Galicja. Studia i materiały nr 7/2021
URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/7294
Przeglądaj
Przeglądanie Galicja. Studia i materiały nr 7/2021 według Data wydania
Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 28
- Wyniki na stronie
- Opcje sortowania
Pozycja Dyplomata, Polak, minister spraw zagranicznych. Agenor Gołuchowski młodszy w karykaturze wiedeńskich pism satyrycznych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Strzelczyk, AgataCelem artykułu jest analiza wizerunku Agenora Gołuchowskiego w świetle karykatur zamieszczanych w wiedeńskich pismach satyrycznych (1895–1906). Agenor Gołuchowski młodszy (1849–1921) był jedynym Polakiem na stanowisku ministra spraw zagranicznych Austro-Węgier (1895–1906). Nieraz stawał się obiektem kpiny w gazetach takich, jak „Kikeriki!”, „Wiener Caricaturen” czy „Der Floh”. Artykuł koncentruje się na tym, jak przedstawiano Gołuchowskiego w karykaturach, na jakich aspektach jego tożsamości się skupiano. Karykatury są przyczynkiem do refleksji na temat rasowych i narodowych stereotypów w wiedeńskiej satyrze i mentalności końca XIX w.Pozycja Krasicki w sanatorium. Dylematy oświeceniowego kuracjusza u wód (Baden i Wiedeń 1792–1793)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Wdowik, AgataOstatnia dekada życia Ignacego Krasickiego jest konsekwentnie marginalizowana w jego biografiach (w szczególności podróże do wód z lat 90. XVIII w.). W artykule wykazano, że właściwym kontekstem dla pogłębienia badań jest stan zdrowia Krasickiego, a także jego mierzenie się z wchodzeniem w wiek podeszły. Autorka analizuje trzy obszary dylematów X.B.W.: zdrowotne, twórcze, patriotyczne. Podstawą jest analiza korespondencji Ignacego Krasickiego oraz kwerendy w Baden i Wiedniu. Tłem są historyczne pejzaże i funkcjonowanie kurortu Baden oraz Wiednia jako ważnych miejsc na ówczesnym turystycznym szlaku europejskim.Pozycja Лідія Лазурко, „Польська історична періодика у Східній Галичині ХІХ – початку ХХ ст.: типологія, ідеологія, проблематика” (монографія), Черкаси–Дрогобич: Видавничий дім „Гельветика”, 2020, 290 сc.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Гирич, ІгорPozycja Sprawozdanie z XV Polsko-Ukraińskiej Konferencji Naukowej „Lwów. Miasto, społeczeństwo, kultura. Intelektualne elity miasta”, zorganizowanej na Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN w Krakowie w dniach 9–11 grudnia 2020 r.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Świątek, AdamPozycja The beginnings of Studium Ruthenum. A contribution to the history of the ukrainian education in Galicia, 1779–1787(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Moklak, JarosławThis article describes the beginnings of Studium Ruthenum, the Institute of Theology and Philosophy, operating within the University of Lviv. The background for the analysis is the educational reforms carried out in Austria by Maria Theresa and Joseph II. The author focuses on the relationship between diocesan seminaries and the General Seminary in Lviv, and deals with the issue of the language of instruction and the teaching of the German language.Pozycja Ohne Flieger kein Sieg – Bez lotników nie ma zwycięstwa! Szkic z działań lotnictwa austro-węgierskiego i niemieckiego w przeddzień przełamania gorlickiego 1915 r. w świetle archiwaliów i literatury pamiętnikarskiej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Olejko, AndrzejStudium zamieszczone w niniejszym tomie prezentuje najnowszy stan badań nad tematyką powietrznych działań lotniczych nad Galicją – frontem wschodnim, przed przełomową operacją tarnowsko-gorlicką w 1915 r. Studium oparte jest na mało znanej bazie źródłowej, pokazuje wkład sił powietrznych w powstanie planu przełamania gorlickiego z 1915 r., które nie doczekało się profesjonalnego opracowania z wykorzystaniem bazy źródłowej obu walczących stron. Nie wypełniają tej luki opracowania, które ukazały się na polskim rynku księgarskim w 2015 i 2018 r.Pozycja Między Sławutą a Tarnowem. Podróże współpracowników i administratorów dóbr wołyńskich i ukraińskich ks. Hieronima Sanguszki na przełomie XVIII i XIX wieku(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kargol, TomaszArtykuł przedstawia podróże współpracowników i oficjalistów ks. Hieronima Sanguszki na Wołyniu i Ukrainie na przełomie XVIII i XIX w. Odbywali oni regularne wyjazdy w interesach ekonomicznych Sanguszków m.in. do miejscowości Sławuta, Antoniny, Białogródka i Zasław na Wołyniu, Ilińce i Czerkasy na Ukrainie, stolic guberni (Żytomierz, Kijów i Kamienic Podolski), miast handlowych (Berdyczów i Dubno). Najbliżsi współpracownicy ks. Hieronima Sanguszki, jak Antoni Pruszyński i Franciszek Mikoszewski, w sprawach rodzinno-majątkowych Sanguszków wyjeżdżali poza granice Rosji, do