Przeglądanie według Autor "Piontek, Barbara"

Aktualnie wyświetlane 1 - 11 z 11

Aksjologia, niezrelatywizowane wartości i paradygmaty a kształtowanie nierówności społecznych i ładu strukturalnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010) Piontek, Franciszek; Piontek, Barbara
Celem artykułu jest: refleksja nad teorią i praktyką, dotyczącą likwidowania i ograniczania nierówności społecznych i zapewnienia ładu strukturalnego oraz przedstawienie mechanizmów utrwalających takie nierówności w teorii i w praktyce; omówienie roli i znaczenia aksjomatów i niezrelatywizowanych wartości w likwidowaniu nierówności i pokazanie, jakie skutki wywołuje praktyka zastępowania ich przez paradygmaty. Wniosek podstawowy: we współczesnym świecie nierówności społeczne są faktem i trzeba odpowiedzieć na pytanie, czy będziemy je likwidować jako efekt końca rury, czy też podejmujemy próbę usuwania ich źródeł i przyczyn?
Alternatywne koncepcje wdrażania rozwoju i ich skutki dla kategorii kapitał
(MITEL, 2005-06) Piontek, Franciszek; Piontek, Barbara
Specyfiką artykułu jest zagadnienie powiązań: kapitał ludzki – wzrost gospodarczy – nierówności społeczne na poziomie kategorii rozwoju, zwłaszcza w zakresie alternatywnych i wzajemnie wykluczających się koncepcji jego realizacji. Celem artykułu jest pokazanie, że sposobem na rozwiązanie sprzeczności między wzrostem gospodarczym a ograniczaniem nierówności społecznych jest przyjęcie koncepcji rozwoju. Wysuwaną tu podstawową hipotezą jest stwierdzenie, że kapitał ludzki, a nie technologie nakierowane na wzrost (w tym wiedza – ich komponent) odgrywa kluczową rolę w realizacji prawidłowo zdefiniowanego rozwoju. Kolejne etapy działania to: – Analiza kategorii: rozwój, kapitał, społeczeństwo informacyjne i procesy globalizacji, technologie (standaryzowane i niestandaryzowane) stabilny i zrównoważony rozwój oraz depozyt wartości – podstawowe kwestie i kontrowersje; – Model współzależności między postępem technologicznym, procesem globalizacji a stabilnym i zrównoważonym rozwojem (rysunek 1) – generowanie dysproporcji w uwzględnianiu nierówności społecznych; – Konsekwencje wprowadzenia aksjologii technologicznej dla kategorii kapitału; – Kapitał ludzki i ograniczanie nierówności społecznych w stabilnym i zrównoważonym rozwoju. Refleksja końcowa: liczni autorzy podkreślają, że rozwiązań kluczowych problemów gospodarczych należy szukać poza ekonomią, ale jednocześnie w przekonaniu, że wiedza stanie się źródłem generującym proporcje, które zapewnią ład społeczno-gospodarczy – podobnie jak niewidzialna ręka – nie ma podstaw merytorycznych.
