Ks. prof. Aleksander Wóycicki prekursorem i współtwórcą socjologii polskiej

Abstract

Praca składa się ze wstępu, pięciu rozdziałów podzielonych na podrozdziały, zakończenia i aneksu. W rozdziale pierwszym - metodologicznym - został określony cel i zakres pracy jak i zostały postawione hipotezy badawcze oraz przedstawiony krótki rys historyczny wybranych metod badawczych. W rozdziale drugim, najobszerniejszym została ukazana dość obszernie opracowana sylwetka Wóycickiego, w tym zwłaszcza jego działalność dydaktyczna, z podziałem na cztery okresy, takie jak: 1) Petersburski, obejmujący lata 1910-1918. 2) etap lubelski obejmujący lata 1918-1924. 3) etap wileński przypadający na lata 1925 39.. 4) etap warszawski działalności dydaktycznonaukowej rozpoczynający się w roku 1939.

W rozdziale trzecim został przedstawiony wkład ks. Wóycickiego w rozwój teorii makrostruktur społecznych, a zwłaszcza ukazane zostały jego zainteresowania i badania dotyczące tworzenia się klasy robotniczej, wiążące się z szybkim rozwojem kapitalizmu na ziemiach polskich, a szczególnie w Królestwie Polskim. Rozdział czwarty, ukazuje badania i zainteresowania A. Wóycickiego z zakresu socjologii rodziny, wychowania oraz pracy i przemysłu. Wiele swoich przemyśleń i badań zamieścił w dziele „Robotnik polski w życiu rodzinnem. Monografia społeczna”. Jej podstawą źródłową, oprócz rozproszonych publikacji statystycznych były dane, jakie zgromadził podczas wielu obserwacji i wywiadów, oraz dzięki przestudiowaniu odpowiednich opracowań, doniesień i komunikatów z badań społeczno-ekonomicznych amatorsko i jedynie sporadycznie przeprowadzonych w niektórych środowiskach robotniczych. W rozdziale piątym i za razem ostatnim została przedstawiona sylwetka A. Wóycickiego jako polityka społecznego i parlamentarzysty, który 5 listopada 1922 roku został posłem na Sejm Rzeczpospolitej Polskiej z okręgu Lublin-Chełm-Lubartów. W tym ostatnim rozdziale poruszona została kwestia pracy i pasji naukowo-badawczej Księdza Profesora oraz wieloletniej i doniosłej działalności publicznej, co uzasadnia szersze omówienie tych ważnych zagadnień.

The work consists of an introduction, five chapters divided into subchapters, endings and an annex. In the first - methodological chapter - the purpose and scope of the work was defined as well as research hypotheses and a brief historical outline of selected research methods were presented.

In the second and most extensive chapter, the profile of Wóycicki was elaborately presented, including his didactic activity, it was divided into four periods, such as: 1) St. Petersburg, covering the years 1910-1918. 2) the Lublin stage covering the years 1918-1924. 3) Vilnius stage falling in the years 1925-39 . 4) the Warsaw stage of teaching and research activities beginning in 1939. The third chapter presents the contribution of Wóycicki in the development of the theory of social macrostructures, and emphasizes his interest and research on the formation of the working class, associated with the rapid development of capitalism on the Polish grounds, and especially in the Kingdom of Poland.

The fourth chapter shows the research and interests of A. Wóycicki in the field of family sociology, upbringing as well as work and industry. He published a lot of his thoughts and researches in the work "Polish worker in family life. Social monograph. " Its source base, in addition to distributed statistical publications, was the data he collected during many observations and interviews, and through the study of relevant works, reports and messages from socio-economic research, only sporadically and amateur carried out in some workers' environments.

In the fifth and last chapter the profile of A. Wóycicki he was presented as a social politician and parliamentarian, who on November 5 1922 became a deputy to the Seym of the Republic of Poland from the Lublin-Chełm-Lubartów district. This last chapter deals with the issue of Priest Professor's work and research passion as well as his many years of significant public activity, which justifies a broader discussion of these important issues.