Suwerenność państwa w przestrzeni powietrznej w trakcie trwania konfliktu zbrojnego

Abstract

Głównym celem rozprawy doktorskiej jest ukazanie problematyki suwerenności państwa w przestrzeni powietrznej ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji trwania konfliktu zbrojnego. Analizie poddano dotychczasową praktykę państw, odnoszącą się do przypadków naruszeń przestrzeni powietrznej i realizacji suwerenności w tym zakresie, łącznie z omówieniem przypadków zestrzelenia cywilnych i wojskowych statków powietrznych z ostatnich kilkudziesięciu lat. Rozprawa doktorska zawiera rozważania z zakresu prawa międzynarodowego publicznego, przede wszystkim z międzynarodowego prawa lotniczego. W jej ramach przybliżono m.in. zagadnienie podmiotowości państw, statusu przestrzeni powietrznej i problematykę jej naruszeń. Analizie poddano także aspekty związane z zakazem agresji w świetle prawa międzynarodowego publicznego i status przestrzeni powietrznej w sytuacji konfliktu zbrojnego na przykładzie Ukrainy, który stanowi najbardziej aktualny, a zarazem wyjątkowo jaskrawy przejaw agresji i naruszenia podstawowych zasad prawa międzynarodowego w stosunku do suwerennego państwa, w tym również naruszenia jego przestrzeni powietrznej, którego dokonała Federacja Rosyjska. Zasadniczą tezą badawczą jest założenie, że zróżnicowana praktyka państw w zakresie realizacji suwerenności w przestrzeni powietrznej w trakcie trwania konfliktu zbrojnego implikuje konieczność przyjęcia jednolitych standardów międzynarodowych w tym zakresie.

The main purpose of the doctoral dissertation is to present the issue ofstate sovereignty in airspace, with particular emphasis on the situation of ongoing armed conflict. The past practice of states, relating to airspace violations and the exercise of sovereignty in this regard, is analyzed, including a discussion of the shooting down of civilian and military aircraft over the past several decades. The doctoral dissertation contains considerations in the field of public international law, primarily international aviation law. Among other things, it introduced the following: the issue of the subjectivity of states, the status of airspace and the issue of its violations. Aspects related to the prohibition of aggression in the light of public international law and the status of airspace in the event of an armed conflict were also analyzed using the example of Ukraine, which is the most current and at the same time extremely striking manifestation of aggression and violation of the fundamental principles of international law in relation to a sovereign state, including also the violation of its airspace committed by the Russian Federation. The basic research thesis is the assumption that the diverse practices of states in the exercise of sovereignty in airspace during an armed conflict implies the need to adopt uniform international standards in this area.