Dylematy i wyzwania w wyborze koncepcji rozwoju w procesach transformacji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Piontek, Barbara
Podjęty temat jest niezwykle istotny z punktu zmian, jakie zachodzą we współczesnej rzeczywistości. Przede wszystkim należy zauważyć, że pomimo iż mówimy o niespotykanym dotąd „skoku cywilizacyjnym”, szansie, której nie miały wcześniejsze pokolenia i o społeczeństwie wiedzy, to właśnie dzisiaj, jak nigdy przedtem, dotkliwie dotykamy stanu permanentnych przemian i kryzysu fundamentalnych wartości. Pytania, kim jesteśmy i dokąd zmierzamy – jak nigdy wcześniej – są aktualne i wymagają pogłębionych teorii, refleksji w zakresie akceptacji i wyboru. Mechanizmy, które współcześnie funkcjonują – wydawałoby się, że takie same, ale z niespotykaną dotąd siłą – oddziałują na świadomość, utrwalają nierówności społeczno-ekonomiczne i dzielą świat na ten, który „ma jedzenie” i który „jest jedzeniem”. Jak stwierdził M. Wańkowicz: łąki chorują od wysokich traw, a narody (społeczeństwa) od inteligencji. A dzisiaj to właśnie nauka – jak nigdy wcześniej – umożliwia utrwalanie chaosu i nieładu, gdyż – podporządkowana demolatrii – charakteryzuje się brakiem jednoznacznych i przejrzystych definicji i podziałów oraz opracowywaniem pseudo koncepcji rozwoju na doraźny użytek. Skutkuje to tym, że te same kategorie są używane dowolnie, definiowane na własne potrzeby (także potrzeby różnych koncepcji), są różnie interpretowane, rozumiane. Owa „nowomowa” sprawia, że brak dzisiaj jednolitych koncepcji teoretycznych. Zdarza się też, że te same pojęcia i sformułowania występujące w odmiennych koncepcjach, są przeciwstawnie rozumiane – a to rodzi chaos. Zagadnienie koncepcji rozwoju oraz dylematy i wyzwania z nim związane stanowią przedmiot badań dla nauki, ale także dla praktyki. Z jednej strony zagadnienie wybory koncepcji rozwoju w ujęciu makro rzeczywistości wydaje się być oczywiste, z drugiej strony zarówno w nauce zagadnienie to jest rzadko podejmowane, a w praktyce istnieje niewiele rozwiązań w tym obszarze, często o dyskusyjnej jakości. Niestety, polityka gospodarcza jako nauka odeszła dziś do naukowego i praktycznego lamusa. W artykule przyjmuje się założenie, że wybór koncepcji rozwoju dla budowania pomyślności kraju jest wyborem strategicznym. W wyborze koncepcji rozwoju w okresie transformacji kluczowymi są: –wybór pomiędzy koncepcją przyjętą z zewnątrz bądź budowaną oddolnie; –koncepcją wybraną ze zbioru koncepcji opartych na zrównoważeniu bądź koncepcją wybraną ze zbioru koncepcji opartych na niezrównoważeniem. Z pozoru wybór jest oczywisty, jednakże w praktyce istnieje niezgodność pomiędzy tym co się myśli, tym co się mówi i tym co się wybiera – także w obszarze wyboru, deklaracji i realizacji przyjętej koncepcji; –dylemat ile suwerenności, a ile integracji w wymiarze gospodarczym, społecznym i instytucjonalnym? Trzeba mieć świadomość, że każdą koncepcję rozwoju można przyjąć bądź odrzucić, a jej wybór jest składową wielu czynników, w których najistotniejsze to wiedza, odpowiedzialność, wartości i przyzwoitość. Wybór pomiędzy zrównoważeniem a nierównowagą oraz integracją i suwerennością należy do fundamentalnych wyborów. Realnym urzeczywistnianiem wyboru między zrównoważeniem a niezrównoważeniem oraz integracją i suwerennością są: zagospodarowanie popytu oraz zagospodarowanie podaży.
Integracja wiedzy i edukacji i jej znaczenie dla zarządzania rozwojem społeczno-gospodarczym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Piontek, Barbara; Buczek, Paulina
Tempo zachodzących przemian gospodarczych i społecznych, a także zjawiska występujące w zmieniającym się otoczeniu, implikują potrzebę zrozumienia istoty i znaczenia wiedzy i edukacji. W niniejszym artykule podjęto próbę zintegrowania kategorii wiedza i edukacja. Kategorie te są z sobą logicznie powiązane i tylko kompleksowe podejście, poprawne zdefiniowanie pozwala zrozumieć zachodzące pomiędzy nimi relacje, które mają kluczowe znaczenie dla zarządzania rozwojem społeczno-gospodarczym. Podmiotem integrującym poszczególne kategorie jest człowiek, który czynnie uczestniczy na każdym etapie tworzenia zasobu wiedzy, użytkowania, jak i procesu edukacji. Proces integracji wiedzy i edukacji dokonuje się przez człowieka i dla człowieka. Można stwierdzić, że przedmiotem jest wiedza, procesem edukacja, a podmiotem człowiek. Człowiek ma fundamentalne znaczenie w kształtowaniu zarówno wiedzy, jak i edukacji. A jego funkcja jest sprzężona zwrotnie, z jednej strony jest dawcą, z drugiej biorcą zarówno zasobu, jakim jest wiedza, jak i procesu, jakim jest edukacja. Oderwanie zasobu wiedzy od procesu edukacji skutkuje dysfunkcjami zarówno w sferze funkcjonowania człowieka, jak i gospodarki. Znaczenie wiedzy i edukacji w procesach kształtowania i zarządzania rozwojem jest oczywiste, niemniej jednak bardzo często można spotkać się z poglądem, w którym wiedza jest produktem końcowym. Tymczasem należy pamiętać, że wiedza zdobywana w procesie edukacji jest fundamentem i stanowi podstawę dla wszelkich działań oraz, że kategorie te mają wymiar realny, a umiejętne zarządzanie nimi w procesach rozwoju społeczno-gospodarczego daje możliwość ich weryfikacji.
