Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 66(2)/2021

Przeglądaj

Ostatnio nadesłane materiały

Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 11
  • Pozycja
    Ochrona zasobów natury i rodziny w perspektywie aksjologicznej
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Woźniak, Michał Gabriel
    Autor artykułu przyjmuje założenie, że depozyt wartości duchowych jest istotną siłą sprawczą woli poznawania funkcji odpowiedzialności, szukania ex ante skutecznych środków działania dla życia w dobrostanie i równoczesnego bycia dobrym i dlatego nie może być pomijany w rozwiązywaniu zagrożeń rozwojowych człowieka, w tym również w zakresie ograniczania ryzyka ekologicznego. Z perspektywy aksjologicznej sens efektywności ekonomicznej, wzrostu aktywów biznesowych i konkurencyjności staje się oczywisty wówczas, jeśli jest umocowany w mechanizmach koordynacji, instytucjach, narzędziach regulacji i strategiach działania przynoszących pozytywne odzwierciedlenie w dobrostanie odnoszącym się do całej przestrzeni rozwoju zintegrowanego, obejmującej nie tylko sferę ekonomii, społeczną, natury, ale również duchową i biologii ludzkiej, polityczną, wiedzy, technologiczną i konsumpcji. Z tej perspektywy badawczej zaprezentowano refleksje nad etycznymi podstawami edukacji i wychowania dla poszanowania zasobów natury i rodziny. Poprzedzono je ukazaniem najważniejszych koncepcji zmniejszania ograniczeń dla rozwoju ze strony sfery natury oraz krytyki lansowanych programów ochrony jej zasobów. Z tych refleksji wywiedziono celowość uruchomienia mechanizmów oddolnego pchania innowacji i wymuszania strategii proekologicznych spójnych ze zharmonizowanym we wszystkich sferach bytu ludzkiego rozwojem. Wskazano też na potrzebę modernizacji kapitału ludzkiego opartą na uporządkowanych aksjologiczne celach z wykorzystaniem w tym celu również instytucji rodziny i religii.
  • Pozycja
    Koszty systemu gospodarki odpadami komunalnymi w gminach w ujęciu procesowym
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Łajewski, Mateusz
    Niniejszy artykuł ma na celu identyfikację procesów wchodzących w skład gospodarki odpadami komunalnymi w gminach oraz określenie ich kosztochłonności. Badaniom poddano 40 losowo wybranych gmin województwa podlaskiego, które zapewniają reprezentatywność dla tego regionu. Do ich przeprowadzenia wykorzystano następujące metody badawcze: studia literatury przedmiotu, analizę aktów prawa krajowego i miejscowego oraz analizy sprawozdań z wykonania budżetu za 2019 rok. Ponadto do określenia poziomu oddziaływania zmiennych objaśniających, czyli kosztów przypisanych procesom systemu gospodarki odpadami komunalnymi na zmienną objaśnianą, czyli całkowite koszty systemu gospodarki odpadami komunalnymi, wykorzystano metodę regresji wielorakiej. Z przeprowadzonych badań wynika, że system gospodarki odpadami komunalnymi w ujęciu procesowym obejmuje siedem procesów, na które składają się: ustalenie ram prawnych funkcjonowania systemu, wyposażenie w infrastrukturę techniczną, określenie sposobu finansowania usługi, wybór wykonawcy usługi, odbiór i transport odpadów komunalnych, zagospodarowanie odpadów komunalnych, jak również kontrola i monitorowanie systemu. Na podstawie analizy sprawozdań z wykonania budżetu 40 gmin województwa podlaskiego ustalono, że najwyższymi kosztami systemu gospodarki odpadami komunalnymi cechują się gminy miejskie i miasta na prawach powiatu, a najniższymi gminy wiejskie, podczas gdy najwyższy poziom kosztów per capita odnotowano w gminach miejsko-wiejskich. Ponadto zastosowanie analizy regresji wielorakiej pozwoliło ustalić, że procesy 5 i 6 – odbiór i transport odpadów komunalnych, jak również ich zagospodarowanie, są najbardziej kosztochłonne i jednocześnie determinują wysokość całkowitych kosztów systemu gospodarki odpadami komunalnymi.
  • Pozycja
    Przedsiębiorczość społeczna w tworzeniu podstaw bezpieczeństwa społecznego wspólnot lokalnych
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Szydlik-Leszczyńska, Agata; Leszczyński, Marek
    Współczesny proces gospodarowania ma charakter złożony. Wymaga to od decydentów kształtujących politykę gospodarczą doboru adekwatnych oraz zróżnicowanych metod i technik oddziaływania. Trzeba mieć świadomość, iż tworzenie dogodnych warunków do rozwoju społeczno-gospodarczego powinno odbywać się na różnych szczeblach organizacji państwa. Stymulowanie rozwoju jest wpisane w istotę i naturę działań samorządowych, zaś wspieranie przedsiębiorczości społecznej pozostaje jednym z największych wyzwań na poziomie gmin i powiatów. Celem opracowania jest wskazanie na znaczenie przedsiębiorczości społecznej w tworzeniu podstaw bezpieczeństwa społecznego. Przedsiębiorczość społeczna nierozerwalnie łączy się z jednym ze współczesnych nurtów ekonomii, a mianowicie ekonomią społeczną. W Polsce ekonomia społeczna zyskuje na popularności w ostatnich latach, kiedy po burzliwym okresie transformacji gospodarki i jej przekształceń własnościowych oraz strukturalnych, zaobserwowano szereg negatywnych skutków społecznych. W opracowaniu scharakteryzowano istotę przedsiębiorczości społecznej jako ważnego działania