelacji i regresji. Wykluczenie społeczne definiuje się jako połączenie braku zasobów ekonomicznych, występowania izolacji społecznej oraz ograniczonego dostępu do praw o charakterze społecznym. Cyfrowe wykluczenie odnosi się do różnic związanych zarówno z fizycznym dostępem do technologii, jak również z umiejętnościami i zasobami potrzebnymi do ich użycia. Analizy: przestrzenna (poszczególne kraje UE), jak i czasowa (lata 2005–2013) wskazują na silne zróżnicowanie i dynamikę osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz e-wykluczonych. Jako korzystny proces należy zaliczyć tendencję malejącą udziału osób wykluczonych cyfrowo w zakresie braku korzystania z Internetu, a także zagrożonych wykluczeniem społecznym, jednak w zdecydowanie mniejszej skali. Zjawiska te zdecydowanie są determinowane różnymi wewnętrznymi czynnikami, przyczyny te są identyfikowalne i sprowadzane najczęściej do przyczyn ekonomiczno-społecznych, ale także psychologicznych. Statystyki w tej mierze dla Polski nie są satysfakcjonujące, bowiem poziom osób wykluczonych społecznie i cyfrowo jest większy od przeciętnej europejskiej.
Wykształcenie jako czynnik determinujący poziom dobrobytu ekonomicznego gospodarstw domowych w regionie podkarpackim
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Kasprzyk, Beata; Wojnar, Jolanta
Wykształcenie, umiejętności i talenty stanowią mocno zauważony w teoriach ekonomii atrybut kapitału ludzkiego. Wykształcenie stanowi jeden z istotnych czynników wpływających na dyspersję dochodową gospodarstw domowych. Przeprowadzona analiza (na podstawie próby empirycznej) określiła poziom sytuacji ekonomicznej oraz wykazała grupy jednorodne i niejednorodne dochodowo ze względu na wykształcenie w gospodarstwach domowych na Podkarpaciu.