Kategoria „zdrowie” i „choroba” i ich implikacje dla zarządzania systemem ochrony zdrowia
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Piontek, Barbara; Macha, Krzysztof
Podjęty temat jest niezwykle istotny z punktu zmian, jakie zachodzą we współczesnej rzeczywistości. Przede wszystkim należy zauważyć, że, pomimo iż mówimy o niespotykanym dotąd „skoku cywilizacyjnym”, szansie, której nie miały wcześniejsze pokolenia i postępie technologicznym, wciąż borykamy się z fundamentalnymi wyzwaniami w zakresie dostępności do usług wrażliwych, tj. bezpośrednio związanych z ochroną i ratowaniem zdrowia oraz życia. Należy zwrócić uwagę, że zdrowie społeczne jest obszarem strategicznym, a kształtowanie ładu w tym zakresie powinno być branżą strategiczną polityki publicznej. System ochrony zdrowia jest obszarem wyjątkowo trudnym do efektywnego zarządzania, a jednym z pierwszych problemów, który napotykamy, są zmieniające się interpretacje podstawowych dla tego systemu kategorii: „zdrowie” i „choroba”. W szczególności, zmiany te powodują zaburzenia w systemie ochrony zdrowia państwa przyczyniając się do jego niestabilności. Celem artykułu jest wskazanie problemów definicyjnych kategorii „zdrowie” i choroba”, jako kluczowych dla efektywnego zarządzania systemem ochrony zdrowia. W niniejszym artykule przyjmuje się założenie, że postrzeganie, rozumienie i definiowanie kategorii „zdrowie” i „choroba” zawierają przyjęty sposób widzenia rzeczywistości, który determinuje podstawy dla rozwiązań systemowych dla ochrony zdrowia oraz wpływa na możliwości budżetowania systemu ochrony zdrowia.
„Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 2030” w aspekcie spójności społeczno-gospodarczej i rozwiązań kryzysogennych. Część II: Uwarunkowania proceduralne i cele szczegółowe
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Piontek, Barbara
Punktem wyjścia w rozważaniach nad celami szczegółowymi sformułowanymi w KPZK 2030 było rozróżnienie między przedmiotem materialnym (danym) a przedmiotem formalnym (zadanym) dotyczącym tych celów. Przedmiot dany (obiekt rozważań) łatwy jest do ustalenia i oceny, natomiast przedmiot zadany wymagał analizy przyjętych w dokumencie założeń (por. część I) i innych uwarunkowań: sposobu definiowania kategorii, uwarunkowań wynikających z przyjętej polityki, wizji przestrzennego zagospodarowania kraju oraz zasad polityki przestrzennej kraju. Sformułowane w KPZK 2030 cele szczegółowe obejmują: zwiększanie konkurencyjności głównych ośrodków miejskich, poprawę spójności wewnętrznej kraju, poprawę dostępności terytorialnej kraju przez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej, kształtowanie struktur przestrzennych i wysokiej jakości środowiska przyrodniczego, zwiększanie odporności przestrzennej kraju oraz przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego. Sformułowane w dokumencie cele szczegółowe z punktu poprawności ich przedmiotu danego – wyjątek stanowi cel 1 – nie budzą zastrzeżeń. Przedmiot zadany celów szczegółowych w KPZK 2030 stanowi treść rozważań podjętych w niniejszym artykule (część II). A jest to pytanie o spójność społeczno-ekonomiczną zadaną w przyjętych celach szczegółowych. Sformułowana hipoteza jest następująca: w rozważaniach nad oceną poprawności celów przyjętych w KPZK 2030 – w aspekcie spójności społeczno-ekonomicznej kraju – decydujące znaczenie nie posiada przedmiot materialny sformułowanych celów, a przedmiot formalny. Udowodnienie hipotezy nastąpiło poprzez analizę uwarunkowań proceduralnych (metodologicznych) i celów szczegółowych w sześciu punktach. Na bazie rozważań sformułowano 11 wniosków, z których najważniejszy jest następujący: przedmiot formalny (zadany) celów szczegółowych w KPZK 2030 nie został jednoznacznie określony, a to będzie generować określone skutki dla spójności społeczno-ekonomicznej kraju.
