Doktoraty (NH) / Doctoral Theses (H)

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/59

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 235

Kreative Schreibmethoden und ihre Einsatzmöglichkeiten im DaF-Unterricht auf dem Sprachniveau A2
(Uniwersytet Rzeszowski, 2025-11-28) Przymusińska, Aleksandra
Niniejsza rozprawa doktorska koncentruje się na analizie możliwości zastosowania metod kreatywnego pisania w dydaktyce języka niemieckiego jako obcego na III etapie edukacyjnym. Głównym celem pracy jest ukazanie, w jaki sposób twórcze podejście do procesu tworzenia tekstów pisemnych może przyczynić się do rozwoju sprawności pisania oraz kompetencji komunikacyjnych uczniów. Główne miejsce w części teoretycznej zajmuje kreatywne pisanie jako integralny element dydaktyki języków obcych. Omówiono aspekty twórczych procesów pisania, warunki organizacyjno-dydaktyczne sprzyjające tej umiejętności oraz podkreślono rolę nauczyciela jako wspierającego mentora. Istotna część rozważań poświęcona jest kryteriom oceny kreatywnych tekstów pisemnych oraz wyzwaniom związanym z ich interpretacją. W pracy przedstawiono narzędzia i katalogi kryteriów umożliwiające analizę postępów uczniów, podkreślając znaczenia oceniania kształtującego, dialogu oraz konstruktywnych komentarzy jako form wspierających motywacje i rozwój pisarskiej samooceny. Część badawcza dysertacji przedstawia opis badania w działaniu, którego celem jest ocena skuteczności metod kreatywnego pisania w nauczaniu języka niemieckiego w polskiej szkole średniej. Wyniki badania wskazują na znaczący potencjał metodyczno-dydaktyczny twórczego pisania, sprzyjający rozwojowi kompetencji pisania, redukcji blokad pisarskich oraz zwiększeniu motywacji i autonomii u uczących się. Praca dostarcza praktycznych wskazówek dla nauczycieli języka niemieckiego, promując innowacyjne podejście do nauczania sprawności pisania w szkołach.
Ksiądz Marcin Kromer w służbie króla Zygmunta Augusta i Korony
(Uniwersytet Rzeszowski, 2025-11-19) Polak, Maciej
Głównym problemem badawczym podjętej problematyki jest przybliżenie sylwetki Marcina Kromera i jego działalności publicznej. Bieczanin był jednym z częściej wykorzystywanych sekretarzy królewskich. Będąc duchownym rzymskokatolickim, podejmował także działania w obronie katolickiej ortodoksji zagrożonej reformacją. Praca udziela odpowiedzi na pytania, czy Kromera rzeczywiście można uznać za jednego z czołowych i znaczących polskich dyplomatów oraz jednego z najbardziej zaufanych realizatorów królewskiej polityki? Czy rezultaty zleconych mu spraw spotykały się z aprobatą władcy? Celem niniejszej rozprawy było także ukazanie etapów kariery Marcina Kromera i czynników, które ją umożliwiły. W pierwszej kolejności istotnymi aspektami były pochodzenie, rodzina i wykształcenie. Istotne było także spojrzenie na środowisko urzędnicze, jego kontakty z przedstawicielami elity kościelnej i świeckiej oraz dworem królewskim. Jako główną oś pracy przyjęto przebieg służby Kromera Koronie Królestwa Polskiego i Zygmuntowi Augustowi, kończąc na dacie śmierci ostatniego Jagiellona i ostatecznym objęciu koadiutorstwa warmińskiego. Rozprawa składa się z czterech rozdziałów, w układzie chronologiczno-problemowym. Skoncentrowano się w nich na ukazaniu kolejnych etapów życia i kariery Marcina Kromera, ze szczególnym uwzględnieniem jego działalności dyplomatycznej w służbie Zygmunta Augusta i Korony.
