Abstract:
Przedmiotem artykułu jest analiza poglądów Wincentego Pola na narodowe i ponadnarodowe wartości literatury polskiej, zawartych w cyklu wykładów pt. "Pamiętnik do literatury polskiej XIX wieku" (Lwów 1866). Według Pola literatura polska stanowi formę ekspresji „ducha narodowego”, ale rozwija się pod ciśnieniem biegunowo sprzecznych, wyraziście spolaryzowanych sił: wierności tradycji rodzimej oraz naporu obcych wpływów. Ta sprzeczność decyduje o paradoksalnym charakterze koncepcji Pola. Cechuje ją silne napięcie między nakazem wierności polskim wartościom narodowym a postulatem otwarcia kultury na idee płynące z Europy.