Kształtowanie ładu strukturalnego w oparciu o teoretyczne podstawy konsensusu społecznego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Piontek, Franciszek; Piontek, Barbara
Celem niniejszego artykułu jest wskazanie: istoty konsensusu społecznego, teoretycznych podstaw jego funkcjonowania i ich ewolucji, wybranych dziedzin życia społeczno-gospodarczego, w których konsensus znajduje zastosowanie, warunków niezbędnych dla sprawnego i efektywnego funkcjonowania konsensusu. Hipoteza (w ujęciu syntetycznym) przyjęta dla badań: efektywne i sprawne kształtowanie ładu strukturalnego w oparciu o konsensus społeczny uwarunkowane jest jego relacją do norm składowych Konstytucji Świata. Wnioski wynikające z rozważań: konsensus społeczny – ukształtowany w wyniku jego ewolucji jako paradygmat – jest nadal miernikiem godności człowieka, demokracji i wolności; wiarygodność w funkcjonowaniu konsensusu społecznego zapewniają normy, składowe Konstytucji Świata – tak po stronie jego podmiotów, pośredników i adresatów; strażnikiem konsensusu społecznego jest warstwa społeczna – inteligencja; za warunki funkcjonowania konsensusu społecznego – we wszystkich wymiarach – odpowiada państwo. Wolny rynek nie może wyręczać w tym zakresie państwa.
Specjalne strefy ekonomiczne i ich rozwój w kierunku urzeczywistniania procesów zrównoważenia – ujęcie retrospektywne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Piontek, Barbara
W Polsce na przestrzeni lat procesy wzrostu i rozwoju kształtowane były w oparciu o koncepcję (model) polaryzacyjno-dyfuzyjny. W efekcie środki, a także rozwiązania prawne lokowano w tak zwanych biegunach wzrostu (zawężanych do wiodących miast). Również rozwiązania prawne dotyczące funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych podporządkowane były koncepcyjnie modelowi polaryzacyjno-dyfuzyjnemu. Skutkowało to intensyfikacją lokowania inwestycji w ośrodkach rozwiniętych. W obliczu takich uwarunkowań koncepcje oparte na procesach zrównoważenia stały się wyzwaniem i szansą na zminimalizowanie negatywnych skutków nierówności urzeczywistnianych w sferze realnej. Kluczowym celem niniejszego artykułu jest wskazanie na potencjał specjalnych stref ekonomicznych i ich znaczenie w urzeczywistnianiu procesów zrównoważenia w sferze realnej. W niniejszym artykule przyjęto, że możliwości wykorzystania specjalnych stref ekonomicznych dla urzeczywistniania procesów zrównoważenia są uwarunkowane kryterialnie. Obecny system wsparcia nowych inwestycji jest szansą dla urzeczywistniania procesów zrównoważenia w sferze realnej w ujęciu terytorialnym. Sformułowanemu celowi i hipotezie podporządkowane zostały rozważania, a mianowicie w poszczególnych punktach artykułu omówiono: podstawowe kategorie związane z tematem artykułu; specjalne strefy ekonomiczne i wysokość pomocy publicznej w okresie od 1995 r. do 2017 r.; oceniono rozwiązania implementowane w ramach koncepcji Polska Strefa Inwestycji z punktu widzenia zapewnienia ładu i procesów zrównoważenia. Przeprowadzona w artykule analiza pozwala stwierdzić, że obecne rozwiązania prawne, a wraz z nim obowiązujące wymagania jakościowe zwiększają znaczenie specjalnych stref ekonomicznych w kształtowaniu procesów wzrostu i rozwoju w oparciu o zbiór kryteriów opartych na atrybutach zrównoważenia. Zarówno instrument, jakim są specjalne strefy ekonomiczne i koncepcja ich funkcjonowania przyczynia się do kształtowania procesów zrównoważenia w sferze realnej.
