Формы выражения авторского сознания в драматургии Николая Коляды

Analiza twórczości Nikołaja Kolady ukazuje wyjątkowy charakter współczesnej dramaturgii rosyjskiej, a także różne formy obecności autora w utworach dramatycznych przełomu XX-XXI wieku. W sztukach uralskiego dramaturga obecność autora przejawia się na wszystkich poziomach poetyki tekstu i przyjmuje różne formy wyrazu. Obecność autora w sztukach N. Kolady przejawia się na poziomie gatunkowym, w genologicznych określeniach utworów, w użyciu wyjątkowej formy cyklizacji, w szczególnym sposobie przedstawienia postaci, pozbawieniu jej możliwości działania, charakterystycznego dla dramatis persona. W twórczości uralskiego dramaturga szeroko wykorzystywana jest intertekstualność, która niezależnie od formy, używana jest jako swoisty kod, wspólny dla dramaturga i odbiorcy jego sztuk, przy pomocy którego Kolada tworzy swój obraz świata, przekazuje swój komunikat. Wyraźnie zaznaczona obecność autora w tekście didaskaliów wpływa na znaczące zmiany w formie, funkcji i sposobie odbioru tekstu pobocznego, niejednokrotnie zmieniając go w samodzielny, literacko pełnoprawny tekst. Twórczość N. Kolady jest odzwierciedleniem głównych tendencji, zachodzących we współczesnej dramaturgii rosyjskiej. Aktywna pozycja autora w sztukach Kolady doprowadziła do tego, że jego dramaturgia stała się fenomenem zarówno rosyjskiego, jak i światowego procesu literackiego.

The analysis of Nikolai Kolada’s works has shown the exceptional character of contemporary Russian drama. The dissertation is also an attempt of characterization and description of the author’s role and various forms of his presence in dramatic works on the turn of the XX-XXI centuries. In the plays of the contemporary Russian playwright the presence of the author manifests itself at all levels of the poetics of the text and adopts different forms of expression. The author’s presence in N. Kolada’s plays manifests it self in genre appellations, in the usage of a unique form of cyclization, in a particular presentation of a drama hero who is deprived of the ability of creating action. The Russian playwright in his drama widely uses various forms of intertextuality which, independently of its type, function in his plays as a kind of code common to the playwright and to the recipient of his texts. The clearly indicated presence of the author in the sphere of paratext of Kolada’s plays affects significant changes and alternations in its form, function and the manner of reception of the didascalia which often result in shifting the paratext into independent, literary text. The author’s active position in Nikolai Kolada plays made his dramaturgy a phenomenon of both the Russian and the world literary process.