Ekspresywność ludowych przezwisk i przydomków odmiejscowych

Abstract

Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, czy przezwiska i przydomki określające człowieka ze względu na jego przynależność przestrzenną mogą być nośnikami wartościowania. W większości prac poświęconych nieoficjalnym antroponimom panuje przekonanie, że tworom przezwiskowym mającym charakter deskrypcji nie towarzyszy ekspresja, lecz stwierdzenie faktu. Zebrany w latach 2004–2020 materiał badawczy świadczy jednak o tym, że wiele nieoficjalnych nazwań osobowych ma charakter ekspresywny, z aspektem przestrzennym wiąże się bowiem cała sfera konotacji przyporządkowująca określonemu obszarowi i ludziom z niego pochodzącym pewne stereotypowe cechy, o których wnioskuje się na podstawie zaistniałego kontaktu kulturowego.

The author of the article attempts to determine whether sobriquets and nicknames describing a person in terms of his/her place of residence may be the carriers of valuation. Most texts dedicated to unofficial anthroponyms suggest that descriptive nicknames do not reflect an expression, but a statement of a fact. However, the research material collected in the years 2004–2020 shows that a lot of personal sobriquets are expressive. It is because their spatial aspect is connected with a whole range of connotations that ascribe some stereotypical features to people heralding from a particular area, and such features are specified on the basis of the existing cultural contact.