Między realnością a fantazmatem. O prozie fabularnej Jakuba Żulczyka
(2025-11-14) Janiec, Izabela
Praca stanowi próbę opisu prozy fabularnej pisarza Jakuba Żulczyka w perspektywie wyłaniających się z niej realizmu i fantasmagorii. W podzielonej na cztery rozdziały rozprawie zanalizowane i opisane zostały kategorie, motywy i chwyty literackie charakterystyczne dla powieści pisarza. Istotnymi zagadnieniami, które zbadano, były również: opis męskich bohaterów wykreowanych przez autora w kontekście kategorii antybohatera, wizerunek męskości wyłaniający się z jego twórczości oraz gatunki powieściowe do jakich sięga i w jaki sposób współczesny pisarz je modyfikuje. Rozprawa doktorska, poza wstępem i zakończeniem, składa się z następujących rozdziałów: 1. „Wszystko już było oprócz nas”. W kręgu wzorców gatunkowych i schematów fabularnych; 2. „Nikt nie wie, jak naprawdę się nazywam”. Figura antybohatera w prozie Jakuba Żulczyka jako emblemat współczesności; 3. Męskość jako rzeczywistość i fantazmat; 4. „Świat staje się jeszcze bardziej zamazany”. Realizm i fantasmagoria jako dominanty stylistyczne i narracyjne. Zbadana proza Jakuba Żulczyka objęła dziewięć jego powieści, które zostały przeanalizowane problemowo. To żywa i wciąż rozwijająca się proza, gdyż dotyczy nadal tworzącego pisarza. Omówione w rozprawie doktorskiej zagadnienia stanowią potwierdzenie, że twórczość powieściowa autora stanowi przykład literatury z pogranicza realności i fantazmatu.
Filozoficzne punkty wyjścia katolickiej etyki społecznej księdza Jana Piwowarczyka
(Uniwersytet Rzeszowski, 2025-10-22) Skiba, Sebastian
Rozprawa dotyczy filozoficznych podstaw katolickiej etyki społecznej ks. Jana Piwowarczyka – kapłana i intelektualisty, którego dorobek pozostaje niedostatecznie znany. Celem pracy była rekonstrukcja jego systemu w duchu tomizmu i personalizmu oraz analiza odpowiedzi na wyzwania społeczne XX wieku. Omówiono relacje etyki i ekonomii, krytykę liberalizmu, socjalizmu i totalitaryzmów oraz wizję ładu chrześcijańskiego opartego na godności pracy i solidarności. Centralnym pojęciem jest dobro wspólne, powiązane ze sprawiedliwością i miłością społeczną, a także naród i państwo jako wspólnoty służebne wobec osoby. Istotną rolę odgrywa koncepcja prawa naturalnego i pierwszeństwo osoby wobec struktur. Ostatnia część dotyczy rodziny jako podstawowej wspólnoty: nierozerwalności małżeństwa, wychowania, ochrony życia i komplementarności płci. Praca dowodzi, że etyka społeczna Piwowarczyka to spójny system filozoficzny, w którym osoba ludzka jest punktem wyjścia i celem.
Status i uzasadnienie sądów normatywnych w świetle teorii błędu naturalistycznego. Dobro jako przedmiot filozofii praktycznej
(Uniwersytet Rzeszowski, 2025-05-22) Jaskółka, Piotr
Rozprawa stanowi próbę rozwiązania problemu błędu naturalistycznego, istotnego dla rozumienia dobra i uzasadniania sądów normatywnych. W pierwszym rozdziale krytycznie omawia poglądy George’a E. Moore’a i Davida Hume’a, proponując hipotezę, że błąd wynika z teoretycznego, zamiast praktycznego, podejścia do definiowania dobra (tzw. błąd teoretyzmu). Drugi rozdział analizuje stanowiska Arystotelesa, św. Tomasza z Akwinu oraz Immanuela Kanta, wskazując na ich ograniczenia w określaniu dobra. Trzeci rozdział omawia współczesne koncepcje Jana Woleńskiego, Johna Searle’a i Thomasa Nagela, z naciskiem na trudności w przejściu od faktów do wartości. Wskazane zostało, że propozycje Woleńskiego i Searle’a nie rozwiązują problemu, podczas gdy nagelowska perspektywa dwóch punktów widzenia stanowi inspirację do rozwoju koncepcji dwóch perspektyw: teoretycznej i praktycznej. W czwartym rozdziale przedstawiono pozytywną koncepcję dobra, opartą na idei pradecyzji, wskazując szczęście jako kryterium wartości. Sformułowano też tezę o tożsamości istnienia i wartości, a także wskazano, że przyjęcie perspektywy praktycznej umożliwia uniknięcie problemu błędu naturalistycznego.
