Polityka i Społeczeństwo nr 3(19)/2021

Przeglądaj

Ostatnio nadesłane materiały

Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 11
  • Pozycja
    Kultura prawna a prawo do dobrej administracji – etyczna analiza problemu
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Stachurski, Michał
    Definicja administracji publicznej zmieniała się wskutek zmian politycznych i geopolitycznych. We współczesnej literaturze przedmiotu kładzie się nacisk na wymiar przedmiotowo-podmiotowy administracji. Perspektywa przedmiotowości nakierowuje na kwestie formalnoprawne, takie jak: podstawa prawna wydawanych decyzji czy proces wydawania decyzji administracyjnych. Kwestia podmiotowości natomiast dotyczy relacji między obywatelem a urzędem, a także między obywatelem a urzędnikiem. Takie podejście pozwoliło również na wprowadzenie w sposób trwały pojęcia dobra publicznego i interesu publicznego. Oba pojęcia aksjologicznie naprowadzają na wskazanie, iż celem administracji publicznej powinna być głównie troska o sprawną i zgodną z obowiązującym prawem obsługę obywatela. Obszar dotyczący administracji nie dotyczy tylko interpretacji suchych aktów prawa, lecz także dotyka kwestii stosunków między obywatelem a urzędnikiem, a także między samymi urzędnikami oraz między urzędnikiem a przełożonym w ramach stosunku pracy. Na dobrą administrację składa się całość tych relacji. Celem artykułu jest refleksja na temat możliwości rozwoju dobrej administracji na gruncie etyki oraz próba odpowiedzi na pytanie o warunki, jakie powinny zaistnieć, aby dobra administracja była nie tylko teoretycznym terminem, ale była także praktycznie realizowana w życiu codziennym.
  • Pozycja
    Projekcja miękkiej siły Estonii jako konsekwencja udanej transformacji
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Sierzputowska, Kamila
    Po odzyskaniu niepodległości w 1991 r. Estonia rozpoczęła odbudowę kraju po dziesięcioleciach panowania Związku Radzieckiego. Założenia transformacji ustrojowej okazały się kluczowe dla przyszłości odradzającego się państwa. Oprócz fundamentalnych zmian politycznych, ekonomicznych czy społecznych, jakie przeprowadzono, umożliwiły one przede wszystkich geopolityczną rekonfigurację miejsca i znaczenia republiki we współczesnych stosunkach międzynarodowych. Decyzje przyjęte w latach 90. umożliwiły przeprowadzenie procesu modernizacji zarządzania państwem. Władze, świadome własnych możliwości, poszukując optymalnych sposobów stworzenia efektywnego aparatu administracyjnego oraz doprowadzenia do szybkiego wzrostu gospodarczego państwa, wdrażały cyfrowe rozwiązania. Wobec braku możliwości oparcia swojej „siły” na tradycyjnych wskaźnikach hard power: potencjale wojskowym, ekonomicznym czy geostrategicznym, zdecydowano o wykorzystaniu miękkich źródeł oddziaływania politycznego, a konieczność stworzenia nowego systemu administracyjnego przyczyniła się do jego rozwoju. Współczesna Estonia, posiadająca wyjątkowe zasoby soft power, jest dziś nowoczesnym państwem cyfrowym. Uwarunkowana ograniczonymi zasobami ludzkimi i finansowymi przyjęła cyfryzację jako optymalną możliwość rozwoju, a jej sukces w budowie zaawansowanego społeczeństwa cyfrowego sprawił, że projekcja soft power nie tylko wzmocniła wiarygodność republiki, ale również wpłynęła na preferencje krajów (rządów lokalnych, regionalnych, państwowych) mających ambicje cyfrowe i chcących korzystać z doświadczeń estońskiej e-administracji.
  • Pozycja
    Stagnacja czy ewolucja? Systemy polityczne państw arabskich po Arabskiej Wiośnie Ludów – uwagi ogólne
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Sawicka, Zofia
    Arabska Wiosna była jednym z najważniejszych wydarzeń na Bliskim Wschodzie w XXI w. Masowe protesty obaliły długoletnich przywódców państw arabskich lub wymogły na władzach pewne reformy. Zachód oczekiwał, że wydarzenia te przyczynią się do demokratyzacji tego regionu świata, jednak dekadę po Arabskiej Wiośnie jej bilans wydaje się tragiczny. Procesy demokratyzacyjne nie spełniły pokładanych w nich nadziei, a w kilku państwach doszło do krwawych konfliktów, które trwają do dziś. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zmian, które wbrew powszechnej opinii zaszły w systemach politycznych państw arabskich po Arabskiej Wiośnie, a które świadczą o ewolucji tych systemów. Autorka, wychodząc od analizy instytucji państwa na Bliskim Wschodzie od czasów klasycznych do współczesności, ukazuje sposób pojmowania państwa w świecie arabskim, a także różne jego modele wyróżnione na podstawie stylu rządzenia. Pokazuje również zależność pomiędzy przebiegiem Arabskiej Wiosny oraz zachodzącymi później przemianami a rodzajem utrzymywanego reżimu. Tak przeprowadzona analiza ma za zadanie pokazać, że ewolucja systemu politycznego dokonała się w każdym z państw arabskich, jednak ze względu na uwarunkowania kulturowe i historyczne ma odmienny charakter od oczekiwanych przez Zachód przemian demokratycznych.
  • Pozycja
    Między mocarstwowością a peryferyjnością. Międzynarodowa pozycja Polski w XXI wieku w narodowej i konserwatywnej refleksji politycznej
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Sanecka-Tyczyńska, Joanna
    Celem poznawczym artykułu jest analiza dwóch nurtów współczesnej polskiej myśli politycznej (narodowego i konserwatywnego) w perspektywie systemowej i problemowej przez pryzmat pożądanej pozycji międzynarodowej Polski w XXI w. Analizie poddano myśl polityczną partii politycznych − Ligi Polskich Rodzin (nurt narodowy) oraz Prawa i Sprawiedliwości (nurt konserwatywny) w dwóch jej wymiarach. Po pierwsze − w wymiarze ideologicznym, obejmującym poglądy polityczne o największym stopniu uogólnienia. Po drugie – w wymiarze programowym, który należy rozumieć jako zestaw konkretnych propozycji politycznych, koncepcji pożądanego ładu międzynarodowego i miejsca w nim Polski. Realizacji celu badawczego służyły odpowiedzi na postawione pytania badawcze: W jaki sposób LPR i PiS definiowały i opisywały ład międzynarodowy? Na jakich podstawach aksjologicznych chciano opierać proces kształtowania pozycji międzynarodowej Polski? Jakie role międzynarodowe przypisywali Polsce politycy obu badanych partii?
  • Pozycja
    The red (un)rule of law. The issue of human rights violations in the military justice system of “People’s” Poland. The case of military district courts (1946–1955)
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Pleskot, Patryk
    The network of Military District Courts, which encircled the Polish People's Republic (also known as People’s Poland) in the first post-war decade, was a fundamental tool for installing communist power and building a new “worker-peasant” system for the party and state decision-makers. Courts served primarily to crack down on political opposition and (declining) armed resistance. Despite their theoretically military nature, the Military District Courts [WSRs] sentenced mainly civilians, and the reasons for sentences lay in political and ideological calculation rather than in real, objective crimes. In this sense, the WSRs should be regarded as a clear manifestation and symbol of the lawlessness of the “people's” justice system, infringing fundamental human rights.