Polityka i Społeczeństwo nr 3(19)/2021
URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/7396
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Pozycja Kultura prawna a prawo do dobrej administracji – etyczna analiza problemu(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Stachurski, MichałDefinicja administracji publicznej zmieniała się wskutek zmian politycznych i geopolitycznych. We współczesnej literaturze przedmiotu kładzie się nacisk na wymiar przedmiotowo-podmiotowy administracji. Perspektywa przedmiotowości nakierowuje na kwestie formalnoprawne, takie jak: podstawa prawna wydawanych decyzji czy proces wydawania decyzji administracyjnych. Kwestia podmiotowości natomiast dotyczy relacji między obywatelem a urzędem, a także między obywatelem a urzędnikiem. Takie podejście pozwoliło również na wprowadzenie w sposób trwały pojęcia dobra publicznego i interesu publicznego. Oba pojęcia aksjologicznie naprowadzają na wskazanie, iż celem administracji publicznej powinna być głównie troska o sprawną i zgodną z obowiązującym prawem obsługę obywatela. Obszar dotyczący administracji nie dotyczy tylko interpretacji suchych aktów prawa, lecz także dotyka kwestii stosunków między obywatelem a urzędnikiem, a także między samymi urzędnikami oraz między urzędnikiem a przełożonym w ramach stosunku pracy. Na dobrą administrację składa się całość tych relacji. Celem artykułu jest refleksja na temat możliwości rozwoju dobrej administracji na gruncie etyki oraz próba odpowiedzi na pytanie o warunki, jakie powinny zaistnieć, aby dobra administracja była nie tylko teoretycznym terminem, ale była także praktycznie realizowana w życiu codziennym.Pozycja Projekcja miękkiej siły Estonii jako konsekwencja udanej transformacji(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Sierzputowska, KamilaPo odzyskaniu niepodległości w 1991 r. Estonia rozpoczęła odbudowę kraju po dziesięcioleciach panowania Związku Radzieckiego. Założenia transformacji ustrojowej okazały się kluczowe dla przyszłości odradzającego się państwa. Oprócz fundamentalnych zmian politycznych, ekonomicznych czy społecznych, jakie przeprowadzono, umożliwiły one przede wszystkich geopolityczną rekonfigurację miejsca i znaczenia republiki we współczesnych stosunkach międzynarodowych. Decyzje przyjęte w latach 90. umożliwiły przeprowadzenie procesu modernizacji zarządzania państwem. Władze, świadome własnych możliwości, poszukując optymalnych sposobów stworzenia efektywnego aparatu administracyjnego oraz doprowadzenia do szybkiego wzrostu gospodarczego państwa, wdrażały cyfrowe rozwiązania. Wobec braku możliwości oparcia swojej „siły” na tradycyjnych wskaźnikach hard power: potencjale wojskowym, ekonomicznym czy geostrategicznym, zdecydowano o wykorzystaniu miękkich źródeł oddziaływania politycznego, a konieczność stworzenia nowego systemu administracyjnego przyczyniła się do jego rozwoju. Współczesna Estonia, posiadająca wyjątkowe zasoby soft power, jest dziś nowoczesnym państwem cyfrowym. Uwarunkowana ograniczonymi zasobami ludzkimi i finansowymi przyjęła cyfryzację jako optymalną możliwość rozwoju, a jej sukces w budowie zaawansowanego społeczeństwa cyfrowego sprawił, że projekcja soft power nie tylko wzmocniła wiarygodność republiki, ale również wpłynęła na preferencje krajów (rządów lokalnych, regionalnych, państwowych) mających ambicje cyfrowe i chcących korzystać z doświadczeń estońskiej e-administracji.Pozycja Stagnacja czy ewolucja? Systemy polityczne państw arabskich po Arabskiej Wiośnie Ludów – uwagi ogólne(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Sawicka, ZofiaArabska Wiosna była jednym z najważniejszych wydarzeń na Bliskim Wschodzie w XXI w. Masowe protesty obaliły długoletnich przywódców państw arabskich lub wymogły na władzach pewne reformy. Zachód oczekiwał, że wydarzenia te przyczynią się do demokratyzacji tego regionu świata, jednak dekadę po Arabskiej Wiośnie jej bilans wydaje się tragiczny. Procesy demokratyzacyjne nie spełniły pokładanych w nich nadziei, a w kilku państwach doszło do krwawych konfliktów, które trwają do dziś. