Doktoraty (KNM) / Doctoral Theses (CoMS)

Permanent URI for this collectionhttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/72

Browse

Browsing Doktoraty (KNM) / Doctoral Theses (CoMS) by Author "Bejster, Anna"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Item
    Ocena wybranych czynników ryzyka, zaburzeń rozwoju fizycznego, psychomotorycznego i emocjonalnego u niemowląt z Podkarpacia, usprawnianych wg programu wczesnej interwencji.
    (Uniwersytet Rzeszowski, 2019-12-17) Bejster, Anna
    Wstęp: Nieprawidłowy rozwój strukturalny ośrodkowego układu nerwowego (OUN), uwarunkowany jest czynnikami genetycznymi i para genetycznymi oraz środowiskowymi, przed urodzeniem oraz po urodzeniu, szczególnie w okresie niemowlęcym i wczesnego dzieciństwa. Uszkodzenie mózgu warunkuje zaburzenia funkcji psychomotorycznych, a dzieci z deficytami ruchowymi, wymagają wczesnej diagnozy i wprowadzenia programów usprawniania, zwanych wczesną interwencją diagnostyczno-leczniczą. Cel pracy. Celem pracy była charakterystyka anamnestycznych czynników w przebiegu ciąży, porodu i w okresie niemowlęcym oraz ich syntetyczna ocena, przy pomocy funkcji ZPZCPN. Określenie w pierwszym i w drugim roku życia dynamiki rozwoju fizycznego, psychomotorycznego i emocjonalnego, przy pomocy odpowiednich funkcji: ZPRF mierzącej poziom rozwoju fizycznego, ZPRPM mierzącej poziom rozwoju psychomotorycznego oraz ZPIMD mierzącej poziom interakcji między matką i dzieckiem. Materiał i metody. Badaną grupę stanowiły 104 niemowlęta ryzyka. Grupa kontrolna liczyła 51 dzieci zdrowych. Ocenę rozwoju fizycznego przeprowadzono na podstawie pomiarów antropometrycznych: masy i długości ciała, obwodów głowy i klatki piersiowej. Dynamikę rozwoju psychomotorycznego testami Monachijskiej Funkcjonalnej Diagnostyki Rozwojowej (MFDR) przeprowadzono przed terapią ( badanie I), w 12 mż (badanie II), w 18 mż ( badanie III) oraz w 26 mż (badanie IV). Klasyfikacja niemowląt wg reakcji ułożeniowych Vojty podzieliła grupę badaną na 4 podgrupy według stopnia ZOKN ( najlżejszy, lekki, średniociężki, ciężki), klasyfikacja według czasu trwania ciąży (CTC) na 3 podgrupy: dzieci donoszone (38-42 Hbd), wcześniaki później urodzone (34-37 Hbd) oraz wcześniaki wcześniej urodzone (poniżej 34 Hbd). W pracy zastosowano klasyczne metody statystyki opisowej oraz metodę matematyczną wg A.Kreff. Wyniki : W grupie dzieci ryzyka wykazano zagrożenie czynnikami patologicznymi na poziomie ZPZCPN = 0,5804, w grupie kontrolnej GK (ZPZCPN = 0,3022), (p ≤0,001). Najwyższe średnie wartości funkcji diagnostycznej ZPZCPN odnotowano u wcześniaków wcześniej i później urodzonych (odpowiednio ZPZCPN = 0,8523 i ZPZCPN = 0,6759) oraz u niemowląt z ZOKN4 i ZOKN3 (odpowiednio ZPZCPN = 0,7277 i ZPZCPN = 0,618). Sumarycznie na jedno dziecko ryzyka przypadają 4 czynniki szkodliwe, w grupie kontrolnej 0,8. W podgrupach CTC i ZOKN: u niemowląt wcześniej urodzonych i z ciężkimi zaburzeniami- po siedem czynników patologicznych. Aby określić estymatory wag dokonano łączenia wybranych czynników. Największą wagę ustalono dla: czasu trwania ciąży, pomiarów antropometrycznych, żywotności noworodka w skali Apgar, patologii noworodka, patologii struktury narządów, ryzyka poronienia, patologii łożyska, patologii późnej krwi, patologii porodu, ciąży. W ocenie rozwoju fizycznego wykazano, że noworodki ryzyka miały mniejsze wymiary ciała, były lżejsze ( o 655 gramów), krótsze (o 4 cm), z mniejszymi obwodami głowy (o 1,7 cm) i kl.piersiowej (o 2,6 cm) w porównaniu do dzieci zdrowych. W układzie siatek centylowych, pomiary somatometryczne istotnie częściej (10%), układały się poniżej 10 centyla, rzadziej powyżej 90 centyla (p≤ 0,001). Obserwacja rozwoju fizycznego dziewczynek i chłopców ryzyka, mieściła się w zakresie szerokiej normy, przy czym chłopcy byli istotnie ciężsi i wyżsi niż dziewczynki we wszystkich badaniach. Analizując rozwój psychomotoryczny wykazano, że po półrocznej terapii dzieci ryzyka osiągnęły poziom 93-95% normy, z wyjątkiem wieku chodzenia. Niewielkie opóźnienia rozwoju (do 10%) odnotowano w badaniu w III i IV u dzieci z ciężkimi zaburzeniami oraz u wcześniaków urodzonych poniżej 34Hbd w wieku chodzenia, mówienia i samodzielności. Wnioski: Występowanie czynników patologicznych, warunkuje opóźnienie rozwoju psychomotorycznego. Wykazano istotnie wyższy poziom zagrożenia mierzony syntetyczną funkcją diagnostyczną ZPZCPN w grupie badanej (GB), w porównaniu do grupy kontrolnej (GK). W podgrupach ZOKN i CTC najwyższe średnie wartości ZPZCPN odnotowano u niemowląt z ZOKN4 oraz urodzonych poniżej 34 Hbd. Analiza wyników wykazała, że im wyższy stopień zaburzeń ośrodkowej koordynacji nerwowej i krótszy czas trwania ciąży, tym wyższa wartość funkcji ZPZCPN.. Noworodki ryzyka miały mniejsze wymiary ciała, były lżejsze i krótsze, z mniejszymi obwodami głowy i klatki piersiowej w porównaniu do dzieci zdrowych. Syntetyczna ocena ZPRF wykazała zróżnicowanie rozwoju fizycznego u dzieci donoszonych i wcześniaków w okresie noworodkowym oraz w badaniu III i IV. Rozwój psychomotoryczny mierzony funkcją diagnostyczną ZPRPM zależy od stopnia zaburzeń ośrodkowej koordynacji nerwowej (ZOKN) oraz od czasu trwania ciąży (CTC). Stwierdzono, że im wyższy stopień ZOKN i krótszy czas trwania ciąży (CTC) wyznaczający stopień wcześniactwa tym niższy poziom rozwoju psychomotorycznego ZPRPM w grupie dzieci ryzyka we wszystkich badaniach. Istotnie niższy poziom rozwoju emocjonalnego mierzony syntetyczną funkcją diagnostyczną ZPIMD wykazano u dzieci ryzyka w porównaniu do grupy dzieci zdrowych, natomiast badania nie potwierdziły różnic istotnych statystycznie w podgrupach ZOKN i CTC. Większą dynamikę interakcji między matką i dzieckiem odnotowano w badaniu I, II, III niż w badaniu IV.