Losy Żydów na terenach Związku Sowieckiego i na froncie wschodnim w okresie II wojny światowej - w świetle wydania internetowego amerykańskiego czasopisma „Jewriejskij Mir”
(Uniwersytet Rzeszowski, 2025-05-20) Propola, Krystian
Celem głównym rozprawy była analiza artykułów wydania internetowego amerykańskiego tygodnika „Jewriejskij Mir”, dotyczących losów ludności żydowskiej na terenach państwa sowieckiego i na froncie wschodnim w okresie II wojny światowej. Czasopismo to stworzone zostało przez rosyjskojęzycznych emigrantów żydowskich w Nowym Jorku i, w wersji papierowej, wydawane jest od lat 90. XX w. Powstanie zaś wersji internetowej tygodnika w 2003 r. umożliwiło jego dalszy rozwój. Badanie obejmowało publikacje z lat 2003-2021 i koncentrowało się na analizie narracji historycznej autorów, a także sposobie, w jaki konstruowali oni swoje publikacje. Poruszono też kwestie ukazywania żydowskich ofiar i żołnierzy Armii Czerwonej, a także tworzenia lub powielania przez publicystów mitów wojennych. Przeprowadzona analiza umożliwiła sformułowanie wniosku, iż głównymi motywami, jakie pojawiały się w analizowanych artykułach były: ofiara, jaką ponieśli Żydzi w okresie Holokaustu, a także bohaterstwo, duma i talenty, którymi niektórzy przedstawiciele społeczności mieli odznaczyć się w trakcie pracy na rzecz moskiewskich elit czy też podczas walki z agresorami. Co więcej, publicyści wielokrotnie, m.in. za sprawą kreowanego przez nich kanonu bohaterów wojennych, starali się łączyć elementy narracji Żydów z tradycją sowiecką.
Tożsamość miejsca
(Uniwersytet Rzeszowski, 2025-05-23) Tereszkiewicz, Katarzyna
“Tożsamość miejsca” to rozprawa składająca się z cyklu prac artystycznych o takim samym tytule oraz tekstu poruszającego jego problematykę. Zarówno forma tekstowa, jak i wizualna zbudowana jest z wielu etapów, które są ze sobą ściśle powiązane. Podstawą pracy pisemnej jest wyjaśnienie, co tworzy miejsce, wyróżniając je z przestrzeni, oraz jak budowana jest jego tożsamość. Kolejny etap to subiektywne spojrzenie na temat i uzasadnienie jego wyboru. Ściśle związany jest z tym cały opis procesu twórczego, który w każdym elemencie odnosi się do treści. Opis zawiera zarówno analizę technologii, ale też przegląd formy całego cyklu. Zaczynając od fotograficznej dokumentacji, poprzez działania z warsztatem graficznym, po eksperymenty z nowymi mediami. Rozpatrując szczegółowo każdy etap, ważne było także nawiązanie do ekspozycji. Pracę kończy podsumowanie, które spaja wszystkie poruszone wątki i jest refleksją nad całością rozprawy. W drugiej części rozprawy znajdują się reprodukcje oraz opisy instalacji należących do cyklu “Tożsamość miejsca”.
