UR Journal of Humanities and Social Sciences nr 4(29)/2023

Przeglądaj

Ostatnio nadesłane materiały

Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 10
  • Pozycja
    Sytuacja w Afganistanie w latach 2021–2023 po wycofaniu międzynarodowej koalicji antyterrorystycznej
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Machniak, Arkadiusz
    Po wycofaniu się międzynarodowej koalicji antyterrorystycznej w 2021 r. z Afganistanu sytuacja w tym kraju budzi poważny niepokój. Afgańczycy sceptycznie oceniają możliwość zaprowadzenia przez talibów porządku w wymiarze wewnętrznym oraz nawiązania pozytywnych stosunków ze społecznością międzynarodową. Zamrożenie przez USA aktywów Afganistanu i zawieszenie pomocy międzynarodowej skutkowało stopniowym pogarszaniem się sytuacji gospodarczej tego państwa. Początkowo talibowie nieudolnie próbowali połączyć oczekiwania swoich radykalnych przywódców z uzyskaniem poparcia ze strony globalnych mocarstw, licząc na ich pomoc finansową. W rzeczywistości można obserwować stopniowe ograniczanie w tym kraju praw i wolności obywatelskich oraz stosowanie represji wobec przeciwników politycznych. Jednoznacznie świadczy to o tym, iż pomimo wcześniejszych fikcyjnych gestów wobec opinii światowej talibowie nie dokonali istotnej zmiany kursu. Potwierdzają się obawy obrońców praw człowieka i ekspertów, że taka polityka uniemożliwi ustabilizowanie sytuacji w Afganistanie.
  • Pozycja
    Nadzór korporacyjny jako czynnik modernizacji przedsiębiorstw na przykładzie spółek Skarbu Państwa (w perspektywie transformacji systemowej)
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Kargol-Wasiluk, Aneta; Zalesko, Elżbieta
    Celem artykułu jest przedstawienie mechanizmów systemu nadzoru korporacyjnego w spółkach Skarbu Państwa w Polsce oraz ich znaczenia w procesach modernizacji przedmiotowej grupy przedsiębiorstw. Nadzór (ład korporacyjny) obejmuje szereg systemów, procesów oraz procedur, które w szczególności kształtują oraz regulują relacje między kadrą zarządzającą a udziałowcami (akcjonariuszami), a także w sensie ogólnym między przedsiębiorstwem (spółką) a interesariuszami. Mimo rosnącego zainteresowania badaniami nad nadzorem korporacyjnym wciąż jest to obszar wymagający pogłębionych analiz zarówno w obszarze ekonomii, jak i zarządzania. W XXI w. nadzór korporacyjny jest w badanej grupie przedsiębiorstw szczególnie istotny m.in. z uwagi na (niedokończony) proces transformacji systemowej, nieodzowność przeprowadzenia procesów restrukturyzacyjnych itp., które wpływają na możliwości rozwoju gospodarki. Skuteczny ład korporacyjny może również poprawić wyniki finansowe spółek, jednak zbadanie takiej zależności wymaga pogłębionych analiz. Opracowanie ma charakter teoretyczno-empiryczny. Do badań autorki wykorzystały metodę opisową z elementami analizy danych statystycznych oraz analizy prawnej.
  • Pozycja
    Analiza ekonomiczno-historyczna jako narzędzie wyjaśniania procesu rozwoju gospodarczego. Perspektywa austriackiej szkoły ekonomii
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Ciborowski, Robert; Zalesko, Marian
    Jednym ze szczególnie ważnych zagadnień poddawanych analizie w ekonomii jest teoria rozwoju gospodarczego. Wywodzi się ona z osiemnasto- i dziewiętnastowiecznych doktryn ekonomicznych głęboko zakorzenionych w myśli filozoficznej. Problematyka rozwoju wzbudza zainteresowanie nie tylko ekonomistów, ale także przedstawicieli innych nauk społecznych. Z perspektywy ekonomisty, wydaje się, że jednym z bardziej użytecznych narzędzi do analizy problematyki rozwoju gospodarczego mogą być osiągnięcia austriackiej szkoły ekonomii. W ramach badań procesu rozwoju przedstawiciele tej szkoły ograniczają matematyczne modelowanie zjawisk zachodzących w gospodarce, natomiast często odwołują się do historii. Uważają, że w centrum zainteresowania ekonomii powinno być ludzkie działanie (prowadzone w warunkach niepewności), które w niepodważalny sposób wpływa na rozwój.
  • Pozycja
    Pierwszy kryzys gospodarki centralnie kierowanej w Polsce (1953–1956)
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Kaliński, Janusz
    W gospodarce centralnie kierowanej, wbrew założeniom doktrynalnym i mimo szeroko rozbudowanego systemu planowania, powszechne były silne wahania wzrostu gospodarczego oraz charakterystyczna dla każdego kryzysu gospodarczego głęboka nierównowaga makroekonomiczna. Konsekwencjami tego były jaskrawo niskie zaspokojenie potrzeb konsumpcyjnych ludności, zaniedbania w zakresie infrastruktury gospodarczej i społecznej oraz rosnący dystans w stosunku do krajów rozwiniętych o gospodarce rynkowej. W Polsce zjawiska te z całą siłą ujawniły się w latach 1953–1956 jako skutek podjęcia forsownej industrializacji powiązanej z rozbudową przemysłu zbrojeniowego i socjalizacją rolnictwa. Mimo wzrostu produkcji przemysłowej, głównie dóbr inwestycyjnych, nastąpiło załamanie równowagi rynkowej i gwałtowne pogorszenie sytuacji bytowej ludności. Niezbędne okazało się wprowadzenie reglamentacji konsumpcji i podniesienie administracyjnie kształtowanych cen żywności. Kryzys połowy lat 50. zapoczątkował trwający przez cały okres Polski Ludowej specyficzny cykl społeczno-ekonomiczny, który cechowały powtarzające się gwałtowane wystąpienia społeczne. Ich kumulacja w latach 80. doprowadziła do upadku narzuconego Polsce ustroju i patologicznej gospodarki.