Podmiotowość prawna sztucznej inteligencji. Aspekty cywilnoprawne

Abstract

W niniejszej rozprawie doktorskiej rozważono postulat uznania niektórych zaawansowanych systemów sztucznej inteligencji za podmioty prawa cywilnego. Rozprawa została podzielona na siedem rozdziałów. Na końcu pracy znajduje się podsumowanie, w którym dokonano konkluzji przeprowadzonych badań oraz zaprezentowano wnioski de lege lata i de lege ferenda. Pierwszy rozdział pracy stanowi wprowadzenie do badanego obszaru. Omówiono w nim pojęcie sztucznej inteligencji, jej historię oraz scharakteryzowano sztuczną inteligencję. Następnie, w rozdziale drugim dokonano analizy i porównania regulacji sztucznej inteligencji w wybranych systemach prawnych. W rozdziale trzecim opisano instytucję podmiotowości prawnej w ujęciu ogólnym. W rozdziale czwartym zaproponowano warunki, jakie powinien spełniać system sztucznej inteligencji, który mógłby zostać uznany za podmiot prawa. Z punktu widzenia całości pracy kluczowe znaczenie ma rozdział piąty, w którym wskazano potencjalny moment powstania i ustania zdolności prawnej sztucznej inteligencji dla systemu, który spełniłby warunki przedstawione w rozdziale czwartym. W rozdziale szóstym omówiono zagadnienie praw podmiotowych systemu sztucznej inteligencji, który posiadałby podmiotowość prawną. W ostatnim, siódmym rozdziale pracy przeanalizowano konsekwencje, które może wywołać przyznanie sztucznej inteligencji podmiotowości prawnej dla całego systemu prawa. W podsumowaniu pracy dokonano konkluzji przeprowadzonych badań oraz zaprezentowano wnioski de lege lata i de lege ferenda.

This doctoral dissertation explores the proposal to recognize certain advanced artificial intelligence (AI) systems as entities under civil law. The dissertation is structured into seven chapters, concluding with a summary that presents the research findings and formulates conclusions de lege lata (according to current law) and de lege ferenda (proposals for future law). The first chapter defines and describes the concept of artificial intelligence, serving as a foundation for subsequent discussions. The second chapter analyzes and compares the regulation of artificial intelligence across selected legal systems. The third chapter provides an overview of the concept of legal personality. The fourth chapter proposes the conditions that an artificial intelligence system should meet to be recognized as a legal entity. From the perspective of the entire dissertation, Chapter Five is of key importance. It identifies the potential moments for the creation and termination of the legal capacity of artificial intelligence systems that meet the conditions outlined in Chapter Four. Chapter Six addresses the issue of subjective rights for artificial intelligence systems that are granted legal personality. The final, seventh chapter analyzes the potential consequences of granting legal personality to artificial intelligence within the broader legal system. The summary of the dissertation consolidates the research conducted and presents de lege lata and de lege ferenda conclusions.