Galicji, gdzie ks. Hieronim Sanguszko posiadał kolejne dobra (Tarnów).Pozycja Ukraińskie dążenia niepodległościowe w czasie Wielkiej Wojny i po niej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Partacz, CzesławArtykuł podejmuje problematykę ukraińskich dążeń autonomicznych, które w czasie Wielkiej Wojny miały charakter działań niepodległościowych. Nie osiągnięto jednak sukcesu, ponieważ prowadzono je na zbyt wielu kierunkach. W latach 1917–1921 nie było możliwości budowy państwa ukraińskiego na miarę wygórowanych ambicji polityków. Dążenia te napotykały ścierające się dwa nurty polityczne: autonomiczno-niepodległościowy (narodowcy) i prorosyjski (starorusini). Postanowienia traktatu wersalskiego i przegrane wojny doprowadziły do tego, iż Ukraińcy stali się negocjantami traktatu i nowego porządku politycznego.Pozycja Р. Лехнюк, „На порозі модерного світу. Українські консервативні середовища в Галичині в першій чверті XX століття”, Видавництво „Літопис”, Львів 2019, 392 ss.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kolano, RafałPozycja Z dziejów polskiego konserwatyzmu. Od Józefa Kalasantego Szaniawskiego do krakowskich stańczyków(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Menz, MariuszArtykuł przedstawia myśl polityczną najważniejszych polskich myślicieli konserwatywnych wieku XIX, począwszy od Józefa Kalasantego Szaniawskiego i Józefa Gołuchowskiego, poprzez tzw. grono krakowskie (Antoni Zygmunt Helcel, Paweł Popiel, Maurycy Mann), na stańczykach kończąc. Tym ostatnim autor poświęca najwięcej uwagi, skupiając się nie tylko na prezentacji ich założeń politycznych, ale także pokazując fenomen tej grupy, której nazwa stała się później dla wielu synonimem całego dziwiętnastowiecznego konserwatyzmu galicyjskiego.Pozycja Issues related to notaries public’s offices in selected Galician law journals(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kozak, SzczepanThe article deals with the issue of the informative value of Galician law journals in research on the history of notaries public in the years 1871–1914. The text presents the analysis of such titles as „Kwartalnik Stowarzyszenia Kandydatów Notarialnych w Krakowie”, „Prawnik”, „Przegląd Sądowy i Administracyjny”, „Urzędnik w Połączeniu z Prawnikiem” [“Quarterly of the Association of Notary Candidates in Krakow”, “Lawyer”, “Judicial and Administrative Review”, “The clerk combined with the lawyer”]. A large part of their content was devoted to texts on the notary public’s services. The continuity, cyclicality and quality of published materials are noteworthy, as they provide opportunities for research on the professional group of notaries, especially with the use of an ego-documentary perspective.Pozycja W trosce o pamięć wieszcza. Lwów w obchodach sprowadzenia zwłok Adama Mickiewicza do Krakowa – 4 lipca 1890(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Sierżęga, PawełSprowadzenie zwłok wieszcza na Wawel w 1890 r., stało się wydarzeniem o zasięgu ponadnarodowym. Ze względu na swą wielokulturowość Lwów miał szczególne znaczenie. Z perspektywy stolicy administracyjnej uroczystości stwarzały szansę na budowanie jedności narodowej o charakterze ponadetnicznym w oparciu o polską kulturę. Z drugiej strony ujawniały nasilający się antagonizm polsko-ukraiński. Obchody sprowadzenia zwłok A. Mickiewicza do Krakowa stały się też katalizatorem rozwoju badań nad literaturą romantyzmu.Pozycja Legenda Piotra Skargi w świetle galicyjskiej prasy doby autonomicznej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Biesiadecka, ElżbietaArtykuł zajmuje się kreowanymi w literaturze dwiema pozytywnymi wizjami Piotra Skargi (jako ważnej postaci w dziejach ojczystych): romantyczną i pozytywistyczną, i ich oddziaływaniem na czasopiśmiennictwo. Zainteresowanie ze strony prasy galicyjskiej jego postacią nastąpiło z okazji 300. rocznicy śmierci duchownego i organizacji krakowskiego zjazdu skargowskiego. Analizowane czasopisma, niezależnie od sympatii politycznych, podejmowały i oceniały różne aspekty działalności Skargi: polityczny, religijny, społeczny i literacko-językowy. Prezentacja postaci odzwierciedlała często poglądy społeczno-polityczne środowisk prasowych.Pozycja Być mężczyzną w rodzinie, czyli drogi i bezdroża ojcostwa. Agata Barzycka-Paździor, „Ojcostwo w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku. Szkice z dziejów rodziny galicyjskiej”, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków 2019(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kostrzewska, Ewelina MariaPozycja Wzorzec aktywności kobiety na polu oświaty w Galicji w drugiej połowie XIX wieku na przykładzie Zofii Romanowiczówny(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Świetlik, KatarzynaW artykule przedstawiono