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zmian, które wbrew powszechnej opinii zaszły w systemach politycznych państw arabskich po Arabskiej Wiośnie, a które świadczą o ewolucji tych systemów. Autorka, wychodząc od analizy instytucji państwa na Bliskim Wschodzie od czasów klasycznych do współczesności, ukazuje sposób pojmowania państwa w świecie arabskim, a także różne jego modele wyróżnione na podstawie stylu rządzenia. Pokazuje również zależność pomiędzy przebiegiem Arabskiej Wiosny oraz zachodzącymi później przemianami a rodzajem utrzymywanego reżimu. Tak przeprowadzona analiza ma za zadanie pokazać, że ewolucja systemu politycznego dokonała się w każdym z państw arabskich, jednak ze względu na uwarunkowania kulturowe i historyczne ma odmienny charakter od oczekiwanych przez Zachód przemian demokratycznych.Pozycja Między mocarstwowością a peryferyjnością. Międzynarodowa pozycja Polski w XXI wieku w narodowej i konserwatywnej refleksji politycznej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Sanecka-Tyczyńska, JoannaCelem poznawczym artykułu jest analiza dwóch nurtów współczesnej polskiej myśli politycznej (narodowego i konserwatywnego) w perspektywie systemowej i problemowej przez pryzmat pożądanej pozycji międzynarodowej Polski w XXI w. Analizie poddano myśl polityczną partii politycznych − Ligi Polskich Rodzin (nurt narodowy) oraz Prawa i Sprawiedliwości (nurt konserwatywny) w dwóch jej wymiarach. Po pierwsze − w wymiarze ideologicznym, obejmującym poglądy polityczne o największym stopniu uogólnienia. Po drugie – w wymiarze programowym, który należy rozumieć jako zestaw konkretnych propozycji politycznych, koncepcji pożądanego ładu międzynarodowego i miejsca w nim Polski. Realizacji celu badawczego służyły odpowiedzi na postawione pytania badawcze: W jaki sposób LPR i PiS definiowały i opisywały ład międzynarodowy? Na jakich podstawach aksjologicznych chciano opierać proces kształtowania pozycji międzynarodowej Polski? Jakie role międzynarodowe przypisywali Polsce politycy obu badanych partii?Pozycja The red (un)rule of law. The issue of human rights violations in the military justice system of “People’s” Poland. The case of military district courts (1946–1955)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Pleskot, PatrykThe network of Military District Courts, which encircled the Polish People's Republic (also known as People’s Poland) in the first post-war decade, was a fundamental tool for installing communist power and building a new “worker-peasant” system for the party and state decision-makers. Courts served primarily to crack down on political opposition and (declining) armed resistance. Despite their theoretically military nature, the Military District Courts [WSRs] sentenced mainly civilians, and the reasons for sentences lay in political and ideological calculation rather than in real, objective crimes. In this sense, the WSRs should be regarded as a clear manifestation and symbol of the lawlessness of the “people's” justice system, infringing fundamental human rights.Pozycja Udział Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej w prowadzeniu polityki zagranicznej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Pawłowska, MonikaCelem niniejszej pracy jest zbadanie, jaką rolę na gruncie Konstytucji RP z 1997 r. odgrywa prezydent w polskiej polityce zagranicznej. Dotyczy to przede wszystkim aspektu prawnego, ale z uwzględnieniem również analizy rzeczywistej działalności praktycznej osób sprawujących tę funkcję. Celem artykułu jest stwierdzenie, jak formalne możliwości działania prezydenta przekładają się na faktyczne wykonywanie jego funkcji w tej sferze. Zostały tu wykorzystane przede wszystkim akty prawne, na czele z Konstytucją, oraz literatura naukowa. Z przeprowadzonej analizy wynika wprawdzie, że kompetencje prezydenta w dziedzinie polityki zagranicznej są dość ograniczone, jednak Konstytucja w tym obszarze faktycznie dopuszcza znaczny zakres swobody, a stopień jej wykorzystania zależy w znacznej mierze od woli i osobowości osoby pełniącej funkcję głowy państwa.Pozycja Instytucje państwa polskiego oraz krajowe organizacje zaangażowane w ochronę i promocję Polaków na świecie na tle ich odpowiedników w innych państwach – analiza porównawcza(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kuśmierczyk, MałgorzataAutorka pracy skupia się na nowoczesnych formach i kierunkach dyplomacji publicznej, analizując działania polskich placówek dyplomatycznych w Izraelu i Wielkiej Brytanii na tle ich zagranicznych odpowiedników. Ujęcie ochrony Polaków rozpatrzone zostaje na gruncie dobrego imienia, przeciwdziałania stereotypom oraz promocji kultury polskiej. Główne źródło wymienionych i omawianych na kolejnych stronach praktyk stanowi bezpośredni kontakt z przedstawicielami wspomnianych placówek dyplomatycznych. Przeprowadzona