służącego poprawie poczucia bezpieczeństwa społecznego. Odniesiono się także do przykładu województwa świętokrzyskiego, w tym wskazano na znaczenie przedsiębiorczości społecznej, jakie przypisują jej decydenci odpowiedzialni za politykę rozwoju. Stymulowanie rozwoju podmiotów ekonomii społecznej może być ważnym uzupełnieniem polityki regionalnej skierowanej na przyciąganie inwestycji zewnętrznych (przy niedoborach kapitału związanego z regionalną gospodarką). Wynika to z faktu, iż uruchomienie działalności w sektorze ekonomii społecznej nie wymaga znaczących nakładów kapitałowych, a stanowić może także szansę na zaangażowanie młodych osób, chcących sprawdzić się w roli początkujących przedsiębiorców. Propagowanie przedsiębiorczości społecznej może także przyczynić się do wzmocnienia spójności społecznej, budowania regionalnego kapitału społecznego poprzez włączanie w rynek pracy grup „zapomnianych” i trudno odnajdujących się na otwartym rynku pracy. Artykuł ma charakter przeglądowy.
  • Pozycja
    Zmiany zachowań konsumenckich w zakresie przeprowadzania transakcji gotówkowych i bezgotówkowych
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Szczepańska-Przekota, Anna
    Współcześnie zachodzące zmiany polegające na informatyzacji życia codziennego dotykają każdej jego sfery. W szczególności dotyczy to świata finansów. Jeszcze do niedawna podstawową formą płatności były płatności gotówkowe, aktualnie w obrocie gospodarczym stanowią one tylko niewielką część wszystkich transkacji. Nawet w codziennych zakupach powszechnie wykorzystywane są już karty płatnicze, a pieniądz tradycyjny zostaje systematycznie wypierany przez pieniądz bezgotówkowy. Biorąc pod uwagę te spostrzeżenia, jako cel pracy postawiono rozpoznanie tempa zmian zachowań konsumenckich w zakresie korzystania z wybranych usług oferowanych przez sektor bankowy, tj. korzystania z bankomatów oraz korzystania z kart płatniczych. Pracę oparto na danych kwartalnych z okresu 2005 Q1 – 2020 Q1 udostępnianych przez Narodowy Bank Polski. W analizach badano tempo zachodzących zmian oraz ich rozkład sezonowy. Z analizowanych danych wynika, że społeczeństwo coraz rzadziej korzysta z wypłaty gotówki z bankomatów, chociaż wypłacane są coraz większe kwoty. Fakt rzadszego korzystania z bankomatów powoduje ograniczenie ich liczby. Natomiast cały czas rozwija się rynek płatności bezgotówkowych. Ta forma charakteryzuje się najwyższą dynamiką wzrostu. Zachodzą także zmiany w zachowaniu sezonowym. Dzisiaj więcej transakcji przeprowadza się w drugich i trzecich kwartałach. Dość nieoczekiwanie zaobserwowano, że liczba transakcji w czwartych kwartałach ustępuje liczbie transakcji z drugich i trzecich kwartałów. Jednak niezmiennie najmniej transakcji przeprowadza się w pierwszych kwartałach. W zależności od instrumentu różnice sięgają dwóch do nawet dziesięciu punktów procentowych. Generalnie z badań wynika, że w sytuacji stabilnego rynku, rośnie zaufanie do pieniądza bezgotówkowego kosztem pieniądza gotówkowego. Jedynie w sytuacji kryzysowej, a w 2020 r. było to ogłoszenie pandemii, następuje nieco zwiększone zainteresowanie pieniądzem gotówkowym.
  • Pozycja
    Seniorzy „niewykluczeni” cyfrowo
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Garwol, Katarzyna; Stebila, Ján
    Artykuł opisuje sposoby i zakres korzystania przez polskich seniorów z technologii cyfrowych. Starsi ludzie w powszechnej opinii są uznawani za osoby wykluczone cyfrowo, a więc mające trudności z obsługą Internetu oraz sprzętu, który służy do łączenia się z nim. W artykule został przedstawiony wybiórczy przegląd badań, które zdają się przeczyć tezie o wykluczeniu cyfrowym seniorów. Coraz częściej są oni aktywnymi bywalcami wirtualnego świata, szereg czynności realizują przez Internet i doceniają korzyści, jakie on im przynosi. Seniorzy stanowią znaczącą grupę zarówno w społeczeństwie polskim, jak i w społeczeństwie całej Unii Europejskiej. Z biegiem lat ich odsetek w stosunku do ogółu społeczeństwa będzie się zwiększał. Aby zobrazować ten fakt, znaczną część artykułu zajmuje opis miejsca seniorów w strukturze demograficznej Polski wraz z prognozami na przyszłość w tym obszarze. Kolejno opisano korzystanie z technologii cyfrowych przez osoby starsze, zwłaszcza w odniesieniu do Internetu i urządzeń służących do jego obsługi. Przenalizowano możliwe powody niechęci osób starszych do korzystania z technologii IT oraz opisano przykładowe programy rządowe mające służyć aktywizacji seniorów w tym zakresie. Następnie przytoczono wyniki badań na temat korzystania przez ludzi starszych z bankowości internetowej oraz z handlu online, co pokazało, iż w przeciągu ostatniej dekady znacząco zmieniło się ich podejście do tych aktywności i stali się oni czynnymi uczestnikami rynku usług online. Zwrócono uwagę, jak ważną determinantą jest tu wiek, od którego daną osobę można uznać za seniora, gdyż wyniki badań znacznie różnią się w zależności od tego, czy analizie poddaje się osoby w wieku 60+ czy też w wieku 65+. W podsumowaniu uznano, iż współczesnych seniorów nie powinno się już określać jako wykluczonych cyfrowo, pomimo iż nadal taki stereotyp jest powszechny w społeczeństwie.