Ocena wpływu zagospodarowania rolniczego i leśnego na właściwości gleb industrioziemnych po kopalnictwie siarki na Podkarpaciu

Ważnym problemem ochrony środowiska w Polsce jest od wielu lat rekultywacja i zagospodarowanie terenów zdegradowanych, w tym także po kopalnictwie siarki na terenie Podkarpacia. Celem rozprawy było określenie wpływu zagospodarowania rolniczego i leśnego na właściwości gleb po kopalniach siarki, eksploatowanej metodą otworową (Jeziorko, Basznia) i metodą odkrywkową (Machów). Cele szczegółowe badań dotyczyły określenia stanu właściwości fizykochemicznych i chemicznych wybranych profili glebowych, a w nich: składu granulometrycznego, zawartości CaCO3, stanu zakwaszenia (pH, Hw, Alw, Hh), zawartości węgla organicznego i azotu ogólnego, przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu, wymiennych kationów zasadowych (Ca2+, Mg2+, K+, Na+), ogólnych form makroelementów (Ca, K, Na, Mg), ogólnych form mikroelementów (Fe, Mn, Zn, Cu, Ni), ogólnych form wybranych pierwiastków śladowych (Cd, Cr, Co, Pb), rozpuszczalnych w 1 M HCl form mikroelementów i wybranych pierwiastków śladowych oraz zawartości siarki siarczanowej (VI) w wodnych ekstraktach glebowych. Określona została również biomasa i skład gatunkowy runi łąkowej na terenach zrekultywowanych w kierunku łąkowym po Kopalni Siarki „Jeziorko” i „Machów”. Na podstawie badań terenowych, analiz chemicznych materiału glebowego oraz opracowania statystycznego uzyskanych wyników stwierdzono, korzystny wpływ rekultywacji gruntów pogórniczych, na zmiany wielu właściwości glebowych.

An important issue for the protection of the environment in Poland has been the reclamation and management of areas degraded for many years, including those after sulfur mining in the Podkarpacie region. The aim of the paper was to determine the influence of agricultural and forest management on the soil properties after sulfur mines exploited by the hole method (Jeziórko, Basznia) and the open-pit method (Machów). The detailed objectives of the study were to determine the state of physicochemical and chemical properties of selected soil profiles, including: granulometric composition, CaCO3 content, acidity (pH, Hw, Alw, Hh), organic carbon and total nitrogen, available forms of phosphorus, po0tassium and magnesium, exchangeable alkaline cations (Ca2+, Mg2+, K+, Na+), total forms of macro-nutrients (Ca, K, Na, Mg), total forms of microelements (Fe, Mn, Zn, Cu, Ni), total forms of selected trace elements (Cd, Cr, Co, Pb), microelements and some trace elements soluble in 1 M HCl, as well as sulfates (VI) content in soil extracts. Biomass and species composition of meadow sward was also determined on reclaimed areas of Sulfur Mines “Jeziórko” and “Machów”. Based on the field studies, chemical analyses of soil material and statistical processing of the obtained results, the beneficial effect of post-mining land reclamation on changes in many soil properties, was found.