Transformacja a koncepcje rozwoju – skutki dla kapitału: ekonomicznego, ludzkiego i przyrodniczego
(MITEL, 2006-06) Piontek, Franciszek; Piontek, Barbara
W opracowaniu przedstawiono istotę dwóch modeli transformacji: globalnej, podporządkowana procesowi globalizacji i niszowej, czyli związanej z ideą zrównoważony rozwój i jest realizowany w wymiarze lokalnym. Autorzy zwracają uwagę na konieczność uwzględnienia w procesie modelowania rozwoju uwarunkowań oraz czynniki transformacji niszowej, m.in. konieczność odwoływania się do trzech wymiary kapitału: ludzki, ekonomiczny i przyrodniczy. Empirycznie weryfikująca transformację procesów w województwie śląskim stwierdzają, że model globalnej transformacji jest dominujący.
Zarządzanie rozwojem niszowym dla zapewnienia spójności społeczno-ekonomicznej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Piontek, Franciszek; Piontek, Barbara
W niniejszym artykule wykazano, że zapewnienie spójności społeczno-ekonomicznej w procesie rozwoju lokalnego jest możliwe, jeżeli jednoznacznie zostanie określony sens i cel działania, a to z kolei jest możliwe, jeśli proces zarządzania rozwojem oparty zostanie na rozwoju niszowym, który umocowany jest w integracji terytorialnej. Model niszy opisany jest przez 6P: Program, Przedsiębiorczość, Produkt, Popyt, Promocja, Prawo. Procedura rozważań obejmuje następujące zagadnienia: • kategorię zarządzanie rozwojem i kwestie z nią związane; • model niszy w aspekcie zapewnienia spójności społeczno-ekonomicznej; • spójność społeczno-ekonomiczna w Konstytucji RP; • procedury zarządzania rozwojem lokalnym, zapewniające spójność społeczno-ekonomiczną. Zarządzanie rozwojem niezgodne z rozwojem niszowym – w długim okresie – nie zapewnia spójności społeczno-ekonomicznej w procesie rozwoju – lokalnego.
Znaczenie państwa w kształtowaniu uwarunkowań dla rozwoju przedsiębiorczości
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Piontek, Barbara
Chwiejność polskiego prawa stale przybiera na sile. Coraz częściej słyszymy głosy przedsiębiorców na temat barier rozwojowych, jakie stawia im państwo. Biznes nie nadąża za zmianami ustawowymi, które jeszcze nigdy nie następowały tak często. Ponadto działamy wciąż według krótkotrwałych scenariuszy, a horyzont długotrwałych korzyści zupełnie nam znika. Nie realizujemy wieloletnich strategii. Potrzebujemy mądrych decyzji i wspólnego działania – nie według klucza partyjnego, ale z myślą perspektywiczną o Polsce za 20, 50 czy 100 lat. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie na kluczowe obszary, w których relacja państwo – przedsiębiorstwo jest szkodliwa i blokuje rozwój przedsiębiorczości. W artykule przyjmuje się założenie, że przedsiębiorca zajmuje kluczowe miejsce w porządku społecznym, a warunki dla dobrego funkcjonowania przedsiębiorstw przekładają się na procesy wzrostu i rozwoju. Kluczową rolę w kształtowaniu korzystnych uwarunkowań pełni państwo, które obecnie, niestety, w wielu obszarach jest nieudolne. Aktywizacja przedsiębiorczości ma istotne znaczenie, kształtowany jest w sposób świadomy i zależy od wybranego przez polityków i decydentów modelu rozwoju. Jeśli oddamy do adopcji gospodarczej naszą gospodarkę i gospodarcze funkcje życiowe podmiotom zewnętrznym okaże się, że pozostanie nam wegetacja pod gospodarczym i intelektualnym respiratorem.