Galicja. Studia i materiały nr 7/2021
URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/7294
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Pozycja Materiały do bibliografii Galicji za rok 2016(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kawalec, Agnieszka; Kolb, Natalia; Kozak, Szczepan; Kuzicki, Jerzy; Kurniawka, Natalia; Orlevycz, Iryna; Sierżęga, Paweł; Wasser, BeataPozycja Sprawozdanie z XV Polsko-Ukraińskiej Konferencji Naukowej „Lwów. Miasto, społeczeństwo, kultura. Intelektualne elity miasta”, zorganizowanej na Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN w Krakowie w dniach 9–11 grudnia 2020 r.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Świątek, AdamPozycja Być mężczyzną w rodzinie, czyli drogi i bezdroża ojcostwa. Agata Barzycka-Paździor, „Ojcostwo w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku. Szkice z dziejów rodziny galicyjskiej”, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków 2019(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kostrzewska, Ewelina MariaPozycja The Correspondence of Mykhailo Hrushevskyi. Vol. 7: Mykhailo Hrushevskyi’s correspondence with Oleksandr Barvinskyi / Edited by V. Telvak, M. Diadiuk. – Lviv; Kyiv; New York; Ostroh, 2019.– 208 p.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Hyrych, IgorPozycja Лідія Лазурко, „Польська історична періодика у Східній Галичині ХІХ – початку ХХ ст.: типологія, ідеологія, проблематика” (монографія), Черкаси–Дрогобич: Видавничий дім „Гельветика”, 2020, 290 сc.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Гирич, ІгорPozycja Р. Лехнюк, „На порозі модерного світу. Українські консервативні середовища в Галичині в першій чверті XX століття”, Видавництво „Літопис”, Львів 2019, 392 ss.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kolano, RafałPozycja Igor Hyrych, Vyacheslav Lypynsky: farmer and soldier (The ratio of democratic and conservative aspects in his historiosophy), Кyiv 2019, 310 p. [Гирич Ігор, В‘ячеслав Липинський: хлібороб і жовнір (Співвідношення демократичного і консервативного в його історіософії), Київ 2019, 310 с.](Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Telvak, VitaliPozycja Ważny krok w przywracaniu pamięci o mieście, którego już nie ma, czyli rzecz o stanisławowskich „historiach odnalezionych” przez Petra Hawrylyszyna i Romana Czorneńkiego w książce „Stanislawiw. Widnaideni istorji”, Brusturiw 2020, 256 ss. „Станіславів: віднайдені історії”, Брустурів 2020, 256 сс.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Olechowski, PiotrPozycja Ewidencja samochodów w Krakowie 1906–1918(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Gaweł, RobertArtykuł podejmuje kwestię ewidencjonowania samochodów przez krakowską Dyrekcję Policji w latach 1906–1918 oraz prowadzonych przez nią rejestrów tychże. System rejestrowania oparty był na przyznawaniu poszczególnych pojazdom indywidualnych numerów składających się z literowego wyróżnika i trzycyfrowego numeru. Rejestry te zachowały się w zasobach Archiwum Narodowego w Krakowie. Obecnie są one jedynymi znanymi tego typu dokumentami związanymi z dziejami motoryzacji w Galicji. Ich analiza pozwoliła na sporządzenie spisu samochodów zarejestrowanych w Krakowie w latach 1906–1918.Pozycja Polacy w Baden na przełomie XVIII i XIX wieku w świetle wybranych austriackich źródeł archiwalnych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Wdowik, AgataArtykuł stanowi podsumowanie kwerendy przeprowadzonej w 2020 r. w archiwach Wiednia i Baden. Jej przedmiotem byli Polacy przyjeżdżający do Baden na przełomie XVIII i XIX w. Objęła ona: Stadtarchiv Baden, Österreichisches Staatsarchiv (Wiedeń), archiwum Urzędu Miasta Wiednia, Diözesanarchiv Wien, a także materiały dostępne na łamach „Wiener Zeitung”. Ustalono ponad 400 nazwisk polskich podróżników do Baden. Kwerenda dowiodła, że na przełomie XVIII i XIX w. status społeczny polskich turystów odzwierciedlał m.in. demokratyzowanie się fenomenu podróży „do wód”.Pozycja