Leopold von Sacher-Masochs „Grausame Frauen“. Ein Wirrwarr um die Ausgaben

Zbiór opowiadań „Demoniczne kobiety” to jedno z nielicznych do tej pory dostępnych polskiemu czytelnikowi dzieł Leopolda von Sacher-Masocha. Ten austriacki pisarz, którego znakomita część literackiego – nietłumaczonego dotąd – dorobku dotyczy rodzinnej Galicji, znany jest obecnie przede wszystkim ze swojego opowiadania „Wenus w futrze”, wielokrotnie zresztą omawianego. Pomimo, że życiorys autora jest dość gruntownie opracowany, jego spuścizna wciąż dostarcza tematów do poszukiwań i analiz. Jednym z nich jest zagadnienie kanoniczności tytułowego cyklu „Demoniczne kobiety”. Okazuje się bowiem, że wydane po śmierci pisarza dzieło funkcjonuje pod tym samym tytułem w kilku wariantach a układ treści w polskich i niemieckich wydaniach nie zawsze jest tożsamy. Niniejszy artykuł jest próbą naświetlenia jednego z frapujących problemów, z jakimi przychodzi się stykać, wychodząc poza granice popularnego dyskursu o „Wenus w futrze” i masochizmie.

The collection of stories “Fierce Women” is one of just a few available works by Sacher-Masoch for a Polish reader. Although Masoch’s works are set in Galicia, many of his works have not been translated into Polish yet. There is only “Venus in furs”, being the most recognizable, which has been studied in a great number of papers so far. Despite the fact that there is a detailed examination of Masoch’s biography, his literary legacy seems to be an infinite fountain of reflections and studies, e.g. the bibliographical inconsistencies. In fact, there are a couple of versions of the “Fierce Women” collection. As a result, the Polish and German versions may be inconsistent. The following paper aims to highlight this problem leaving aside a popular discourse about “Venus in furs” and the notion of masochism.