Funkcjonalne i technologiczne aspekty krzemieniarstwa kultury lubelsko-wołyńskiej w świetle analizy traseologicznej

Abstract

Zasadniczym celem niniejszej pracy było określenie funkcji, jaką pełniły narzędzia w życiu codziennym oraz społecznym ludności eneolitycznej kultury lubelskowołyńskiej (4200-3650/3600 BC). W ramach prowadzonych prac podjęta została również próba odtworzenia technik krzemieniarskich wykorzystywanych przy produkcji półsurowca oraz wytwarzaniu narzędzi morfologicznych. Podstawą tych rozważań są wyniki przeprowadzonych analiz inwentarzy krzemiennych, pochodzących z kilkunastu stanowisk osadowym oraz funeralnych, łączonych z tą jednostką kulturowa. Realizacja zamierzonego celu została oparta na wynikach przeprowadzonych badan traseologicznych, które polegają na obserwacji pod mikroskopem stereoskopowym oraz metalograficznym zmian powstających na powierzchni narzędzi krzemiennych w trakcie wykonywania nimi różnych czynności lub jako efekt stosowania opraw/ owijek. Na łamach pracy zaprezentowane zostały wyniki analiz niespełna 1900 wytworów krzemiennych, spośród których ponad 600 nosiło na powierzchniach przekształcenia pochodzenia użytkowego lub zostało zaklasyfikowanych jako narzędzia prawdopodobnie używane.

The main aim of this work was to determine the functions of tools used in the everyday lives of the Aeneolithic societies of the Lublin-Volhynian culture (4200-3650/3600 BC), as well as establishing their social functions. The conducted research included an attempt to reconstruct the techniques of producing semiprocessed materials and morphological tools. These considerations are based on the results of analyses performed on flint inventories from a dozen or so settlement and funerary sites linked with this culture. The achievement of the set aim was based on the results of the conducted use-wear research (consisting in the observation of patterns that result from performing various activities with flint tools or from using frames/wrappings, under the stereomicroscope and metallographic microscope). This paper presents the results of analyses conducted on nearly 1900 flint artefacts, out of which over 600 either bear use-wear traces or were classified as probably used tools.