Powstanie placówek duszpasterskich u schyłku okresu galicyjskiego na przykładzie parafii Budziwój koło Rzeszowa(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Nabywaniec, StanisławArtykuł na przykładzie wsi Budziwój ilustruje proces tworzenia nowych placówek duszpasterskich w diecezji przemyskiej. Po zastoju cechującym Galicję na przełomie XIX i XX w. przy sprzyjającej polityce państwowej i gorliwości pastoralnej części episkopatu galicyjskiego nastąpił w niektórych diecezjach szybki rozwój. Największym zaangażowaniem wykazywał się metropolita lwowski abp Józef Bilczewski i ordynariusz przemyski bp Józef Sebastian Pelczar. Stworzyli oni odpowiednie zaplecze materialne i kanoniczno-prawne oraz dokonali zmiany mentalności podległego im duchowieństwa, które zaczęło dostrzegać potrzebę zagęszczenia sieci parafialnej. Tekst ukazuje entuzjazm wiernych i młodszego duchowieństwa i opór zakorzenionych w józefińskim systemie schematów myślenia i działania części duchowieństwa starszej generacji.Pozycja The First Demographic Transition in Galicia as an element of modernization – Rzeszów against the background of the largest cities in Galicia: Lviv and Kraków(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Rejman, SabinaThe article concerns selected aspects of the modernization of Galician society as illustrated by demographic changes in Rzeszów in the 19th century. The subject of the study is the first demographic transition consisting in the reduction of the value of the birth and death rates. In the case of smaller cities, such as Rzeszów, the use of nineteenth-century statistical data raises doubts among historians. The re-analysis, taking into account the current state of research, provides the premises for the conclusion that in Rzeszów at the turn of the 19th and 20th centuries the symptoms of the first demographic transition were noticeable.Pozycja Постать Вільгельма фон Габсбурга (Василя Вишиваного) у спогадах і історичних дослідженнях XX – поч. XXI ст.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Лазурко, ЛідіяW artykule przedstawiono, jak rozwijała się i nabrała charakteru legendy historia austriackiego arcyksięcia Wilhelma von Habsburga, znanego jako pułkownik Wasyl Wyszywany, który zdecydował się zmienić własną tożsamość narodową i wybrał wizerunek bojownika o wolność Ukrainy. Ukazano, w jaki sposób ewoluował obraz samego bohatera: od poznania okoliczności zmiany tożsamości narodowej do badania motywów tego kroku. Na podstawie źródeł pochodzenia osobistego i materiałów historiograficznych powstałych w XX w. pokazano, w jaki sposób konstruowano historiograficzny wizerunek tej postaci.Pozycja W trosce o pamięć wieszcza. Lwów w obchodach sprowadzenia zwłok Adama Mickiewicza do Krakowa – 4 lipca 1890(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Sierżęga, PawełSprowadzenie zwłok wieszcza na Wawel w 1890 r., stało się wydarzeniem o zasięgu ponadnarodowym. Ze względu na swą wielokulturowość Lwów miał szczególne znaczenie. Z perspektywy stolicy administracyjnej uroczystości stwarzały szansę na budowanie jedności narodowej o charakterze ponadetnicznym w oparciu o polską kulturę. Z drugiej strony ujawniały nasilający się antagonizm polsko-ukraiński. Obchody sprowadzenia zwłok A. Mickiewicza do Krakowa stały się też katalizatorem rozwoju badań nad literaturą romantyzmu.Pozycja Legenda Piotra Skargi w świetle galicyjskiej prasy doby autonomicznej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Biesiadecka, ElżbietaArtykuł zajmuje się kreowanymi w literaturze dwiema pozytywnymi wizjami Piotra Skargi (jako ważnej postaci w dziejach ojczystych): romantyczną i pozytywistyczną, i ich oddziaływaniem na czasopiśmiennictwo. Zainteresowanie ze strony prasy galicyjskiej jego postacią nastąpiło z okazji 300. rocznicy śmierci duchownego i organizacji krakowskiego zjazdu skargowskiego. Analizowane czasopisma, niezależnie od sympatii politycznych, podejmowały i oceniały różne aspekty działalności Skargi: