Psychological and neurodevelopmental implications of the COVID-19 pandemic in children and adolescents – a review of research and reports

The COVID-19 pandemic has affected the lives of people all over the world, including children and adolescents. Despite various clinical images of infection and potential long-term effects of it, there is a wide range of psychological implications resulting from stress, anxiety, and a feeling of helplessness rooted in containment measures and lockdowns. Children and adolescents, as a special group, need determined conditions to develop and learn. Proper development depends on contact with peers, a regular daily schedule, setting new challenges, and, above all, a sense of security that adults should provide. In the time of the global pandemic, these requirements are very difficult to meet. Consequently, we observe an increase in the frequency of appearance of mental disorders in the youngest groups. The article presents current data on the number and type of disorders described in children and adolescents associated with the COVID-19 pandemic, proposed diagnostic tools for these disorders, and recommendations for the management of a child in need of psychological intervention. The problem of neurodevelopmental disorders in children born during the pandemic is also shown. The article uses available, selected scientific studies and data from national and international reports.

Pandemia COVID-19 wpłynęła na życie ludzi na całym świecie, w tym dzieci i młodzieży. Oprócz różnych obrazów klinicznych zakażenia i jego potencjalnych skutków długoterminowych, istnieje szeroki wachlarz następstw psychologicznych wynikających ze stresu, niepokoju i poczucia bezradności, będących efektem stosowania środków ograniczających rozprzestrzenianie się zakażenia i lockdownu. Dzieci i młodzież, jako grupa szczególna, potrzebują określonych warunków do prawidłowego rozwoju. Zależy on od kontaktów z rówieśnikami, regularnego rozkładu dnia, stawiania sobie nowych wyzwań, a przede wszystkim poczucia bezpieczeństwa, które powinni zapewnić im dorośli. W dobie globalnej pandemii wymagania te są bardzo trudne do spełnienia. W związku z tym, obserwujemy wzrost częstotliwości pojawiania się zaburzeń psychicznych w grupach najmłodszych. W artykule przedstawiono aktualne dane dotyczące liczby i rodzaju zaburzeń opisywanych u dzieci i młodzieży w związku z pandemią COVID-19, proponowane narzędzia diagnostyczne służące ich rozpoznawaniu oraz zalecenia dotyczące postępowania z dzieckiem wymagającym interwencji psychologicznej. Przedstawiono również problematykę zaburzeń neurorozwojowych u dzieci urodzonych w czasie pandemii. W artykule wykorzystano dostępne, wybrane opracowania naukowe oraz danych z raportów krajowych i międzynarodowych.