Zastosowanie nowoczesnych rozwiązań telemedycznych u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej

Cel badań Z uwagi na dynamiczny rozwój technik telemedycznych istnieje potrzeba zdefiniowania obszarów, w których konieczne są działania poprawiające efektywność ich wykorzystania. Założono, że istnieją zarówno pacjenci, którzy będą lepiej współpracować z personelem medycznym i szerzej wykorzystywać możliwości urządzeń telemedycznych, jak i pacjenci o gorszych predyspozycjach w tym zakresie. W pracy podjęto próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie, jakie cechy i predyspozycje pacjentów powodują, że korzystają oni efektywnie z urządzenia telemedycznego, z drugiej zaś strony – na pytanie, co warunkuje gorszą współpracę, czy wręcz rezygnację pacjentów z możliwości korzystania z urządzenia telemedycznego. Materiał i metody Praca ma charakter obserwacyjny, zawiera składowe badawcze z wnioskowaniem statystycznym, posiada także elementy retrospektywne. Przeprowadzone w niej badanie było jednoośrodkowe, nieinterwencyjne, obejmowało pełnoletnich pacjentów z rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym (NT) – podopiecznych placówek POZ. W badaniu wzięło udział 126 pacjentów. W przebiegu badania używano urządzenia telemedycznego do kontroli ciśnienia tętniczego składającego się z ciśnieniomierza naramiennego współpracującego ze smartfonem z zainstalowaną odpowiednią aplikacją. Ciśnieniomierz łączy się ze smartfonem przy pomocy Bluetooth. Aplikacja umożliwia wysyłanie wyników pomiarów do bazy zbiorczej znajdującej się na komputerze w przychodni oraz dostęp do nich zarówno dla pacjenta, jak i uprawnionego personelu medycznego. Pacjenci otrzymywali urządzenie telemedyczne do samodzielnego korzystania z niego oraz wykonywania pomiarów ciśnienia tętniczego (CT) w warunkach domowych. Celem oceny poziomu współpracy oraz uwarunkowań tej współpracy od różnych zmiennych zastosowano autorskie kwestionariusze: początkowy i końcowy oraz kwestionariusze: NEO-FFI (diagnoza cech osobowości), MINI-COPE (kwestionariusz radzenia sobie ze stresem), SF-36 (kwestionariusz jakości życia) oraz skalę depresji Becka. Zastosowano własny, autorski podział pacjentów na 3 grupy, z których każda charakteryzuje się innym poziomem współpracy. Jako kryteria pozycjonujące poziom współpracy przyjęto następujące elementy: dalszą kontynuację uczestnictwa w badaniach po odbyciu pierwszej wizyty, terminowe zgłoszenie się na drugą wizytę, wykonanie zaleconej liczby pomiarów ciśnienia tętniczego urządzeniem telemedycznym oraz zastosowanie się do zalecenia zaprzestania palenia papierosów. Pacjentów z poszczególnych grup poddano analizie statystycznej w następujących zakresach: demografia, antropometria, spożywanie alkoholu i aktywność fizyczna, systematyczność leczenia NT, dobrostan psychiczny i cechy osobowości oraz dane kliniczne. Wyniki i wnioski W piśmiennictwie nie występują kryteria oceny pacjentów w zależności od poziomu współpracy w zakresie korzystania z urządzeń telemedycznych. Istnieje zatem potrzeba stworzenia narzędzia w formie kwestionariusza, dzięki któremu możliwe byłoby określenie predyspozycji do efektywnego korzystania z urządzeń telemedycznych. Konieczne jest podjęcie różnych działań nastawionych na poprawę zakresu i efektywności korzystania z urządzeń telemedycznych przez pacjentów gorzej współpracujących. Do tej grupy zaliczają się osoby w starszym wieku, jak również pacjenci z krótkim przebiegiem NT (do 3 lat) oraz relatywnie długim przebiegiem choroby (powyżej 10 lat). Ze względu na gorszą współpracę pacjentów leczących NT w poradniach POZ w porównaniu do pacjentów leczących NT w poradniach specjalistycznych, konieczne są działania poprawiające tę sytuację po stronie lekarzy POZ i personelu medycznego placówek POZ. Wyniki pracy potwierdziły również, że chorzy z towarzyszącą cukrzycą typu 2 oraz pacjenci o wysokim poziomie sumienności lepiej współpracują w zakresie korzystania z urządzenia telemedycznego, stąd konieczność indywidualizacji podejścia do pacjentów z dominującymi innymi cechami osobowości. Zaobserwowano także gorszą współpracę pacjentów z indeksem jakości życia na wyższym poziomie, co również powinno warunkować odrębne podejście do tej grupy.

Purpose of research Due to the dynamic development of telemedicine, we need to identify the areas in which actions are required to improve the efficiency of the use of telemedicine devices. It was assumed that there are not only patients who cooperate well with the medical staff and make wide use of the telemedicine devices, but also patients with worse predispositions in terms of cooperation. The study attempts to find an answer to the question about personalisty traits and predispositions of patients which make them use telemedicine devices effectively, and on the other hand, to the question about the causes of bad cooperation, including giving up the possibility of using telemedicine devices. Materials and methods The research is of an observational nature, contains research components with statistical inference, and also has retrospective elements. The study was single-center, non-interventional, and included adult patients of primary care facilities, diagnosed with hypertension (HT). 126 patients participated in the study. In the course of the study, a telemedicine device used to control arterial blood pressure (ABP) consisted of an upper arm ABP monitor cooperating with a smartphone with an appropriate application installed. The ABP monitor connects with the smartphone via Bluetooth system. The application enables sending the measurements’ results to a collective database located on a computer in the primary care facility and also the access to it, both for the patient and for the authorized medical staff. Our patients received a telemedicine device in order to independently perform ABP measurements at home. In order to assess the level of cooperation and determinants of this cooperation, on the basis of various variables, two proprietary questionnaires were used: initial and final, as well as the following questionnaires: NEO - FFI (diagnosis of personality traits), MINI-COPE (coping with stress questionnaire), SF - 36 (quality of life questionnaire) and Beck Depression Inventory. A proprietary, original division of patients into 3 groups was implemented, each of which is characterized by a different level of cooperation. The following elements were adopted as positioning criteria for the level of cooperation: continued participation in the research after the first visit, timely reporting for the second visit, performing the prescribed number of ABP measurements with a telemedicine device and compliance to the recommendation to stop smoking. Results and conclusions As for today, there are no criteria for assessing patients in terms of the level of cooperation regarding the use of telemedicine devices in the literature. Therefore, a tool - for example a questionnaire for determining the predisposition to the effective use of telemedicine devices, needs to be created. It is necessary to undertake various actions aimed at improving the scope and effectiveness of using telemedicine devices by patients who cooperate less well. This study shows that this group includes the elderly, as well as patients with a short course of HT (up to 3 years) and a relatively long course of the disease (over 10 years). Due to the worse cooperation of patients treating HT in primary health care, compared to patients treating HT in specialist clinics, actions to improve this situation need to be taken amongst general practitioners and the medical staff of the primary health care centres. What is more, it was found out that patients with diabetes mellitus type 2 and patients with a high level of conscientiousness cooperate better with the use of a telemedicine device, hence the approach to the patients with other dominant personality traits needs to be individualized. Furthermore, it was observed that higher quality of life index was associated with worse cooperation, which suggest that this group should be also approached as a separate one.