Szkolnictwo polskie w Stanach Zjednoczonych Ameryki w latach 1984-2003. Analiza funkcjonalno-instytucjonalna
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2004) Bonusiak, Andrzej
Rozum i obywatel. Idea rozumu publicznego oraz koncepcja jednostki we współczesnej filozofii polityki
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007) Żardecka-Nowak, Magdalena
Osadnictwo. Gospodarka. Społeczeństwo. Studia nad kulturą pucharów lejkowatych na Niżu Polskim
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2003) Pelisiak, Andrzej
Monopole skarbowe w polityce podatkowej Drugiej Rzeczypospolitej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009) Grata, Paweł
Emocje jako strategie dobrego życia w świetle filozoficznej teorii emocji Roberta Solomona
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Michalik-Jeżowska, Magdalena
Działalność samorządów gminnych w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego w znaczniejszych miastach zachodniogalicyjskich w latach 1889–1914
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Rejman, Sabina
Importy celtyckie w kulturze przeworskiej i oksywskiej na ziemiach polskich w młodszym okresie przedrzymskim. Zróżnicowanie – drogi napływu – kontekst kulturowy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Bochnak, Tomasz
Wschodnia prowincja magdalenienu
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Połtowicz-Bobak, Marta
Metafora ognia w konceptualizacji miłości w języku rosyjskim i polskim
(Uniwersytet Rzeszowski, 2025-03-06) Michno, Milena
Przedmiotem opisu niniejszej rozprawy jest metafora ognia w konceptualizacji miłości w rosyjskim i polskim kręgu językowo-kulturowym. Badania mają charakter konfrontatywny. Metoda porównawcza pozwoliła ujawnić podobieństwa i różnice w metaforycznym wyrażaniu miłości z użyciem leksemów semantycznie związanych z ogniem. Analizie poddano konstrukcje metaforyczne z leksemem любовь/miłość oraz z leksemami, których znaczenie według źródeł leksykograficznych jest bezpośrednio lub pośrednio związane z żywiołem. Wyekscerpowany materiał został pogrupowany na metafory bazujące na połączeniu nazwy miłości z czasownikami, rzeczownikami, przymiotnikami i imiesłowami semantycznie odnoszącymi się do ognia. W rozdziale z czasownikiem wyodrębniono wyrażenia ze znaczeniem fazy uczucia oraz konstrukcje reprezentujące metaforę „miłość to siła niszcząca”. Dodatkowo zostały zaprezentowane metafory z domeną źródłową temperatury. Podczas ich opisu dokonano podziału na dwie grupy: CIEPŁO – ZIMNO. W każdej z tych kategorii zostały wydzielone wyrażenia metaforyczne z poszczególnymi częściami mowy semantycznie odnoszącymi się do temperatury. Podczas omawiania materiału empirycznego został także wykorzystany aparat pojęciowy językoznawstwa kognitywnego. Analiza kognitywna pozwoliła wskazać, które elementy struktury domeny źródłowej ognia oraz temperatury są odwzorowywane w domenie docelowej miłości.
Na granicy przestrzeni. Drzwi z brązu w biografii artystycznej twórcy. Chromy, Zemła, Mitoraj
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Ryba, Grażyna
„Nieprzerwany dialog”. Twórczość poetycka Adriany Szymańskiej
(Uniwersytet Rzeszowski, 2025-02-24) Nowak, Aleksandra
Podstawowym celem pracy było zbadanie dorobku poetyckiego Adriany Szymańskiej i usytuowanie go na tle współczesności. Poezję tę wyróżnia szeroko rozumiany dialog, rozmowa – z ludźmi, przyrodą, Bogiem, szerzej – z przestrzenią w ogóle, ale także dialog wewnętrzny. Tytułowa formuła ‘nieprzerwany dialog’ wyznacza zatem kierunek badań, stanowiąc jednocześnie kategorię spajającą wywód badawczy. Rozdział pierwszy, zatytułowany Wokół biografii literackiej, prezentuje portret oraz dorobek twórczy poetki. Cztery kolejne rozdziały rozprawy skoncentrowane zostały wokół kluczowych lejtmotywów/tematów, wyróżniających ten dorobek: cielesności (rozdział II „Ucieleśnianie dotyku”. Problematyka ciała i cielesności), podróży i korespondencji sztuk (rozdział III „Opisać swój podziw”. Doświadczenie podróży), muzyczności (rozdział IV Muzyczne filiacje). W rozdziale piątym (O liryce wymiaru sacrum) omówiono wiersze metafizyczne i religijne. W zakończeniu podkreślono, że twórczość liryczna Szymańskiej jest poezją codziennego dialogu, bogatą tematycznie i interesującą warsztatowo. Zaznaczono, że jej dorobek literacki zasługuje na miejsce na mapie polskiej literatury współczesnej i najnowszej, zwłaszcza liryki XX-XXI wieku. Dopełnieniem dysertacji jest aneks, w którym zamieszczono rozmowę autorki pracy z Adrianą Szymańską i faksymilia (fotografie, rękopisy, listy) oraz bibliografia.
Mikrostrukturalne przesłanki dla oceny pochodzenia i przetworzenia czerwonych surowców żelazistych („Ochr”) na przykładzie wybranych stanowisk paleolitycznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Trąbska, Joanna
Televised Classics. The British Classic Serial as a Distinctive Form of Literary Adaptation
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Rokosz-Piejko, Elżbieta

Przeglądaj

Ostatnio nadesłane materiały