Stanisława Vincenza i Jerzego Stempowskiego narracja o „Kresach”

Abstract

Praca stanowi próbę umiejscowienie opowieści Stanisława Vincenza („Homera Huculszczyzny”) i Jerzego Stempowskiego („nieśpiesznego przechodnia”) w dyskursach interpretacyjnych uwidaczniających się w literaturoznawstwie poświęconym terenom kresowym. Analizie został poddany sposób, w jaki obaj pisarze reinterpretują swoje doświadczenia związanych z „Kresami” i dokonują reprezentacji tamtej rzeczywistości. Zamierzenie to jest szczególnie istotne, gdyż ich sytuacja emigracyjna rzuca nowe światło na postrzeganie tejże rzeczywistości. Niniejsza praca skupia się na narracyjnej i antropologicznej perspektywie tekstów napisanych przez spadkobierców polskiej liberalnej inteligencji. Pierwsza determinuje sposób rozumienia i przedstawienia faktów, druga uwzględnia konteksty kulturowe i społeczne. Rozprawa doktorska, poza wstępem i zakończeniem, składa się z następujących rozdziałów: I. Typologia dyskursów literatury kresowej; II. Literatura kresowa jako literatura quasi-emigracyjna; III. Z perspektywy „Homera Huculszczyzny; IV. W ujęciu nieśpiesznego przechodnia.

This paper attempts to situate the stories of Stanisław Vincenz (‘Homer of Hutsul Land’) [original title: Homera Huculszczyzny’] and Jerzy Stempowski (‘The Leisurely Pedestrian’) [original title: ‘nieśpieszny przechodnia’]) within the interpretive discourses evident in literary studies dedicated to borderland areas. The analysis examines how both writers reinterpret their experiences of the ‘Borderlands’ and represent this reality. This endeavour is essential as their emigration situation provides new insights into their perception of that reality. This thesis focuses on the narrative and anthropological perspective of the texts written by the heirs of the Polish liberal intelligentsia. The former determines how the facts are understood and presented, while the latter considers cultural and social contexts. The dissertation, apart from the introduction and conclusion, consists of the following chapters: I. Typology of borderland literature discourses; II. Borderland literature as quasi-emigrant literature; III. From the perspective of the ‘Homer of Hutsul Land’; IV From the standpoint of a leisurely pedestrian.