sylwetkę Zofii Romanowiczówny, polskiej działaczki społecznej, członkini lwowskich stowarzyszeń kobiecych, ze szczególnym zaakcentowaniem jej aktywności zawodowej. Należała do postaci zasłużonych, zwłaszcza na niwie społecznej i patriotycznej. Wpisywała się w rozwijający się ruch kobiet. Przedstawiona została w skrócie historia jej rodziny, a także środowiska, z którego pochodziła. W artykule wykorzystano materiały jej autorstwa – dziennik, a także archiwalia z zagranicznych i krajowych ośrodków.Pozycja The First Demographic Transition in Galicia as an element of modernization – Rzeszów against the background of the largest cities in Galicia: Lviv and Kraków(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Rejman, SabinaThe article concerns selected aspects of the modernization of Galician society as illustrated by demographic changes in Rzeszów in the 19th century. The subject of the study is the first demographic transition consisting in the reduction of the value of the birth and death rates. In the case of smaller cities, such as Rzeszów, the use of nineteenth-century statistical data raises doubts among historians. The re-analysis, taking into account the current state of research, provides the premises for the conclusion that in Rzeszów at the turn of the 19th and 20th centuries the symptoms of the first demographic transition were noticeable.Pozycja Постать Вільгельма фон Габсбурга (Василя Вишиваного) у спогадах і історичних дослідженнях XX – поч. XXI ст.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Лазурко, ЛідіяW artykule przedstawiono, jak rozwijała się i nabrała charakteru legendy historia austriackiego arcyksięcia Wilhelma von Habsburga, znanego jako pułkownik Wasyl Wyszywany, który zdecydował się zmienić własną tożsamość narodową i wybrał wizerunek bojownika o wolność Ukrainy. Ukazano, w jaki sposób ewoluował obraz samego bohatera: od poznania okoliczności zmiany tożsamości narodowej do badania motywów tego kroku. Na podstawie źródeł pochodzenia osobistego i materiałów historiograficznych powstałych w XX w. pokazano, w jaki sposób konstruowano historiograficzny wizerunek tej postaci.Pozycja Buchach – a city at the meeting point of different national narratives(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Woldan, AloisOur article presents three different historic narratives of the city of Buchach in former Eastern Galicia, a Polish, Jewish and Ukrainian one, according to the city’s mixed population, consisting of a larger Jewish, a smaller Polish and a still smaller Ukrainian group. The Polish historic narrative is represented by Sadok Barącz’s book “Pamiątki buczackie”, the Ukrainian one by the Historical and Memoiristical Collection “The City of Buchach and its Region”, compiled by emigration writers, and the Jewish narrative by Y.S. Agnon’s “A City in its Fulness”. These sources provide different ways of presenting history, sometimes converging and sometimes diverging from each other, which is illustrated by the depiction of selected historic events: the siege of the city by Chmelnicki’s troops in 1648, the role of the city in the Polish-Turkish war of 1672, the importance of Austrian rule since 1772 for the city, and the city’s fate in the time of World War I and immediately after the war. Our comparison of the above three historic narratives ends with the re-evaluation of the figure of Mikołaj Potocki, Polish nobleman, who today is held in high esteem by Ukrainian historians of art because of his function as a founder of the most beautiful buildings in Buchach and a sponsor of famous artists, creators of these architectural monuments. He is seen as a mediator between the Polish and Ukrainian tradition.Pozycja Ewidencja samochodów w Krakowie 1906–1918(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Gaweł, RobertArtykuł podejmuje kwestię ewidencjonowania samochodów przez krakowską Dyrekcję Policji w latach 1906–1918 oraz prowadzonych przez nią rejestrów tychże. System rejestrowania oparty był na przyznawaniu poszczególnych pojazdom indywidualnych numerów składających się z literowego wyróżnika i trzycyfrowego numeru. Rejestry te zachowały się w zasobach Archiwum Narodowego w Krakowie. Obecnie są one jedynymi znanymi tego typu dokumentami związanymi z dziejami motoryzacji w Galicji. Ich analiza pozwoliła na sporządzenie spisu samochodów zarejestrowanych w Krakowie w latach 1906–1918.Pozycja Igor Hyrych, Vyacheslav Lypynsky: farmer and soldier (The ratio of democratic and conservative aspects in his historiosophy), Кyiv 2019, 310 p. [Гирич Ігор, В‘ячеслав Липинський: хлібороб і жовнір (Співвідношення демократичного і консервативного в його історіософії), Київ 2019, 310 с.](Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Telvak, Vitali