analiza pozwala nakreślić współczesne kierunki polskiej dyplomacji publicznej i porównać je z priorytetami innych państw. Artykuł ukazuje różnorodność działań podejmowanych przez poszczególne instytucje oraz stopień ich dostosowania do specyfiki konkretnego państwa.Pozycja Wpływ charakteru muzyki instrumentalnej w reklamie audiowizualnej na postrzeganie cech promowanych aktorów politycznych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kubisz-Muła, ŁukaszArtykuł prezentuje wyniki badania laboratoryjnego, którego celem było sprawdzenie, jak charakter muzyki instrumentalnej w audiowizualnej reklamie politycznej warunkuje postrzeganie cech reklamowanych polityków. Trzem grupom badanym prezentowano polskie reklamy polityczne z różnymi podkładami muzycznymi. W badaniu wykorzystano muzykę: a) majestatyczną, b) sentymentalną o konotacjach patriotycznych, c) sentymentalną bez konotacji patriotycznych oraz d) energiczną. Zrealizowane badania ujawniły, że za pomocą tła muzycznego można warunkować wyobrażenia odbiorców reklamy na temat niektórych cech promowanych polityków.Pozycja Forecasting of the number of air passengers in the United States in terms of the maintenance of economic security during the impact of COVID-19(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kozicki, Bartosz; Britchenko, Igor; Ovsepyan, Arsen; Grabowska, SabinaThe purpose of the study is to forecast the number of passengers transported by air in the United States for 2021-2022. The forecast is preceded by a multidimensional comparative analysis of the number of passengers transported by air in the United States from 1 January 2019 to 2 November 2021. To achieve this goal, the research data were grouped as dependent variables: years, months-years. The observed similarities, the analysis and evaluation of the literature as well as our own experience made it possible to forecast primary data for the future. The obtained results show a growing trend in the number of passengers transported by air in the United States. The forecast for 3 November 2021 to 31 December 2022 is 837,459, 877 prospective air passengers in the United States. The standard deviation of the obtained forecast was 255,680,3, the arithmetic mean was 1,975,141 passengers, and the median was 1,998,478 passengers. The observed similar trends in the identical months of July-October in 2019 and 2021 as well as the analysis of the literature and the own experience allowed for the selection of a method for the forecasting of the number of passengers transported by air in the United States for the future. The detected regularities as recurring trends in the number of air passengers transported in the United States on a dynamic basis may be used to forecast them for the future.Pozycja Sytuacja geopolityczna Estonii w polityce zagranicznej Federacji Rosyjskiej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Bryczek-Wróbel, PatrycjaKiedy w grudniu 1991 r. rozpadł się Związek Sowiecki, sytuacja geopolityczna w Europie Środkowej i Wschodniej znacząco się zmieniła. Mimo że powstały niepodległe państwa, Federacja Rosyjska, będąca spadkobierczynią Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, dążyła do utrzymania dominacji i ingerencji w sprawy regionów sąsiadujących, w tym w stosunku do Estonii. Obecnie natomiast, w związku z przebudową światowego ładu społeczno-gospodarczego, istnieje przypuszczenie, że państwa bałtyckie staną się obiektem zwiększonego zainteresowania i wpływów Federacji Rosyjskiej, co stanowić będzie przedmiot eksploracji tejże publikacji naukowej. Celem niniejszej pracy jest ukazanie uwarunkowań i wyzwań stawianych m.in. państwom bałtyckim ze szczególnym uwzględnieniem Estonii, poddanej neoimperialnej polityce Federacji Rosyjskiej. Tematyka ta jest niezwykle istotna i aktualna, w szczególności w przeddzień rekonstrukcji globalnego układu sił na arenie międzynarodowej – przede wszystkim w Europie Środkowo-Wschodniej.Pozycja Uzyskanie statusu uchodźcy i sytuacja uchodźców w Polsce(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Baran-Kurasiewicz, MartynaW niniejszej publikacji autor tłumaczy znaczenie terminu „uchodźca” oraz przedstawia drogę, jaką musi przejść imigrant, aby uzyskać status uchodźcy w Polsce. Autor podejmuje również próbę przybliżenia sytuacji osób, który uzyskały już status uchodźcy w Polsce, ich warunków bytowych i perspektyw na przyszłość. Na tym tle prezentuje sytuację uchodźców w Polsce i formułuje uwagi końcowe.