polityczny, religijny, społeczny i literacko-językowy. Prezentacja postaci odzwierciedlała często poglądy społeczno-polityczne środowisk prasowych.Pozycja Issues related to notaries public’s offices in selected Galician law journals(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kozak, SzczepanThe article deals with the issue of the informative value of Galician law journals in research on the history of notaries public in the years 1871–1914. The text presents the analysis of such titles as „Kwartalnik Stowarzyszenia Kandydatów Notarialnych w Krakowie”, „Prawnik”, „Przegląd Sądowy i Administracyjny”, „Urzędnik w Połączeniu z Prawnikiem” [“Quarterly of the Association of Notary Candidates in Krakow”, “Lawyer”, “Judicial and Administrative Review”, “The clerk combined with the lawyer”]. A large part of their content was devoted to texts on the notary public’s services. The continuity, cyclicality and quality of published materials are noteworthy, as they provide opportunities for research on the professional group of notaries, especially with the use of an ego-documentary perspective.Pozycja Dyplomata, Polak, minister spraw zagranicznych. Agenor Gołuchowski młodszy w karykaturze wiedeńskich pism satyrycznych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Strzelczyk, AgataCelem artykułu jest analiza wizerunku Agenora Gołuchowskiego w świetle karykatur zamieszczanych w wiedeńskich pismach satyrycznych (1895–1906). Agenor Gołuchowski młodszy (1849–1921) był jedynym Polakiem na stanowisku ministra spraw zagranicznych Austro-Węgier (1895–1906). Nieraz stawał się obiektem kpiny w gazetach takich, jak „Kikeriki!”, „Wiener Caricaturen” czy „Der Floh”. Artykuł koncentruje się na tym, jak przedstawiano Gołuchowskiego w karykaturach, na jakich aspektach jego tożsamości się skupiano. Karykatury są przyczynkiem do refleksji na temat rasowych i narodowych stereotypów w wiedeńskiej satyrze i mentalności końca XIX w.Pozycja Z dziejów polskiego konserwatyzmu. Od Józefa Kalasantego Szaniawskiego do krakowskich stańczyków(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Menz, MariuszArtykuł przedstawia myśl polityczną najważniejszych polskich myślicieli konserwatywnych wieku XIX, począwszy od Józefa Kalasantego Szaniawskiego i Józefa Gołuchowskiego, poprzez tzw. grono krakowskie (Antoni Zygmunt Helcel, Paweł Popiel, Maurycy Mann), na stańczykach kończąc. Tym ostatnim autor poświęca najwięcej uwagi, skupiając się nie tylko na prezentacji ich założeń politycznych, ale także pokazując fenomen tej grupy, której nazwa stała się później dla wielu synonimem całego dziwiętnastowiecznego konserwatyzmu galicyjskiego.Pozycja Wzorzec aktywności kobiety na polu oświaty w Galicji w drugiej połowie XIX wieku na przykładzie Zofii Romanowiczówny(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Świetlik, KatarzynaW artykule przedstawiono sylwetkę Zofii Romanowiczówny, polskiej działaczki społecznej, członkini lwowskich stowarzyszeń kobiecych, ze szczególnym zaakcentowaniem jej aktywności zawodowej. Należała do postaci zasłużonych, zwłaszcza na niwie społecznej i patriotycznej. Wpisywała się w rozwijający się ruch kobiet. Przedstawiona została w skrócie historia jej rodziny, a także środowiska, z którego pochodziła. W artykule wykorzystano materiały jej autorstwa – dziennik, a także archiwalia z zagranicznych i krajowych ośrodków.Pozycja Kwestia komunikacyjno-transportowa w funkcjonowaniu uzdrowiska w Szczawnicy (XIX wiek – początek XX wieku)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Wawrzczak, MaciejMiejscowość Szczawnica, usytuowana na granicy Beskidu Sądeckiego i Pienin, stała się na początku XIX w. uzdrowiskiem. Wiązało się to z napływem turystów kuracyjnych. W przeciwną stronę rozchodziły się produkty uzyskane w uzdrowisku, m.in. wody mineralne. Niniejszy artykuł jest próbą ukazania stanu komunikacji drogowej oraz wodnej na odcinku Krościenko nad Dunajcem – Szczawnica i jego wpływu na wybrane aspekty funkcjonowania uzdrowiska.