Czynniki ryzyka i występowanie nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w wieku szkolnym w województwie podkarpackim

Abstract

Celem pracy było określenie częstości występowania nadmiernej masy ciała dzieci i młodzieży z orzeczoną niepełnosprawnością intelektualną w odniesieniu do grupy porównawczej, którą stanowiły dzieci bez takiego orzeczenia. Ważną składową badań była również weryfikacja czynników warunkujących występowanie nadwagi i otyłości w analizowanej grupie. Materiał i metody. Grupę badaną stanowiły dzieci i młodzież (N=588) uczęszczająca do placówek kształcenia specjalnego na terenie województwa podkarpackiego. Grupę porównawczą stanowiły dzieci i młodzież dobrane na podstawie płci oraz wieku. Analizowany przedział wiekowy wynosił 7-18 lat. Podczas badania dokonano pomiaru masy ciała, wysokości oraz obwodu talii. Informacje na temat występowania czynników ryzyka były zbierane w formie badania ankietowego. W tym celu zastosowano kwestionariusz autorski oraz kwestionariusze: PAQ-C lub PAQ-A oraz 24-godziny wywiad żywieniowy. Wyniki i wnioski: 1. Nadwaga i otyłość znamiennie częściej występuje u dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną (31,6%), niż u ich zdrowych rówieśników (20,7%). 2. Starszy wiek, sztuczne karmienie noworodka/niemowlęcia, krótki okres karmienia naturalnego, starszy wiek matki w chwili porodu, nadmierna masa ciała rodziców, niski status ekonomiczny rodziny, jej duża liczebność, niższy poziom wykształcenia rodziców (wykształcenie na poziomie średnim oraz zawodowym), niska aktywność fizyczna, rzadkie spożywanie owoców i warzyw oraz nadmierna podaż soli w diecie stanowią czynniki ryzyka występowania nadwagi i otyłości w badanej grupie z niepełnosprawnością intelektualną.

The aim of this study was to determine the prevalence of overweight and obesity in children and adolescents with diagnosis of intellectual disabilities regarding to the comparative group (children without such a diagnosis). An important component of this study was to verify the determinants of the prevalence of overweight and obesity in the study group. Material and methods. The study group was consisted of children and adolescents (N = 588) attending special schools in Podkarpackie Region. The comparative group included children and adolescents selected on the basis of sex and age. Analyzed age range was 7 to 18 years. During the study were measured: weight, height and waist circumference. Information about risk factors was collected by questionnaire survey. For this purpose, a questionnaire authoring and standardized questionnaires: PAQ-C, PAQ-A and 24-hour dietary interview have been used Results and conclusions: 1. Overweight and obesity is significantly more common in the children and adolescents with intellectual disabilities (31,6%) than their healthy peers (20,7%). 2. Older age, artificial newborn / infant formula, short period of breastfeeding, older maternal age at birth, excessive weight of the parents, low economic status of the family, its large size, a lower level of parents education (secondary education and vocational education), low physical activity, infrequent consumption of fruit and vegetables and an excessive intake of salt in the diet are the risk factors of overweight and obesity in the group with intellectual disabilities.